René Descartes En Beğenilen Sözleri
1. "''İyi bir zihne sahip olmak yetmez, önemli olan onu iyi kullanmaktır.''"
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
2. ""Dünyada hem alimler hem cahiller bir batağa batmaktadırlar. Hiçbiri kendini kurtaramaz. Aralarında şu fark vardır ki: Alimler battıkları bataktan haberdardırlar. Bu nedenle insanın ilmi artıkça endişesi artar.""
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
3. "Yanlışlarımızın ilk ve başlıca nedeni, çocukluğumuzda edindiğimiz önyargılardır."
- Felsefenin İlkeleri
4. ""Akıllı olmak, bir beyne sahip olmakla bitmiyor, önemli olan onu kullanabilmek.""
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
5. "Bazen de korkudan dindarlık, umutsuzluktan cesaret doğabilir."
- Felsefenin İlkeleri
6. "Bir mahkûmdan hiç farkım yok, hani rüyasında gördüğü hayali bir özgürlüğün tadını çıkaran, sonra uykuda olduğunu fark etmeye başlayınca uyandırılmaktan korkup o tatlı hülyalara isteyerek göz yuman bir mahkûmdan."
- Meditasyonlar
7. "Bizi bir kez aldatanlara bir daha asla itimat etmemek, tedbirdendir."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
8. "Bizi bir kez bile aldatanlara hiçbir zaman güvenmemek bir önlem olarak değerlendirilmelidir."
- Felsefenin İlkeleri
9. "Dünya şifreli bir yazıyla yazılmıştır, bu şifreyi de matematik veriyor."
- Felsefenin İlkeleri
10. "Anlatılan senin hikâyendir."
- Yöntem Üzerine Konuşma
11. "Kısaca ben hakiki bir şeyim ve hakikaten varolan bir şeyim. Ama nasıl bir şey? Dedim ya, düşünen."
- Meditasyonlar
12. "Dünyadaki tüm nesneleri yaratan bir Tanrı vardır. Tanrı ne gözle görülür ne de elle tutulur."
- Felsefenin İlkeleri
13. "İnsanın ilmi artıkça endişesi artar."
- Yöntem Üzerine Konuşma
14. ""Dünyayı boşverin, kendinizi fethedin.""
- Düşünüyorum, Öyleyse Varım
15. ""Bizde kendimize değer vermek için bize haklı bir sebep verebilecek tek bir şey görüyorum, o da özgür irademizi kullanmamız ve isteklerimiz üzerinde sahip olduğumuz hâkimiyettir.""
- Ruhun Tutkuları
16. "Sevgi ruhun bir heyecanıdır."
- Ruhun Tutkuları
17. "...akıllı olmak için iyi bir beyne sahip olmak yetmez, önemli olan onu iyi kullanmaktır. En büyük ruhlar en büyük erdemlere olduğu kadar en büyük kötülüklere de yatkındırlar; ancak çok yavaş yürüyenler her zaman doğru yolu izliyorlarsa koşanlardan ve doğru yoldan uzaklaşanlardan daha çok ilerleyebilirler."
- Yöntem Üzerine Konuşma
18. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır."
- Ruhun Tutkuları
19. "[...] kendimi yetiştirmeye çalışırken elde ettiğim tek kazanç
gibi geliyordu bana."
- Yöntem Üzerine Konuşma
20. "Düşünüyorum, öyleyse varım."
- Felsefenin İlkeleri
21. "Zira sevgi, ruhu sevileni düşünmekle o kadar meşgul eder ki beyinde bulunan tüm can ruhlarını kendisine onun suretini göstersin diye kullanır."
- Ruhun Tutkuları
22. "Akıllı olmak, bir beyne sahip olmakla bitmiyor, önemli olan onu kullanabilmek."
- Yöntem Üzerine Konuşma
23. "zira her ne denli aldatabilmek becerisi insanlar arasında bir zekâ inceliği ve belirtisi olsa da, aldatmak istemek, her zaman bir kötülük, düzen, korku ya da düşkünlükten doğar."
- Felsefenin İlkeleri
24. "Gözlerin belli bir hareketinin açığa vurmadığı hiçbir tutku yoktur."
- Ruhun Tutkuları
25. "Gördüğüm kadarıyla kendimizi değerli görmemizi haklı çıkaracak tek bir nedenimiz var, o da özgür irademizi kullanma hakkımız ve isteklerimiz üzerinde kurduğumuz hakimiyet."
- Duygular Ya Da Ruh Halleri
26. ""Yalnızlık, bir daha kırılmayacağın ve üzülmeyeceğin bir huzurdur. Onu çekilmez yapan tek şey ise yenilmişlik duygusudur.""
- Metafizik Üzerine Düşünceler
27. "“Kendini iyi gizlemiş olan adam,iyi yaşar!”"
- Meditasyonlar
28. "Tanrı bizi, yanılmamıza hiçbir zaman olanak vermeyecek ölçüde büyük bir bilgiyle zenginleştirebilirdi. Ancak bunu vermediğinden dolayı sızlanmaya hakkımız yoktur."
- Felsefenin İlkeleri
29. "bir ulusun bireyleri felsefeyle ne denli içli dışlı olursa, o ulusun o denli uygar ve ince ruhlu olacağına inanmak gerektiğine değinirdim."
- Felsefenin İlkeleri
30. "Sevgi ruhun bir heyecanıdır."
- Ruhun Tutkuları
31. "Bu yaşamdaki tüm iyilikler ve kötülükler yalnızca tutkulara bağlıdır."
- Ruhun Tutkuları
32. "Bu yaşamın iyiliği de, kötülüğü de yalnızca duygulara bağlıdır."
- Duygular Ya Da Ruh Halleri
33. "Var olmasaydık kuşku duyamazdık."
- Felsefenin İlkeleri
34. "[...] yaşamda güvenle yürümek için
."
- Yöntem Üzerine Konuşma
35. "İyi yönetildiğinde tutkuları üzerinde mutlak bir iktidar kazanamayacak kadar zayıf bir ruh yoktur."
- Ruhun Tutkuları
36. "Güzel kitapları okumanın geçmiş yüzyıllardaki erdemli insanlarla sohbet etmek gibi olduğunu biliyordum."
- Yöntem Üzerine Konuşma
37. "Yanlışlarımızın ilk ve başlıca nedeni, çocukluğumuzda edindiğimiz önyargılardır."
- Felsefenin İlkeleri
38. "[...] iyi bir zihne sahip olmak yeterli değildir, esas olan onu iyi kullanmaktır."
- Yöntem Üzerine Konuşma
39. "Felsefesiz yaşamak, açmayı denemeden gözleri kapalı yaşamak gibidir."
- Felsefenin İlkeleri
40. "Her şey, başka bir şey onu değiştirmediği sürece bulunduğu durumda kalır."
- Felsefenin İlkeleri
41. "Gerçeği arayanın yaşamında bir kez tüm nesnelerden, gücü yettiği ölçüde kuşku duyması gerekir."
- Felsefenin İlkeleri
42. "Akıllı olmak için iyi bir beyne sahip olmak yetmez, önemli olan onu iyi kullanmaktır."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
43. "Zira kalpteki ateş tamamen söndüğünde insan ölür."
- Ruhun Tutkuları
44. "Olası olmaktan öteye geçemeyen her şeyi yanlış diye belirliyordum."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
45. "En büyük neşelerin asla gülmeye neden olmadığı gibi gözyaşları da üzüntüden doğmaz, yalnızca orta halli aşk ya da neşenin eşlik veya takip ettiği hüzün gözyaşlarına sebep olur."
- Ruhun Tutkuları
46. "İyi ve önemli olanın benim seçtiğim şey olduğuna inanmaktan çekincem yoktur."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
47. "Zira iyi bir zihne sahip olmak yeterli değildir, esas olan onu iyi kullanmaktır."
- Yöntem Üzerine Konuşma
48. "Yasaların çok sayıda olması sıklıkla kusurlara/ahlaksızlığa mazeret sağlar."
- Yöntem Üzerine Konuşma
49. "Nitekim nankörlük minnettarlığa, zalimlik de merhamete karşıttır."
- Ruhun Tutkuları
50. "Çok yavaş yürüyenler, her zaman doğru yolu izliyorlarsa koşanlardan ve doğru yoldan uzaklaşanlardan daha çok ilerlerler."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
51. "Yeterli ölçüde bilmediğimiz bir şey üzerine karar verdiğimiz zaman aldanırız."
- Felsefenin İlkeleri
52. "Güzelliği tatmanın verdiği zevk, felsefenin bulup meydana çıkardığı bilginin verdiği sevinçle ölçülemez."
- Felsefenin İlkeleri
53. ""Düşünüyorum, öyleyse varım""
- Yöntem Üzerine Konuşma
54. "Evrende gerçekten hareketsiz olacak hiçbir nokta yoktur."
- Felsefenin İlkeleri
55. "Bir mahkûmdan hiç farkım yok, hani rüyasında gördüğü hayali bir özgürlüğün tadını çıkaran, sonra uykuda olduğunu fark etmeye başlayınca uyandırılmaktan korkup o tatlı hülyalara isteyerek göz yuman bir mahkûmdan. İşte ben de aynı şekilde kendiliğimden eski inançlarımın kucağına düşüyorum ve sarsılıp uyanacağım diye korkuyorum, çünkü bu huzurlu uykunun ardından meşakkat dolu, uykusuz saatler başlayacak ve ben bir nebze ışık olmadan, kendi kendime galeyana getirdiğim o açmazların zifiri karanlığında çile doldurmak zorunda kalacağım."
- Meditasyonlar
56. "Hayranlık ruhun ani bir şaşkınlığıdır."
- Ruhun Tutkuları
57. "Peki, hakiki olan ne?
Belki de sadece şu: Hiçbir şeyin kesin olmaması."
- Meditasyonlar
58. "Güçlü bir zihne sahip olmak yeterli değildir, önemli olan onu kullanabilmektir."
- Yöntem Üzerine Konuşma
59. "Gözyaşlarının çoğuna üzüntüyle birleşmiş sevgi neden olur."
- Ruhun Tutkuları
60. "Bir ulusun bireyleri felsefeyle ne denli içli dışlı olursa, o ulus o denli uygar ve ince ruhlu olur."
- Felsefenin İlkeleri
61. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır ve kendilerini en az bilenler gerektiğinden fazla gururlanmaya ve kendilerini hor görmeye en fazla eğilimli olanlardır."
- Ruhun Tutkuları
62. "Varlığının başlıca bölümü ruh olan insanların temel düşüncesi, ruhun gerçek besini olan bilgeliği aramak olmalıdır."
- Felsefenin İlkeleri
63. "Kendilerinden kuşku duyulan tüm nesnelere yanlış gözüyle bakmak da yararlı olur."
- Felsefenin İlkeleri
64. "Ölmüş karısı için ağlayan bir koca onun yeniden dirildiğini görseydi üzülürdü; cenaze merasiminin ve konuşmaya alıştığı bir kişinin yokluğunun onda uyandırdığı kederden kalbi sıkışmış olabilir, yine hayalinde canlanan bir aşk ya da merhamet kalıntısı hakiki gözyaşları dökmesine sebep olabilir, ama yine de ruhunun en iç derinliklerinde gizli bir sevinç duyar."
- Ruhun Tutkuları
65. "Çoğu zaman, birçok şeyi eskiden bildiğimizi sandığımız ve hatırlayınca, gerçekten onlara ilişkin hiçbir zaman doğru bir düşünce edinmediğimiz hâlde, sanki onları yeteri kadar incelemişiz gibi hemen inandığımız için aldanıyoruz."
- Felsefenin İlkeleri
66. "Tüm iyi kitapların okunması, geçmiş yüzyılların en iyi beyinleriyle yapılan bir sohbete benzer."
- Yöntem Üzerine Konuşma
67. "Bir devlette var olabilecek en büyük nimet, o devlette gerçek filozofların bulunmasıdır."
- Felsefenin İlkeleri
68. "Bilgimin kademe kademe artması, bilgimdeki eksikliğin oldukça kesin bir delili değil midir ?"
- Metafizik Üzerine Düşünceler
69. "Keder nahoş bir rehavettir, ruhun kötülükten veya beynin izlenimlerinin ona kendisine aitmiş gibi temsil ettiği eksiklikten duyduğu rahatsızlıktan ya da sıkıntıdan doğar. Bir de zihinsel keder vardır ki kendisi bir tutku olmasa da ona illa bir tutku eşlik eder."
- Ruhun Tutkuları
70. ""Yalnızlık, bir daha kırılmayacağın ve üzülmeyeceğin bir huzurdur. Onu çekilmez yapan tek şey ise yenilmişlik duygusudur.""
- Metafizik Üzerine Düşünceler
71. "Peki, düşünmek? İşte sonunda buldum, evet, düşünce. Çünkü bir tek o benden koparılamaz. Benim, ben varım, bu kesin. Ama ne kadar süre? Elbette düşünüyor olduğum sürece. Çünkü oldu da bütün düşüncelerimi bir anda durdurdum diyelim, işte o anda varolmaktan da hepten vazgeçmiş olurdum."
- Meditasyonlar
72. "Zihni tanımak, bedeni tanımaktan daha kolaydır."
- Meditasyonlar
73. "...bu yaşamda güvenle yürümek için, doğruyu yanlıştan ayırt etmeyi öğrenmek konusunda her zaman çok büyük bir arzum vardı."
- Yöntem Üzerine Konuşma
74. "Yanlış, salt bir olumsuzlama değildir, daha çok bir şekilde bende olması gereken bir bilginin yokluğu ya da yoksunluğudur."
- Meditasyonlar
75. "Gerçekte, tam olarak bilge olan yalnızca Tanrı’dır."
- Felsefenin İlkeleri
76. "“Yaşamda hangi yolu takip edeceğim?”"
- Meditasyonlar
77. "“… bizi bir kez aldatmış olan şeylere asla tam anlamıyla güvenmemek ihtiyat gereğidir.”"
- Meditasyonlar
78. "[...] ağır denilen maddelerin yerin merkezine doğru düştüğünü deneyimlerle belirlemiş olmamıza karşın, ağırlık denilen şeyin, yani onların yerin merkezine doğru düşmesinin nedeni ve ilkenin özünün ne olduğunu bilmiyoruz."
- Felsefenin İlkeleri
79. "Tanrı algısı kendimle ilgili algımı öncelemekte. Yoksa bende daha yetkin bir varlık fikri olmasaydı ve ben onunla kıyaslayıp da kendi eksikliklerimi görmeseydim, kuşku duyduğumu, arzuladığımı, yani bende eksik bir şeyler olduğunu ve dolayısıyla tam olarak yetkin olmadığımı nasıl anlayabilirdim?"
- Meditasyonlar
80. "İyi yönetildiğinde tutkuları üzerinde mutlak bir iktidar kazanamayacak kadar zayıf hiç bir ruh yoktur."
- Ruhun Tutkuları
81. "Zira ahlaki eylem söz konusu olduğunda, herkes kendi davranışının doğruluğu konusunda öylesine emindir ki."
- Yöntem Üzerine Konuşma
82. "Güzel kitapları okumanın geçmiş yüzyıllardaki erdemli insanlarla sohbet etmek gibi oldugunu biliyordum."
- Yöntem Üzerine Konuşma
83. "Zira bize hiçbir faydası bulunmasa da iyi bulduğumuz şeyleri yapanları sevmek yönünde doğal bir eğilimimiz vardır."
- Ruhun Tutkuları
84. "Zira kalpteki ateş tamamen söndüğünde insan ölür."
- Ruhun Tutkuları
85. "Yetmezmiş gibi bir de bir tür miskinlik beni aşina olduğum yaşantıma geri çekiyor."
- Meditasyonlar
86. ""Hayal gücü olmadan akıl hiçbir şeydir.""
- Düşünüyorum, Öyleyse Varım
87. "
Ancak Fransız sefirinin araya girmesi ve kendisini görmek isteyen İsveç Kraliçesi Christine’in sürekli ricâları, onu ağır cezalardan korudu. Kraliçe ona bir savaş gemisi yolladı, törenlerle karşıladı. Ancak Stockholm’ün sert ve soğuk havası, yıllardır bağlandığı alışkanlıklarının bozulması, sağlık durumu zaten bozuk olan Descartes’ı İsveç’e gelişinin dördüncü ayında öldürdü."
- Felsefenin İlkeleri
88. "Nasıl bir cismin uzunluk, enlik ve derinlikçe uzamsal olmasından bir töz bulunduğunu çıkarıyorsak (çünkü bir şey olmayan bir uzamın olamayacağını açıklıkla anlıyoruz), aynı yolla boş varsayılan mekâna ilişkin de aynı sonucu çıkarmamız gerekir. Madem ki bu mekânda uzam vardır, öyleyse onda zorunlu olarak töz de bulunmaktadır."
- Felsefenin İlkeleri
89. "“Alemde akıp giden bu dokuz yıl içinde ben, oynanan komedyanın bir aktörü olmak yerine, seyirciden başka bir şey olmadım.”"
- Felsefenin İlkeleri
90. "“Benim bilgimin gitgide artıyor olması bile, başlı başına benim eksikliğimin kanıtıdır.”"
- Meditasyonlar
91. "Keder nahoş bir rehavettir."
- Ruhun Tutkuları
92. "Düşüncelerimiz iki türdedir; eş deyişle bir kısmı ruhun eylemleri ve diğerleri onun tutkularıdır."
- Ruhun Tutkuları
93. "Zihni tanımak, bedeni tanımaktan daha kolaydır.
__"
- Meditasyonlar
94. "Tüm yapıtları elimizde bulunan başlıca filozoflar Platon ile Aristoteles’tir. İkisi arasındaki ayrım şudur: Öğretmeni Sokrates’in yolundan giden Platon, kesin ve doğru hiçbir şey olmadığını tüm saflığıyla kabul etmiştir. Platon aynı zamanda kafasında tasarladığı bazı ilkelerle diğer şeyleri açıklamaya çalışmış ve böylece kendisince doğruya yakın görünen şeyleri yazmakla yetinmiştir.
Oysa Aristoteles daha az içten davranmıştır. Yirmi yıl öğrencisi olduğu Platon’un koyduğu ilkelerden başka ilkesi olmadığı hâlde, onları açıklama biçimini tümden değiştirmiş, üstelik bu ilkeleri doğru ve inanılır varsaydığına ilişkin bir iz bulunmamasına karşın, kesin ve doğru olduğunu ileri sürmüştür. Bu iki kişi, büyük bir zihne sahip oldukları gibi, yukarıda belirttiğimiz dört yolla kazanılan bilgeliğe de sahiptiler. Elbette bu da onları felsefede sözü dinlenir, büyük yetkililer konumuna getiriyordu."
- Felsefenin İlkeleri
95. "Zihnim yoldan çıkmaktan zevk alıyor…"
- Metafizik Üzerine Düşünceler
96. "Ateşe yaklaşırken bir sıcaklık hissediyorsam, hatta biraz daha yaklaşırken bir acı hissediyorsam da, gerçekte o ateşte o sıcaklığa benzer bir şeyin olduğuna, hatta o acıya benzer bir şeyin olduğuna inanmamı gerektirecek bir şeyin olduğuna inanmamı gerektirecek bir neden yoktur; o ateşte olsa olsa en nihayetinde sadece bizde bu sıcaklık ya da acı hislerini doğuran bir şey vardır."
- Meditasyonlar
97. "Bizi bir kez aldatanlara bir daha asla itimat etmemek tedbirdendir."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
98. "Kıskançlık sahip olduğumuz bir nimeti muhafaza etmek için duyduğumuz arzudan doğan bir tür kaygıdır."
- Ruhun Tutkuları
99. "Evreni töz örneğine göre düzenleyen Leibniz’in tinsel metafiziğini ve Kant’ın eleştiriciliğini de müjdelemiştir. Descartesçılık, Malebranche, Spinoza, Leibniz gibi filozofların fikirlerinin temelini oluşturur. Bossuet, Fénelon, Arnauld, Nicole, Pascal, Louis de la Forge, G. de Cordemoy, S. Aégis, A. Gulinex, J. Glanvil, P. Daniel Huet gibi filozoflar da Descartes’tan esinlenmişlerdir."
- Felsefenin İlkeleri
100. "Hakiki olan ne? Belki de sadece şu: Hiçbir şeyin kesin olmaması."
- Meditasyonlar
101. "“Belki de tek gerçek, dünyada kesin hiçbir şeyin olmadığıdır.”"
- Meditasyonlar
102. "(...) Ama neden bu gizemli acı hissinin ardından ruhta bir hüzün hissi geliyor ve neden haz farkındalığının ardından neşe geliyor ya da neden açlık dediğim midedeki gizemli sancılar beni yemek yemeye sevk ediyor? Boğazımdaki kuruluk beni içki içmeye sevk ederken, doğanın bana bunun böyle olduğunu öğrettiğini söylemek dışında kesinlikle açıklayamazdım."
- Meditations on First Philosophy
103. "Tüm vaktimi düşünceler ile baş başa geçiriyorum."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
104. "Ahlakımızı düzenlemek ve bu dünyada yaşamımızı yönlendirmek için felsefe öğrenmek, adımlarımıza yol göstermek için gözlerimizi kullanmaktan çok daha gereklidir. Yalnız hayvanlar, durmaksızın vücutlarını besleyecek besini bulmakla uğraşırlar; çünkü işleri vücutlarını korumaktır."
- Felsefenin İlkeleri
105. "Dönme anında bir tekerlekte, merkeze yakın bölümler çevredeki bölümlerden daha yavaş giderler. Günlük gözlemlerden örnek vererek konuyu açıklamada Descartes’ın üstüne yoktur. Sonuçta filozof şu noktaya geliyor:
"
- Felsefenin İlkeleri
106. "İtiraf etmem gerekir ki insanın mutluluğu aklını kullanmasına bağlıdır."
- Ahlak Üzerine Mektuplar
107. "../ahlâki eylem söz konusu olduğunda herkes kendi davranışının doğruluğu konusunda öylesine emindir ki.."
- Yöntem Üzerine Konuşma
108. "Önceden doğru olduğuna bütün kalbimle inandığım görüşlerin bir şekilde kuşkuya açık olduğunu anlayınca, bir tek bu sebepten hepsini toptan yanlış olarak değerlendirdim."
- Meditasyonlar
109. "Bir mahkûmdan hiç farkım yok, hani rüyasında gördüğü hayali bir özgürlüğün tadını çıkaran, sonra uykuda olduğunu fark etmeye başlayınca uyandırılmaktan korkup o tatlı hülyalara isteyerek göz yuman bir mahkûmdan."
- Meditasyonlar
110. "Bilmeye cesaret et!!
~Kant~"
- Yöntem Üzerine Konuşma
111. "insan, kaynağından emin olmadığı her şeyden kuşku duymalıdır."
- Felsefenin İlkeleri
112. "Tanrı'nın olup olmadığını, eğer varsa, aldatıcı olup olamayacağını incelemeye mecburum. Çünkü bunu öğrenmedikçe, bana öyle geliyor ki, başka herhangi bir şeyden de asla tam anlamıyla emin olamayacağım."
- Meditasyonlar
113. "…hissettiğim ya da hayal ettiğim şeylerin benim dışımda bir varlıkları yok."
- Meditasyonlar
114. "Öyleyse gerçek kabul edebileceğimiz şey nedir? Belki de dünyada hiçbir şeyin kesin olmadığından başka gerçek yoktur."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
115. "Sevgi, ruhun bir heyecanıdır."
- Ruhun Tutkuları
116. "Asılsız bir neşe çoğu kez nedeni gerçek olan bir üzüntüden evladır."
- Ruhun Tutkuları
117. "En büyük zekalar, en büyük faziletler/erdemler kadar en büyük hatalara da meyillidir; ve yalnızca çok yavaş yürüyenler, eğer her zaman doğru yolu izlerse, koşanlardan ve doğru yoldan uzaklaşanlardan daha fazla ilerleyebilir."
- Metot Üzerine Konuşma
118. "Yalnızlık, bir daha kırılmayacağın ve üzülmeyeceğin bir huzurdur. Onu çekilmez yapan tek şey ise yenilmişlik duygusudur."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
119. "Tümeller, aralarında belli bir bağ bulunan birçok özel şeyi düşünmek için aynı fikri kullanmamızla oluşur."
- Felsefenin İlkeleri
120. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır."
- Ruhun Tutkuları
121. "Zîra biz ancak tattığımız, zevk aldığımız ve yeniden kavuşmak için bir ümidimiz olmayacak derecede kaybettiğimiz nîmetlere üzülürüz."
- Ruhun İhtirasları
122. ""Düşünüyorum, öyleyse varım.""
- Yöntem Üzerine Konuşma
123. "Ben düşünen bir şeyim, yani kuşku duyan, onaylayan, yadsıyan, pek az şey bilen, pek çok şeyi görmezden gelen, seven, nefret eden, isteyen, istemeyen, hayal kuran ve de hisseden bir şeyim."
- Meditasyonlar
124. "Peki düşünmek? İşte sonunda buldum, Evet, düşünce. çünkü bir tek o benden koparılamaz. Benim, ben varım, bu kesin. Ama ne kadar süre? Elbette düşünüyor olduğum sürece. Çünkü oldu da bütün düşüncelerimi bir anda durdurdum diyelim, işte o anda var olmaktan da hepten vazgeçmiş olurdum."
- Meditasyonlar
125. "../ruha duyular yolu ile gelen şey, akıl ile gösterilenden daha kuvvetle etki eder, fakat bununla beraber, daha az gerçek ihtiva ederler.."
- Ruhun İhtirasları
126. "../ruha duyular yolu ile gelen şey, akıl ile gösterilenden daha kuvvetle etki eder, fakat bununla beraber, daha az gerçek ihtiva ederler.."
- Ruhun İhtirasları
127. "..nasıl ki ruhumuzun yıldızları görebilmek için gökte olması gerekmiyorsa, tutkularını kalpte hissetmesi için de işlevlerini doğrudan kalpte yerine getirmesi zorunlu değildir."
- Ruhun Tutkuları
128. "Hayranlık tüm tutkuların ilkidir."
- Ruhun Tutkuları
129. "Kendimin varolduğu ve en mükemmel varlığın, yani Tanrı'nın fikrinin bende bulunduğu gerçeği, zorunlu olarak Tanrı'nın da varolduğunu hiç tartışmasız kanıtlıyor."
- Meditasyonlar
130. "Sağduyuma göre de bizi bir kez aldatana da
bir daha asla güvenmemeliyiz."
- Meditasyonlar
131. "Asıl görüşlerinin ne olduğunu öğrenmek için söylediklerinden ziyade yaptıklarına dikkat etmeliydim."
- Yöntem Üzerine Konuşma
132. "Zaman en hızlı geçen fırsattır."
- Yöntem Üzerine Konuşma
133. "Peki tamam, bırakalım bir kez daha dizginleri ele geçirsin, nasıl olsa çok geçmeden bu dizginleri sıkma zamanım gelecek, o da kendiliğinden geme boyun eğecek"
- Metafizik Üzerine Düşünceler
134. "'Var olan bu ben, neyim?""
- Yöntem Üzerine Konuşma
135. ""Sevgi ruhun heyecanıdır.""
- Ruhun Tutkuları
136. "•••
Sevgi ruhun bir heyecanıdır..."
- Ruhun Tutkuları
137. "Her ne kadar bu meseleleri kendi içimde sessiz ve sözsüz düşünüyor olsam da, hâlâ kelimelere bağlı kalıyorum ve gündelik konuşmanın tuzağına düşmeme ramak kalıyor."
- Meditasyonlar
138. "Hayal gücümün yardımıyla kavrayabildiğim hiçbir şeyin benim kendime ilişkin bu bilgimle alakası yok ve zihnim kendi doğasını apaçık olarak algılayacaksa, benim onu bu şeylerden çok dikkatli bir şekilde uzaklaştırmam gerekiyor."
- Meditasyonlar
139. "Bütün iyi kitapları okumak, onları yazmış olan geçmiş yüzyılların en kültürlü insanlarıyla bir konuşma gibidir."
- Discours de la MéthodeMetot Üzerine Konuşma
140. "Sonsuz üzerine tartışmalarla kendimizi mahcup duruma düşürmemeliyiz çünkü bizim gibi sonlu varlıklar için sonsuzu anlamaya çalışmak tuhaftır."
- Felsefenin İlkeleri
141. "…kendime şöyle huzurlu bir zaman aralığı yarattım. Tek başıma inzivadayım."
- Meditasyonlar
142. "Asla engellenmeden boş zamanlarımın tadını çıkarmamı sağlayanlara, bana yeryüzündeki en şerefli görevi sunanlardan daha çok minnet duyacağım."
- Yöntem Üzerine Konuşma
143. "Keder nahoş bir rehavettir, ruhun kötülükten veya beynin izlenimlerinin ona kendisine aitmiş gibi temsil ettiği eksiklikten duyduğu rahatsızlıktan ya da sıkıntıdan doğar."
- Ruhun Tutkuları
144. "Bir şeyi istediğimiz aynı yolla o şeyi idrak da edemiyorsak onu isteyemeyiz."
- Ruhun Tutkuları
145. "Böylece, felsefeyi incelemek ve bildiğimiz tüm gerçekleri ortaya çıkarmak istiyorsak, ilk önce önyargılardan kurtulmamız ve eskiden doğruluğuna inandığımız tüm düşünceleri ya da kanıları, yeniden gözden geçirinceye değin, yanlış olarak kabul etmemiz gerekmektedir."
- Felsefenin İlkeleri
146. "Korkaklık, doğrudan doğruya, yürekliliğe karşıttır. Bu, bir bitkinlik veya
soğukluktur; ruhu, bu ihtirasa tutulmadığı zaman yapacağı şeyleri gerçekleştirmeye yönelmekten alıkoyar; atılganlığa karşıt olan korku ise, yalnız bir soğukluk değildir; aynı zamanda, ruhun bir huzursuzluğu ve hayretidir; bu hayret, onda yaklaştığını hissettiği kötülüklere karşı koymak gücünü yok eder."
- Ruhun Tutkuları
147. "-Peki,hakiki olan ne?
-Belki de hiçbir şeyin kesin olmaması..."
- Meditasyonlar
148. "...aşk, yüreğe doğru çok kan göndererek, gözlerden çok buhar çıkmasına sebep olur."
- Ruhun İhtirasları
149. "Umut ruhun arzu ettiği şeyin meydana geleceğine kani olması yönündeki bir yatkınlığıdır."
- Ruhun Tutkuları
150. "Sanki aniden derin bir girdaba dalmış gibi öyle altüst oldum ki, ne ayağımı dibe basabiliyorum ne de yüzüp üste çıkabiliyorum."
- Meditasyonlar
151. "Neşe ruhun hoş bir heyecanıdır, beyindeki izlenimlerinin ona kendisininmiş gibi sunduğu iyiliğe sahip olmaktan ruhun duyduğu zevkten ibarettir."
- Ruhun Tutkuları
152. "Hayranlık tüm tutkuların ilkidir. Bu tutkunun zıddı da yoktur..."
- Ruhun Tutkuları
153. "Yüce gönüllülük bizi başkalarını hor görmekten alıkoyar."
- Ruhun Tutkuları
154. "Zihinde hiçbir şey yoktur ki daha önce duyularda olmuş olmasın."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
155. "Bilgeliğin ilk derecesinde düşünmeksizin kazanılabilecek ölçüde kendiliğinden çok açık kavramlar; İkincisinde, duyuların deneyiminin ilettiği tüm şeyler, üçüncüsünde başka insanlarla konuşmanın öğrettiği şeyler ve dördüncü olarak da tüm kitaplar eklenmese bile, özellikle bize iyi bilgi verebilen kimselerin yazdığı kitapları okumak eklenebilir; çünkü okuma, yazarla konuşmanın bir başka türüdür."
- Felsefenin İlkeleri
156. "Bir çiçeğin güzelliği bile bizde ona bakma isteği uyandırır, bir meyveninki ise yeme isteği. Ama en kuvvetlisi, insanın öteki yarısı olduğuna inandığı bir insana ait gördüğü meziyetlerdir."
- Duygular ya da Ruh Halleri
157. "Artık cisimlerin bile aslında duyular aracılığıyla ya da hayal gücüyle değil de, salt zihinle algılandıklarını ve dokunulup görüldükleri için değil de, salt anlaşılmış oldukları için algılandıklarını öğrendiğime göre, artık benim tarafımdan zihnimden daha kolay ya da daha seçik algılanabilecek hiçbir şeyin olmadığını açıkça biliyorum."
- Meditasyonlar
158. "../insan hayatının özel şeylerde pek çok kez yanılgıya düşmeye yazgılı olduğunu ve nihayet tabiatımızın eksik ile yanlışlarını bilmemiz gerektiğini itiraf etmek zorundayız.."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
159. "Bu yaşamdaki tüm iyilikler ve kötülükler yalnızca tutkulara bağlıdır."
- Ruhun Tutkuları
160. "../tüm iyi kitapların okunması geçmiş yüzyıllarda bunları yazmış olan en saygın ve ilginç kişilerle bir sohbet, hatta bunların bize yalnızca en kusursuz düşüncelerini açtıkları iyi hazırlanmış bir sohbet gibidir.."
- Yöntem Üzerine Konuşma
161. "Peki, hakiki olan ne? Belki de sadece şu: Hiçbir şeyin kesin olmaması."
- Meditasyonlar
162. "Üzüntü insanda kısıtlama ve korku yarattığından bir şekilde ihtiyatlılığa elverişli kılar, oysa neşe kendisini onun ellerine teslim edenleri düşüncesiz ve atılgan kılar."
- Ruhun Tutkuları
163. "Yanlışlarımızın ilk ve başlıca nedeni, çocukluğumuzda edindiğimiz önyargılardır."
- Felsefenin İlkeleri
164. "Vaktiyle doğruluklarına itibar ettiğim tüm düşünceler arasında, şimdi şüphe etmediğim tek bir tanesi bile yok."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
165. "Üstelik ben artık meselelere o kadar da çekingen yaklaşamam, çünkü şu anki derdim nasıl davranacağımdan çok, nasıl bilgi edineceğim sorunu."
- Meditasyonlar
166. "Bu yaşamdaki tüm iyilikler ve kötülükler yalnızca tutkulara bağlıdır."
- Ruhun Tutkuları
167. "İnsanlardaki “Sağduyu” dünyada paylaşılmış en güzel şeydir"
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
168. "insanların içine düşebileceği tüm hatalar yanlış bir tümevarımdan değil, yeterince anlaşılmamış bazı deneyimlerden ya da gelişigüzel ve hiçbir sağlam temele dayanmayan yargılamalardan kaynaklanır."
- Aklın Yönetimi İçin Kurallar
169. ""Nefretin sevgi kadar çok türü yoktur.""
- Ruhun Tutkuları
170. "Zira iyi bir zihne sahip olmak yeterli değildir, esas olan onu iyi kullanmaktır."
- Yöntem Üzerine Konuşma
171. "Sevgide şunu fark ettim ki nabız atışları muntazamdır ya da olağandan daha fazla ve daha kuvvetlidir, göğüste tatlı bir sıcaklık hissedilir..."
- Ruhun Tutkuları
172. "Ruhun tutkularını tanımak için onun işlevlerinin bedeninkilerden ayırt edilmesi gerekir."
- Ruhun Tutkuları
173. "Bize hiçbir faydası dokunmasa da iyi bulduğumuz şeyleri yapanları sevmek yönünde doğal bir eğilimimiz vardır."
- Ruhun Tutkuları
174. ""Büyük servet ve bolluk birçok insanı öyle büyüler ve sarhoş eder ki sahip olanlar onlara hükmedeceği yerde onlar kendilerine sahip olanlara hükmederler.""
- Ahlak Üzerine Mektuplar
175. "“Sağduyuma göre de bizi bir kez aldatana da bir daha asla güvenmemeliyiz.”"
- Meditasyonlar
176. "Metafiziğin ilk kavramı düşünmektir."
- Ruhun Tutkuları
177. "Descartes bir yandan vicdan azabı ve pişmanlığın genellikle zayıf ve kararsız zihinlere musallat olduğunu düşünmekte ve iktidarımız dahilinde olmayan iyiler için tasalanmamayı arzularımızı bize bağlı olan şeyler üzerine sabitlemeyi öğütlemektedir."
- Ruhun Tutkuları
178. "Beden birdir ve birbiriyle öylesine ilişkili olan organlarının düzenlenişi sebebiyle -ki içlerinden biri çıkarıldığında bu tüm bedeni işlemez kılar- bir şekilde bölünemezdir; yine ruh da öyle bir doğadadır ki ne uzamla ne de boyutlarla ya da bedeni oluşturan maddenin herhangi bir özelliğiyle ilişkisi vardır, ruh ancak bedenin organlarının oluşturduğu bütün bir toplulukla ilişkilidir."
- Ruhun Tutkuları
179. "../en zayıf ruhlu kimseler bile, ihtirasları terbiye etmek ve yönetmek için yeteri derecede sanat ve maharet kullanıldığı takdirde, bütün bu ihtirasları üzerine pek mutlak bir güç ve egemenlik kurabilirler.."
- Ruhun İhtirasları
180. "Yaşamda güvenle yürüyebilmek için, doğruyu yanlıştan ayırt etmek gerek."
- Yöntem Üzerine Konuşmalar
181. "Herkes kendi vazifesini bilse idi, kimse başkasının vazifesine müdehale etmezdi."
- Yöntem Üzerine Konuşma
182. "Öğrenmek isteği, çaresi olmayan bir hastalıktır. İnsanın bilgisi arttıkça, merakı da artar."
- Tabiat Işığı ile Hakikatı Arama
183. "Tutkular; ruhla bedenin sımsıkı birleşmesinin bulanık ya da karışık ve anlaşılması güç kıldığı algılar arasındadır."
- Ruhun Tutkuları
184. "İrade doğası gereği öyle özgürdür ki asla zorlanamaz."
- Ruhun Tutkuları
185. "Tutkuların merkezi kalp değildir."
- Ruhun Tutkuları
186. ""Tutunabilecek bir kimse göremiyordum, bu durumda kendi yolumu kendim bulmak durumunda kaldım.""
- Yöntem Üzerine Konuşma
187. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır."
- Ruhun Tutkuları
188. "...yürekteki ateş tamamiyle söndüğü zaman
insan ölür."
- Ruhun İhtirasları
189. "... Böylece kendi kendime konuşarak ve kendi içimde düşünerek kendimi yavaş yavaş daha fazla tanımaya ve benliğime aşina olmaya çalışacağım. Ben düşünen bir şeyim. Ben şüphe eden, doğrulayan, reddeden,az sayıda şey tanıyan, pek çok şeyi bilmeyen,seven, nefret eden, isteyen, istemeyen, aynı zamanda hayal eden ve hisseden bir şeyim."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
190. "En fazla minnettarlık duyanlar en yüce gönüllü ruhlar olduğuna göre bu tür öfkeye kendilerini en fazla kaptıranlarda en mağrur, en alçak ve en hastalıklı ruhlardır."
- Ruhun Tutkuları
191. "Hangi sebeple olursa olsun, kendileri hakkında iyi kanaat besleyen herkes gerçek bir yüce gönüllü değil, ama sadece pek kötü bir tutku olan gurur sahibidir.."
- Ruhun Tutkuları
192. "Birçok ruhun doğasını incelediğimde şu noktayla karşılaştım: Gerektiği gibi kullanıldığı zaman, doğru düşünmeye, yani iyi yargı belirtmeye ve hatta en yüksek bilimlere kavuşmaya gücü yetmeyen hiçbir ruh yoktur."
- Felsefenin İlkeleri
193. "karanlıklar içinde yürümeyi âdet haline getirenler görüşlerini o denli zayıflatırlar ki gün ışığına dayanamaz hale gelirler."
- Aklın Yönetimi İçin Kurallar
194. "Akıl, her türlü durumda hizmet edebilecek evrensel bir araçtır ama organların her birinin, belirli eylemler için özel bir düzenlemeye ihtiyacı vardır."
- Yöntem Üzerine Konuşma
195. "Iyi yönetildiğinde tutkuları üzerinde mutlak bir iktidar kazanamayacak kadar zayıf bir ruh yoktur ."
- Ruhun Tutkuları
196. "Sevgi ruhun bir heyecanıdır."
- Ruhun Tutkuları
197. "Şimdi var olduğumu söylemek doğru ama aslında hiç var olmadığımı söylemenin doğru olacağı gün de gelebilir."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
198. "Certainly, up to now whatever I have accepted as fully true I have learned either from or by means of the senses: but I have discovered that they sometimes deceive us, and prudence dictates that we should never fully trust those who have deceived us even once."
- Meditations on First Philosophy
199. "Kırgınlık, ne mahiyette olursa olsun, herhangi bir kötülük işleyen kimselere karşı tabii olarak duyulan bir kin veya nefret türüdür; o, çok zaman hasedle veya merhametle karışıktır."
- Ruhun İhtirasları
200. "...dalkavukluk, her yerde, itibardadır. Faziletçe en eksik kimseler bile, hiçbir öğüşe değmeyen, veya hatta yerilmesi bile gereken şeyler için çok zaman kendilerine değer verildiğini görürler; bu ise, en cahiller ile en aptallara bu türlü gurura düşmek için fırsat verir."
- Ruhun İhtirasları
201. "Aklımın bana uzak durmamı söylediği birçok şeye bence doğal bi eğilimim vardı."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
202. "Her şeyden şüphe edebilirim, yalnızca bir şey hariç, o da her şeyden şüphe ettiğim gerçeğidir. Basitçe söylemek gerekirse: “Düşünüyorum, öyleyse varım.”"
- Düşünüyorum, Öyleyse Varım
203. "Ve sağduyuyu öğrenimle birleştiren kişilere gelince, ki bana sadece onların hakemlik etmesini dilerim.."
- Yöntem Üzerine Konuşma
204. "../en iyi olanlar bile birine kin besleyince, yavaş yavaş kötü olmaya başlıyor.."
- Ahlak Üzerine Mektuplar
205. "“Zira ahlaki eylem söz konusu olduğunda herkes kendi davranışının doğruluğu konusunda öylesine emindir ki…”"
- Yöntem Üzerine Konuşma
206. "../düşünüyorum, öyleyse varım.."
- Yöntem Üzerine Konuşma
207. "Uzuvların sıcaklığı ve hareketi bedenden, düşünceler ise ruhtan kaynaklıdır."
- Ruhun Tutkuları
208. "Zaten temelinden kazdınız mı, üzerine inşa ettiğiniz ne varsa kendiliğinden çökecektir."
- Meditasyonlar
209. "“Dahası, birçok dinsizin tek bir Tanrı’nın varlığına ve insan ruhunun bedenden ayrı olduğuna inanmak istemeyişinin asıl sebebi, bugüne kadar bu iki şeyi kimsenin kanıtlayamamış olmasıdır.”"
- Meditasyonlar
210. "Ödleklik cesaretin, korku ve dehşet ise gözü pekliğin zıddıdır."
- Ruhun Tutkuları
211. "İradeleri doğal olarak tutkuları en kolayca yenebilenler ve tutkulara eşlik eden beden hareketlerini durdurabilenler kuşkusuz en güçlü ruhlara sahip olanlardır."
- Ruhun Tutkuları
212. "Dalkavukluk her yerde öyle itibar görür ki son derece kusurlu insanlar bile hiçbir övgüye layık olmayan ve hatta ayıplanması gereken şeyler için sık sık kendilerine değer verildiğini görürler, bu da en cahil ve en aptal olanların bu tür bir gurura düşmelerine vesile yaratır."
- Ruhun Tutkuları
213. "Ruh bedenden ancak organlarının tamamı bozulduğunda bütünüyle ayrılır."
- Ruhun Tutkuları
214. "“… hepimiz yetişkin yaşa varmadan önce çocuk olduğumuz ve uzun süre çoğu kez birbirleriyle çelişen ve belki de hiçbiri bize hep en iyiyi öğütlemeyen arzularımız ve öğretmenlerimiz tarafından yönlendirildiğimiz için yargılarımızın doğumumuzdan itibaren aklımızı tam olarak kullanmamız ve yalnızca onun tarafından yönetilmemiz durumunda olacağı kadar arı ve sağlam olması imkânsızdır.”"
- Yöntem Üzerine Konuşma
215. ""Gerçeği arayanın yaşamında bir kez
tüm nesnelerden gücü yettiği ölçüde kuşku
duyması gerekir.""
- Felsefenin İlkeleri
216. "Gerçeği bilmiyorsanız ruhun güçlü olması yetmez"
- Ruhun Tutkuları
217. "Bu nedenle uzun süre iyi avukatlık yapanlar, iyi birer yargıç olamazlar."
- Yöntem Üzerine Konuşma
218. "Ruh bedenden ancak organlarının tamamı bozulduğunda bütünüyle ayrılır."
- Ruhun Tutkuları
219. "Rüyalarımda gördüğümü sandığım şeylerin benim dışımda bulunan şeylerden gelmediğine inandığıma göre, uyanıkken hissettiğimi sandığım şeylerin de dışarıdan geldiğine neden inanayım ki diye düşündüm."
- Meditasyonlar
220. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır ve kendilerini en az bilenler gerektiğinden fazla gururlanmaya ve kendilerini hor görmeye en fazla eğilimli olanlardır."
- Ruhun Tutkuları
221. "Ruhun kötülükten duyduğu tüm huzursuzluklar üzüntüden ibaret olduğu gibi, ruha ait iyilikten gelen her türlü zevk de neşeden ibarettir."
- Ruhun Tutkuları
222. "Ruha göre aşk ile kin bilgiden gelir ve neşe ile kedere tekaddüm ederler."
- Ruhun İhtirasları
223. "" ..aldatabilmek bir kurnazlık yahut güç emaresi gibi görünse de aldatmak istemek hiç kuşkusuz kötülüğün ve zayıflığın göstergesidir. ""
- Metafizik Üzerine Düşünceler
224. "Bugüne kadar öğrendiğim çok az şey, bilmediğim, öğrenmekten de umudumu yitirmediğim şeylerle karşılaştırıldığında, hemen hiçbir şeydir."
- Yöntem Üzerine Konuşma
225. "Böylece yeni gelenler öncekilerin bıraktığı işleri devam ettirirse hep birlikte bir kişinin yapabileceğinden çok daha fazla yol kat edilebilecekti."
- Yöntem Üzerine Konuşma
226. "Şayet bir Tanrının var olduğuna kanaat getirirsem, aldatıcı olup olmadığını araştırmak zorundayım çünkü bu iki gerçeğe dair bilgim olmaksızın hiçbir zaman, hiçbir şeyden emin olabileceğimi sanmıyorum."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
227. "Ruha göre aşk ile kin bilgiden gelir ve neşe ile kedere tekaddüm ederler."
- Ruhun İhtirasları
228. "Aklımın bana uzak durmamı söylediği birçok şeye bence doğal bir eğilimim vardı, bu yüzden doğanın bana öğrettiklerine çok fazla güven duymamam gerektiğini düşündüm."
- Meditasyonlar
229. "Ruha göre sevgi ve nefret bilgiden gelir ve neşe ve kederi öncelerler."
- Ruhun Tutkuları
230. "Bedenimizi asla düşünen bir şey olarak hayal edemeyeceğimize göre, sahip olduğumuz her türlü düşüncenin ruha ait olduğuna inanmakta haklıyız."
- Duygular Ya Da Ruh Halleri
231. "Yanlışlarımız, istenç alanının anlayış alanından daha geniş olmasından kaynaklanıyor.."
- Felsefenin İlkeleri
232. "Cennete giden yolun bilgililere olduğu kadar cahillere de açık olduğunu ve Tanrı tarafından vahyolunan hakikatlere insan aklıyla erişilemeyeceği bana kesin bir dille öğretilince, bu hakikatleri şu cılız aklımın terazisinde tartmaya kalkarsam yok yere günaha gireceğimden de doğrusu korkmuyor değildim."
- Yöntem Üzerine Konuşma
233. "Bizi bir defa aldatanlardan da her zaman sakınmakta yerden göğe kadar haklıyız."
- Tabiat Işığı ile Hakikati Arama
234. "Nefrette nabzın düzensiz, olağandan daha zayıf ve çoğu kez daha hızlı attığını, göğüste adını koyamadığım acı ve keskin bir sıcaklıkla karışmış ürpertiler hissedildiğini, midenin görevini yapmayı kestiğini, yenilen yiyecekleri kusmaya, reddetmeye ya da en azından bozmaya ya da kötü safraya çevirmeye eğilim gösterdiğini fark ettim."
- Ruhun Tutkuları
235. "Her kim en iyisi olduğuna hükmettiği şeyi yapmaktan asla geri kalmadığı için vicdanı tarafından ayıplanamayacak şekilde yaşarsa onu mutlu kılacak öyle güçlü bir tatmin elde eder ki tutkunun en şiddetli çabaları bile ruhunun zenginliğini bozmaya güç yetiremez."
- Ruhun Tutkuları
236. "When I think this over more carefully I see so clearly that waking can never be distinguished from sleep by any conclusive indications that I am stupefied; and this very stupor comes close to persuading me that I am asleep after all."
- Meditations on First Philosophy
237. "Ben daha ziyade ona şükretmeliyim,
çünkü kendisi bana hiçbir şey borçlu değilken,gani gani onca şey bağışlamış."
- Meditasyonlar
238. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır ve kendilerini en az bilenler gerektiğinden fazla gururlanmaya ve kendilerini hor görmeye en fazla eğilimli olanlardır."
- Ruhun Tutkuları
239. ""Başkalarına karşı çok iyilikle hareket edenler ve onlara çok sevgi besleyenler, öfkeye çok elverişli olanlardır.”"
- Ruhun Tutkuları
240. "Bilgisinin niteliğini sıradanın ötesine taşımak isteyen bir insan, avamın konuşma biçimlerinden ve ifadelerinden şüphe etme fırsatlarını değerlendirmekten utanmalıdır.."
- Metafizik Üzerine Düşünceler
241. "Çok belirgin kusurları olan kimselerin, örneğin, topalların, tek gözlülerin, kamburların ya da halk önünde hakaret görenlerin, özellikle: alaya eğilimli kimseler olduğu sık görülür; çünkü, diğer bütün insanları kendileri gibi talihin lütfundan yoksun görmeyi arzu ettikleri için, başkalarının başına gelen kötülüklerden memnunluk duyarlar ve onların bu kötülükleri hak ettiklerine inanırlar."
- Ruhun Tutkuları
242. "“Duygular, ruhun algılarıdır ya da ruhun hisleri veya heyecanlarıdır.”"
- Duygular ya da Ruh Halleri
243. "Herkes kendi vazifesini bilse idi, kimse başkasının vazifesine müdehale etmezdi."
- Yöntem Üzerine Konuşma
244. "Yalnızlık, bir daha kırılmayacağın ve üzülmeyeceğin bir huzurdur. Onu çekilmez yapan tek şey ise yenilmişlik duygusu…"
- Metafizik Üzerine Düşünceler
245. "Ağır adımlarla ilerleyenlerin, doğru yolu takip ettikleri takdirde, koşarken yolunu kaybedenlere göre daha ileri gidebileceği söylenebilir."
- Yöntem Üzerine Konuşma
246. "Kötülük genellikle cehaletten kaynaklanır ve kendilerini en az bilenler gerektiğinden fazla gururlanmaya ve kendilerini hor görmeye en fazla eğilimli olanlardır."
- Ruhun Tutkuları
247. "İyi yönetildiğinde tutkuları üzerinde mutlak bir iktidar kazanamayacak kadar zayıf bir ruh yoktur."
- Ruhun Tutkuları
248. "Zararlı şeyleri defetme ve öç alma arzusu bütün arzuların en zorlayıcısıdır."
- Ruhun Tutkuları
249. "Ama biz gerçek ve doğru olanın yetkin ve sonsuz bir varlıktan geldiğini bilmeseydik, fikirlerimiz ne kadar açık ve seçik olsalar da , onların doğru olma yetkinliğine ulaşmış olmalarını sağlayan herhangi bir nedenimiz olmayacaktı."
- Metot Üzerine Konuşma
250. "Bu var olan "Ben",neyim?"
- Yöntem Üzerine Konuşmalar