Richard P. Feynman En Beğenilen Sözleri
1. "Vicdanı çok temizdi çünkü onu hiç kullanmamıştı."
- Feynman'ın Kayıp Dersi
2. "Neticede anladım ki öğretmek ve öğrenciler hayatı canlı kılıyor."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
3. "Vicdanı çok temizdi çünkü onu hiç kullanmamıştı."
- Feynman'ın Kayıp Dersi
4. "Düz bir doğru üzerinde belirli bir hızla hareket eden bir cisim, hiçbir etken olmazsa bu doğru boyunca, aynı hızla, sonsuza kadar gitmeye devam edecektir."
- Fizik Yasaları Üzerine
5. "Bir cismin kütlesi asla değişmez gibi görünür: Dönen bir topacın ağırlığı, dururkenki ağırlığıyla aynıdır. Böylece bir "yasa" bulunmuş olur: Kütle sabittir, hızdan bağımsızdır. Bu "yasa"nın hatalı olduğu anlaşılmıştır. Kütlenin hızla arttığı bulunmuştur; fakat hatırı sayılır artmalar, ışık hızına yakın hızları gerektirir. Doğru yasa şudur: Bir cisim saniyede yüz altmış kilometreden daha düşük bir hızla hareket ediyorsa, kütlesi milyonda bir doğrulukla sabittir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
6. "Çok akıllı değiliz. Dilsiziz. Ve cahiliz."
- Her Şeyin Anlamı
7. ""Boşa zaman harcamamalıyız.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
8. "Keza, uykuya dalarken düşünmenin devam ettiğine de dikkat ettim, ama giderek birbirleriyle mantıksal bağlantıları azalıyordu. Kendinize "Bunu düşünmemin sebebi nedir?" diye sormazsanız ve geriye dönüp incelemezseniz mantıksal bağlantılı olduklarını fark edemiyorsunuz. Ve çoğu zaman hangi cehennemin size onu düşündürdüğünü anlamıyorsunuz! Böylece mantıksal bağlantılı her görüntüyü alabiliyorsunuz. Ancak gerçek şu ki, düşünceler birbirlerinden tamamen ayrılana kadar her an giderek daha fazla sapıtmış oluyorlar ve bunun sonunda uykuya dalıyorsunuz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
9. "Benimle konuşan adam bütün kocaların yaptığı gibi karısının yanıldığını ispata çalışıyordu. Oysa birçok kez erkeğin başına gelen onun da başına geldi. Karısının haklı olduğunu öğrendi."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
10. ""Bazı mucizeleri anlamak diğerlerine göre daha zordur.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
11. "Dünya hiçbir şeyi anlamayan bu tür ukala aptallarla dolu."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
12. "Neler döndüğünü anlamıştım, ama beni tam bir aptal sanmalarını istedim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
13. "Ben tahtaya denklemleri yazmayı sürdürürken, Einstein kapıda belirdi ve mutlu bir şekilde seminere geldiğini, ancak ilk önce çayın nerede olduğunu öğrenmesi gerektiğini söyledi. Çayın yerini gösterdikten sonra devam ettim..."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
14. "Bütün değerler içinde en büyüğü kuşku duyma özgürlüğü olmalı."
- Keşfetmenin Hazzı
15. ""Geleceği etkileyecek bir şeyler yapabileceğimizi hissederiz; ancak hiçbirimiz geçmişi etkileyecek bir şey yapabileceğimizi düşünmeyiz veya pek azımız düşünür. Pişmanlık, vicdan azabı, umut vb sözcükler geçmiş ve geleceği en belirgin şekilde ayırt ederler.""
- Fizik Yasaları Üzerine
16. "Düşünmek eyleminden çok büyük zevk alıyordum ve herhangi bir şeyin bu zevki veren makineyi bozmasına izin veremezdim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
17. "İnsanlar çoğu zaman benim düzenbaz olduğumu düşünürler. Oysa ben her zaman dürüstüm. Ama öyle bir şekilde dürüstüm ki çoğu zaman kimse bana inanmaz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
18. "Yeni fikirlerim yoksa, yani bir yerlere varamıyorsam yaşadığımı, bir işe yaradığımı, en azından, bir şey yaptığımı hissetmem gerek."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
19. "Birçok gözlemden sonra anladım ki, öğrenciler her şeyi ezberlemişti. Fakat ezberlediklerinin ne demek olduğunu bilmiyorlardı... Tamamen ezbere dayalı olarak biliyorlardı her şeyi. Ve bu yüzden hiçbir şeyi uygulanabilir düzeye taşıyamıyorlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
20. "Uzaydaki her noktada bir sayı var (bunun bir mekanizma değil, bir sayı olduğunu biliyorum. İşte fiziğin sıkıntısı da bu: matematiksel olma zorunluluğu)."
- Fizik Yasaları Üzerine
21. "Bomba projesi bittikten sonra Los Alamos’ta çılgın eğlenceler başladı. Sürekli partiden partiye koşturuyorduk. Bir jipin arkasına binmiş, davul çalıyordum. Ama hatırlıyorum, bir kişi, Bob Wilson, oturmuş kara kara düşünüyordu.
“Neden böyle kara kara düşünüyorsun?” diye sordum. “Biz çok korkunç bir şey yaptık.”
“Fakat bunu başlatan sendin... Bizi işin içine sokan da sendin” dedim. Bana, daha doğrusu bize olan buydu işte. İyi bir sebep için başladık, başarmak için çok sıkı çalıştık. Heyecan içindeydik. Böyle bir durumda düşünmeyi bırakıyorsunuz, tamamen bırakıyorsunuz. O sırada sadece aramızdan biri, Bob Wilson, düşünmeye devam ediyordu."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
22. "İnsanları anlayamıyorum. İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla -ezberleyerek ya da başka türlü- öğreniyorlar. Bilgileri son derece kırılgan!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
23. "düşüncedeki değişmeler beynin içindeki atomların değişmesine paraleldir. Fakat henüz böy le bir bilgiye sahip değiliz."
- Feynman Fizik Dersleri 1
24. "Kuşkusuz bu hayata sadece bir kez geliyoruz ve hepimiz hata yapa yapa yapmamamız gereken şeyler öğreniyoruz. Bu da sonumuz oluyor."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
25. "Bir şeyi kopyalayan insanlar yeni ve farklı bir şey yapma cesaretini bulamazlar."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
26. "Bir kuruluştaki yeriniz ya da parasal destek ya da başka bir şey uğruna, bütünlüğünüzü kaybetmeye kendinizi mecbur hissetmemenizi, bu hürriyete sahip olmanızı dilerim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
27. "Bir kişi size karşı başta olumsuz tavır almışsa, siz böyle bir şey başardığınızda çoğu zaman yüzde yüz diğer yönde davranır. Bu bir tür denkleştirme sayılabilir."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
28. "Dünyanın geri kalan kısmının nasıl olduğunu öğrenin. Değişiklik her şeye değer."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
29. "Hatırlıyorum, lisedeyken birinci dönemde bir çocuk bir geometri bulmacası ya da ileri matematik dersinde ona çözmesi için verilen bir başka şeyle bana gelmişti. O meret şeyi çözene kadar aralıksız uğraşırmıştım. On beş ya da yirmi dakika sürmüştü. Aynı gün, aynı problemi sormak için başka çocuklar da gelirdi. Onlara bu problemi anında yapmıştım. Yani birisi için problem çözmek yirmi dakikamı alırken, diğer beş çocuk benim dahi olduğumu düşünmüştü."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
30. "Başka bir zaman rüya görürken, "tak, tak, tak, tak" sesi duydum. Rüyamda bu takırtıya uyan bir şey oluyordu, ama mükemmel değildi, yabancı gibiydi. Düşündüm: "Kesinlikle garanti ederim ki bu takırtı rüyama dışarıdan geliyor ve ben rüyamın bu kısmını bu sese uydurmak için icat ettim. Uyanıp bunun ne olduğunu bulmam gerekiyor." Takırtı hala devam ederken uyandım ve... ölüm sessizliği. Hiçbir şey yoktu. Yani dışarıyla bağlantılı değildi."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
31. "Sıra konumu sunmaya geldiğinde tahtaya bir kedi çizdim ve çeşitli kaslarını adını verdim. Sınıf derhal müdahale etti. "Biz bütün bunları biliyoruz!" "Evet, gerçekten biliyorsunuz, dört sene biyoloji okuduğunuz halde size bu kadar kısa bir zamanda yetişmemin nedeni de işte burada yatıyor." Bütün zamanlarını on beş dakikada bakılabilecek şeyleri ezberlemek için harcamışlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
32. "Her çarşamba Hughes Uçak Firmasında konferans verirdim. Bir gün oraya vaktinden önce gittim ve her zamanki gibi danışmadaki kızla flört etmeye başladım. O sırada altı kişi içeri girdi; bir adam, bir kadın ve başkaları. Onları daha önce hiç görmemiştim. Adam, "Profesör Feynman'ın konferanslarını yaptığı yer burası mı?" dedi. Danışmadaki kız, "Evet, burası" dedi. Adam arkadaşlarıyla konferansa girip giremeyeceklerini sordu. "Konuşmasını pek beğeneceğinizi sanmıyorum" dedim. "Konular teknik ağırlıklı." Kadın hemen durumu anladı. Oldukça zekiydi. "Bahse girerim ki siz Profesör Feynman'sınız!""
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
33. "“İnsanların çoğu cevapları arıyor; ben ise doğru soruları bulmaya çalışıyorum.”"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
34. "Birkaç deneyden sonra anladım ki tazıların burnu o denli duyarlıyken insanlarınki de duyarsız değil. Tek sorun insanların burnunun yerden fazla yüksekte olması!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
35. "Bir kutu içindeki toplam yük, iki farklı şekilde aynı kalabilir. Belki yük kutuda bir yerden bir yere gidiyordur. Bir başka olasılık da bir yerdeki yükün yok olması, toplam yükün değişmeyeceği şekilde, aynı anda, o anla ilişkili başka bir yerde ortaya çıkmasıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
36. "“Bilmediğim şeyleri bilmiyorum diyebilmek özgürlüktür“
— Richard Feynman"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
37. "Kendi kendime karıncaları öldürmeden nasıl kilerimden uzak tutabileceğimi düşündüm. Zehir kullanmayacaktım, öyle ya karıncalara da insanca yaklaşmalıyız! Şöyle yaptım: Başlangıç olarak karıncaların odadan çıktığı yerin on beş-yirmi santimetre yakınına bir parça şeker koydum ve taşıma işime bir kez daha başladım. Yiyecekle geri dönen karıncaları şeker parçasının yanına taşıdım. Kilere giderken kağıtçıklarıma binen karıncaları da şekere taşıdım. Sonunda karıncalar şekerden oyuklarına giden yolu buldular. Gittikçe daha az karınca eski izleri takip etmeye başladı. Biliyordum ki yarım saat sonra kilere giden izler kaybolacaktı ve karıncaları kilerden uzaklaştırmış olacaktım. Yerleri yıkamadım, hiçbir şey yapmadım.. Sadece karıncaları şekere taşıdım."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
38. ""Sadece mükemmel olmayan düşünceleri hayal edebilirim, ama mükemmel olmayan da sadece mükemmeli referans alarak anlaşılabilir. Bu yüzden de mükemmelin var olması gerekir"
Descartes"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
39. "Bir defasında idrarın vücuttan yerçekimi sebebiyle dışarı aktığı konusunda bir tartışmaya girmiştik. Onlara, başll.Ilzl yerde, tepetakla durarak da işeyebileceğimi uygulamayla göstererek bunun yanlış olduğunu kanıtlamıştım. Ya da bir defasında birisi, aspirin ve Coca Cola'yı üst üste alan kişinin hemen ölü gibi olup bayılacağını iddia etmişti. Onlara bunun bir balon olduğunu düşündüğümü söyledim ve aspirinle Coca-Cola'yı beraber alabileceğimi söyledim. Bunun üzerine aspirinin Coca-Cola'dan önce mi, sonra mı, yoksa kola içinde eritilerek mi alınması gerektiği hakkında bir tartışmaya daldılar. Bu sebepten üst üste altı aspirin ve üç kola içtim. İlk önce iki aspirin, peşinden bir şişe kola, sonra iki aspirini bir şişe kola içinde eriterek ve en sonra önce kolayı peşinden iki aspirini aldım. Her seferinde söylenenin doğru olduğuna inanan aptallar çevremde ayakta durarak, bayıldığımda beni tutmak için beklediler. Ama hiçbir şey olmadı. O gece çok iyi uyuyamadığımı hatırlıyorum. Kalkıp bir sürü çizim yaparak Ri emann-Zeta fonksiyonları denilen formüller üzerinde çalıştım.)"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
40. "Her şey, söylediği şey hakkında hiçbir şey bilmeyen birisi tarafından yazılmıştı. Dolayısıyla hepsi biraz yanlıştı! Söylediği konuyu anlayamamış kimseler tarafından yazılmış kitapları kullanarak nasıl bir eğitim verebileceğimizi anlayamıyordum. Nedenini bilmiyorum ama kitaplar berbattı; evrensel olarak berbattı!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
41. "Öyle bir şekilde dürüstüm ki çoğu zaman kimse bana inanmaz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
42. "Bu komitede bir masa çevresindeki birçok insanın değişik fikirler ileri sürmesi, her birinin değişik bir yönden, diğerinin ne söylediğini hatırlayarak tartışması ve sonunda hepsini toplayarak hangisinin en iyi olduğuna karar verilirken üç defa bile tekrar edilmemesi, gerçekten bende şok etkisi yaratmış bir olaydır. Onlar gerçekten büyük adamlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
43. "Tycho Brahe adında bir adam, soruyu yanıtlamak için bir yöntem önerdi. Eğer gezegenler çok dikkatle gözlenip gökyüzündeki yerleri tam olarak kaydedilirse, teorilerin durumu belki açıklığa kavuşabilirdi. Bu, modem bilimin anahtarı ve doğanın gerçekten anlaşılmasının başlangıcı oldu: bir şeyi gözlemek, ayrıntıları kaydetmek ve bu bilgilerin şu veya bu yorumu çıkarmayı sağlayacak ipuçlarını içerdiğini ummak."
- Fizik Yasaları Üzerine
44. "Bir kuruluştaki yeriniz ya da parasal destek ya da başka bir şey uğruna, bütünlüğünüzü kaybetmeye kendinizi mecbur hissetmemenizi, bu hürriyete sahip olmanızı dilerim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
45. "F(x)'i de beğenmiyordum; bana f çarpı x gibi geliyordu. Keza dy/dx'i de sevmemiştim. D'lerin birbirini götürmesi gerekir izlenimini veriyordu. Ben de d işaretine benzeyen başka bir işaret yaptım. Logaritmalar için uzatılmış büyük L idi. Bununla log'u içeri alabiliyordunuz ve diğerleri de vardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
46. "İlk ilke kendinizi kandırmamanızdır. En kolay kandırılacak kişi insanın kendisidir. Bu konuda çok dikkatli olmalısınız. Kendinizi kandırmadığınız zaman diğer bilim insanlarını da kandırmanız hiç kolay olmaz. Ondan sonra artık herkes kadar dürüst olmanız yeterlidir."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
47. "İlerlemek için kapıyı bilinmeyene aralamak gerekir ; sadece aralamak."
- Keşfetmenin Hazzı
48. "Helyum olabildiğince atomlarının hareketlerini azaltır, fakat mutlak sıfırda bile donmasına engel olacak kadar hareket vardır. Atomları birbirlerine sıkıştırıp ezecek kadar büyük bir basınç uygulanmadıkça, helyum mutlak sıfırda bile donmaz. Onu, ancak basıncı iyice artırarak katılaştırabiliriz."
- Feynman Fizik Dersleri 1
49. "Ben daha özel bir yaklaşım seçerek, belirsiz olmayı değil, gerçekten anlaşılmayı tercih edeceğim."
- Fizik Yasaları Üzerine
50. "“Bilmediğimi bildiğim için, öğrenmeye devam edebiliyorum. Asıl tehlike, her şeyi bildiğini sanmakta.”"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
51. "Galaksiyi oluşturan, birçok yıldız değil, sadece gazdır. Belki her şeyi başlatan, bir şok dalgası olmuştur. Bundan sonraki olaylar, çekim kuvvetinin etkisiyle gazın gittikçe sıklaşarak toplanması, büyük gaz ve toz yığınlarının ve topların oluşmasıdır. Bunlar içeriye doğru düşerken, düşmenin yol açtığı ısıyla yanar ve yıldız haline gelirler."
- Fizik Yasaları Üzerine
52. ""Tüm gerçekleri anlayıp kalbine kabul ettirdiğinde gereksiz ve çözülemez sorular sorarak neden kendimizi perişan edelim?""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
53. ""Atomun bir durumdan diğerine geçerken foton adı verilen bir parçacık çıkardığını anlıyorum" dedi.
"Doğru" dedim.
"Önceden foton atomun içinde miydi?" diye sordu.
"Hayır, öncesinde foton yoktu" dedim.
"iyi" dedi, "peki nereden geldi o zaman? Nasıl ortaya çıktı?"
Ona fotonların sayısının korunmadığını; elektronların hareketiyle oluştuklarını açıklamaya çalıştım. Ama pek başarılı olamadım. "Bu, şu anda çıkardığım sese benziyor: Daha önce bende değildi" dedim.
(Bu küçük oğlumun daha çok ufakken bir gün aniden bir kelimeyi artık söylemeyeceğini ilan etmesi gibi değildi bu kelimenin "kedi" olduğu anlaşılmıştı- çünkü "kelime torbasında" bu kelime bitmişti. Kelimelerin çıktıkları anda tükendiği böylesi bir kelime torbası yoktur; bu anlamda, bir atomda "foton torbası" yoktur.)
Bu açıdan onu tatmin edememiştim. Anlamadığı şeyleri açıklamayı hiçbir zaman başaramadım. Yani başarısız olmuştu: bunları anlamak için beni tüm o üniversitelere göndermişti ve hiç anlayamamıştı."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
54. "Bir düşüncenin tek geçerlilik testi deneydir."
- Altı Kolay Parça
55. "İnsanları anlayamıyorum. İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla -ezberleyerek ya da başka türlü- öğreniyorlar. Bilgileri son derece kırılgan!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
56. "Doğanın, her biri dikkatle açıklanmış bir sürü tuhaf kural ve yasalarla ortaya çıkan muazzam çapraşıklıkları gerçekte birbiriyle çok içiçedir."
- Fizik Yasaları Üzerine
57. "Konferansta bir sürü aptal vardı -kendini beğenmiş aptallar- ve bu kendini beğenmiş aptallar beni delirtti. Normal aptallar tamam; onlarla konuşabilirsiniz ve onlara yardım etmeye çalışırsınız. Ama kendini beğenmiş aptallar aslında aptal olup da bunu saklamaya çalışanlar ve hokus pokusla insanları etkilemeye çalışıp ne kadar şahane olduklarına inandıranlar. İşte buna dayanamam! Normal bir aptal düzenbaz değildir; dürüst aptal tamam. Ama üçkağıtçı aptal felakettir! Konferansta karşıma çıkan da bunlardı. Bir sürü kendini beğenmiş aptaldı. Çok hayal kırıklığına uğradım. Artık o kadar üzülmeyeceğim. Yani bir daha disiplinlerarası konferanslara katılmayacağım."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
58. "Onlara, beraber çalışmanın, tartışmanın, konu üzerinde konuşmanın ne kadar yararlı olduğunu anlattım ama bunu da yapmayacaklardı. Çünkü birisine soru sorsalar itibarları sarsılır sanıyorlardı. Çok yazık!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
59. "İnsanlar çoğu zaman benim düzenbaz olduğumu düşünürler. Oysa ben her zaman dürüstüm. Ama öyle bir şekilde dürüstüm ki çoğu zaman kimse bana inanmaz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
60. ""Her insana cennetin kapısın anahtarı verilmiştir; aynı anahtar cehennemin kapısını da açar.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
61. ""...ne yapmak istiyorsanız yapmakta özgürsünüz.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
62. ""Belki de bu sessizliğin nedenlerinden biri, müziği anlamayı bilmeyi gerektirmesidir.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
63. "Oppenheimer ve başkaları tarafından çağrıldık. Oppenheimer herkesin problemiyle ilgilenirdi. Tüberküloz olan eşimin durumu ve gideceğimiz yerde (manhattan projesi sırasında) hastane olup olmadığı onu endişelendirmişti. Bu onunla ilk karşılaşmamdı. O harika bir adamdı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
64. "Neleri bildiklerini bile bilmiyorlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
65. ""Bilimde mükemmel bir teoriye sahip
olmadan kestirimin göreli derecelerinden söz edebilirsin.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
66. "Von Neuman bana ilginç bir fikir verdi: üzerinde yaşadığın dünyadan sorumlu olmak zorunda değilsin. Sonuçta, Von Neuman’ın önerilerini esas alarak, kendimde çok güçlü bir sosyal sorumsuzluk güdüsü geliştirdim. Bu beni daha önce olduğundan daha mutlu bir insan yaptı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
67. "Samuel Johnson'un dediği gibi, bir köpeği arka ayakları üzerinde yürürken görürseniz, bunu yapıyor olması, iyi yapabiliyor olmasından daha önemlidir."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
68. ""Me thinks thou dost protest much.”
~ Shakespeare"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
69. "Eğitimi asla zeka ile karıştırmayın. Doktora yapabilir ve yine de aptal olabilirsiniz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
70. "Doğanın güzelliklerinin, derin bir matematik anlayışı olmayan kimselerin duyumsayabileceği bir şekilde açıklanamayacağını vurgulamak istiyorum."
- Fizik Yasaları Üzerine
71. ""Me thinks thou dost protest much.”
~ Shakespeare"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
72. "..yorulduğum zaman aynı anda iki şeyi birden düşünebildiğimi fark ettim. Bunu bir şey hakkında kendimle içimden konuşurken keşfettim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
73. "Uyanmaya başladığınızda kendinizi kaskatı ve yere bağlı ya da kat kat pamuk tabakalar altında hissettiğiniz bir an oluyor. Anlatmak zor, ama sanki kalkamayacakmış gibi bir hisse kapıldığınız bir an bu: Uyanabileceğinizden emin değilsiniz. Bu yüzden -uyandıktan sonra- kendi kendime bunun "saçma" olduğunu söylemem gerekiyordu. Bir insanın doğal olarak uykuya dalıp da uyanamadığı hiçbir hastalık bilmiyorum. Her zaman uyanırsınız. Birçok defalar kendimle böyle konuştuktan sonra giderek daha az korkmaya başladım ve aslında uyanma faslını "lunaparktaki uçan arabalara" binmiş gibi heyecan verici buldum: Bir süre sonra korkmuyorsunuz ve birazcık da eğlenmeye başlıyorsunuz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
74. "İki kütle, birbiri üzerine, aralarındaki uzaklığın karesi ile ters orantılı ve kütlelerinin çarpımı ile doğru orantılı olan bir kuvvet uygular."
- Fizik Yasaları Üzerine
75. ""Uzay gemileri ile birbirlerini geçen iki kişiden hangisinin hareket etmekte ve hangisinin hareketsiz olduğu sorusu deneysel yolla saptanamaz. Buna, yani düz doğru üzerinde düzgün hızla hareketin göreceli olduğu ve her olaya farklı iki yönden bakıldığında hangisinin hareket edip hangisinin durduğunu söyleyemeyeceğimiz ilkesine, görecelik ilkesi denir.""
- Fizik Yasaları Üzerine
76. "Haham Ispanyol Engizisyonuyla ilgili, Musevilerin gördüğü ağır işkencelerle ilgili bir öykü anlatıyordu. Adı Ruth olan özel bir insandan söz ediyordu, tam olarak ne yaptığından, hangi kanıtların ondan yana hangilerinin aleyhine olduğundan; tüm konuyu bir mahkeme kâtibi kaydetmişçesine anlatıyordu. Ben de masum bir çocuk olarak, her şeyi gerçekmiş gibi dinliyordum, çünkü haham aksiyle ilgili hiçbir şey söylememişti.
Sonunda, haham Ruth'un hapiste nasıl öldüğünü anlattı: "Ve ölürken şöyle düşündü" falan filan.
Bu benim için bir şok olmuştu. Ders bittiğinde, hahama gittim ve "Öldüğü sırada ne düşündüğünü nasıl biliyorlardı?" diye sordum.
O da "Şey, tabii ki, Musevilerin neler çektiklerini daha canlı anlatmak için Ruth'un öyküsünü uydurduk. O gerçek bir kişi değildi" dedi.
Bu benim için çok fazlaydı. Fena halde aldatılmış hissediyordum:
Ben doğru öyküler istiyordum, başkaları tarafından uydurulmuş olanları değil; böylece ne anlama geldiklerine kendim karar verebiliyordum. Ama yetişkinlerle tartışmak benim için zordu. Tek yapabildiğim ağlamaktı. Ağlamaya başladım, o kadar üzülmüştüm."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
77. "Deneyimlerimizden öğrendik ki gerçek mutlaka ortaya çıkar."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
78. "Bir kişi size karşı başta olumsuz tavır almışsa, siz böyle bir şey başardığınızda çoğu zaman yüzde yüz diğer yönde davranır. Bu bir tür denkleştirme sayılabilir."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
79. "Bana "Başkalarının düşündüğünden sana ne!" tavrına sahip olmak gerektiği öğretilmişti. "Başkalarının düşündüklerini dinlemeli ve dikkate almalıyız. Daha sonra, mantıklı gelmezse ve yanlış olduklarını düşünürsek, mesele kapanır!" diyordum."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
80. "Bilimsel olmak sadece neyin olası neyin daha az olası olduğunu söylemektir."
- Fizik Yasaları Üzerine
81. "Kendileri gibi başkalarını oluştururlar
ve yeni bir dans başlar.
Boyutları ve karmaşıklıkları büyürken
yaşayan şeylerin
atom kütleleri
DNA, protein
daha da karmaşık bir kalıpta dans eder.
Beşiğin dışında
kuru topraklarda
işte orada
dikiliyor:
bilinçli atomlar;
merak içinde madde.
Denizde dikilir,
Merak eder mükemmeli: ben
atomların bir evreni
evrende bir atom."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
82. "Newton’un kitabında verdiği bütün ispatlar geometriktir. Artık bu muhakeme yolunu kullanmıyor, sembollerden yararlanarak analitik yolla muhakeme ediyoruz. Doğru üçgenleri çizmek, alanlarını bulmak, bütün bunların nasıl yapılacaklarını düşünmek yaratıcılık gerektirir."
- Fizik Yasaları Üzerine
83. "Bazı insanlar "Bilmeden nasıl yaşıyorsunuz?" diye sorarlar. Bununla ne kastettiklerini anlamıyorum. Ben hep bilmeden yaşadım. Oldukça kolay bir şey. Benim bilmek istediğim sizin şeyleri nasıl bildiğinizdir."
- Her Şeyin Anlamı
84. "İnsanları anlayamıyorum. İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla -ezberleyerek ya da başka türlü- öğreniyorlar. Bilgileri son derece kırılgan!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
85. ""Düşünmek, içinden kendinle konuşmaktan başka bir şey değil.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
86. "Musevi olarak büyütüldüm; ailem her cuma havraya giderdi, bir süre "Pazar okulu" adını verdiğimiz şeye gönderilmiştim, ama aynı zamanda babam bana dünyayı da anlatırdı. Hahamın hiç rüzgâr"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
87. "dinle, radyoaktif bir madde, bir nötron al ve beta bozunması sonucu ortaya çıkan elektrona bak. eğer elektron çıkarken yukarıya doğru gidiyorsa onun dönme yönünü sapta. bu elektron sırtımızdan giriyor olsaydı dönme yönü sola doğru olurdu. bu, solu tanımlar. kalp de oradadır."
- Fizik Yasaları Üzerine
88. "Moleküllerin hareketlerini biz ısı olarak adlandırırız: sıcaklığı ar tırdığımızda, hareketi artırm ış oluruz. Suyu ısıtırsak, moleküllerin hareketi ar tar ve atom lar arasındaki hacim büyür; ısıtmaya devam edilirse, öyle bir an ge lir ki moleküller arası çekim onları bir arada tutmaya yetmez ve birbirlerinden ayrılarak uzaklaşırlar. Kuşkusuz, sudan su buharını böyle -sıcaklığı artırarak- elde ederiz; artan hareket nedeniyle parçacıklar birbirlerinden uzaklaşırlar."
- Feynman Fizik Dersleri 1
89. ""Seni sevdiğimden dolayı gurur duymuyor musun?" diye devam ediyordu. Sonra:
"Başkalarının ne düşündüğünden sana ne?""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
90. "İnsanları anlayamıyorum."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
91. "Yüksek lisanstakiler benim aptallıklarıma alışmıştı.
Örneğin bir seferinde, biri odama girdiğinde "deney" sırasında kapımı kilitlemeyi unutmuştum beni üstümde kalın koyun postundan ceketim, sandalyede oturmuş kışın soğuğunda ardına kadar açık bir pencereden aşağı sarkarak bir elimde bir kap diğer elimle kabın içindekileri karıştırırken buldu. "Beni rahatsız etme! Beni rahatsız etme!" dedim. Jöle karıştırırken bir yandan da onu dikkatlice izliyordum:
Eğer jöleyi soğukta sürekli karıştırırsam katılaşıp katılaşmayacağını merak etmiştim."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
92. "Doğanın tümünün her parçası ya da her bir kısmı, ancak tam gerçeğe ya da tam gerçeğin bizim bildiğimiz kadarına bir yaklaştırmadır. Aslında henüz tüm yasaları bilmediğimizi bildiğimiz için, bildiğimiz her şey bir tür yaklaştırm a dır. Bu nedenle, bilgiler sadece sonradan unutulmak ya da daha doğrusu, dü zeltilmek üzere öğrenilmelidir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
93. "Hiçbir entelektüel açıklama sağır kulaklara müziğin ne tür bir deneyim olduğunu aktaramaz."
- Fizik Yasaları Üzerine
94. "Evren zamanla genişlemektedir; öyleyse çekim sabiti de zamanla değişmektedir."
- Fizik Yasaları Üzerine
95. "...matematik sadece bir başka lisan değil, bir dil artı usavurmadır; bir dil artı mantık gibi bir şey, bir muhakeme aracı."
- Fizik Yasaları Üzerine
96. "...bugün bilimsel bilgi diye adlandırdığımız şey değişen kesinlik derecelerine sahip ifadeler bütünüdür. Bazıları belirsizdir, bazıları neredeyse kesindir, ancak hiçbiri mutlak surette kesin değildir."
- Her Şeyin Anlamı
97. "“Bilim yapmanın en büyük zevki, bir şeyi ilk kez senin anlamış olman ihtimalidir… O an, evrendeki tek kişi sensindir.”"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
98. ""Bana kalırsa sorunlar hakkında ara sıra düşünüyoruz ama tam zamanlı bir çaba harcamıyoruz; bunun ardındaki gerçek sosyal sorunları çözecek sihirli bir değneğimiz olmadığını bilmemiz, sosyal sorunların bilimsel olanlardan çok daha zor olması ve genellikle onlar üzerine düşünerek bir yere varamıyor olmamız.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
99. ""Bugün hayalimiz barış. İnsan sahipmiş gibi göründüğü müthiş olasılıkları en iyi barışta geliştirebilir.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
100. "Bu yasa, doğanın uğradığı çeşitli değişikliklerde değişmeyen, eneıji dediği miz belirli bir niceliğin var olduğunu ifade eder.
Sayfa 61
İkinci olarak, çok sayıda değişik enerji biçimleri ve her birinin bir denklemi vardır. Bunlar, kütleçekim enerjisi, kinetik enerji, ısı enerjisi, esneklik enerjisi, elektrik enerjisi, kimyasal enerji, ışıma enerjisi, çekir dek enerjisi, kütle enerjisidir. Bu katkıların her birinin denklemlerini toplarsak, bu toplam, giren ve çıkan enerjiler dışında, değişmeyecektir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
101. "Bir şeyi kopyalayan insanlar yeni ve farklı bir şey yapma cesaretini bulamazlar."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
102. "Kültürel bir geleneği bana aktarıyordu:
Kadınlar oğullarına bir sonraki kuşak kadınlara nasıl iyi davranacaklarını öğretiyorlardı."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
103. "Biyolojide bir virüsün bir bakteri üzerindeki etkisi konusu matematiksel olamaz. Bir mikroskopla baktığımızda minicik titrek bir virüsün acayip şekilli bir bakteriyi - hepsinin şekli farklıdır- bir noktasından yakaladığını görürüsünüz. DNA’sını belki ona aktarıyor, belki de aktarmıyordun Ancak bu deneyi milyonlarca bakteri ve virüsle yaparsak, ortalamaları alarak virüsler hakkında çok şey öğrenebiliriz. Virüslerin bakteri içinde gelişip gelişmediklerini ve hangi türlerin hangi oranda ortaya çıktığını saptamak için matematiksel ortalamalar alır ve böylece genetik, mutasyon vb. konuları araştırabiliriz
Daha önemsiz bir örnek olarak üzerinde satranç veya dama oynanan kocaman bir dama tahtası düşünelim. Tek bir hamlenin gerçekleşmesi matematiksel değildir. Kocaman bir tahtada bir sürü taşla oynanan bir oyunda en iyi hamlelerin analizi, veya iyi ve kötü hamlelerin analizi derin bir usavurma gerektirir. Bu da birilerinin daha önceden etraflıca düşünmüş olmasını içerir. Burada soyut uslamlama içeren bir tür matematik var demektir. Bir başka örnek de bilgisayarlarda devre açıp kapama işlemidir (switching).
Açık veya kapalı olabilen tek bir düğme varsa, matematikçiler işe matematiklerini karıştırmak isteseler de bunda matematiksel bir şey yoktur. Ancak, birbirleriyle içiçe bağlantılı tellerin bulunduğu çok büyük bir sistemde ne olup bittiğini bilmek için matematik gerekir."
- Fizik Yasaları Üzerine
104. "Fiziğin, daha doğrusu doğanın, milyonlarca taşı olan bir satranç oyununa benzediğini düşünelim. Biz taşların hangi yasalar uyarınca hareket ettiğini bilmek istiyoruz. Büyük tanrılar bu satranç oyununu çok çabuk oynadıklarından görüp anlamak zor. Ama yine de bazı kuralları yakalayabiliriz, ayrıca her hamleye bakmadan bulabileceğimiz bazı kurallar da vardır. Örneğin oyun tahtasında tek bir fil, bir beyaz fil bulunuyor. Fil hep çapraz hareket ettiği için bulunduğu karenin rengi hiç değişmeyecektir. Tanrılar oynarken biz bir ara başımızı başka yana çevirsek, sonradan tahtaya tekrar baktığımızda beyaz filin başka bir yerde, ama aynı renkteki bir karede bulunmasını bekleyebiliriz. Bu, korunum ilkesi türünden bir şeydir. Oyun hakkında hiç olmazsa bazı şeyleri bilmek için her an bakmamız gerekmez.
Satranç örneği bu yasa için tam doğru olmayabilir. Eğer başka tarafa uzunca bir süre bakarsak fil kaybedilmiş, piyon vezirliğe terfi etmiş ve tanrı siyah karede olan o piyonun bulunduğu yerde vezir değil de bir fil bulunmasının daha iyi olacağına karar vermiş olabilir. Ne yazık ki günümüzdeki bazı yasaların da tam doğru olmadıkları sonradan ortaya çıkabilir."
- Fizik Yasaları Üzerine
105. "eğer bir nesne üzerinde bir şey yaptıktan sonra da nesne ilk halinde görünüyorsa, eğer nesnede bunu yapmaya olanak veren bir şey varsa, o nesneye simetrik denir."
- Fizik Yasaları Üzerine
106. "“Asıl ödül keşfetme hazzıdır, keşfetme darbesidir, diğer insanların çalışmanı kullanmasını görmendir; bunlar gerçek şeyler, ün bence gerçek değil.”"
- Keşfetmenin Hazzı
107. "I was just playing, like a child playing, but with different toys."
- No Ordinary Genius
108. "Meraklanırım neden, meraklanırım neden.
Neden meraklandığıma meraklanırım.
Neden meraklandığıma, neden meraklanırım
Neden meraklandığıma meraklanırım!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
109. "İnsanları anlayamıyorum. İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla -ezberleyerek ya da başka türlü- öğreniyorlar. Bilgileri son derece kırılgan!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
110. "Ne olmuş olabilir konusundaki bilinç, ne olabilir konusundaki bilinçten çok farklıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
111. "Aslında fizik, modern bilimlerin doğduğu doğa felsefesinin bugünkü eşdeğeridir."
- Altı Kolay Parça
112. "Bir keresinde, sahildeki grubumla partideydim ve gruptaki daha büyük yaştakilerden biri mutfakta bize kız arkadaşıyla birlikte uygulamalı olarak öpüşmeyi öğretiyordu: "Dudaklarınız böyle olmalı, tam şu açıyla, burunlarınız çarpışmasın diye" gibi bir şeyler. Ardından salona bir kız bulmaya gittim. Kolum kızın omzunda kanepede oturuyor, yeni sanatımı eyleme geçiriyordum ki, bir heyecan dalgası yayıldı:
"Arlene geliyor! Arlene geliyor!"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
113. "“Aktarmak isteyeceğim fikirler hep eski fikirler. Bu akşam söyleyecem hiçbir şey yok ki muhtemelen on yedinci yüzyıl filozofları tarafından söylememiş olsun.”"
- Her Şeyin Anlamı
114. "Hastane tam 66. karayolundaydı, Birleşik Devletleri boydan boya geçen ana yolda! "Bunu yapamam" dedim. "Yani, tüm o araba ve kamyonlar geçerken, kaldırımlarda yürüyen tüm o insanlar varken, orada durup çimenlerde biftek pişiremem!"
"Başkalarının ne düşündüğünden sana ne!" (Arlene bununla bana işkence ediyordu!)"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
115. "en sonunda her şey bilindiğinde veya çok sıkıcı bir hale geldiğinde, şu ana kadar üzerinde konuştuğumuz konulara yönelen dikkat ve etkin felsefe yavaş yavaş yok olacaktır. hep dışarılarda durup aptalca laflar eden filozoflar çevremizi saracaktır."
- Fizik Yasaları Üzerine
116. "Bana tek söyleyeceğiniz şey dün ne olduğuysa bu bilginin gerçek bir değeri yoktur. Gerçek anlamda bir şey yapıyorsanız yarın ne olacağı hakkında bir şey söylemeniz gerekir, zira bu yalnızca gerekli değil eğlencelidir de. Sadece boynunuzu uzatıp biraz etrafa bakmaya istekli olmanız lazım."
- Her Şeyin Anlamı
117. "Nesnelerin sonsuza dek gitmeyi sürdürmelerinin nedeni bulunamamıştır. Eylemsizlik kuramının da bilinen bir kökeni yoktur. Melekler gerçek olmasa da hareketin süregittiği bir gerçektir."
- Fizik Yasaları Üzerine
118. "Eğitimi asla zekâ ile karıştırmayın. Doktoranız olabilir ve yine de bir ahmak olabilirsiniz.
Sorun eğitimsiz olmanız değil. Sorun size öğretilenlere inanacak kadar eğitimli olup size öğretilenlerden herhangi bir şeyi sorgulayacak kadar eğitimli olmamanızdır"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
119. "İyiydi" dedi, "ama müziği neden ağzınızla yaptınız?""
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
120. "Kepler'le aynı dönemde yaşamış bazı kişiler bu soruyu şöyle yanıtlıyordu: Melekler kanatlarını çırparak gezegenleri arkadan yörünge boyunca iterler. Daha sonra göreceğiniz gibi bu yanıt gerçeğe pek de uzak sayılmaz. Tek fark, meleklerin farklı yönlerde oturup kanatlarını içeriye doğru çırpıyor olmalarıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
121. "gerçekte hiç kimse, olasılık hakkındaki önermeyi veya nedenselliği dikkate almayan; kuantum mekaniği, görecelik, yerel olma, vb. ilkeler ile tutarlı olan bir model ortaya koymuş değildir. bu nedenle, sonsuzu elde etmekle meydana gelen güçlüğün hangi varsayımımızdan kaynaklandığını bilmiyoruz. güzel bir problem!"
- Fizik Yasaları Üzerine
122. "Yaşadığımız dünya gerçekten inanılmaz bir dünya; bilimdeki gelişmeler yalnızca, 2000 yıldır süregelen saçmalığın devam etmesine yaramaktadır."
- Fizik Yasaları Üzerine
123. "Bir şey senin için uygunsa, gerisini boş verecektin!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
124. "Arlene'in olduğu bir rüya daha gördüm. Tekrar "Bu rüyada olamazsın sen!” demeye başladım.
"Hayır, hayır” dedi. "Seni kandırmıştım. Senden sıkılmıştım, bu yüzden o oyunu çevirdim ki kendi yoluma gidebileyim. Ama seni yine seviyorum, ondan geri döndüm.” Zihnim kendi aleyhine çalışıyordu. Lanet bir rüyada da olsa onun neden hâlâ orada olduğunu bu açıklıyordu!
Psikolojik olarak kendime bir şey yapmış olmalıydım. Bir ay sonrasına kadar ağlamadım, Oak Ridge'de bir mağazanın önünden geçerken vitrinde güzel bir elbise gördüm. "Arlene bunu beğenirdi” diye düşündüm, işte bu beni yıktı."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
125. "Her şey atomlardan yapılmıştır;sürekli hareket halinde dolanıp duran, aralarında bir az mesafe varken bir-birlerini çeken,fakat birbirleri üzerine iyice sıkıştırıldıklarında birbirlerini iten küçük parçacıklardan."
- Feynman Fizik Dersleri 1
126. "Önemli olan malzeme değil, bu malzemeyi yapmak için gerekli güçtür. Ama görüyorum ki buradaki insanlar bilimle uğraşmıyorlar ve onu anlamıyorlar. Teknolojiyi anlamıyorlar; kendi çağlarını anlamıyorlar."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
127. "Matematik, bir doğa bilimi olmadığından, bize göre bir bilim değildir; çünkü doğruluğu deneyle sınanamaz."
- Feynman Fizik Dersleri 1
128. "“To every man is given the key to the gates of heaven. The same key opens the gates of hell.”"
- The Meaning of It All
129. "Sık sık böyle arkadaşlara inanmadıkları şeyleri göstererek inandırmak gibi bir sorunum olurdu. Bir defasında idrarın vücuttan yerçekimi sebebiyle dışarı aktığı konusunda bir tartışmaya girmiştik. Onlara, başımız yerde, tepetakla durarak da işeyebileceğimi uygulamayla göstererek bunun yanlış olduğunu kanıtlamıştım. Ya da bir defasında birisi, aspirin ve Coca Cola'yı üst üste alan kişinin hemen ölü gibi olup bayılacağını iddia etmişti. Onlara bunun bir balon olduğunu düşündüğümü söyledim ve aspirinle Coca-Cola'yı beraber alabileceğimi söyledim. Bunun üzerine aspirinin Coca-Cola'dan önce mi, sonra mı, yoksa kola içinde eritilerek mi alınması gerektiği hakkında bir tartışmaya daldılar. Bu sebepten üst üste altı aspirin ve üç kola içtim. İlk önce iki aspirin, peşinden bir şişe kola, sonra iki aspirini bir şişe kola içinde eriterek ve en sonra önce kolayı peşinden iki aspirini aldım. Her seferinde söylenenin doğru olduğuna inanan aptallar çevremde ayakta durarak, bayıldığımda beni tutmak için beklediler. Ama hiçbir şey olmadı. O gece çok iyi uyuyamadığımı hatırlıyorum. Kalkıp bir sürü çizim yaparak Riemann-Zeta fonksiyonları denilen formüller üzerinde çalıştım.)"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
130. "Einstein'a göre, eğer çok yükseğe giderseniz saatiniz daha hızlı çalışacaktır.
Çünkü bir şey kütleçekim alanında ne kadar yüksekte ise ona ait saatler o kadar hızlı gider.
Ama çok yükseğe gitmeyi denerseniz, sadece bir saat vaktiniz olduğundan, oraya ulaşmak için çok hızlı gitmelisiniz.
O zaman da saatiniz hızdan dolayı yavaşlar.
Yani çok yükseğe gidemezsiniz.
Soru şu: Hızda ve yükseklikte tam anlamıyla nasıl bir programlama yapmalısınız ki, saatiniz en fazla zaman geçtiğini göstersin?"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
131. "Ne yazık ki fizikte matematik olmak zorunda; matematik de bazı kimselere zor geliyor."
- Fizik Yasaları Üzerine
132. "Dünya, her şey içe doğru çekildiği için yuvarlaktı, kendi ekseni etrafında döndüğü için de yuvarlak değildi. Dış bölgeler biraz uzağa itilmişlerdi ve denge oluşuyordu."
- Fizik Yasaları Üzerine
133. "Euclid'den geometri öğrenmeye çalışan bir kral, bunun güçlüğünden yakınmış. Euclid de ona " Geometriye giden bir 'krallar yolu' yoktur," yanıtını vermiş."
- Fizik Yasaları Üzerine
134. "Parçacık azimle bütün eğrileri ve olanakları tarayıp hangisini izleyeceğine karar verir."
- Fizik Yasaları Üzerine
135. "Bilgisizlik ufkumuz gitgide genişliyor."
- Altı Kolay Parça
136. "Anlamalısınız ki o günlerde insanlar fizikçinin ne olduğu konusunda pek bir fikre sahip değillerdi. Örneğin Einstein matematikçi olarak tanınıyordu ve insanların fizikçiye ihtiyaç duymaları nadir rastlanılan bir olaydı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
137. "Evreni oluşturan haraketli nesnelerin karmaşık dizilişinin, tanrılar tarafından oynanan büyük bir satranç oyunu olduğunu ve bizim de bu oyunun seyircileri olduğumuzu düşünebiliriz.Oyunun kurallarını bilmiyoruz; sadece oyunu seyretmemize izin verilmiştir.Yeterince seyredersek eninde sonunda kuralların birkaçını kavrayabiliriz.Oyunun kuralları,temel fizik dediğimiz şeydir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
138. "“Eğer evrimsel süreç sizi tatmin etmiyorsa, bu onun yanlış olduğunu değil, sizin beklentinizin yanlış olduğunu gösterir.”"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
139. "Matematik ve fiziğin uygulamaları düşünüldüğünde, büyük sayılar içeren karmaşık durumlarda matematiğin yararlı olacağı ortadadır. Örneğin, biyolojide bir virüsün bir bakteri üzerindeki etkisi konusu matematiksel olamaz. Bir mikroskopla baktığımızda minicik titrek bir virüsün acayip şekilli bir bakteriyi hepsinin şekli farklıdır- bir noktasından yakaladığını görürüsünüz. DNA’sını belki ona aktarıyor, belki de aktarmıyordur Ancak bu deneyi milyonlarca bakteri ve virüsle yaparsak, ortalamaları alarak virüsler hakkında çok şey öğrenebiliriz. Virüslerin bakteri içinde gelişip gelişmediklerini ve hangi türlerin hangi oranda ortaya çıktığını saptamak için matematiksel ortalamalar alır ve böylece genetik, mutasyon vb. konuları araştırabiliriz."
- Fizik Yasaları Üzerine
140. "Tanrı, onun mükemmelliğini kıskanmayalım diye, yasaları sadece yaklaşık olarak simetrik yapmıştı."
- Feynman Fizik Dersleri 1
141. ""Sadece mükemmel olmayan düşünceleri hayal edebilirim ama mükemmel olmayan da sadece mükemmeli referans alarak anlaşılabilir. Bu yüzden de mükemmelin var olması gerekir.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
142. "Matematik ve fiziğin uygulamaları düşünüldüğünde, büyük sayılar içeren karmaşık durumlarda matematiğin yararlı olacağı ortadadır. Örneğin, biyolojide bir virüsün bir bakteri üzerindeki etkisi konusu matematiksel olamaz. Bir mikroskopla baktığımızda minicik titrek bir virüsün acayip şekilli bir bakteriyi hepsinin şekli farklıdır- bir noktasından yakaladığını görürüsünüz. DNA’sını belki ona aktarıyor, belki de aktarmıyordur Ancak bu deneyi milyonlarca bakteri ve virüsle yaparsak, ortalamaları alarak virüsler hakkında çok şey öğrenebiliriz. Virüslerin bakteri içinde gelişip gelişmediklerini ve hangi türlerin hangi oranda ortaya çıktığını saptamak için matematiksel ortalamalar alır ve böylece genetik, mutasyon vb. konuları araştırabiliriz."
- Fizik Yasaları Üzerine
143. "“Uzay gemileriyle birbirlerini geçen iki kişiden hangisinin hareket etmekte ve hangisinin hareketsiz olduğu sorusu deneysel yolla saptanamaz. Buna, yani düz doğru üzerinde düzgün hızla hareketin göreceli olduğu ve her olaya farklı iki yönden bakıldığında hangisinin hareket edip hangisinin durduğunu söyleyemeyeceğimiz ilkesine, görelilik ilkesi denir.”"
- Fizik Yasaları Üzerine
144. "İşin ne kadar karmaşık olduğu önemli değildi, esas olan tekrar yapmaktı!"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
145. "Bir kuruluştaki yeriniz ya da parasal destek ya da başka bir şey uğruna, bütünlüğünüzü kaybetmeye kendinizi mecbur hissetmemenizi, bu hürriyete sahip olmanızı dilerim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
146. "İlk sorun işe nasıl başlanacağıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
147. "Diğer yasaların birçoğu bağımsız değildir; sadece, enerjinin korunumunun gizli birer anlatımıdırlar."
- Fizik Yasaları Üzerine
148. "Yenilik yapmanın gerçek dünyada çok zor bir şey olduğunu öğrendim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
149. "Barbara "Bu güzel gece için teşekkürler" dedi.
"Bir şey değil" diye cevap verdim. Kendimi müthiş hissetmiştim.
Bir sonraki randevuma başka bir kızla çıktığımda kıza iyi geceler diledim, o da bana " Bu güzel gece için teşekkürler" dedi.
O kadar da müthiş hissetmedim kendimi."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
150. "..karıncaları şekerden alıp tamamen başka bir noktaya bırakmaya başladım. Şimdi sorumuz şuydu: Karıncalar geldikleri yere dönmeyi öğrendiler mi, yoksa daha önce geldikleri yere mi gidecekler?
Bir zaman sonra artık hiçbir karınca birinci yere (onları şekere götürecek yere) gitmez oldu. Buna karşın ikinci yerde, şeker arayıp duran bir sürü karınca vardı. Bütün bu olanlardan karıncaların ancak en son geldikleri yerlere gidebildiklerini öğrendim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
151. "Matematikçilere sürekli baş ağrısı vermeme rağmen bana hep kibar davrandılar. Onlar konulan geliştiren ve bundan son derece heyecan duyan bir avuç mutlu çocuktu. "Sıradan" teoremlerini tartışırlar, sorduğunuz en basit sorulara bile açıklama getirmek için mutlaka bir şeyler anlatırlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
152. "Hiçbir entelektüel açıklama sağır kulaklara müziğin ne tür bir deneyim olduğunu aktaramaz."
- Fizik Yasaları Üzerine
153. "İyi bir sebep için başladık, başarmak için çok sıkı çalıştık. Heyecan içindeydik. Böyle bir durumda düşünmeyi bırakıyorsunuz, tamamen bırakıyorsunuz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
154. "Bir elma dünya büyüklüğüne çıkarılırsa, elmadaki bir atom da gerçek elma kadar olur."
- Altı Kolay Parça
155. "...sistemin halkalarından biri olmamayı seçince, eğer iş sarpa sararsa sonuca katlanmak zorundasınız."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
156. "İlk ilke, kendinizi kandırmamanız gerektiğidir, çünkü insan en kolay kendini kandırır."
- Altı Zor Parça
157. "Ben her zaman kendisi olmak isteyen , genç ve parasız bir adamdım."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
158. "Bir teorik fizik profesörüne her zaman neyi araması gerektiği söylenmelidir. O sadece deneylerde yapılan gözlemleri açıklamak için bilgisini kullanır"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
159. "Dünya hiçbir şeyi anlamayan bu tür ukala aptallarla dolu."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
160. "Her yeni keşif, bir yenisine daha yol açan araçları da beraber getirir."
- Fizik Yasaları Üzerine
161. ""Her sey, söylediği şey hakkında hiçbir şey bilmeyen birisi tarafindan yazılmıştı. Dolayısıyla hepsi biraz yanlıştı! Söylediği konuyu anlayamamış kimseler tarafından yazılmış kitapları kullanarak nasıl bir eğitim verebileceğimizi anlayamıyordum.""
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
162. "Tarafsız kalmaktansa hareket daha iyidir, değil mi? Hayır, değildir, ne yöne gideceğinizden emin değilseniz değil."
- Her Şeyin Anlamı
163. "çok, çok eskiden, hayat daha yeni başladığında, rastlantı sonucu bir molekül ortaya çıktı ve üreyerek yayıldı, vs. uzun yıllar boyunca bu tuhaf görünümlü, çatallı yumruları olan damlacıklar birbirleriyle gevezelik edip durdular... işte bizler de başlangıçtaki bu birkaç molekülün evlatlarından başka bir şey değiliz."
- Fizik Yasaları Üzerine
164. "Bugün bilimsel bilgi diye adlandırdığımız şey değişen kesinlik derecelerine sahip ifadeler bütünüdür. Bazıları belirsizdir, bazıları neredeyse kesindir, ancak hiçbiri mutlak surette kesin değildir."
- Her Şeyin Anlamı
165. "“bir şeyler keşfetmek için geometrik yöntemler kullanmak kolay değildir,” diyordu Feynman, “fakat keşif yapıldıktan sonra, onu bu yolla sergilemenin şıklığı gerçekten de olağanüstü olur.”"
- Feynman'ın Kayıp Dersi
166. ""... kendi başına uzay ve kendi başına zaman karanlığa gömülürler; yalnızca ikisi arasındaki bir tür birleşim varolmaya devam eder.""
- Fizik Yasaları Üzerine
167. "Öndeyiler denediğimiz ve öğrenmeye değer bir durumda ne olacağı hakkında ne düşündüğünüzdür. Bana tek söyleyeceğiniz şey dün ne olduğuysa bu bilginin gerçek bir değeri yoktur. Gerçek anlamda bir şey yapıyorsanız yarın ne olacağı hakkında bir şey söylemeniz gerekir, zira bu yalnızca gerekli değil aynı zamanda eğlencelidir de. Sadece boynunuzu uzatıp biraz etrafa bakmaya istekli olmanız lazım."
- Her Şeyin Anlamı
168. "Güçlüklerin ve problemlerin çokluğu bizi bir çıkmaza sürüklemişse bunun nedeni uyguladığımız yöntemlerin daha önce uyguladıklarımıza benzer yöntemler olmasıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
169. "Yaşadığımız dünya gerçekten inanılmaz bir dünya; bilimdeki gelişmeler yalnızca, 2.000 yıldır süregelen saçmalığın devam etmesine yaramaktadır"
- Fizik Yasaları Üzerine
170. "Bir şeyden emin olmadığınızı biliyorsanız, o zaman durumu geliştirme ihtimaliniz vardır. Gelecek kuşaklar için bu özgürlüğü talep ediyorum."
- Her Şeyin Anlamı
171. ""Matematik bilmeyenlere doğanın güzelliğini, en derin güzelliğini gerçekten hissettirmek çok zor.""
- Fizik Yasaları Üzerine
172. "Bir adam diğerini dışarıda tutmaya çalışıyorsa, onu alt etmek için muhakkak bir yol bulmalı!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
173. "Işığı çok fazla “sıkarsak” ışığın doğru yolla yayılması gibi, sıradan dünya kuralları yok olur."
- Kuantum Elektrodinamiği
174. "Sonuna kadar uğraşıp problemin nerede olduğunu bulmaya çalışırım."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
175. "Dünya, her şey içe doğru çekildiği için yuvarlaktı; kendi ekseni etrafında döndüğü için yuvarlak değildi."
- Fizik Yasaları Üzerine
176. "Doğa olguları arasında da gözle görülmeyen, ancak analizci bir gözle bakıldığında fark edilebilen bir ritim ve düzen vardır. Bizim fizik yasaları dediğimizde de bu ritim ve düzenin ta kendisidir."
- Fizik Yasaları Üzerine
177. "...bu, Fermat ilkesinin özel bir halidir (ışık, iki nokta arasında daima en çabuk yolu seçer) ve Feynman’ın Kuantum Elektro Dinamiğine yaklaşımıyla yakından ilgilidir; Feynman’ın bu yaklaşımı da KED olarak kısaltılır ve ona Nobel Ödülü’nü kazandırmıştır."
- Feynman'ın Kayıp Dersi
178. "Bu iki yıllık fizik dersi, siz okuyucunun fizikçi olacağı beklentisiyle verilmektedir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
179. "Bazı insanlar 'Bilmeden nasıl yaşıyorsunuz?' diye sorarlar. Bununla ne kastettiklerini anlamıyorum. Ben hep bilmeden yaşadım. Oldukça kolay bir şey. Benim bilmek istediğim sizin şeyleri nasıl bildiğinizdir."
- Her Şeyin Anlamı
180. ""Hangi soruya yeteri kadar derinlemesine bakarsak, aynı heyecan, aynı huşu ve esrar tekrar tekrar gelir. Daha çok bilgiyle birlikte insanı daha da derine gitmeye iten derin, harika gizemler ortaya çıkar.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
181. ""İşin ne kadar karmaşık olduğu önemli değildi, esas olan tekrar yapmaktı.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
182. "Bana "Başkalarının düşündüğünden sana ne!" tavrına sahip olmak gerektiği öğretilmişti. "Başkalarının düşündüklerini dinlemeli ve dikkate almalıyız. Daha sonra, mantıklı gelmezse ve yanlış olduklarını düşünürsek, mesele kapanır!" diyordum."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
183. "Hayal görmek istiyordum."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
184. "Ben doğmadan babam anneme "Eğer oğlansa bilim insanı olacak” demiş.' Ben daha mama sandalyemde küçücük bir çocukken babam eve farklı renklerde ikinci kalite bir sürü mozaik getirmişti. Onlarla oynardık, babam onları dikey olarak domino taşları gibi mama sandalyeme yerleştirirdi, ben de hepsi devrilsin diye uçtakilerden birini iterdim.
Sonra onların yerleştirilmesine yardım ederdim. Kısa bir süre sonra onları daha karmaşık bir şekilde yerleştirmeye başladık: iki beyaz, bir mavi; iki beyaz, bir mavi mozaik şeklinde. Annem bunu gördüğünde "Zavallı çocuğu rahat bırak. Mavi mozaik koymak istiyorsa, mavi mozaik koysun” dedi.
Babam ise "Hayır, kalıpların nasıl olduğunu ve ne kadar ilginç olduklarını öğrensin istiyorum. Bu bir tür basit matematik” diye cevap verdi. Böylece bana çok erkenden dünyayı ve onun ne kadar ilginç olduğunu öğretmeye başlamıştı."
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
185. "Filozoflar, bilim için mutlaka gerekli olan şeyler konusunda yeri geldikçe konuşurlar; fakat bunların çoğu, hep görüldüğü gibi, pek bilmeden safça söylenmiş, genelde de yanlış şeylerdir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
186. "Bir defasında, bir kızla birkaç defa dans etmiş, ama fazla konuşmamıştım.
Sonunda bana
"Saan hook eey haans aada yoon" dedi.
Ne söylediğini pek anlayamamıştım, konuşma güçlüğü çekiyordu ama
"Sen çok iyi dans ediyorsun" dedi gibi geldi bana.
"Teşekkür ederim" dedim.
"Benim için onurdur.""
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
187. "Şunu da eklemek isterim: “cansız” olan şeyler için doğru olduğunu bildiğimiz her yasanın yaşam denilen o büyük olgu için sınandığında da doğru çıkması çok ilginç bir şey. Fizik yasaları bağlamında, çok daha karmaşık olan canlı varlıklarda olup bitenlerin yaşamayan varlıklarda olup bitenlerden farklı olmasını gerektiren bir bulgu henüz yoktur."
- Fizik Yasaları Üzerine
188. "Sonsuz ince bir cam tabakasından ışığın yansıma olasılığı sıfırdır."
- Kuantum Elektrodinamiği
189. "Çekirdeği dağıtmak için gereken enerjiyle, bir atomdan elektron kopartmak için gereken enerjinin oranı, atom bombasının dinamitine göre yıkıcılık oranıyla aynıdır."
- Kuantum Elektrodinamiği
190. ""Hiçbir zaman kesin olarak haklı olamayız; yalnız hatamızdan kesinlikle emin olabiliriz.""
- Fizik Yasaları Üzerine
191. "Jüpiter'den bir adammış gibi söz eden, fakat onun dönen devasa bir metan ve amonyum küresinden ibaret olması gerçeği karşısında susan şairler ne biçim insanlardır?"
- Altı Kolay Parça
192. "Benimle konuşan adam bütün kocaların yaptığı gibi karısının yanıldığını ispata çalışıyordu. Oysa birçok kez erkeğin başına gelen onun da başına geldi. Karısının haklı olduğunu öğrendi."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
193. "Ancak şüphemiz olduğunda yeni fikirler için yeni yönlere bakma ihtiyacı duyarız."
- Her Şeyin Anlamı
194. "İnsanların dürüst olmadığına dikkat çekmek isterim. Bilim insanları da öyle dürüst falan değildir. Hiç kimse dürüst değildir. Genellikle insanlar onların dürüst olduğunu düşünür. Bu daha da kötüdür. Dürüstten kastım sadece doğruyu söyleyen değildir. Tüm durumu açıklığa kavuşturandır. Bir başkasının kendi kararını vermesi için gerekli bilgiyi açıklığa kavuşturan."
- Her Şeyin Anlamı
195. "Gülümsemesini ve gözlerindeki kıvılcımı yaratan gizli bir espri değil, fizikti. Fiziğin verdiği sevinçti! Bu sevinç bulaşıcıydı. Bu hastalığı kapan bizler şanslıydık. Şimdi sizler de Feynman tarzı yaşam sevinciyle haşır neşir olmak fırsatıyla karşı karşıyasınız."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
196. "Tüm araştırmacıların sonuçlarına göre, dünyadaki tüm insanlar olabildiği kadar budaladır. Onlara bir şey söylemenin tek yolu da sürekli olarak zekâlarına hakaret etmektir."
- Her Şeyin Anlamı
197. ""Bilimin bir diğer değeri bazı insanların okuyarak, öğrenerek ve onun üzerinde düşünerek ve bazılarının da onunla çalışarak aldığı, entelektüel zevk olarak adlandırılan eğlencedir.""
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
198. "Doğa, bugün anladığımız kadarıyla, öyle davranır ki verilen bir deneyde tam olarak ne olacağını kesin biçimde söylemek temelden olanaksızdır. Bu korkunç bir şey; aslında daha önceleri filozoflar, aynı koşullar sağlandığı takdirde, mutlaka aynı şeyin meydana gelmesi bilimin temel gereklerinden biridir diyorlardı. Oysa bu hiç de doğru değildir; bu, bilimin temel bir koşulu değildir. Aslında aynı şey meydana gelmez; biz ne olacağı konusunda, ancak istatistiksel bir ortalama bulabiliriz."
- Feynman Fizik Dersleri 1
199. "Çocuklardan biri "Şu kuşu gördün mü?” dedi. "Nasıl bir kuş o?”
Ben de "Onun nasıl bir kuş olduğu hakkında en ufak bir fikrim bile yok” dedim.
O ise, "O bir kahverengi gırtlaklı ardıç kuşu. Baban sana hiçbir şey öğretmemiş!” dedi.
Ama tam aksiydi. Bana çoktan öğretmişti: "Şu kuşu görüyor musun?” demişti. "Bu bir Spencer çalıbülbülü.” (Asıl adını bilmediğini bilmiyordum.) "Şey, îtalyancada Chutto Lapittida. Portekizcede Bom da Peida. Çincede Chung-long-tah ve Japon-cada ise bir Katano Tekeda. Bir kuşun tüm dillerdeki adlarını bilebilirsin, ama bitirdiğinde aslında o kuş hakkında hiçbir şey bilmiyor olursun. Farklı yerlerdeki insanları ve onların kuşu nasıl adlandırdığını öğrenmiş olursun. Bu yüzden gel kuşa bakalım ve onun ne yaptığını görelim; önemli olan budur.”
(Çok erken yaşta bir şeyin ismini bilmenin bir şeyi bilmekten farklı olduğunu öğrendim.)"
- Başkalarının Ne Düşündüğünden Sana Ne
200. "Bence bir şeyler yapabilme gücü değerlidir. Sonucun iyi mi kötü mü olacağı, nasıl kullanıldığına bağlı olsa da, gücün kendisi bir değerdir."
- Her Şeyin Anlamı
201. "Feynman tüm derslerindeki betimlemelerinde doğruluğu korumaya özel çaba gösterir; neredeyse her zaman basitleştirmelerinde ya da benzetmelerinde yanlış anlaşılma ya da hatalı sonuçlara yol açma tehlikesi olduğunda, dediklerini nitelendirirdi. Buna karşın, genel göreliliğin Einstein alan denklemlerini basitleştirdiği hesapta, bunu çok iyi yapmadığına bir kayıt düşme gereği duyduğunu hissettim. Çünkü Einstein kuramında kütleçekimin kaynağı olan "etkin" kütle, basitçe enerjiyle aynı değildir (Einstein'in E=mc²'si uyarınca); onun yerine bu kaynak, enerji yoğunluğu artı basınçların toplamıdır ve kütleçekimin içeriye doğru ivmelenmesinin kaynağı işte budur."
- Altı Zor Parça
202. "Her yeni keşif, bir yenisine daha yol açan araçları da beraberinde getirir."
- Fizik Yasaları Üzerine
203. "Bütün zamanlarını on beş dakikada bakılabilecek şeyleri ezberlemek için harcamışlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
204. "Bir çok gözlemden sonra anladım ki, öğrenciler her şeyi ezberlemişti. Fakat ezberlediklerinin ne demek olduğunu bilmiyorlardı. Ve bu yüzden hiçbir şeyi uygulanabilir düzeye taşıyamıyorlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
205. "Kuantum mekaniğinin düşüncelerde ve bilim felsefesinde meydana getirdiği bir diğer ilginç değişim de şudur: Herhangi bir durumda ne olacağını önceden tam olarak kestirmek mümkün değildir.
Örneğin, bir atomu ışık salmaya hazır hale getirebilir ve ışığı saldığı anı bir foton parçacığını yakalayarak ölçebiliriz.
Fakat ışığı "ne zaman" yayınlayacağını ya da çok fazla atom varsa, "hangisinin yayınlayacağını" önceden kestiremeyiz. Bunun nedeni, atomda bulunan fakat henüz dikkatle bakmadığımız bir "iç düzen" olabilir diyebiliriz. Ama bir iç düzen yoktur.
Doğa, bugün anladığımız kadarıyla, öyle davranır ki verilen bir deneyde tam olarak ne olacağını kesin biçimde söylemek temelden olanaksızdır.
Bu korkunç bir şey; aslında daha önceleri filozoflar, "aynı koşulları sağladığı taktirde, mutlaka aynı şeyin meydana gelmesi bilimin temellerinden biridir," diyorlardı.
Aslında aynı şey meydana gelmez; biz ne olacağı konusunda ancak istatiksel bir ortalama olarak buluruz."
- Altı Kolay Parça
206. "Kütle sabittir, hızdan bağımsızdır. Bu yasanın hatalı olduğu anlaşılmıştır. Kütlenin hız ile arttığı bulunmuştur; fakat hatırı sayılır artmalar, ışık hızına yakın hızları gerektirir.
Doğru yasa şudur: Bir cisim saniyede yüz altmış kilometreden daha düşük bir hızla hareket ediyorsa, kütlesi milyonda bir doğrulukla sabittir.
Böyle bir "yaklaşık" yapıda, bu doğru bir yasadır.
Son olarak ve daha da ilginci, felsefi açıdan yaklaşık yasa kullanmak tümden yanlıştır."
- Altı Kolay Parça
207. "Size bir şey söylerim, siz buna kesinlikle inanmazsınız, bir türlü kabullenemezsiniz ya da hoşunuza gitmez."
- Kuantum Elektrodinamiği
208. "… görelilik kuramına göre, zaman da bu simetri dönüşümlerinin pusulası altına getirilmiş olmalıdır; böylece dört boyutlu vektörel hesaba gerek duyulur.
(…)(bu)
zaman ve uzayın, aynı dört-boyutlu yapının farklı görünüşleri olarak ele alınması zorunluluğunu nasıl anlamamız gerektiğini açıklar."
- Altı Zor Parça
209. "Fizik geliştikçe, onunla gelişen matematiksel formalizmler vardır ve yeni fizik yasalarını ifade etmek için bunlara gereksinim duyulur. Matematiksel araçlar beceriklice onların uygun işlerine ayarlandığında, fiziği çok daha basit hale getirebilirler. Vektörel hesap fikirleri bu konuda bir örnektir. Üç boyutta vektörel hesap, özgün olarak sıradan uzayda fizikle uğraşmak için geliştirilmişti ve Newton yasaları gibi -ki orada, uzayda fiziksel olarak yeğlenmiş yön yoktur- fizik yasalarının ifadesi için mekanizmanın paha biçilmez bir parçasını sağlar. Başka türlü söylenirse, fizik yasaları uzaydaki sıradan dönmeler altında bir simetriye sahiptir. Feynman vektörel gösterimin gücünü ve böyle yasaları ifade etmek için temel oluşturan fikirleri kabul ettirir."
- Altı Zor Parça
210. "Bir şeyin toplumca kabul edilebilir olması için toplumun yüzde kaçı bunu kabul etmelidir?"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
211. "Sonuç şu oldu: MIT ya da Princeton'daki çocuklar belli bir integrali çözemediği zaman okulda öğrendikleri, bilinen bütün metotları kullanmış oluyorlardı. Kontur integrasyonuysa yapıyorlardı. Basit seri açınımıysa yapıyorlardı. Bütün olasılıklar denendikten sonra ben integral işareti altında türev yöntemimle integrali çözdüğümde büyük takdir topluyordum. Neden mi böyle oluyordu? Çünkü ben herkesten farklı bir alet kutusu kullanıyordum ve bana geldiklerinde insanlar alet kutularındaki bütün aletleri kullanmış oluyorlardı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
212. "Matematiği bilmemek dünyayı anlamada keskin bir sınırlamadır."
- Keşfetmenin Hazzı
213. "Kalori, yiyecekte ne kadar ısı enerjisi olduğunu belirtir."
- Fizik Yasaları Üzerine
214. "Bazen aklıma bir şey gelirdi ve zor olduğu için yürümeye devam edemezdim."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
215. "Pratik bir adam olmak özenilecek olumlu bir özellikti. Ancak kültürlü ya da entelektüel olmak istenmeyecek, kötü bir özelliktir. İlki doğruydu elbette, ama ikincisi çılgıncaydı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
216. ""Bir şeyler keşfetmek için geometrik yöntemler kullanmak kolay değildir , fakat keşif yapıldıktan sonra , onu bu yolla sergilemenin şıklığı gerçekten de olağanüstü olur.""
- Feynman'ın Kayıp Dersi
217. "Başımız gerçekten beladaydı!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
218. "Fizikçi olacaksanız, öğreneceğiniz çok şey vardır: en hızlı gelişen bilim dalının iki yüz yıllık geçmişi. Aslında bu bilgi o kadar çoktur ki tümünü dört yılda öğrenemeyeceğinizi düşünebilirsiniz ve gerçekten de öğrenemezsiniz; lisansüstü öğretim de yapmanız gerekir!"
- Feynman Fizik Dersleri 1
219. "Anlayabileceğinden daha karmaşık değildir. "Bir aptalın yapabildiğini başka aptallar da yapabilir" diyen bir kalkülüs kitabım vardı. Doğa hakkındaki incelemelerimiz bu konuyla ilgilenmeyen birine soyut ve korkutucu görünebilir fakat bunu yapan aptallardı."
- Keşfetmenin Hazzı
220. "Üzerinde yaşadığın dünyadan sorumlu olmak zorunda değilsin."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
221. "Ön yargılar bir şeyin ispat edilmesini zorlaştırır, ancak bir şey her şeye rağmen bunlardan kendini sıyırır."
- Her Şeyin Anlamı
222. ""Fakat tekrar belirtmeliyiz ki atomlar var ve onlardan oluşan her şey, değişmez yasalara bağlı olarak oluşmuş görünüyor. Hiçbir şey atomsuz olamaz. Yıldızlar da, esrarengiz olarak biçimde canlı olarak ortaya çıkmalarındaki karmaşıklıkla hayvanlar da aynı maddeden yapılmıştır.""
- Her Şeyin Anlamı
223. "Kalori, yiyecekte ne kadar ısı enerjisi olduğunu belirtir."
- Fizik Yasaları Üzerine
224. "Bilgisizlik ufkumuz gitgide genişliyor."
- Altı Kolay Parça
225. "Normal aptallar tamam; onlarla konuşabilirsiniz ve onlara yardım etmeye çalışırsınız. Ama kendini beğenmiş aptallar aslında aptal olup da bunu saklamaya çalışanlar ve hokus pokusla insanları etkilemeye çalışıp ne kadar şahane olduklarına inandıranlar. İşte buna dayanamam!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
226. "Hiçbir şeyi eksiksiz olarak tanımlayamayız. Denediğimizde ise, filozofların başına gelen düşünce felcine uğrarız...
Biri, diğerine "Sen neden bahsettiğini bilmiyorsun" der.
Öbürü de "Bilmek derken ne demek istiyorsun? Bahsetmek ile kastettiğin nedir? SEN derken ne demek istiyorsun?" diye karşılık verir."
- Feynman Fizik Dersleri 1
227. ""bilinç akımı" senelerce önce babamın bana verdiği bir
problemi hatırlattı.
Demişti ki: "Varsay ki bazı Marslılar dünyaya geldiler. Marslılar hiç uyumuyorlar ve sürekli aktifler.
Varsay ki bizim uyku diye adlandırdığımız olayı bilmiyorlar.
Ve sana bir soru soruyorlar: "Uyumak nasıl bir duygu? Uyuduğun zaman ne oluyor? Düşüncelerin aniden duruyor mu, yoksa giderek dahaaa mıııı yaaavaaaaaaşlııııııııyorrrrrrr? Zihin acaba gerçekte nasıl kapanıyor?"
İlgilendim.
Şimdi bu soruya cevap vermem gerekiyordu: Uyuduğum zaman bilinç akımı nasıl sona eriyor?"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
228. "Bir kutu içindeki bir kütle bir noktada gözden kaybolup başka bir noktaya kendiliğinden gitmez. Elektrik yükü bunu yapabilir, ama kütle yapamaz. Bunun kütlenin korunumuyla bir ilgisi yoktur. Açısal momentum korunduğu için, alanın büyüme hızını değiştiremezsiniz. Eğer bir başka itmeyle açısal momentumu dengeleyemezseniz, kütleyi bir yerden başka bir yere hareket ettiremezsiniz.
Birçok kütleyi ele alarak düşünürseniz, görürsünüz ki birini ileriye doğru götürdüğünüzde diğerlerini geriye doğru götürmeniz gerekmektedir. Böylece kütlelerin ileriye ve geriye doğru hareketlerinin toplamı sıfır olur.
Roketler böyle çalışır. Önce boşlukta hareketsiz durmaktadır; sonra arkasından gaz püskürtür ve ileriye doğru gider.
Önemli olan şey, kütle merkezinin, bütün kütlenin ortalamasının, daha önce olduğu yerde kalmış olmasıdır."
- Fizik Yasaları Üzerine
229. "İnsanları anlayamıyorum.
İrdelemeyle anlayarak öğrenmiyorlar, başka yollarla ezberleyerek ya da başka türlü öğreniyorlar.
Bilgileri son derece kırılgan!"
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
230. "Bunu insanlar nasıl yapıyor bilmiyorum. Hani "Yüzüne buz gibi bir ifade yerleştirmek" diye bir söz var ya. İşte o da aynen öyle yaptı. Dönüp başkalarıyla konuşmaya başladı."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
231. "The New York Times onun için "tüm beden hareketleri ve ses efektleriyle birlikte, bir kuramsal fizikçi ile bir sirk çığırtkanının olanaksız birleşimi" diye yazmıştı. İster öğrencilere, ister meslektaşlarına, isterse halktan dinleyicilere hitap etsin, bizzat bir Feynman dersi görme şansına erenler için, bu deneyim, genelde alışılmadık ve asla unutulmaz olurdu; tıpkı kendisi gibi."
- Altı Kolay Parça
232. ""Varsay ki bazı Marslılar dünyaya geldiler. Marslılar hiç uyumuyorlar ve sürekli aktifler. Varsay ki bizim uyku diye adlandırdığımız olayı bilmiyorlar. Ve sana bir soru soruyorlar: "Uyumak nasıl bir duygu? Uyuduğun zaman ne oluyor? Düşüncelerin aniden duruyor mu, yoksa giderek dahaaa mıııı yaaavaaaaaaşlııııııııyorrrrrrr? Zihin acaba gerçekte nasıl kapanıyor?""
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
233. "Neticede anladım ki öğretmek ve öğrenciler hayatı canlı kılıyor."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
234. "İncelemek için seçtiğimiz olayın, herhangi bir klasik yolla anlatılması olanaksızdır, kesinlikle olanaksız; bu olay, içinde kuantum mekaniğinin özünü barındırmaktadır."
- Feynman Fizik Dersleri 3
235. "Bunlar bütün diğer yasalarımız için de geçerlidir; hiçbiri tam doğru değildir. Her zaman gizemli olan bir sınır, her zaman uğraşmamız gereken bir şeyler vardır. Bu, doğanın bir özelliği olabilir veya olmayabilir; ancak, bugün bildiğimiz bütün yasalarda ortak olan bir özelliktir. Belki de yalnızca bilgi eksikliğinden kaynaklanmaktadır."
- Fizik Yasaları Üzerine
236. ""Her yeni keşif, bir yenisine daha yol açan araçları da beraberinde getirir.""
- Fizik Yasaları Üzerine
237. "Ancak, birbirleriyle iç içe bağlantılı tellerin bulunduğu çok büyük bir sistemde ne olup bittiğini bilmek için matematik gerekir."
- Fizik Yasaları Üzerine
238. "Bazı kimselerin, evrenin merkezinin insan olduğunu hayal etmeleri, belki de ufuklarının bu şekilde sınırlı olmasından kaynaklanmaktadır."
- Fizik Yasaları Üzerine
239. "Bir şey biliyorsanız, herhangi bir şey öğrenemeyeceğinizi anlarsınız."
- Her Şeyin Anlamı
240. "Doğa öyküsünü zaman zaman tekrarlar."
- Kuantum Elektrodinamiği
241. "Kuantum mekaniğindeki bir kurala göre, bir nesnenin hem nerede olduğu ve hem de hangi hızla gittiği bilinemez.
Momentumun belirsizliği ve konumun belirsizliği birbirini tamamlar; bu ikisinin çarpımı, küçük bir sabitle sınırlıdır.
Bu yasayı Δx Δp >= h/2π şeklinde yazabiliriz.
Elektronları çekirdeğe düşmekten koruyan nedir?
Belirsizlik İlkesi: Elektronlar tam çekirdeğe girselerdi, onların konumlarını kesin olarak bilirdik; onların çok büyük bir momentuma, diğer bir deyişle çok büyük bir kinetik enerjiye sahip olmaları gerekirdi. Ancak bu enerji ile elektronlar çekirdekten kopup giderlerdi."
- Altı Kolay Parça
242. "İnsanlar çoğu zaman benim düzenbaz olduğumu düşünürler.
Oysa ben her zaman dürüstüm.
Ama öyle bir şekilde dürüstüm ki çoğu zaman kimse bana inanmaz."
- Eminim Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman
243. "Einstein'ın genel göreliliğinde, uzayzaman eğrilmiş hale gelir ve kütleçekimi bu eğrilikle açıklamayı başarır."
- Altı Zor Parça
244. "1957'de fizik camiasında çok derin şoklardan biri yaşanmıştı: Lee, Yang ve Wu'nun çalışması göstermişti ki bazı temel fiziksel süreçlerde bir fiziksel sistem tarafından sağlanan yasalar, bu sistemin ayna yansıması tarafından sağlananlarla aynı değildir. Aslına bakılırsa, bu simetrisizliği içine alabilecek fizik kuramının geliştirilmesinde Feynman'ın parmağı vardı. Burada onun hesabı, doğanın iyice derin gizemlerini yavaş yavaş açtığı için, heyecan uyandırıcıdır."
- Altı Zor Parça
245. "Rönesans sanatçıları insanın temel uğraşının insan olması gerektiğini söylemişlerse de, dünyada ilginç başka şeyler de vardır."
- Fizik Yasaları Üzerine
246. "Filozoflar, bilim için mutlaka gerekli olan şeyler konusunda yeri geldikçe konuşurlar; fakat bunların çoğu, hep görüldüğü gibi, pek bilmeden safça söylenmiş, genelde de yanlış şeylerdir."
- Altı Kolay Parça
247. "O halde anlarız ki, ölü gibi görünen, ilginç olmayan bir durum -belki yirmi yıldan beri orada durmakta olan üstü kapalı bir bardak su- gerçekte durmaksızın süregelen dinamik ve ilginç bir olay içermektedir. Bizim gözlerimize, kaba gözlerimize göre hiçbir şey değişmemektedir; fakat onu bir milyar kez büyütülmüş olarak görebilseydik, durumun sürekli olarak değiştiğini -moleküllerin yüzeyden ayrıldıklarını ve moleküllerin geri döndüklerini- görürdük."
- Feynman Fizik Dersleri 1
248. "Bunun ne olduğunu sormak istedim. Buna benzer bir durumu yaşamışsınızdır; doğru anda soruyu sormadığınız için artık soramazsınız."
- Keşfetmenin Hazzı
249. "Geometri öğrenmeye çalışan bir kral bunun zorluğundan yakınmış. Euklid’de ona ‘ Geometri’ye giden bir KRALLAR YOLU yoktur ‘ yanıtını vermiş."
- Fizik Yasaları Üzerine
250. "Işık parçacık olarak davranmaktadır."
- Kuantum Elektrodinamiği