Tormesli Lazarillo Kitap Bilgileri
Yazar: Anonim
Tahmini Okuma Süresi: 2 sa. 30 dk.
Sayfa Sayısı: 88
Basım Tarihi: Eylül 2015
İlk Yayın Tarihi: 1998
Yayınevi: Can Yayınları
ISBN: 9789750726385
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
Format: Karton kapak
Tormesli Lazarillo Kitap Tanıtımı
XVI. yüzyıldaki ekonomik kriz sebebiyle İspanya’nın her köşesinde açlık ve sefalet kol gezmekteydi, bu durumun bir ahlaki çöküntüyü de beraberinde getirmesi kaçınılmazdı. İspanyol toplumundaki bu maddi ve manevi çöküntünün ortasında, 1554 senesinde, sonradan pikaresk roman adı verilecek olan yeni bir anlatı türünün ilk örneği olan Tormesli Lazarillo ortaya çıktı. Din adamlarının ahlaksızlıklarına bolca yer veren bu eser, engizisyonun hışmına uğramamak için imzasız olarak basıldı. Sefiller, dilenciler, dolandırıcılar ve kimsesiz çocuklarla dolu bir dünyayı tüm çıplaklığıyla sergileyen Tormesli Lazarillo, dönemin İspanyol toplumuna ayna tutan bir klasik.
Tormesli Lazarillo Kitaptan Alıntılar
1. "Bir kitap ne kadar kötü olursa olsun içinde mutlaka yararlı bir şey vardır."
2. "Yemeğe en çok lezzet katan sos açlıktır."
3. ""Yemeğe en çok lezzet katan sos açlıktır.""
4. "İnsanların söylediklerine kulak asmayıp sadece seni ilgilendirenleri dikkate almalısın, bu senin için daha hayırlı olur."
5. "Haysiyet insanların geride bıraktıkları tek servetleridir."
6. "“Haysiyet insanların geride bıraktıkları tek servetleridir.”"
7. "Bu dünyada kendi yüzünü görmeyip başkalarından korkan daha ne kadar insan vardır acaba?"
8. "Bu dünyada kendi yüzünü görmeyip başkalarından korkan daha ne kadar insan vardır acaba?"
9. "Tanrım! Yarattığın insanların başına nasıl da talihsizlikler, felaketler geliyor, acılarla dolu hayatımızda güzel olan şeylerin ömrü ne kadar da kısa sürüyor!"
10. "Ama kaderim bir kere böyle çizilmişti, ne zaman başıma güzel bir şey gelse ardından bir aksilik de geliyordu."
11. "... insanların söylediklerine kulak asmayıp sadece seni ilgilendirenleri dikkate almalısın, bu senin için daha hayırlı olur."
12. "Eli sıkı olan çıplak olandan daha cömerttir."
13. "... insanların söylediklerine kulak asmayıp sadece seni ilgilendirenleri dikkate almalısın, bu senin için daha hayırlı olur."
14. ""Haysiyet, insanların geride bıraktıkları tek servetleridir.""
15. "Hayatımda senin gibi iştahla yemek yiyen birini daha görmedim. İnsanın midesi tıka basa dolu olsa da senin yiyişini görünce iştahı kabarıyor."
Tormesli Lazarillo Kitap İncelemeleri
“Açlığın zekayı geliştirdiği, tokluğun ise tam tersine körelttiği söylenir.”
Lázaro isimli karakterimizin, İspanya'da 16. yüzyılda yaşanan ekonomik sıkıntı ve üzerine babasız ve annesiz kaldıktan sonra hayata tutunma çabasını, karakterin ağzından, okuyoruz. Yanında çalıştığı efendilerinin sahtekarlıkları, yolsuzlukları, cimrilikleri anlatıyor bize. Yazar eserde din adamlarının yolsuzluklarını vurguladığı için,engizisyonun hışmına uğramamak için eseri anonim olarak yayımlamıştır. Dili akıcı ve etkileyici bir eser.
Eserde beni en düşündüren ve etkileyen kısım:
“Cenazelerden söz etmişken, Tanrı beni affetsin, insanlara bir kastım yok; ama o törenlerin sonunda verilen yemeklerin dışında hiçbir zaman karnım doymuyor ve ancak birisi öldüğünde yemek yiyebiliyordum. Bu yüzden Tanrı'ya her gün birisinin canını alması için dua ediyordum. Ağır hastalar için ayin töreni düzenlendiğinde, özellikle kutsal yağ sürme töreninde rahip, hasta kişi için dua edilmesini istediğinde Tanrı'dan hastayı yanına alması için tüm kalbimle dua ediyordum. Eğer birisi Azrail'in elinden kurtulacak olursa ona binlerce kez lanet ediyordum. Buna karşılık ölüme yenik düşerek mezarı boylayan birinin ardından bildiğim tüm duaları okuyordum.”
Bazı çaresizlikler insana her şeyi yaptırır ve söyletir. Kimine göre aç kaldığı için hırsızlık yapan insana merhamet etmek gerekir. Kimi de bunun da meşru olmadığını söyler. Peki karakterimizin bu yaptığı ne kadar etik diye düşündüm. Hiç aç kalmamış birisi belki bu durumu anlayamaz. O nedenle ahlaki açıdan bu düşünce berbattır.
Tormesli Lazarillo 16. yüzyılda engizisyon mahkemelerinden çekincesi olan, bu nedenle adını bilmediğimiz bir yazar tarafından yazılmış, çok hoş anlatımlı bir novella.
Bu yapıtın bir diğer özelliği pikaresk roman türünün ilk örneği olmasıdır.
PİKARESK ROMAN: 16. yüzyılda şövalyelerin ve üs tabaka kahramanların yaşamlarına odaklanan romanlara tepki vererek, toplumun alt kesimini, biraz düzenbaz, biraz kurnaz ve yaşama tutunmak zorunda kalan karakterleri ve maceralarını işleyen roman türüdür.Adını İspanyolca' da serseri, düzenbaz anlamındaki picaro'dan almıştır.
Lazarillo, bu anlamda sevimli bir kurnazdır, açtır, hayatını sürdürmek için birilerine hizmet etmek zorundadır.İşte bu birileri üzerinden -efendilerim diye söz edecektir- dönemin toplum yapısını öne çıkarır, bozulan ekonomi etkisiyle de insanların ahlaksal çözülmeye uğrayan bir kesimini anlatır.
En çarpıcı efendiler ise inançları, kişisel çıkarları uğruna kullanan din adamlarıdır.Kahramanımız zavallı, aç Lazarillo da bu efendilerden çok çekmiş daha da çekmemek için, müellifini gizlemiştir.
Talihsizliği, açlığı, sefaleti varyemezliği,bencillik, merhametsizlik ve hassisliği ve anti özelliklerin her dönem insanında aynı şekilde zuhur ettiğini sıradan, yalın ve etkileyici bir şekilde anlatan ve bahsettiğim roman türünün ilki olması hasebiyle de ağır okumalarınız arasında soluk aldırtacak bu kitabı tavsiye ediyorum.Esen kalın
Tormesli Lazarillo, 1554 yılında yazarı belli olmaksızın yayımlanır.
Yayımlandığında da büyük bir etki yaratır.Dönemin romanlarından çok farklıdır.Şövalye romanları, XVI. yy'da Avrupa'da artık ilgi görmese de İspanya'da hâlen tercih edilen bir türdür.
Tormesli Lazarillo'nun kahramanı ise alt tabakaya mensuptur, olaylar onun ağzından aktarılır, güncel yaşam gerçekçi bir şekilde yansıtılır.Tormesli Lazarillo bu nedenle İspanya'da modern gerçekçi romanının öncüsü kabul edilmekteymiş.
Kitapta din adamlarının yolsuzlıklarına genişçe yer verildiği için, engizisyon mahkemesi tarafından kara listeye alınmış.
Bazı bölümleri çıkarılarak, 1573 yılında yayımlanmış.
Pikaresk roman olarak kabul edilir Tormesli Lazarillo.
Pikaresk roman adını, pícaro'dan alıyormuş.Kelime anlamı da düzenbaz, haylaz, hilekâr veya serseriymiş.
Pikaresk romanların anakarakterleri, şövalye romanlarındaki anakarakterler gibi faziletli davranışlarda bulunmaz.Daha çok hayatlarını dilenerek ya da farklı efendilere hizmet ederek kazanır.Aklını ve becerisini kullanarak, başkalarının saflığından faydalanarak hayatını sürdürür.
Tormesli Lazarillo'nun anakarakteri Lázaro da bir pícaro'dur.
Dönemin sefaletini, din adamlarının ahlaksızlıklarını başarılı bir şekilde yansıtan, okuması oldukça akıcı bir kitap Tormesli Lazarillo.
Ölmeden önce okunması gereken 1001 kitap listesinde de bulunuyor.
Tormesli Lazarillo, 1554 yılında yayımlanan anonim bir kitap. Oldukça eski bir kitap olmasının yanı sıra Pikaresk roman türünün de öncüsü.
Pikaresk roman (Novela picaresca), adını İspanyolca bir kelime olan “picaro”dan alır, serseri, haylaz anlamına gelir. Toplumun alt kesiminden bir karakterin başından geçenleri anlatan, karakteri ön plana alan anlatı türüdür.
Tormesli Lazarillo, İspanya’da Salamanca’ya bağlı Tejares köyünde Tormes Nehri yakınında dünyaya gelen Lazaro’nun başından geçenlerin öyküsü, küçük Lazaro’nun gözünden dönemin İspanyol toplumuna bir bakış açısı aslında. Lazarillo, Lazaro isminin İspanyol dilinde Lazaro’cuk anlamında kullanılması.
Oldukça yoksul bir ailede başladığı hayatına toplumun çeşitli kesiminden insanların yanında hizmetkar olarak bulunmasını ve efendilerinin aracılığıyla da burjuvazinin ve din adamlarının bir eleştirisinin sunar kitap. Yedi bölümden oluşur ve her bölümde başka bir hikaye geçer Lazaro’nun başından. Açlığı, sefaleti ve dönemin yolsuzluklarını çok net görme fırsatı buluruz okurken.
İşte tam da bu sebeplerden, muhtemelen yasaklanacağı ve dönemin İspanyol otoriterini rahatsız edeceği bilindiğinden kitap isimsiz olarak yayımlanmıştır. Engizisyon mahkemesi tarafından kara listeye alınmıştır. Kral II. Felipe eserin düzenlenmesinin ardından basılmasına izin vermiştir ve uzun yıllar bu kitap sansürlü olarak basılmıştır.
Neredeyse beş yüz yıl önce yazılan bir kitabın bu kadar akıcı ve sürükleyici olması beni çok etkiledi, anlattığı ve eleştirdiği konular kapsamında okunması gereken kısa ama önemli bir eser olduğunu düşünüyorum.
Herkese iyi okumalar dilerim,
Engizisyon zamanlarında ispanya halkı gerçekten büyük bir buhranın içerisindeydi. Halk, ortaçağın içine hapis edilmişti. O zamanlarda halk sadece şovalye masalları ve incil okuyordu. Aslında Tormesli lazarillo halka yapılan bu baskıyı gözler önüne seren bir kitap. Kitap daha başından bizlere "ister çocuk olun ister yetişkin, hiçkimse size merhamet etmez" diyor. Zaten kitabın temel konusu da bunu üzerine kurulu.Kitap, Tormesli lazarillo'nun daha çocukluk yaşlarında annesi tarafından kör bir dilenciye yaverlik etmesi için verilmesiyle başlar. Kitabın sonuna kadar bir sürü efendi değiştirir Tormesli lazarillo. Ve kitabın sonunda yükselebildiği en yüksek statüye ulaşır (alt sınıf).Tormesli lazarillo ne kadar çalışırsa çalışsın, hiçbir zaman kendi efendisi olamaz.
Tormesli lazarillo'nun efendilerinden çok bahsetmedim ama yazar, her bir efendide, o zamanki ispanyol halkına ışık tutuyor (hatta belki bu zamana) dini kullanan rahipler mi dersiniz, cimrilikten dinini şartlarını yerine getirmeyen papazlar mı dersiniz, daha niceleri.
Bana göre bir kitap güzel veya kötü değildir. Bu "iyi veya kötü" amacına hizmet eden veya etmeyen olmalı. Her kitabın bir amacı olmalıdır. Bence bu kitap tamamen amacına hizmet etmiş ve hala etmekte olan muhteşem bir eser.