Nizamülmülk En Beğenilen Sözleri
1. "“
*****"
- Siyasetname
2. "*****
*****"
- Siyasetname
3. "İnsana parasına değil, hünerine bakarak değer verilir."
- Siyasetname
4. "Kemâl sahibi ve akıllı insanlar öfkelerini gizlerler. Böylelerinin öfkeleri akıllarına değil, akılları öfkelerine galip gelir."
- Siyasetname
5. "Tımar etmek, bakmak, terbiye etmek; vali ve hâkim olmak; idare etmek, düzene koymak, tedbir almak gibi anlamlara gelmektedir.
Teşkilat ve idare terimi olarak da birçok anlamlar kazanmıştır.
*****"
- Siyasetname
6. "____________________
_________________
“Memleket küfr ile belki payidar olur, lâkin zulm ile payidar olmaz.”"
- Siyasetname
7. "Dünya işleri ile kendi dünyalarının düzen tutması için, herkese bulunduğu ölçüde değer verilmeli."
- Siyasetname
8. "Yeni yetişen gençlere sanat öğretirlerse dinlerini ve dünyayı para ile satmazlar."
- Siyasetname
9. "
Atasözü
*****"
- Siyasetname
10. "
ve
*****"
- Siyasetname
11. "*****
Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır.
Adalet hâkim olunca ihsan da hâkim olur.
Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır.
*****"
- Siyasetname
12. "
Bir başka hadis-i şerifte şöyle buyrulur:
*****"
- Siyasetname
13. "Küfr ile belki amma
Zulm ile paydâr kalmaz memleket."
- Siyasetname
14. ""Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler.
Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynundan zincire vurulmuş bir şekilde onu cehenneme götürür.”
*****"
- Siyasetname
15. "'Cihanın halini sorar idim âlimden
Dedi ya uykudur ya yeldir ya efsane
Dedim o huzura ne vakit erer gönül, söyle,
Dedi ya hayal ya sarhoş ya çılgındır'"
- Siyasetname
16. "Alanlarda aldığı tedbirler ve düzenlemeler sayesinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nu ortaçağın en sağlam teşkilatlı devleti haline getirdiği gibi, kurduğu bu kurumlarında birtakım değişikliklerle diğer Türk devletlerine model olmasını sağlamıştır.
*****"
- Siyasetname
17. "*****
*****"
- Siyasetname
18. "“Adalet” sine qua non [olmazsa olmaz] bir şart olarak takdim edilir.
Ona göre adaletin tahakkuk etmesi için mutlak surette İslam olmaya lüzum yoktur.
Tabiri caizse denebilir ki, adalet mertebe olarak vezirin devlet teorisinde İslam’dan üstündür.
*****"
- Siyasetname
19. "*****
“Küfr ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket”
*****"
- Siyasetname
20. "
*****"
- Siyasetname
21. "
*****"
- Siyasetname
22. "Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır. Adalet hâkim olunca ihsan da hâkim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır."
- Siyasetname
23. "''Öyle insanlar vardır ki, dostlukları ile düşmanlıkları arasında bir fark yoktur. En iyisi, bu tür insanlardan uzak durmaktır. ''"
- Siyasetname
24. "Zira bu cihanda iyi bir namla anılmak diğer cihanda ise kurtuluşa ermenin sırrı bundadır."
- Siyasetname
25. "Dünyada çok iş aradım, sonunda dostun düşman olmadığını çok az gördüm."
- Siyasetname
26. "Üzüntüden uykum tutmuyordu. Gece yarısını geçtiği hâlde hâlâ düşünüyordum."
- Siyasetname
27. "Peygamber aleyhissalatu vesselam: "Adalet dünyanın izzeti ve sultanın gücüdür." buyurur."
- Siyasetname
28. ""Tanrı azze ve celle katında padişahların işledikleri günahtan daha büyük günah yoktur. Çünkü Tanrı azze ve celle padişahlara bahşettiği nimeti hiçbir kuluna nasip eylememiştir.""
- Siyasetname
29. ""Küfr ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket""
- Siyasetname
30. "Zira dünya fani dünyadır ve cümle âlem halkı cihanda eğreti oturmaktadır. Allah en doğrusunu bilendir."
- Siyasetname
31. ""Çünkü zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir.""
- Siyasetname
32. "Herkesi hoş tutmak isteyen kimseyi hoş tutamaz."
- Siyasetname
33. "Esasında Allah'ın aynı zamanda isimleri olan "Adl" ve "Hakk"ın adilane ve hakkaniyetle uygulanması endişesi Şark devlet ve fikir adamlarını hükümet teorisinde daha dikkatli düşünmeye sevk etmiştir."
- Siyasetname
34. ""Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur.'"
- Siyasetname
35. "***
Daha koyunları kurttan koruyamıyorken bu ne çobanlık davasıdır?
***"
- Siyasetname
36. "Zira peygamber aleyhisselam şöyle buyurdular: "İşlerde orta yolu tutmanız en güzelidir, zira övülmüştür.""
- Siyasetname
37. "Muhammed sallallahu aleyhissalatu vesselam şöyle bu yuruyor: "Allah'ın kullarını incitmesin ve dertleriyle dertlensinler diye salihlere, takva sahiplerine ve doğru işlerde bulunan insanlara vazife teklif edilmelidir; gönlünde Allah'a ve resulüne garez besleyen birisinin Müslümanların başına getirilmesi hıyanet etmek demektir.""
- Siyasetname
38. "Meselelerde istişare yoluna gitmek kişinin güçlü muhakemesinden ileri gelir."
- Siyasetname
39. "“Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur.”"
- Siyasetname
40. "Ve dahi Pervîz böyle buyurdu: "Dört kişinin kabahati es geçilmez: Birisi memlekete kasteden, diğeri onun haremine kasteden, diğeri sırları ifşa eden, diğeri dilde melikle bir, gönlünde melik düşmanlarıyla iş tutup onların yolunu yol bilenlerdir. Melik işleri sıkı tutarsa ona hiçbir şey meçhul kalmaz.""
- Siyasetname
41. "Dünyada ilimden iyi dostum yok. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur."
- Siyasetname
42. "Hayır işinde seri olmak dışında bütün işlerde temkin ve sükunet takdir olunmuştur"
- Siyasetname
43. ""Vilayetin geliri şudur, bir kısmını beraat ile harcadınız bir kısmını da hazineye yolladınız? Peki ya sizdeki bu şatafatı nereden edindiniz? Haksız yere aldıklarınızdan değil mi?""
- Siyasetname
44. "Güzel ve yalan haber tıpkı bir ok gibidir."
- Siyasetname
45. "“ Kadının (hakimin) nizamsızlığından hükümdarın pek ihmalkâr olduğunu anladım. “"
- Siyasetname
46. "“Dünyanın hallerini sordum bir bilgeye
Dedi: Ya düştür, ya rüzgar, ya efsane
Dedim: Dünya rahatına kim bel bağlar?
Şöyle dedi: Ya ahmak, ya sarhoş, ya bir divane.”"
- Siyasetname
47. "Lokman Hekim şöyle der: "Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.""
- Siyasetname
48. "Fudayl bin lyaz, "Duam kabul olaydı da adil sultandan gayrısına dua etmeyeydim. Çünkü onun, Allah kullarının ve cihanın selametinin yolu adaletten geçer."
- Siyasetname
49. ""Hem nasihat, hem hikmet, hem destan, hem Kur'an tefsiri, hem peygamber sözleri, hem peygamberler kıssası, hem geçmiş adil padişahların maceralarıdır. Bizden evvelkilerden haber verirken kalanlardan meyveler devşirir. Uzun olmasına uzun, lakin özlüdür ve adil hükümdara yaraşır yazılmıştır.""
- Siyasetname
50. "Ziyansız kârla, kini olmayan şefkatli
insanı dünyada çok az gördüm."
- Siyasetname
51. "Hiç üzülmeyin. Yüce Rabbim işimizi yoluna koyar."
- Siyasetname
52. "Lokman Hekim , " Dünyada bana ilimden daha iyi yardımcı yoktur. İlim hazineden daha iyidir. Çünkü sen hazineyi korumak zorundasın ; ilim ise seni korur. ""
- Siyasetname
53. "İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.""
- Siyasetname
54. "“İlmin ölçüsü ve iyi törelerin tesisi devletin hali ile kıyasla anlaşılır.”"
- Siyasetname
55. ""Saltanat küfür ile devam bulur; amma zulüm ve gaddarlıkla paydâr kalmaz.""
- Siyasetname
56. "O gaflet uykusundan uyanmadan mümkün olduğu kadar çabuk koş."
- Siyasetnâme
57. ""Liyakatli ve tecrübeli bir köle bin evlattan evladır.""
- Siyasetname
58. "Sultanların en iyisi ilim erbabıyla düşer kalkar. Alimlerin en kötüsü de sultanlarla düşer kalkar."
- Siyasetname
59. "Halk ve ordu memleket ve hükümdarlığın temelidir."
- Siyasetname
60. "Allahü Teâlâ ona: "Yâ Muhammed, bir işi yapacağında yahut bir meseleyle karşılaştığında dostlarınla istişare eyle" diye buyurmaktadır. [Âli İmran; 153] İşte bunlardan ötürüdür ki Hz. Muhammed aleyhisselam istişareye ihtiyaç duyduktan sonra diğer insanların istişare etmemesi söz konusu bile olamaz."
- Siyasetname
61. ""Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur.""
- Siyasetname
62. "Nûşirevan:" Neylemem lazım?" dedi.
Büzürcmihr : "İyi meziyetleri kendinde toplayıp,kötü hasletleri kendinden uzak kılarak işlere koyul.""
- Siyasetname
63. "İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder."
- Siyasetname
64. "Hakk Teâlâ azze ve celle Ebubekir radiyallahu anhu hakkında şöyle buyurur: "O'nu Mekke'den çıkardıkları vakit sadece iki kişiden biri iken ikisi de mağarada bulundukları sırada arkadaşına 'Üzülme, çünkü Allah bizimledir.' diyordu. [Tevbe suresi; 40] Tefsiri şu şekildedir: 'Eğer İslam yolunda kimse bana yardım etmeye yanaşmaz ise ey Ebubekir hüzünlenme! Hakk Teâlâ azze ve celle bizimledir ve bizi gözetip kollamaktadır.""
- Siyasetname
65. ""Aziz dostum, ümit ümitsizliğin akabinde gelir. Neylerse güzel eyleyen mevlaya tevekkül eyle, çektiğin meşakkatleri es geçmez.”"
- Siyasetname
66. "Unsûrî şöyle söyler:
Cömertlik üstündür bir nice işten
Cömertlik yadigârdir peygamberden"
- Siyasetname
67. ""Cihan hükümdarının ilmi birçok aydınlığın kendisinden beslendiği, insanların yolunu aydınlatıp onları karanlıktan kurtaran bir mumu andırır.""
- Siyasetname
68. "Hükümdar düşmanlarla sonrasında barış olacağını hesap ederek savaşmalı; savaşı göz ardı etmeyecek şekilde barışlara girişmeli; dostlarla da koparılması mümkün bir bağ ve bağlılık kurulabilecek bir ayrılık yolunu tercih etmelidir."
- Siyasetname
69. "Emirül-mü'mînin Ömer Hattab radiyallahu anh şöyle buyurur: "Memleketi yıkıma sürükleyip, raiyyeti perişan eden en büyük şey padişaha ulaşmaktaki zorluktur; buna mukabil padişaha erişmek kolaylığı halk için en büyük saadettir. Halkın zahmetsizce hükümdara bu kadar kolay ulaştığını gören memurlar ve ummâl ayağını denk alarak raiyyete zorbalık yapamazlar, halktan muayyen vergi dışında bir şey alamazlar.""
- Siyasetname
70. "“Mütercim, metne ancak ihanet ederek onun ruhuna sadık kalabilir,”"
- Siyasetname
71. "Kralı alkışlayan değil, uyaran dost kıymetlidir. Dalkavuklar hakikatin üzerini örter."
- Siyasetname
72. "Bugün fırsat var iken iyilik eyleyelim çünkü yarın acizlik ve çaresizlik dedikleri çetin gün çatar da fırsat kaçar."
- Siyasetname
73. "***
Acele şeytandan, sükûnet Rahman’dandır.
***"
- Siyasetname
74. ""Saltanat küfür ile devam bulur; amma zulüm ve gaddarlıkla payidâr kalmaz.""
- Siyasetname
75. "Çünkü zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
76. "Emirül-mü'minin Ali radiyallahu anh'a sordular: "En cengåver insan kimdir?" Dedi ki: "Öfke anında kendini zapt eden ve harekete geçmeyen kimsedir. Çünkü öfke ve hiddet anı geçince pişmanlık duyar; lakin bu pişmanlık fayda etmez.""
- Siyasetname
77. "Herkese fazilet, kifayet ve liyakatince görev tevdi edilmelidir."
- Siyasetname
78. "Lokman Hekim şöyle der:
Dünyada bana ilimden daha iyi yardımcı yoktur. İlim, hazinelerden yeğdir. Çünkü sen hazineyi korumak zorundasın. İlim ise seni korur."
- Siyasetname'den Bilgelik Hikayeleri
79. "Elinde bulundurduğu siyasi kudreti, icra kuvveti bakımından Alparslan’ın idaresi altında dokuz yıl yaptığı vezirliği, Melikşah dönemindeki vezirliğinden farklılık arz eder. Şu söylenebilir ki, Nizamü’l-Mülk ancak 1072’de Alparslan öldükten sonraki 20 yıllık vezirliği boyunca kendisindeki “politik potansiyeli” hakkıyla icra fırsatı bulabildi."
- Siyasetname
80. "***
Meselelerde istişare yoluna gitmek kişinin güçlü muhakemesinden ileri gelir.
***"
- Siyasetname
81. "“Devlet düzeni ve ceza sisteminin temelleri sağlam oturtulduğu için hukuk, zikredildiği gibi fark gözetilmeksizin herkese uygulanmaktaydı…”"
- Siyasetname
82. "“Çarşıların duvarları adaletle yükselttiğinde, yolları da korku ve zulümden arındırıp tertemiz ettiğinde ortaya çıkacak yapının çamur ve tuğlaya ihtiyacı yoktur.”"
- Siyasetname
83. "Emirül-mü'mînin Ali radiyallahu anh şöyle demiştir: "Hayır işinde seri olmak dışında bütün işlerde temkin ve sükûnet takdir olunmuştur." En doğrusunu Allah bilir."
- Siyasetname
84. ""Adaletten daha hayırlı bir şey yoktur.""
- Siyasetname
85. "Rivayet olunur ki, Hums valisi, Ömer bin Abdülaziz’e şöyle bir mektup yazdı: "Hums çarşısının duvarı harap olmuştur. Onu imar etmek lazımdır. Ne buyurursunuz?" Ömer bin Abdulaziz aynı kâğıda şöyle yazdı: "Hums çarsısının duvarını adaletle yükselttiğinde, yolları da korku ve zulümden arındırıp tertemiz ettiğinde ortaya çıkacak yapının çamur ve tuğlaya ihtiyacı yoktur." dedi."
- Siyasetname
86. "***
Elçiye düşen doğru haberi iletmekten başka bir şey değildir.
***"
- Siyasetname
87. ""Nâma şâna aldanan ekmekten olur, ekmeğine tüküren canından olur..""
- Siyasetname
88. "Gevşeklik ve gaflet devlete zarar verir."
- Siyasetname
89. "Kemiyet arttıkça kıymet azalır."
- Siyasetname
90. "Gevşeklik ve gaflet devlete zarar verir."
- Siyasetname
91. "Saltanat küfür ile kalıcı olabilir; ama zulüm ve gaddarlıkla kalıcı olamaz."
- Siyasetname
92. "Melikşah’ın yaptığı en “şahane” işlerden birisi, böyle bir eserin yazılmasını ferman buyurmasıdır."
- Siyasetname
93. "Nâma, şâna aldanan ekmekten olur;
ekmeğine tüküren canından olur."
- Siyasetname
94. "“Günümüzde işinin ehli olmadığı halde on vazifeyi birden elinde bulunduran ve hatta başka bir görev çıkarsa rüşvet vermeyi dahi göze alarak onu uhdesine almaya kalkan nice kişiler vardır.”"
- Siyasetname
95. ""Dünyada ilimden iyi dostum yok. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur.""
- Siyasetname
96. "". Günümüzde işinin ehli olmadığı halde on vazifeyi birden elinde bulunduran ve hatta başka bir görev çıkarsa rüşvet vermeyi dahi göze alarak onu uhdesine almaya kalkan nice kişiler vardır..""
- Siyasetname
97. "Acele ahmaklıktandır. Acele edip tez davrananın akıbeti pişmanlık, hüsran ve insanların gözünde alçalmaktır. Başarıya ulaşmasına ramak kalmış nice işi akamete uğratan şeyin acelecilik olduğuna tanık oldum. Ayriyeten aceleci insan devamlı kendini kınayıp tevbeler eder durur, özürler diler, ayıplanır ve azap içinde kıvranır."
- Siyasetname
98. "Ömer sırtından küfeleri yere indirip git imeye doğru kadına: "Büyüklük sende kalsın, bundan böyle Ömer'i Allah'a havale etme! Çünkü Ömer'in hakkın azap ve azarına takati yoktur. Hem Ömer gaybı nereden bilsin de halkın ne hallerde olduğundan haberdar olsun. Şu getirdiği mi yiyiverin, bittiği zaman tekrar vermem için beni haberdar kılasın!" dedi."
- Siyasetname
99. "Sadakat, akıldan sonra gelen en büyük fazilettir."
- Siyasetname
100. "***
Lokman Hekim şöyle der: “Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.”
***"
- Siyasetname
101. "'' Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir;zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder. ""
- Siyasetname
102. "Adalet hakim olunca ihsan da hakim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır."
- Siyasetname
103. ""Ola ki gadre uğramış, yardıma ihtiyacı olan, ola ki çoluk çocuğunun nafakasını temin edemeyen bir garip dergahımızın yolunu tutar da bu karda kıyamette işi sarpa sarar. Burada olduğumuzu görünce ihtiyacını gideririz de içi rahat yoluna devam eder diye, karın çetin yağdığı soğuk kış günlerinde öğle namazı vaktine kadar tek başına atına binip meydana kadar dolaşmak İsmail'in âdetinden idi.
Hükümdarların ve büyüklerin ahirette kurtuluşa ermek için bu ve benzeri nice hikmetli kıssaları vardır. Zira dünya fani dünyadır ve cümle âlem halkı cihanda eğreti oturmaktadır.
Allah en doğrusunu bilendir..""
- Siyasetname
104. "Iki hanım varsa, süpürülmez hane
iki kethuda ile olur ev virane."
- Siyasetname
105. ".. zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
106. "''Öyle insanlar vardır ki, dostlukları ile düşmanlıkları arasında bir fark yoktur. En iyisi, bu tür insanlardan uzak durmaktır. '"
- Siyasetname
107. ""Küfr ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket""
- Siyasetname
108. "... acelecilik güçlünün değil zayıf adamın kârıdır."
- Siyasetname
109. "“Küfr ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket”"
- Siyasetname
110. "Sultanların en iyisi ilim erbabıyla düşer kalkar. Âlimlerin en kötüsü de sultanlarla düşer kalkar."
- Siyasetname
111. "Meselelerde istişare yoluna gitmek kişinin güçlü muhakemesinden ileri gelir."
- Siyasetname
112. "... acelecilik güçlünün değil zayıf adamın kârıdır."
- Siyasetname
113. "Dünyada ilimden iyi dostum yok. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur."
- Siyasetname
114. "Memleket meselelerinde acele etmemek gerekir."
- Siyasetname
115. "Eğer padişah adil ve meselelere vâkıf olaydı, atadığı kadı da doğru dürüst olurdu."
- Siyasetname
116. "Her yıkılan devletin altında, ihmal edilen bir adalet yatar."
- Siyasetname
117. "Kimin ülkesinde ıstırap varsa, dininde de bozukluk vardır. Dini bozuklar, bozguncular meydana çıkarır."
- Siyasetname
118. "“Elçiye düşen doğru haberi iletmekten başka bir şey değildir.” [Nur suresi; 54]"
- Siyasetname
119. "...demek ki ne idüğü belirsizlere, soysuzlara, faziletsizlere görev tevdi ederken namlılar, fazilet sahipleri ve üstün vasıflı kişileri bir kenara atıp zayi etmek yahut aynı şahsı beş altı vazifeyle birden görevlendirirken nitelikli birisine bir meşguliyet bile ısmarlanmamak cehalet ve liyakatsizlik göstergesidir."
- Siyasetname
120. ""Güzel zamanlar, adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır.""
- Siyasetname
121. "Saltanat küfür ile devam etse bile zulümle devam etmez."
- Siyasetname
122. "Hangi devirde olursa olsun, bir kişiye iki görev vermezlerdi; bir işi de iki kişiye. Böylece bütün işler intizam içinde yürürdü."
- Siyasetname
123. "Bütün ümitler, ümitsizliğin ardından gelir."
- Siyasetname
124. "Dünyanın hallerini sordum bir bilgeye
Dedi: Ya düştür, ya rüzgâr, ya efsane
Dedim: Dünya rahatına kim bel baglar? Şöyle
Dedi: Ya ahmak, ya sarhoş, ya bir divane"
- Siyasetname
125. "Gereksiz ve geçersiz şeylerle uğraşmak akıllı adam kârı değildir."
- Siyasetname
126. "Lokman Hekim şöyle der:
"Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.""
- Siyasetname
127. "Günümüzde işinin ehli olmadığı halde on vazifeyi birden elinde bulunduran ve hatta başka bir görev çıkarsa rüşvet vermeyi dahi göze alarak onu uhdesine almaya kalkan nice kişiler vardır."
- Siyasetname
128. "Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz.İlim hazineye bedeldir.Zira hazineyi sen muhafaza edersin,ilim ise seni muhafaza eder."
- Siyasetname
129. "Günümüzde işinin ehli olmadığı halde on vazifeyi birden elinde bulunduran ve hatta başka bir görev çıkarsa rüşvet vermeyi dahi göze alarak onu uhdesine almaya kalkan nice kişiler vardır."
- Siyasetname
130. ".
.
Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır. Adalet hâkim olunca ihsan da hâkim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır.
.
."
- Siyasetname
131. "Ve dahi Pervîz böyle buyurdu: “Dört kişinin kabahati es geçilmez: Birisi memlekete kasteden, diğeri onun haremine kasteden, diğeri sırları ifşa eden, diğeri dilde melikle bir, gönlünde melik düşmanlarıyla iş tutup onların yolunu yol bilenlerdir. Melik işleri sıkı tutarsa ona hiçbir şey meçhul kalmaz.”"
- Siyasetname
132. "Küfr ile belki amma zulm ile payidâr kalmaz memleket!"
- Siyasetname
133. "Peygamber efendimizden şöylece nakledilir ki: “Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynundan zincire vurulmuş bir şekilde onu cehenneme götürür.”"
- Siyasetname
134. "“Şayet padişah, olan bitenden haberdar da tedbir almıyorsa zulme rıza gösterip zalimlere ortak olur; yok eğer haberdar değilse ahmak, aymaz, kara bir cahildir. Bu iki itham da hoş değildir.”"
- Siyasetname
135. "Hükümdar olacak kişiyi diğerlerinden ayıran fark onun hükmünün geçmesidir."
- Siyasetname
136. "Dostun hasmından sakınsan gerek
Dostun dostunu dost tutsan gerek
Şu çift güruha bağlamayasın bel
Hasmın dostu,dostun hasmı engerek"
- Siyasetname
137. ""Yâ Muhammed, bir işi yapacağında yahut bir meseleyle karşılaştığında dostlarınla istişare eyle." [Âli İmran; 153]"
- Siyasetname
138. "Dünyada ilimden iyi dostum yok. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur."
- Siyasetname
139. "Tek itaatkâr köle bin evlattan evla ve makbul
Evlat, baba ölsün isterken bin yaşasın der kul"
- Siyasetname
140. "Fudayl bin İyaz, "Duam kabul olaydı da adil sultandan gayrısına dua etmeyeydim. Çünkü onun, Allah kullarının ve cihanın selametinin yolu adaletten geçer."
- Siyasetname
141. "...Çünkü zulüm devlete,nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
142. "***
Endişeye mahal yok, Hakk şerleri hayr eyler.
***"
- Siyasetname
143. "Bir kişiye on vazife verip geri kalan dokuz kişiyi işsiz güçsüz bıraktıklarından memlekette işsiz güçsüz atıl insanların sayısı, çalışanların ve varlıklı insanların sayısından fazla olur."
- Siyasetname
144. "“Sizin değil, benim sizin üzerinize titremem gerek.”
sultan Alparslan"
- Siyasetname
145. ""Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur.""
- Siyasetname
146. "...Ve dahi rivayet olunur ki, kıyamet günü bir kimse, idaresi altında bulunan bir şahıstan, halktan, ev sakinlerinden, eli altındakilerden hesaba çekilecek; hatta koyunları güden çobandan sürüsüyle ilgili soruları cevaplaması istenecektir."
- Siyasetname
147. "Din,servet ve kadının muhafazası için vardır.Bunların her ikisi kamuya mübah kılındığında insanoğlu ve otlayıp çiftleşen eşekler,yabani hayvanlar arasında fark kalkar. Bunlar akıllı adamın edeceği laflar değildir."
- Siyasetname
148. "...Ve dahi rivayet olunur ki, kıyamet günü bir kimse, idaresi altında bulunan bir şahıstan, halktan, ev sakinlerinden, eli altındakilerden hesaba çekilecek; hatta koyunları güden çobandan sürüsüyle ilgili soruları cevaplaması istenecektir."
- Siyasetname
149. "Din,servet ve kadının muhafazası için vardır.Bunların her ikisi kamuya mübah kılındığında insanoğlu ve otlayıp çiftleşen eşekler,yabani hayvanlar arasında fark kalkar. Bunlar akıllı adamın edeceği laflar değildir."
- Siyasetname
150. "". Bir şeyin sayısı arttıkça değeri düşer ve saygınlığı azalır...""
- Siyasetname
151. ""Eğer yoldan çıkmışın biri size bir haber getirirse muhakemenizi kullanın yoksa istemeden insanları incitir ve sonra yaptığınızdan pişmanlık duyarsınız." [Hücûrat suresi)"
- Siyasetname
152. ""Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur.""
- Siyasetname
153. "Bilmez misin ki şahın nezdinde sen de ben gibi bir kulsun."
- Siyasetname
154. "Padişah sürekli tahsildarları denetlemeli, onlara nezaret etmelidir. Cihanın ve hazinenin dört başı mamur, kendi ömrünün uzun olması için padişah, memurlar kanunlara mugayir davrandıklarında yahut raiyyetten gerektiğinden fazla bir şeyler aldıklarında alınan şeyi sahibine iade ederek, alan kişiyi diğer memurlara ibret olsun da aynı yolsuzluğu yapmasınlar diye derhal azledip uzaklaştırmalıdır."
- Siyasetname
155. "Acelecilik güçlülerin deil, zayıfların işidir."
- Siyasetname
156. "...“Memlekette yolsuzluk, bozgunculuğun alıp başını gitmesi padişahın umurunda değil.” der. Şayet padişah olan bitenden haberdar da tedbir almıyorsa zulme rıza gösterip zalimlere ortak olur; yok eğer haberdar değilse ahmak, aymaz kara bir cahildir."
- Siyasetname
157. "Lokman Hekim der ki:
"Dünyada ilimden iyi dostum yoktur. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur.""
- Siyasetname
158. "Acelecilik güçlülerin deil, zayıfların işidir."
- Siyasetname
159. "...“Memlekette yolsuzluk, bozgunculuğun alıp başını gitmesi padişahın umurunda değil.” der. Şayet padişah olan bitenden haberdar da tedbir almıyorsa zulme rıza gösterip zalimlere ortak olur; yok eğer haberdar değilse ahmak, aymaz kara bir cahildir."
- Siyasetname
160. "Lokman Hekim der ki:
"Dünyada ilimden iyi dostum yoktur. İlim hazineden üstündür. Çünkü hazineyi koruman gerekirken, ilim seni korur.""
- Siyasetname
161. ""Cihanın halini sorar idim âlimden
Dedi ya uykudur ya yeldir ya efsane
Dedim o huzura ne vakit erer gönül söyle
Dedi ya hayal ya sarhoş ya çılgındır..""
- Siyasetname
162. "Bir âlime,
'Bu dünyada rahat var mıdır?' diye sordum;
'Ya deli, ya sarhoş ya da divane olmalı' dedi.
- Nizâmü'l-Mülk"
- Siyasetname'den Bilgelik Hikayeleri
163. "Düşmanlarımızla değil, bizimle beraber olunuz!"
- Siyasetname
164. "Ümit ümitsizliğin akabinde gelir."
- Siyasetname
165. "''Öyle insanlar vardır ki, dostlukları ile düşmanlıkları arasında bir fark yoktur. En iyisi, bu tür insanlardan uzak durmaktır. ''"
- Siyasetname
166. ""Şayet padişah, olan bitenden haberdar da tedbir almıyorsa zulme rıza gösterip zalimlere ortak olur; yok eğer haberdar değilse ahmak, aymaz, kara bir cahildir. Bu iki itham da hoş değildir.""
- Siyasetname
167. "Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözer."
- Siyasetname
168. "Meselelerde istişare yoluna gitmek kişinin güçlü muhakemesinden ileri gelir. Bir meseleye ilişkin herkesin malumatı olabilir; lakin birisi konuya daha fazla vâkıf; bir başkasının mevzuyla ilgili bildikleri daha yüzeysel; bir diğeri sahip olduğu ilmi icra etmemişken bir başkası aynı ilmi tatbik ve tecrübe imkânı bulmuş olabilir."
- Siyasetname
169. "Aziz dostum, ümit ümitsizliğin akabinde gelir ."
- Siyasetname
170. "''Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır. Adalet hâkim olunca ihsan da hâkim olur!''"
- Siyasetname
171. ""Şayet padişah, olan bitenden haberdar da tedbir almıyorsa zulme rıza gösterip zalimlere ortak olur; yok eğer haberdar değilse ahmak, aymaz, kara bir cahildir. Bu iki itham da hoş değildir.""
- Siyasetname
172. ""Alimler de bu mevzuyla ilgili şöyle derler: "Tahammül ve daha az incitmek vaktince yapılınca iyidir. Mutluluk şükürle olunca daha anlamlı, iyi baht Allah korkusuyla daha güzeldir." Vallahu a'lem bi's-sevab...""
- Siyasetname
173. ""Ümit ümitsizliğin akabinde gelir.""
- Siyasetname
174. "Emirül-mü'mînin Ali radiyallahu anh'a sordular: "En cengaver insan kimdir?" Dedi ki: "Öfke anında kendini zapt eden ve harekete geçmeyen kimsedir. Çünkü öfke ve hiddet anı geçince pişmanlık duyar; lakin bu pişmanlık fayda etmez.""
- Siyasetname
175. "Unsûrî şöyle söyler:
Cömertlik üstündür bir nice işten
Cömertlik yadigârdır peygamberden"
- Siyasetname
176. "Liyakatli, eğitimli bir bende bin evlattan iyidir."
- Siyasetname
177. "Zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
178. "Zulüm devlete,nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
179. ""Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder. “"
- Siyasetname
180. "Herkese liyakatine göre iş verilir."
- Siyasetname
181. "... harcamalarda aşırı tasarruf saltanatın yıkılışını getirir."
- Siyasetname
182. "Bu cihan iyi olanın iyi, kötü olanın kötü anıldığı bir garip şahlar defteridir."
- Siyasetname
183. "Lokman Hekim şöyle der: "Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.""
- Siyasetname
184. ""Tahammül ve daha az incitmek vaktince yapılınca iyidir. Mutluluk şükürle olunca daha anlamlı, iyi baht Allah korkusuyla daha güzeldir." Vallahu a'lem bi's-sevab."
- Siyasetname
185. "İskender: 'Erkeklerini yendik;kadınlarına yenilmeyelim !'"
- Siyasetname
186. "***
Resul aleyhissalatu vesselamın şöyle buyurduğu rivayet olunur; “Sırf Allah hatırına bu cihanda adaleti gözetenler kıyamet günü inciden minderlere kurulurlar.”
***"
- Siyasetname
187. "“Küfür ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket”"
- Siyasetname
188. ""Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise,adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynunda zincire vurulmuş bir şekilde onu cehenneme götürür.""
- Siyasetname
189. "Bu cihanda iyi bir nam, öte cihanda kurtuluşa ererek vereceği hesap pek kolay olur."
- Siyasetname
190. "Padişahlar zeki, uyanık ve iyi ahlak sahibi olmalılar,..."
- Siyasetname
191. "Alimlere danışmadan icraatta bulunan hükümdarlar bencil ve zayıf görüşlüdür."
- Siyasetname
192. "Her şeyin doğrusunu ancak Allah bilir."
- Siyasetname
193. "... harcamalarda aşırı tasarruf saltanatın yıkılışını getirir."
- Siyasetname
194. "Bu cihan iyi olanın iyi, kötü olanın kötü anıldığı bir garip şahlar defteridir."
- Siyasetname
195. "Lokman Hekim şöyle der: "Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin, ilim ise seni muhafaza eder.""
- Siyasetname
196. ""Tahammül ve daha az incitmek vaktince yapılınca iyidir. Mutluluk şükürle olunca daha anlamlı, iyi baht Allah korkusuyla daha güzeldir." Vallahu a'lem bi's-sevab."
- Siyasetname
197. "İskender: 'Erkeklerini yendik;kadınlarına yenilmeyelim !'"
- Siyasetname
198. "Hadiste şöyle geçmiştir:
"Peygamber aleyhisselamın hastalığı şiddetlenip son nefeslerini aldıklarında namaz vakti gelmiş, geçmek üzereydi. Sahabe mescidde peygamberin gelip cemaate iştiraki için uzun süredir beklemekteydi. Resul aleyhisselamın mescide varmaya takati yoktu. Aişe ve Hafsa radiyallahu anhuma her ikisi peygamberin yastığı ucunda oturmaktaydılar. Aişe, peygambere: "Ey Allah'ın nebisi, namaz vakti geldi geçiyor. Mescide gitmeye mecaliniz yoktur. Ashabınızdan imamlık yapması için kimi emredersiniz?" dedi.
Resul: "Ebubekir kıldırsın." dedi.
Biraz geçmişti ki Aişe Hafsa'ya, "Ben iki defa sordum, bir de sen sor bakayım. Zira Ebubekir sana aşırı muhabbeti olan yufka yürekli biridir. Seni mihrapta görmeyince kendisini tutamayıp ağlamaya başlarsa hem kendi hem cemaatin namazı bozulmuş olur. Ömer ise daha soğukkanlı ve çatal yürektir. Emret de Ömer kıldırıversin." dedi. Hafsa da peygamber aleyhisselama bu minvalde konuştu. Peygamber aleyhisselam: "Sizin durumunuz Yusuf'un hali gibidir. Sizin talep ettiğinizi değil, münasip ve doğru olanı emredeceğim. Ebubekir'e söyleyin öne geçsin ve cemaate namazı kıldırsın." dedi. İlim, takva ve büyüklüğüyle Aişe için; "Dininizin üçte ikisini Aişe'den öğrenin." demiş olduğu halde ona böyle diyorsa diğer kadınların durumunu var sen hesap et."
- Siyasetname
199. "Nitekim "Saltanat küfür ile devam etse bile zulümle devam etmez" denilmiştir."
- Siyasetname
200. "Umutlar, umutsuzlukların ardından gelir."
- Siyasetname
201. "***
Kendi öz erbabına ve padişahına hıyanet edip hasımlarıyla uzlaşan, Tanrı’nın kullarına zulmü reva gören, rabbine ve efendisine karşı küstahlık edenlerin akıbeti budur!
***"
- Siyasetname
202. "***
Gevşeklik ve gaflet devlete zeval verir.
***"
- Siyasetname
203. "Dünyanın hallerini sordum bir bilgeye
Dedi: Ya düştür, ya rüzgâr, ya efsane
Dedim: Dünya rahatına kim bel bağlar? Şöyle
Dedi: Ya ahmak, ya sarhoş, ya bir divane."
- Siyasetname
204. ""Küfr ile belki amma zulm ile paydar kalmaz memleket.""
- Siyasetname
205. "Küfr ile belki amma zulm ile paydar kalmaz memleket"
- Siyasetname
206. "“Bugün fırsat var iken iyilik eyleyelim çünkü yarın acizlik ve çaresizlik dedikleri çetin gün çatar da fırsat kaçar.”"
- Siyasetname
207. "'' Küfr ile belki amma zulm ile payidar kalmaz memleket''"
- Siyasetname
208. "Biliyorum; bu dünyadan göçülecek; bunca mal, nimet burada bırakılacak."
- Siyasetname
209. "Vezir fena, hain, Zalim ve hırsız olursa, bütün mutasarrıfları aynı, hatta daha fena olur."
- Siyasetname
210. "Çünkü zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
211. ""Gevşeklik ve gaflet devlete zeval verir.""
- Siyasetname
212. "Büyüklerin 'Her işe bir baş; her yere bir söz' dediği gibi."
- Siyasetname
213. "Günümüzde işinin ehli olmadığı halde on vazifeyi birden elinde bulunduran ve hatta başka bir görev çıkarsa rüşvet vermeyi dahi göze alarak onu uhdesine almaya kalkan nice kişiler vardır."
- Siyasetname
214. "Bir şeyin sayısı arttıkça değeri düşer ve saygınlığı azalır."
- Siyasetname
215. "Diğer bazı işlerden daha üstün olan cömertlik, Peygamberimizin huylarından biridir."
- Siyasetname
216. "Zira herkes eşittir."
- Siyasetname
217. "Zulüm devlete, nankörlük nimete zeval verir."
- Siyasetname
218. ""Gevşeklik ve gaflet devlete zeval verir.""
- Siyasetname
219. "Ve Aristoteles dahi Kral İskender‘e böyle öğüt verdi: “Etkin makamda görev yapan birini görevden azlettikten sonra, düşmanla gizlice el birliği edip seni ortadan kaldırmaması için onu tekrar göreve atama!”
Ve dahi Perviz böyle buyurdu: “Dört kişinin kabahati es geçilmez: Birisi memlekete kasteden, diğeri onun haremine kasteden, diğeri sırları ifşa eden, diğeri dilde melikle bir, gönlünde melik düşmanlarıyla iş tutup onların yolunu yol bilenlerdir. Melik işleri sıkı tutarsa ona hiçbir şey meçhul kalmaz.”"
- Siyasetname
220. ""Hasan Basri de şöyle der: "Bilge, kelime hazinesi zengin ve dil kurallarına hâkim olarak Arap lisanını sular seller gibi bilen değildir.
Bilge, ilme bir bütün olarak hâkim olan kimsedir. Bildiği diller ayrıyeten bir erdemdir..""
- Siyasetname
221. "Ben de huzurundan usulca ayrılarak kendi kendime:
"Kadı da şeriata muğayir davranıyorsa şimdi hakkımı almak için hangi kapıyı çalayım?" dedim."
- Siyasetname
222. "Adalet hâkim olunca ihsan da hâkim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır."
- Siyasetname
223. "Allah sabredenlerle beraberdir(....) [Bakara; 249]"
- Siyasetname
224. ""Kalp kırmamak vaktinde yapılınca iyidir. Mutluluk şükürle olunca daha anlamlı, iyi baht Allah korkusuyla daha güzeldir.""
- Siyasetname
225. ""Saltanat küfür ile devam bulur; amma zulüm ve gaddarlıkla paydâr kalmaz.""
- Siyasetname
226. "Dünyada cömertlikten, ekmek vermekten iyi bir şey olamaz.
Unsurî der ki:
Cevânmerdî ez kârhâ berter est
Cevânmerdî ez hûy-i peygâmber est
Cömertlik üstündür nice işten
Cömertlik gelir Peygamber huyundan."
- Siyasetname
227. "Şu cihanda bana ilimden daha yakın bir dost bulunmaz. İlim hazineye bedeldir; zira hazineyi sen muhafaza edersin ilim ise seni muhafaza eder."
- Siyasetname
228. ""Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynundan zincire vurulmuş bir şekil de onu cehenneme götürür.""
- Siyasetname
229. "İkta sahiplerinin, memur ve gulamların yerlerine çakılıp kalmamaları, ulaşılmaz yapılar ardına sığınmamaları ve rahatsızlık vermemeleri, halka aklı başında ve iyi muamele etmeleri ve dolayısıyla memleketin huzuru için onları iki yılda bir değiştirmelidir."
- Siyasetname
230. "***
Padişah eğer ki nedimlerle gönlünce vakit geçirmek, şaka yollu konuşup nükteler anlatma ve mizah yapmayı arzu ederse azametine bir noksan gelmez. Zira zaten nedimler böylesi işler içindir.
***"
- Siyasetname
231. "***
Cihanda düşmanlarımızdan eser yok, refah ve asayişiniz berkemaldir.
***"
- Siyasetname
232. "***
Güzel ve yalan haber tıpkı bir ok gibidir.
***"
- Siyasetname
233. "***
Ümit ümitsizliğin akabinde gelir. Neylerse güzel eyleyen mevlaya tevekkül eyle, çektiğin meşakkatleri es geçmez.
***"
- Siyasetname
234. "Her işin bir adamı, her mekânın bir sözü vardır.."
- Siyasetname
235. "olup bitenlere bir mana veremiyordu."
- Siyasetname
236. "Adaletin bulunduğu yerde cömertlik de vardır."
- Siyasetname
237. "
- Siyasetname
238. "Tıpkı sazlığa düşen ateşin,kurunun yanında olduğundan ötürü yaşı da yakıp yandırması gibi ,bu bozguncular tayfası yüzünden de birçok masumun kancağızı dökülür."
- Siyasetname
239. "Nitekim Saltanat küfür ile devam etse bile zulümle devam etmez."
- Siyasetname
240. "Büyüklük ve padişahlık adalet ve cömertlikle yüceltir."
- Siyasetname
241. "Hangi milletin kütüpanesi zenginse o millet, medeniyet âleminde daha yüksek bir idrak seviyesinde demektir."
- Siyasetname
242. "Emirül-mü'mînin Ali radiyallahu anh'a sordular: " En cengâver insan kimdir?" Dedi ki: " Öfke anında kendini zapt eden ve harekete geçmeyen kimsedir. Çünkü öfke ve hiddet ani geçince pişmanlık duyar; lâkin bu pişmanlık fayda etmez.""
- Siyasetname
243. ""Herkese fazilet, kifayet ve liyakatince görev tevdi edilmelidir.""
- Siyasetname
244. ""Dört kişinin kabahati es geçilmez: Birisi memlekete kasteden, diğeri onun haremine kasteden, diğeri sırları ifşa eden, diğeri dilde melikle bir, gönlünde melik düşmanlarıyla iş tutup onların yolunu yol bilenlerdir. Melik işleri sıkı tutarsa ona hiçbir şey meçhul kalmaz.""
- Siyasetname
245. "Sultanların en iyisi ilim erbabıyla düşer kalkar. Alimlerin en kötüsü de sultanlarla düşer kalkar."
- Siyasetname
246. "Bu cihanda iyi bir namla anılmak diğer cihanda ise kurtuluşa ermenin sırrı bundadır."
- Siyasetname
247. "Kemiyet arttıkça kıymet azalır."
- Siyasetname
248. ""Tahtını göğe kurarsan meşhur
Kuşağında yıldızlar olursa dillere destan olursun.
Söz sözleyeceksen güçlü ve etkili sözler söylemeye çalış ..
Meşhur olmak için çileye katlan ki meyvesi tatlıdır..""
- Siyasetname
249. ""Bu cihan iyi olanın iyi, kötü olanın kötü anıldığı bir garip şahlar defteridir...""
- Siyasetname
250. "Tarih-i İsfahan: Müellifin Siyasetname'yi yazarken kullandığı önemli eserlerden birisidir. Günümüze kadar ulaşmamıştır."
- Siyasetname