Sakın Şaşırma Kitap Bilgileri
Yazar: Orhan Veli Kanık
Tahmini Okuma Süresi: 3 sa. 10 dk.
Sayfa Sayısı: 112
Basım Tarihi: Ekim 2023
İlk Yayın Tarihi: 2003
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Orijinal Dil: Türkçe
ISBN: 9789750813887
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
Format: Karton kapak
Sakın Şaşırma Kitap Tanıtımı
Handan, hamamdan geçtik,
Gün ışığında hissemize razıydık;
Saadetinden geçtik,
Ümidine razıydık;
Hiçbirini bulamadık;
Kendimize hüzünler icadettik,
Avunamadık ;
Yoksa biz...
Bu dünyadan değil miydik?
Sakın Şaşırma Kitaptan Alıntılar
1. "Zamanla anlıyor insan dünyayı"
2. ""Sen ciğercinin kedisi, ben sokak kedisi...""
3. "Bir yer var, biliyorum;
Her şeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum; Anlatamıyorum."
4. "Bekliyorum
Öyle bir havada gel ki,
Vazgeçmek mümkün olmasın."
5. "Bekliyorum.
Öyle bir havada gel ki,
Vazgeçmek mümkün olmasın."
6. "Güzel kadınları severim,
İşçi kadınları da severim;
Güzel işçi kadınları
Daha çok severim."
7. "Zamanla anlıyor insan dünyayı..."
8. "Onu sevmeseydim
Belki de beklemezdim
İnsanlar için öleceğim günü"
9. "Bekliyorum
Öyle bir havada gel ki,
Vazgeçmek mümkün olmasın."
10. "Ölürüz diye mi üzülüyoruz?
Ne ettik, ne gördük şu fani dünyada
Kötülükten gayrı?"
11. "Onu sevmeseydim
Belki de beklemezdim
İnsanlar için öleceğim günü."
12. "“Dün fena sıkıldım akşama kadar;
İki paket cigara bana mısın demedi;
Yazı yazacak oldum, sarmadı;
Keman çaldım ömrümde ilk defa;
Dolaştım,
Tavla oynayanları seyrettim,
Bir şarkıyı başka makamla söyledim;
Sinek tuttum, bir kibrit kutusu;
Allah kahretsin, en sonunda,
Kalktım, buraya geldim...”"
13. "Ne atom bombası,
Ne Londra Konferansı;
Bir elinde cımbız,
Bir elinde ayna;
Umurunda mı dünya!"
14. "Yalnız şu beyit kaldı,
Kahve ocağında, el yazısıyla:
"Ölüm Allah'ın emri,
Ayrılık olmasaydı."
Eylül 1941
(İnsan, 1.8.1943)"
15. "Mektup alır, efkarlanırım;
Rakı içer, efkarlanırım;
Yola çıkar, efkarlanırım.
Ne olacak bunun sonu, bilmem.
"Kazım'ın" türküsünü söylerler,
Üsküdar'da;
Efkarlanırım."
Sakın Şaşırma Kitap İncelemeleri
Merhabalar, bugün Garip akımının yıldızı, şiire kasket giydiren şair Orhan Veli Kanık'ın "Sakın Şaşırma" adlı Yapı Kredi Yayınları'ndan çıkan şiir kitabıyla geldim. Orhan Veli'nin;
Asıl adının Ahmet Orhan olduğunu,
Babasının bir dönem Mızıka-yı Hümâyun'da (Osmanlı Askeri Bandosu) klarnist olduğunu,
Ortaokulun yedinci sınıfındayken Oktay Rifat ile, birkaç yıl sonra ise bir müsamere sırasında halk evinde Melih Cevdet Anday ile arkadaş olduğunu,
Lisedeyken Ankara Halkevi'nde tiyatro oyunlarında rol aldığını,
İstanbul Üniversi Edebiyat Fakültesi'nde felsefe okuduğunu ama bitiremeden ayrıldığını,
Şiire getirdiği yenilikler yüzünden çok sert eleştiriler alıp, yardırgandığını ve küçümsendiğini biliyor muydunuz?
**************************
Gelelim kitabımıza :) Sakın Şaşırma, Orhan Veli'nin 1936'dan 1951'e kadar yazmış olduğu şiirlerin bulunduğu bir "seçme şiirler" kitabıdır. Bu kitapta okuduğunuz tüm şiirleri illaki bir yerlerde duymuşsunuzdur. Zaten okurken size hiç yabancı gelmediğini, kulak aşinalığınız olduğunu hissedeceksiniz. Benim gibi Orhan Veli sevdalıları için bulunmaz bir nimet olan bu kitapta ,Mehmet Fuat'ın yazdığı çok da güzel bir önsöz var. Şöyle diyor bitirirken yazısını: "Kısacık yaşamı boyunca yazdıklarıyla Türkiye'nin geniş sevgi çemberine ulaşan şairi oldu." Çok doğru değil mii :) Kısacası, bu kitabı tüm şiir sevenlere, özellikle de Orhan Veli sevenlere öneriyorum dostlar. Şiirle ve sevgiyle kalın.
Okuduğum ilk şiir kitabı üzerine naçizane yapmış olduğum incelemeye hoş geldiniz :)
Şiir okumayı ve dinlemeyi çok sevmeme rağmen henüz okuduğum ilk şiir kitabı fakat son olmayacağını da biliyorum.
Garip akımının kurucusu olan
, 36 yıllık yaşantısıyla Türk edebiyatında çığır açmış bir şair olarak anılmaktadır.
Meşhur “İstanbul’u Dinliyorum” şiirinin şairi Orhan Veli Kanık'ın 1936 yılında başladığı şiir hayatı 3 dönemden oluşur: Garip öncesi (1936-1941), Garip dönemi (1941) ve Garip sonrası.
1936-37 yılları arasında, Baudelaire, Verlaine, Rimbaud gibi Fransız sembolist şairlerinden etkilenmiştir. 1945’ten sonra halkçı sanat anlayışına yaklaşmıştır.
Basitlikte, yalınlıkta ne denli derinlik olabileceğini de şiirleriyle kanıtlamıştır.
“Önemli olan insanca ve basit olmak. Hayır, gerçek olmaktır önemli olan, hepsi girer bunun içine, insanlık da basitlik de.”
Bu kitapta 80 şiir ve kısa bir Orhan Veli Biyografisi vardır. Aynı zamanda şiirlerin hangi yıllarda ve nerede yayımlandığı bilgisi de yer almakta.
80 şiirin içerisinde:
* Dergilerde yayımladığı ama kitaplarına almadığı eski biçimli şiirleri,
*Dergilerde yayımladığı ama kitaplarına almadığı yeni biçim şiirleri,
*Sağlığında yayımlanan son şiirleri,
*Ölümünden sonra yayımlanan son şiirleri,
*Sağlığında yayımlamadığı yeni biçim şiirleri yer almaktadır.
Şiir okuyalım..
Sakın Şaşırma, Orhan Veli Kanık'tan seçme şiirler barındırıyor. Dili sade, üslubu dokunaklı ve etkileyici, içeriği aşk, sevgi ve romantizm ağırlıklı olan bu şiirler bir çırpıda okunuyor ve kalpte yer ediniyor. Orhan Veli, en sevdiğim Türk şairlerden biri olmakla birlikte ne zaman duygusal açıdan başım sıkışsa, merhem niyetine başvurduğum bir kişilik. Eserlerindeki samimiyet ve hiçbir kaygı gütmeden içinden geldiği gibi yazması, onun eserlerinin en dikkat çekici özelliği olabilir. Şiirlerinden onu ve karakterini tanımak mümkün. Aşklarını, arzularını, korkularını ve fakirliğini hiç çekinmeden ve utanmadan böyle dile getiren bir başka şair var mı? Sanmam. İşte bu yüzden o bir fakir Orhan Veli, ben de onun sadık bir okuyucusuyum.
Dostları Melih Cevdet ve Oktay Rıfat ile, Garip akımının kurucusu kabul edilir, Orhan Veli. Mehmet Fuat ise Orhan Veli'yi şöyle açıklıyor: "Şiirsel yozlaşmadan kurtulmaya çalışırken, şiirin bazı niteliklerinden uzağa düşmeyi de göze alarak...
Her şeyi atmak, yapıyı temelinden değiştirmekti amacı..."
Kısacık yaşamına birçok şiir sığdıran Orhan Veli, yapmak istediği şeyi başarmış bana kalırsa. Aksini kim iddia edebilir ki?
Kitaptaki şiirlere gelecek olursam, en beğendiğim şiirler;
- Güzel Havalar
- Kuşlar Yalan Söyler
- Tren Sesi
- Ölüme Yakın
- Dalgacı Mahmut
- Bedava
Daha çok "İstanbul'u Dinliyorum" şiiriyle bilinse de, Güzel Havalar ve Bedava şiiri de çok çarpıcı ve etkileyici niteliktedir. Her şiiri gibi...
Kitapta size çok sıradan gelecek, bunu yazmasada olurdu dedirtecek, düşündürecek onlarca şiir çıkacaktır karşınıza. Hatta bir ara Orhan Veli'yi bile sorgulama ihtiyacı duyacaksınız bu şiirler ona mı ait diye, tabi herkesçe kabul görmüş şiirleride var kitapda.
Burada şunu anlamak gerekiyor bence, Şair nasıl bir dönemde yaşamış, nasıl bir dil kullanmış... Kendisi "Yenilikçi" bir şairdir. Orhan Veli zamanında Gelenekçi şiir baskısı yüzünden insanları duygularını kalame, kağıda aktaramazdı, bunu yapmak için gelenekçi şairler gibi önce bir takım şiir kurallarını öğrenmeniz kesinlikle şarttı.... Bunları öğrendiğinzde zaten ya bir edebiyat öğretmeni yada bir şair olurdunu... Çünkü Orhan Veli döneminde duygudan çok şekil önemliydi ve yazılarınız duygulardan çok göze ve kurallara uygun olmalıydı...
İşte böyle bir dönemde Orhan Veli çıkageliyor ve duygunun ürünü olan ve nefes almak gibi herkesin hakkı olan bu şiiri gelenekçilerin elinden bir nevi alarak Türk halkına takdim etmiştir.... Şiir yazmanız için nazım, kafiye, ölçü gibi bazılarıda Arap edebiyatından kalma kalıblarla uğraşmanıza gerek yok, içinizden ne geçiyorsa, gözünüz o an ne görüyorsa serbest bir şekilde yazabilirsiniz demiştir.....
Bu yolda çok sıkıntılar çekmiş, aşağılanmış, alaya alınmıştır ama bugün Orhan Veli gibi şairler olmasaydı evrensel olan şiir malesef belli bir tebanın kontolünde, belli başlı kurallar içinde varlığını sürdürürdü ve biz bu kaynaktan nasibimize düşeni alamazdık, alsakta anlayamaz, çok değerli şairler yetiştiremezdik....
Orhan Veli'nin seçme şiirlerini içeren "Sakın Şaşırma" adlı iki bölümden oluşan bu kitap, Doğan Kardeş tarafından derlenmiş.
Birinci bölüm, şairin değişik konularda yazdığı yüzlerce şiirin sadece 81 tanesini kapsıyor. Bu şiirler, şairin 1941 - 1951 yılları arasında yayınlanmış 5 değişik şiir kitabının içerisinden ve kitaplarında yer almayıp çeşitli dergilerde yayımlanmış olan şiirlerinden seçilmiş.
Değişik dönemlerin değişik kitaplarından seçilmiş olan bu şiirleri okurken sanki Orhan Veli'nin şiir yaşamını da okuyor gibi olunuyor.
Kitabın başında ve sonunda yer alan ikinci bölümü ise Orhan Veli'nin kısa yaşam hikayesini, yazın hayatını, şiirleri de dahil olmak üzere yazdığı diğer edebi eserleri hakkında kısa kısa bilgileri içeriyor.
Kitaptaki tüm şiirler, yazıldığı döneme göre değişik konularda değişik yapı ve biçimlerde yazılmış. Çoğu şiir, birinci yeni şiir akımı (Garip Şiir Akımı) ve özelliklerinde yazılmış.
Garip şiir akımının kurucusu ve öncüsü olan Orhan Veli, bu şiir akımından önce yazdığı ölçekli, kafiyeli şiirlere de bu kitapta yer verilmiş.
Garip akımıyla birlikte; şiir dili neredeyse konuşma diline dönüşmüş, betimlemelerden ve söz sanatlarından vaz geçilmiş, kafiye ve ölçüye uyulmamış, sıradan halkın anlayacağı ve sıradan halkı konu alan yepyeni bir şiir biçimi başlamış. Bu kitaptaki şiirlerde bunların hepsini görmek mümkün.