N. Ahmet Özalp En Beğenilen Sözleri
1. "Yiğitlik ondur, dokuzu hile, biri kol gücüdür."
- Kırk Vezir Hikayeleri
2. "Âşık âşığa, sadık sadığa, hırsız hırsıza sahip çıkar."
- Kırk Vezir Hikayeleri
3. "Bir hilenin bitirdiği işi yüz bin asker bitiremez."
- Kırk Vezir Hikayeleri
4. "Dostun mahallesi cennettir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
5. "Karşı koymak gerektiğinde biz ne kadar zayıflık gösterirsek düşman da o kadar güçlenir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
6. "Güzel düşün, iyi hisset, yanılma, aldanma,
Ne varsa doğrudadır, doğruluk şaşar sanma."
- Bilgelikler Divanı
7. "Bilgi kişinin ikinci aklıdır."
- Kırk Vezir Hikayeleri
8. "Nisan yağmurunun damlaları yılanın ağzına düşerse zehir olur. Ama sedefin ağzına düşerse inci olur."
- Kırk Vezir Hikayeleri
9. "İlim üç kısımdır. Birisi din ilmidir, birisi beden ilmidir ve birisi de feraset ilmidir. Feraset ilmi olmayınca diğerleri fayda etmez."
- Kırk Vezir Hikayeleri
10. "*****
Bana dûzehden ey meh dem urur gül-zârlar sensiz
Diraht âteş nihâl âteş gül âteş berk ü bâr âteş
(Bana cehennemdir, ey ay yüzlü, gülşenler, sensiz,
Ağaç ateş, fidan ateş, gül ateş, yaprak ve meyve ateş.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
11. "*****
Başımla gönlümü edemedim eş
Biri yüz yaşında biri yirmi beş
Celâl Sâhir
*****"
- Bilgelikler Divanı
12. "*****
Sen çıkınca aradan
Kalır seni yaradan
Üftâde
*****"
- Bilgelikler Divanı
13. "*****
Âşıkta keder neyler gam halk-ı cihânındır
(Âşıkta keder neyler, gam dünya halkınındır.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
14. "*****
Dest-bûsi arzûsuyla ölürsem dostlar
Kûze eylen toprağım sunun ânınla yâre su
(Eğer elini öpme özlemiyle ölürsem dostlar,
Testi yapın toprağımı, sunun onunla sevgiliye su.)
Fûzuli
*****"
- Bilgelikler Divanı
15. "Bir kadına bir etek dolusu para vermekten bir avuç tatlı dil vermek iyidir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
16. "*****
Işk (Aşk) sözlerin söyler cân cânları eyler hayrân
Câhiller giremezler bu bizim sırrımıza
Yunus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
17. "*****
Aşk kim kalbe gıdadır ne yenir ne yutulur
Bir demir leblebidir çiğneyene aşk olsun
(Aşk ki kalbe gıdadır, ne yenir ne yutulur,
Bir demir leblebidir, çiğneyene aşk olsun.)
Şinâsî
*****"
- Bilgelikler Divanı
18. "*****
Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen
Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen
(İyi bak kendine ki evrenin özüsün sen,
Varoluşun göz bebeği olan insansın sen.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
19. "*****
Âvâzeyi bu âleme Dâvud gibi sal
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş
(Sesini bu dünyaya Davud gibi sal,
Geride kalan, bu kubbede bir hoş seda imiş.)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
20. "*****
Neler çeker bu gönül söylesem şikâyet olur
Şeyhülislâm Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
21. "*****
Ne bilsin bahr hâlin ol ki menzil-gâhı sâhildir
(Sahilde oturan ne bilir denizin hâlini.)
Fuzûlî
****"
- Bilgelikler Divanı
22. "*****
Öyle ser-mestem ki idrâk etmezem dünyâ nedir
Ben kimem sâkî olan kimdir mey ü sahbâ nedir
(Öyle sarhoşum ki anlamam dünya nedir,
Ben kimim, saki kimdir, içki ve şarap nedir.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
23. "*****
Dil-i pür-zahmdır her âşıkın feryâdına bâdî
Eğer sûrâh sûrâh olmasa neyden sadâ gelmez
(Yaralarla dolu gönüldür âşığın feryat nedeni,
Eğer delik delik olmazsa neyden ses gelmez.)
Fâik Memdûh Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
24. "*****
Her ağaç kim boy atar serv-i hırâmân olmaz
(Her ağaç boy atar ama nazla salınan servi olmaz.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
25. "*****
Ten fânîdir cân ölmez gidenler gine gelmez
Ölür ise ten ölür cânlar ölesi değil
(Ten ölümlü, ruh ölmez, gidenler geri gelmez,
Ölür ise ten ölür, ruhlar ölesi değil.)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
26. "*****
Ballar balını buldum kovanım yağma olsun
Yunus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
27. "*****
Etme izhâr-ı hüner etmeye mecliste heves
Bülbüle dâm-ı belâ oldu lisâniyle kafes
(Hüner göstermeye etme mecliste heves,
Bülbüle bela tuzağı oldu diliyle kafes)
Ahmed Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
28. "*****
Sinem hevâ-yı aşkın ile doldu ney gibi
Dem urduğumca âh ü figândır çıkan nefes
(Göğsüm aşkının havasıyla doldu ney gibi,
Soludukça ah ve feryattır çıkan her nefes.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
29. "*****
Nitekim eğlencesidir mâl ü servet câhilin
Ehl-i irfânın da mâl-i bî-şümârıdır kitâb
(Nasıl, eğlencesi ise mal ve servet bilgisizin,
Bilgi dostlarının tükenmez zenginliğidir kitap.)
Latîfî (Kastamonulu)
*****"
- Bilgelikler Divanı
30. "*****
Deryâ-dil olanlarda ara gevher-i aşkı
Her dilde bulunmaz dürr-i nâ-yâb-ı mahabbet
(Engin gönüllülerde ara aşk cevherini,
Her gönülde bulunmaz, sevginin eşsiz incisi.)
Edirneli Fâiz
*****"
- Bilgelikler Divanı
31. "*****
Değildir cilve-gâh-ı mâ-sivâ bahr-i dil-i ârif
Derûnundan eder her cîfeyi deryâ-yı ummân red
(Yoktur dünya dalgası, arifin gönül denizinde,
Her türlü leşi dışarı atar büyük denizler.)
Belîğ (Mehmed Emin)
****"
- Bilgelikler Divanı
32. "*****
Aşka düştün bana derken gam ü mihnet ne imiş
Sen de gör çâşnî-i câm-ı mahabbet ne imiş
(Aşka düştün, bana derken gam ve keder neymiş,
Sen de gör şimdi aşk şarabının tadı neymiş.)
Nâbi
*****"
- Bilgelikler Divanı
33. "İnsan, unutmadan ibarettir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
34. "*****
Görüp evvel nazarda sûretin
Cân verip âna müptelâ oldu
(Gördü ilk bakışta yüzünü,
Can verdi, âşık oldu ona.)
Fevrî
*****"
- Bilgelikler Divanı
35. "*****
Neylesin gül-zârı âşık olmayınca gül-izâr
Bustân-ı cennete sûret veren dîdâr imiş
(Neylesin gül bahçesini âşık, olmayınca gül yanaklısı,
Cennet bahçesine güzellik veren, Tanrı’yla görüşmeymiş.)
Necâtî
*****"
- Bilgelikler Divanı
36. "*****
Değil bülbül gibi fasl-ı bahâra giryemiz mahsûs
Senin âşıkların ey bî-vefâ gül her zaman ağlar
(Değil bülbül gibi gözyaşlarımız bahara özgü,
Senin âşıkların ey vefasız gül, her zaman ağlar.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
37. "*****
Herkesin bezm-i cihân içinde bir sevdâsı var
Şem’ yanar gül güler bülbül olur her-bâr mest
(Herkesin bu dünyada bir sevdası var,
Mum yanar, gül güler, bülbül hep sarhoş.)
Muhibbî (Kanunî Sultan Süleymân)
*****"
- Bilgelikler Divanı
38. "*****
Mülk içinde melekûtu göreyim dersen eğer
Lafzda ma’nîye bak nâfede bûyi seyr et
(Duyusal içinde tanrısal olanı göreyim dersen eğer,
Sözde anlama bak, misk ceylanında kokuyu kokla.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
39. "*****
Değildir hüsn-i mâder-zâd muhtâc-ı zer ü züyûr Tekellüf hüsne de reh-yâb olursa dil-pesend olmaz
(Anadan doğma güzel altın ve süse muhtaç olmaz,
Güzelliğe bulaşırsa gösterişçilik, gönül hoşlanmaz.)
Nâbi
*****"
- Bilgelikler Divanı
40. "*****
O zaman ki bezm-i cânda bölüşüldü kâle-i kâm
Bize hisse-i mahabbet dil-i pâre pâre düştü
(O zaman ki, ruhlar meclisinde bölüşüldü zevk kumaşı,
Bize sevgi payı olarak parça parça bir gönül düştü.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
41. "*****
Gözsüze fısıldadım sağır sözüm işitmiş
Dilsiz çağırıp söyler dilimdeki sözümü
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
42. "*****
Dâr-ı dünyâ deli gönlüm gibi vîrân olsa
Ne cihân olsa ne cân olsa ne hicrân olsa
(Dünya yurdu, deli gönlüm gibi harap olsa,
Ne dünya olsa, ne can olsa, ne de ayrılık olsa.)
Taşlıcalı Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
43. "*****
Elbette bu hâlimden o yârin haberi var
Fi’l-kalb mine’l-kalb ile’l-kalb-i sebîl
(Elbet hâlimden sevgilinin haberi vardır,
Çünkü kalpten kalbe giden bir yol vardır.)
Sultan III. Murâd
*****"
- Bilgelikler Divanı
44. "*****
Millete serbestî-i efkâr lâzımdır ki Hak
Kâr-gâh-ı aklı hürriyetle bünyâd eylemiş
(Topluma düşünce özgürlüğü gereklidir ki Tanrı,
Akıl işliğinin yapısını özgürlük üzerine kurmuştur.)
Hersekli Ârif Hikmet
*****"
- Bilgelikler Divanı
45. "*****
Değildir cây-ı ârâm olmağa mülk-i sivâ kâbil
Hudâ âşıklara kevn ü mekânı teng göstermiş
(Uygun değildir dinlenme yeri olmaya dünya,
Tanrı âşıklara bütün bir evreni dar göstermiş.)
Manastırlı Fâik Bey
*****"
- Bilgelikler Divanı
46. "*
Vermeyen cânın sana bulmaz hayât-ı câvidân
Zinde-i câvid âna derler ki kurbândır sana
(Vermeyen canını sana, ulaşamaz sonsuz hayata;
O kişiye ölümsüz derler ki, kurban olmuştur sana.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
47. "*****
Girdâbe-i hayrette kalır akıl nihâyet
Hayret yine hayret yine hayret yine hayret
Mehmed Âkif
*****"
- Bilgelikler Divanı
48. "*****
Lâl olur bülbül işitse râz-ı güftârın senin
(Dili tutulur bülbülün, anlasa sırrını sözlerinin.)
Sıdkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
49. "*****
Mal da yalan mülk de yalan
Var biraz da sen oyalan
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
50. "*****
Yemni sükûnuyla bulur mevcin hücûmundan halâs
(Deniz dinginliğiyle kurtulur dalgaların hücumundan.)
Râşid
*****"
- Bilgelikler Divanı
51. "*****
Meftûhdur erbâb-ı dile bâb-ı mahabbet
(Açıktır gönül erlerine aşk kapısı.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
52. "*****
Cîfe-i dünyâ değil kerkes gibi matlûbumuz
Bir bölük Ankâlarız Kâf-ı kanâ’at bekleriz
(Dünya leşi değil akbaba gibi isteğimiz,
Bir bölük Anka’yız ki kanaat Kaf ’ını bekleriz.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
53. "*****
İdrâk-i maâlî bu küçük akla gerekmez
Zîrâ bu terâzû o kadar sıkleti çekmez
(Derin fikirleri kavramak bu küçük akla gerekmez,
Çükü bu terazi bu kadar ağırlığı çekmez.)
Ziyâ Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
54. "*****
Âşıka ancak tasarrufsuz temâşâdır garaz
(Âşığa sahip olmak değil, salt seyirdir amaç.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
55. "*****
Her ne denlü dilde pinhân eylese aşk âteşin
Âşıkın sûz-i derûnun dûd-i âhı gösterir
(Ne denli gönülde saklasa aşk ateşini,
Âşığın iç yangınını ahının dumanı gösterir.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
56. "*****
Fasl-ı bahâr mürg-i hoş-âvâzı söyletir
(Bahar güzel sesli kuşu söyletir.)
Fıtnat Hanım
*****"
- Bilgelikler Divanı
57. "*
Hubb-i câh artar cihân oldukça makrûn-ı fesâd
(Koltuk sevdası artar, toplum bozuldukça.)
Nâmık Kemâl
****""
- Bilgelikler Divanı
58. "***
Âbisten-i safâ vü kederdir leyâl hep
Gün doğmadan meşîme-i şebden neler doğar
(Nice sevinç ve kedere gebedir geceler hep,
Gün doğmadan gecenin rahminden neler doğar.
Rahmî-i Kırımî
*****"
- Bilgelikler Divanı
59. "*****
Dil arş-ı ilâhîdir ânı eyleme tahrîb
Dest-i beşer ol hâneyi termîm ne mümkün
(Gönül Tanrı tahtıdır, onu eyleme tahrip,
İnsan elinin o evi onarması ne mümkün.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
60. "*****
Hayâliyle tesellidir gönül meyl-i visâl etmez
Gönülden taşra bir yâr olduğun âşık hayâl etmez
(Hayaliyle avunur gönül, kavuşmayı istemez,
Gönül dışında bir sevgili olduğunu âşık hayal etmez.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
61. "*
Cânımı cânân eğer isterse minnet cânıma
Cân nedir kim ânı (onu) kurbân itmeyem cânânıma
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
62. "*****
İbret gözüyle berk-i dirahtân-ı sebze bak
Hûş-yâr olana her varakı bir cerîdedir
(Ağaç yapraklarına ibret gözüyle bak,
Aklı olana her yaprağı bir tutanaktır.)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
63. "***
Bana gözyaşı vermiş süt yerine tıfl iken dâye
Gam ile gussa hem-zâdım belâ mâder peder firkât
(Bana gözyaşı vermiş süt yerine çocukken sütanne,
Keder ile kaygı kardeşim, bela annem, babam ayrılık.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
64. "*****
Kendi gül destinde gül nâmı gül ü ruh-sâr gül
Hüsnü vefk olmuş o şûhun çâr-ender-çâr gül
(Kendi gül, elinde gül, adı gül ve yanağı gül,
Güzelliği tılsım olmuş dört kare içinde gülle.)
Nâbi
*****"
- Bilgelikler Divanı
65. "*****
Kem-kadr kufl-ı âhene muhtaçtır yine
Memlû iken derûnu güherle hizânenin
(Değersiz demir bir kilide muhtaçtır yine,
İçi doluyken mücevherle hazine sandığının.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
66. "*****
Hak bilir dünyâ değil ol hûr-peyker olmasa
Bâğ-ı cennet âşık-ı bî-çâreye zindân olur
Tanrı bilir, dünya değil, o huri yüzlü olmasa,
Cennet bahçesi bile, zavallı âşığa, zindan olur.
Usûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
67. "*****
Elbette su vermez ipsize kuyu
Ahmed Behcet
*****"
- Bilgelikler Divanı
68. "*****
Sûret-i kesrette vahdet âlemin seyr eyleriz
Bilmişiz dünyâda Nev’î neydüğün ma’nâ murâd
(Çoklukta birlik evrenini seyrederiz,
Dünyada Nev’î, nedir gerçek istek biliriz.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
69. "*****
Hak bir gönül verdi bana ha demeden hayrân olur
Bir dem gelir şâdî olur bir dem gelir giryân olur
(Hak bir gönül verdi bana, ha demeden değişir,
Bir dem gelir sevinir, bir dem gelir ağlayıverir.)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
70. "Nitekim hadiste, bilgin genç bilgisiz yaşlıdan önceliklidir, buyurulmuştur."
- Kırk Vezir Hikayeleri
71. "*
Vaktine mâlik olan derviştir sultân-ı vakt
İzz ü câh-ı saltanat değmez cihân gavgâsına
(Zamanına sahip olan derviştir zamanın sultanı,
Saltanat makam ve gücü, değer mi dünya kavgasına?)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
72. "*****
Zâhid-i bî-hod ne bilsin zevkini aşk ehlinin
Bir aceb meydir mahabbet kim içen hûş-yâr olur
(Kendini yitirmiş sofu ne bilsin zevkini âşıkların,
Bir acayip şaraptır aşk ki, içenin aklı başına gelir.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
73. "***
Belâ dildendir ol dîdâr elinden dâdımız yoktur
Gönüldendir şikâyet kimseden feryâdımız yoktur
(Bela gönüldendir, sevgiliden şikâyetimiz yoktur,
Gönüldendir şikâyet, kimseden feryadımız yoktur.)
Nev’î (Malkaralı Yahyâ)
*****"
- Bilgelikler Divanı
74. "*****
Tabîbin aczini gördüm ilâc-ı derd-i sevdâdan
Belâ-yı aşka düştüm renciş-i gamdan devâ buldum
(Hekimin aczini gördüm sevda derdinin ilacında,
Aşk belâsına düştüm, gam eziyetinden kurtuldum.)
Hersekli Ârif Hikmet
*****"
- Bilgelikler Divanı
75. "*****
Cânıma bir merhabâ sundu ezelde çeşm-i yâr
Şöyle mest oldum ki gayrın merhabâsın bilmedim
(Ruhuma bir merhaba sundu ezelde sevgilinin bakışı,
Öyle kendimden geçtim ki, başkalarının merhabasın bilmedim.)
Ahmed Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
76. "*****
Kimini sevdi Hudâ kimini sevdâda kodu
Gülü ârâyiş edip bülbülü gavgâda kodu
(Kimini sevdi Tanrı, kimini sevdada bıraktı,
Gülü süsleyip bülbülü kavgada bıraktı.)
Bursalı Cenânî
*****"
- Bilgelikler Divanı
77. "*****
Fermân-ı aşka cân iledir inkıyâdımız
Hükm-i kazâya zerre kadar yok inâdımız
(Aşkın fermanına candan teslim olmuşuz,
Kaderin hükmüne zerre kadar direnmeyiz.)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
78. "Resul aleyhisselam, 'Kıyamete yakın yalancılar çoğalır, onlardan uzak durun!' buyurmuştur."
- Kırk Vezir Hikayeleri
79. "****
Tûtî-i mu’cize-gûyem ne desem lâf değil
Çerh ile söyleşemem âyinesi sâf değil
(Mucizedir sözlerim, ne desem laf değil,
İnsanlarla konuşamam, kalpleri saf değil.)
Nef’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
80. "*****
Cemâl-i dost her yüzden zuhûr etmiş temâşâ kıl
Geh olmuş çehre gâhî zülf olub ruhsâra yasdanmış
(Tanrı güzelliği her yüzde kendini göstermiş, seyret,
Bazen yüz olmuş, bazen zülüf olup yanağa yaslanmış.)
Hayâlî Bey
*****"
- Bilgelikler Divanı
81. "*****
Âh eylediğim serv-i hırâmânın içindir
Kan ağladığım gonce-i handânın içindir
(Ah eyleyişim salınan servim içindir,
Kan ağlayışım gülen goncam içindir.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
82. "*****
Hevâ-yı aşka uyup kûy-i yâre dek gideriz
Nesîm-i subha refîkiz bahâra dek gideriz
(Aşk yeline uyup sevgilinin semtine dek gideriz,
Sabah esintisinin arkadaşıyız, bahara dek gideriz.)
Nâilî-i Kadîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
83. "*****
Mahmûr gözlerin beni mest etti öyle kim
Mahşer gününde dahi ayılmaz humârumuz
(Baygın gözlerin beni mest etti, öyle ki,
Mahşer gününde bile gitmez sersemliğimiz.)
Şeyhî
*****"
- Bilgelikler Divanı
84. "Resul Hazretleri 'Acele etmek şeytan işi, etmemek Rahman işidir.' buyurmuştur."
- Kırk Vezir Hikayeleri
85. "Saf kıldınsa gönül âyinesin âb gibi
Görünür nûr-i ezel âbda meh-tâb gibi
(Arındırdınsa gönül aynasını su gibi,
Görünür ezel nuru suda mehtap gibi.)
Usûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
86. "*****
Bahârı neyleriz ol gül-izâr-ı gonce-femin
Gülüb açılması bin nev-bahâra değmez mi
(Baharı neyleriz, o gonca dudaklı, gül yanaklının,
Gülüp açılması, bin ilkbahara değmez mi?)
Nâilî-i Kadîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
87. "*****
Âlemi pervâne-i şem’-i cemâlin kıldı aşk
Cân-ı âlemsin fedâ her lâhza bin cândır sana
(Herkesi güzellik mumunun pervanesi yaptı aşk,
Dünyanın canısın, her lahza bin can fedadır sana.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
88. "*****
Kul olup sana koyanlar eşiğin taşına baş
Gam-ı dünyâyı yemez kalmasa taş üstüne taş
(Kul olup sana, koyanlar eşiğin taşına baş,
Dünya gamını yemez, kalmasa taş üstüne taş.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
89. "*****
İlm okumakdan garaz kend’özünü bilmektir
Kend’özünü bilmezsen bir hayvândan betersin
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
90. "**
Lâle dağ-ı siyehin saklayamaz bir hafta
Âşık elbette eder sûz-i derûnun izhâr
(Lâle siyah lekesini saklayamaz bir hafta,
Âşık elbette gönül ateşini gizleyemez.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
91. "*****
Sen vücûdundan sakın Allah zulm etmez sana
Var iken nefsin ne lâzımdır Hudâ’dan ihtirâz
(Sen kendinden sakın, Allah zulmetmez sana,
Nefsin varken, ne gerek var Tanrı’dan korkmaya.)
Yenişehirli Avnî
*****"
- Bilgelikler Divanı
92. "*****
Sen bî-haber hayâlin ile kûşelerde biz
Tâ subh olunca her gece ayş ü dem eyleriz
(Senin haberin yok, hayalinle tenhalarda biz,
Ta sabahlara kadar her gece içip eğleniriz.)
Nedîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
93. "*****
Derdini erbâb-ı hâlin mürde diller anlamaz
(Derdini hâl sahiplerinin, ölü gönüllüler anlamaz.)
Müstecâbîzâde İsmet
*****"
- Bilgelikler Divanı
94. "*****
Gencîne-i uşşâka ziyân eylemek olmaz
Ser vermek olur sırrı ayân eylemek olmaz
(Âşıklar hazinesine zarar vermek olmaz,
Baş vermek olur, sırvermek olmaz.)
Ahmed Sarban
*****"
- Bilgelikler Divanı
95. "*****
Cihânda sanma âşık-ı mahcûra râhat olur
Neler çeker bu gönül söylesem şikâyet olur
(Dünyada sanma kısıtlanmış âşığa rahat olur,
Neler çeker bu gönül, söylesem şikâyet olur.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
96. "*****
Bende Mecnûn’dan füzûn âşıklık isti’dâdı var
Âşık-ı sâdık menem Mecnûn’un ancak adı var
(Bende Mecnûn’dan çok âşıklık yeteneği var,
Gerçek âşık benim, Mecnûn’un ancak adı var.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
97. "*****
Mahabbet öyle bir sırdır ki bin setr et nihân olmaz.
(Aşk öyle bir sırdır ki, bin kez örtsen de gizlenmez.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
98. "*****
Cünûnum mübtelâ-yı zülf-i cânân olmayan bilmez
Perîşân-hâtırın hâlin perîşân olmayan bilmez
(Deliliğimi, sevgilinin zülfüne tutulmayan bilmez,
Gönlü perişanın hâlini, perişan olmayan bilmez.)
Sehâbî (Bursalı)
*****"
- Bilgelikler Divanı
99. "*****
Yâr kendin görmeye âyine intihâb eylemiş
Sûret-i icâd-i âlemden bu ma’nâdır garaz
(Sevgili kendin görmeye ayna olsun istemiş,
Evreni var etmekten bu anlamdır amaç.)
Bahariye Şeyhi Hüseyin Mevlevî Efendi
*****"
- Bilgelikler Divanı
100. "Ayrılık kederinden bir tür zevk alır olmuşuz,
Ki sevgiliye hasretiz demeye hasret olmuşuz."
- Bilgelikler Divanı
101. "*
Bildik gelenler geçtiler gördük konanlar göçtüler
Işk (Aşk) şarâbın içen cânlar uymaz göçmeğe konmağa
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
102. "*****
Harâb oldu gönül yâ Rab evindir ânı ta’mîr et
(Harap oldu gönül, ya Rab evindir, onar onu.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
103. "*****
Bu âlem-i fânîde ne mîr ü ne gedâyız
A’lâlara a’lâlanırız pest ile pestiz
(Bu ölümlü dünyada ne bey ne köleyiz,
Ululara ululanırız, küçüklerle küçüğüz.)
Rûhî-i Bağdâdî
*****"
- Bilgelikler Divanı
104. "Hak Teâlâ bilir ki fitne deryasını coşturan, ortalığa fitne ateşi salan kimse insafsızdır."
- Kırk Vezir Hikayeleri
105. "*****
Her kande baksa yârin âşık görür cemâlin
Bir gûne perde olsa arada hâil olmaz
(Her nereye baksa âşık, sevgilinin yüzün görür,
Bir tür perde olsa da arada, engel olmaz.)
Sabuhî
*****"
- Bilgelikler Divanı
106. "***
Kurup bir bâr-gâh-ı sun’ lutf u kahrdan memzûc
Verip ezdâda âmiziş komuş nâmın ânın dünya
(Bir güzel çadır kurmuş, lütuf ve kahırdan bileşen,
Tüm zıtları toplamış içine, dünya koymuş adını.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
107. "***
Nevâ-yı neyde ruh-efzâ olur uşşâka bir dem var
Dilâ ney gibi nâlân olmada bir özge âlem var
(Neyin nağmesinde can veren âşıklara bir nefes var,
Ey gönül, ney gibi inlemekte de bir özge âlem var.)
İlhâmî (III. Selim)
*****"
- Bilgelikler Divanı
108. "*****
Âteş-i aşkımı itfâ’ edemez bahr-i muhît
Mâcerâmız bizim ey dil daha çok su götürür
(Aşkımın ateşin söndüremez okyanus,
Maceramız bizim ey gönül, daha çok su götürür.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
109. "*****
Dermân aradım derdime derdim bana dermân imiş
Burhân aradım aslıma aslım bana burhân imiş
(Derman aradım derdime, derdim bana dermanmş;
Kanıt aradım aslıma, aslım bana kanıtmış.)
Niyazî-i Mısrî
*****"
- Bilgelikler Divanı
110. "*****
Beşerin böyle dalâletleri var
Putunu kendi yapar kendi tapar
Tevfik Fikret
*****"
- Bilgelikler Divanı
111. "*****
Eğer su serpmeseydi dem-be-dem endîşe-i vuslat
Ne dil kordu ne cân yandırmadık tâb-ı gam-ı firkat
(Eğer su serpmeseydi zaman zaman kavuşma düşüncesi,
Ne gönül bırakırdı ne can yandırmadık, ayrılık acısının ateşi.)
Rumi
*****"
- Bilgelikler Divanı
112. "*****
Mülk-i bekâdan geçmişem fanî cihânı neylerem
Ben dost cemâlin görmüşem hûr u cinânı neylerem
(Sonsuzluk yurdundan geçmişim, yalan dünyayı neylerim,
Ben dost güzelliğin görmüşüm, huri ve cenneti neylerim?)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
113. "*****
Bir hurûşiyle eder bin hâne-i ikbâli pest
Ehl-i derdin seyl-i eşk-i inkisârın görmüşüz
(Bir dalgasıyla bin mutluluk evini yerle bir eder,
Gönlü kırık dertlilerin gözyaşı selini görmüşüz.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
114. "*****
Mâ-sivâdan el yuyup mahlûktan ümîdi kes
Virdin olsun her nefes Allah bes bâki heves
(Dünyadan elini yıka, halktan umudu kes,
Zikrin olsun her nefes: Allah bes, bâki heves.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
115. "*****
Işk derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabîb
Kılma dermân kim helâkim dermânındadır
(Aşk derdinden hoşnudum, el çek ilacımdan tabip,
Kılma derman ki, ölümüm dermanındadır.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
116. "*****
Aşk bir şem’-i ilâhîdir benim pervânesi
(Aşk, tanrısal bir mumdur; ben, pervanesi.)
Hayâlî Bey
*****"
- Bilgelikler Divanı
117. "***
Zâlimlere mehl olmasa matlûb-ı ilâhî
Bir demde yıkar âlemi mazlûmların âhı
(Zalimlere süre vermeseydi Tanrı,
Bir solukta yıkardı dünyayı mazlumların ahı.)
Giridî Sırrı Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
118. "*****
Âyine-i cemâl-i ezeldir şu kâ’inât
Eyler Hudâ görenlere her yüzden iltifât
(Öncesiz güzelliğin aynasıdır evren,
Eyler Tanrı görenlere her yüzden iltifat.)
Mehmed Tevfik
*****"
- Bilgelikler Divanı
119. "*****
Gelin tanşık edelim işin kolayın tutalım
Sevelim sevilelim dünyâ kimseye kalmaz
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
120. "*****
Gonce-veş dil-teng olanın gönlün açar gül gibi
San gül-i sad-berg-i fasl-ı nev-bahârdır kitâb
(Gonca gibi yüreği daralanın gönlün açar gül gibi,
Say ki, baharın yüz yapraklı gülüdür kitap.)
Latifi
*****"
- Bilgelikler Divanı
121. "*****
Andelîb-âsâ seherler zâr ü giryân olmayan
Bâğ-ı aşk içre gül-i bî-hâre olmaz âşinâ
(Bülbül gibi seherleri ağlayıp sızlamayan,
Aşk bahçesi içinde, dikensiz güle dost olamaz.)
Mir Dîdar
*****"
- Bilgelikler Divanı
122. "*****
Derdinle ya öldür beni ya visâlinle kıl ihyâ
Ey rûh-ı revân ikisi de cânıma minnet
(Derdinle ya öldür beni, ya visalinle dirilt,
Ey su akışlı sevgili, ikisi de canıma minnet.)
Kuddûsîzâde Menfî
*****"
- Bilgelikler Divanı
123. "*
Gerdûn-i dûne âkıl isen kılma i’timâd
(Aklın varsa, aşağılık dünyaya asla güvenme.)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
124. "*
Pâdişâh olsan da derler er kişi niyetine
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
125. "*
Aşkında mübtelâlığımı ayb eden sanır
Kim olmak ihtiyâr iledir mübtelâ sana
(Aşkına tutulmuşluğumu kınayan sanır
Ki, istemlidir gönlünü kaptırmak sana.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
126. "*****
Şebnem gibi fütâde-i hâk-i mahabbetiz
Kalmaz bir âf-tâbı görünce karârımız
(Çiy damlası gibi aşk toprağının tutkunuyuz,
Kalmaz bir güneş yüzlüyü görünce kararımız.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
127. "*****
Bekâ-yı cismine bir çâre bul ey dehrî-i gâfil
Sana bir lûtfu var mı olmasa kevn ü mekân hâdis
(Ölmemenin bir yolunu bul ey ahmak maddeci,
Sana bir yararı var mı olmasa dünya sonradan.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
128. "*****
Âşık ki sûz-ı ışk ile uryân olup gezer
Abdâldır ki âlemi hayrân olup gezer
(Âşık ki aşk ateşiyle üryan olup gezer,
Derviştir ki dünyayı hayran olup gezer.)
Bâkî
*****"
- Bilgelikler Divanı
129. "*
Dest-gîr olmak kerîmin şânıdır üftâdeye
Ref’ eder bir şebnem-i nâçizi birden âf-tâb
(Darda kalanın elinden tutmak, şanıdır soylu kişinin,
Bir anda yükseltiverir, değersiz çiğ damlasını güneş.)
Diyarbakırlı Said Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
130. "*****
Pençe-i ismet idi ancak giribân-gîr olan
Yoksa Yûsuf sanma bilmezdi Züleyhâ kıymetin
(Onu alıkoyan pençesiydi masumiyetin,
Yoksa Yûsuf sanma bilmezdi Züleyhâ değerin.)
Âgâh
*****"
- Bilgelikler Divanı
131. "*****
Ârifin her bir sözünü duymaya insân gerek
Bu cihânda sanmanız hayvân olan anlar bizi
Niyâzi Mısri
*****"
- Bilgelikler Divanı
132. "*
Bağlanıp zülfüne bozdum ahdi de peymânı da
Çeşmini gördüm unuttum derdi de dermânı da
(Bağlanıp zülfüne bozdum sözü de yemini de,
Gözlerini gördüm, unuttum derdi de dermanı da.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
133. "*
Bir kere dokunsan teline sâz-ı derûnun
Bin türlü nevâzişle düzelmez bozulunca
(Bir kere dokunsan teline gönül sazının,
Bin türlü okşamayla düzelmez bozulunca.)
Koca Râgıb Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
134. "*****
Perîşân-hâtırın hâlin perîşân olmayan bilmez
(Gönlü perişanın hâlini perişan olmayan bilmez.)
Sehâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
135. "*****
Her kişi bir kez ölür bî-çâre Şem’î her nefes
Böyle olur zâhidâ ehl-i mahabbette fenâ
(Her kişi bir kez ölür, zavallı Şem’î her nefes,
Böyle olur, ey kaba sofu, yokluğa erme âşıklarda.)
Şem’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
136. "*****
Bir değirmendir cihân her kimse bekler nevbetin
(Bir değirmendir dünya, herkes bekler nöbetin.)
Zâtî
*****"
- Bilgelikler Divanı
137. "*****
Dilinde şefkât olur sînesinde cân olanın
(Dili sevecendir, göğsünde kalp olanın.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
138. "*****
Hakîkattir hemân lâzım olan âlemde âdeme
(Yalnız hakikattir gereken, dünyada insana.)
Şeyhülislâm Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
139. "*****
Ders-i aşkın müşkülün âşık nice halleylesin
Söyleyenler kendisin bilmez bilenler söylemez
(Aşk dersinin sorunlarını âşık nasıl çözsün, Söyleyenler kendini bilmez, bilenler söylemez.)
Yahyâ Efendi
*****"
- Bilgelikler Divanı
140. "*****
Bir dile Yahyâ dokunsa pertev-i feyz-i Hudâ
Zerre-i nâçiz iken hurşîd-i âlem-tâb olur
(Bir gönle, Yahyâ, dokunsa Tanrı ışığı,
Önemsiz zerre iken, dünyayı ışıtan güneş olur.)
Şeyhülislâm Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
141. "*****
Ey dil cihâna bakma cihân içre cânı gör
Nakş-ı sûverde cilve kılan lûtf u ânı gör
(Ey gönül, evrene bakma, evren içindeki canı gör,
Varlıkta yansıyan tanrısal lütuf ve güzelliği gör.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
142. "*****
Âkıl isen can gözün aç tut kulak bu sözüme
Bir değirmendir bu dünya öğütür bir gün bizi
Zâhidî Ahmed Efendi
*****"
- Bilgelikler Divanı
143. "***
Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş sana
Mey süzülmüş şişeden ruh-sâr-ı âl olmuş sana
(Haddeden geçmiş nezaket, boy-pos olmuş sana,
Şarap süzülmüş şişeden, al yanak olmuş sana.)
Nedîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
144. "*****
Bir mevsim-i bahârına geldik ki âlemin
Bülbül hâmûş havz tehî gül-istân harâb
(Öyle bir baharına geldik ki dünyanın,
Bülbül susmuş, havuz boş, gülistan harap.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
145. "*****
Kânını terk etmese bulmaz cevâhir kıymetin
(Kaynağından çıkmazsa, değerlenmez mücevher.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
146. "*****
Lâne-i mürg-i garîbi Hazreti Allah yapar
(Garip kuşun yuvasını Allah yapar.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
147. "*****
Sermâye bir avuç toprak ânı dahi aldı bu aşk
Ne sermâye var ne dükkân pazara neye varayı
(Sermaye bir avuç topraktı, onu da aldı bu aşk,
Ne sermaye var, ne dükkân, pazara niçin
varayım?)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
148. "*****
Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım
Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım
(Göz gördü, gönül sevdi seni, ey ay yüzlüm, Kurbanın olam, var mı benim bunda suçum.)
Nahifî
*****"
- Bilgelikler Divanı
149. "Eğriden doğruluk gelmez."
- Kırk Vezir Hikayeleri
150. "*
Ey kıyâmet gönlüme sorma hesâbın cevrinin
Elli bin yıldan uzundur bir şeb-i hicrân âna
(Ey sevgili, acılarının hesabını gönlüme sorma,
Elli bin yıldan uzundur, bir ayrılık gecesi ona.)
Ahmed Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
151. "Klasik şiirin en önemli yönü dilin mükemmel kullanımıdır.
Söz ve anlam, diğer bir deyişle biçim ve öz, bu şiirde inanılmaz bir uyum ve mükemmeliyet içindedir.
Genelde düşünceden çok duygusal ve imgesel bir anlam oluşturur özü.
***"
- Bilgelikler Divanı
152. "*****
Yetmiş iki millete kurbân ol âşıkısan
Tâ âşıklar safında imâm olasın sâdık
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
153. "*****
Halk içinde mu’teber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi
(Halk içinde önemli bir nesne yok devlet gibi,
Değildir devlet dünyada bir nefes sağlık gibi.)
Muhibbî (Kanunî Sultan Süleymân)
*****"
- Bilgelikler Divanı
154. "*****
Safvetâ râz-ı dilin kimseye izhâr etme
Gün olur yardım eder bir dil-i âgâh sana
(Ey Safvet, gönül sırlarını kimseye bildirme,
Gün olur yardım eder kalp gözü açık biri sana.)
Safvet Hanım
*****"
- Bilgelikler Divanı
155. "***
Aşk derdinin devâsı kâbil-i dermân değil
Terk-i cân derler bu derdin mu’teber dermânına
(Aşk derdinin devası, dermanı mümkün değil,
Canı terk derler, bu derdin geçerli tek dermanına.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
156. "*****
Sür çıkar gayrı gönülden tâ tecellî kıla Hak
Pâdişeh konmaz saraya hâne ma’mûr olmadan
(Sür çıkar varlığı gönülden ki tecelli etsin Tanrı,
Sultan konmaz saraya, evi hazır olmadan.)
Şem’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
157. "*****
Şeb-i yeldâyı müneccimle muvakkit ne bilir
Mübtelâ-yı gama sor kim geceler kaç sâat
(En uzun geceyi yıldızbilimciyle zaman belirleyici ne bilir,
Ayrılık acısı çekene sor, geceler kaç saattir?)
Nef’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
158. "Akıllı ve bilgili kimselerin düşmanlıkları bilgisiz kişilerin dostluklarından hayırlıdır."
- Kırk Vezir Hikayeleri
159. "*****
Ne kendi eyledi râhat ne halka verdi huzûr
Yıkıldı gitti cihândan dayansın ehl-i kubûr
(Ne kendi eyledi rahat, ne halka verdi huzur,
Yıkıldı gitti dünyadan, dayansın ehl-i kubur.)
Hoca Neş’et
*****"
- Bilgelikler Divanı
160. "*****
Anadan doğma gözsüzler kemâ-hiye görmez eşyâyı
Niyâzî vech-i dil-dârı ulü’l-ebsâr olandan sor
(Anadan doğma körler olduğu gibi görmez nesneyi,
Niyâzî, sevgilinin yüzünü, içgözü açık olandan sor.)
Niyâzî-i Mısrî
*****"
- Bilgelikler Divanı
161. "*****
Bâğ-ı dehr içre biten her gonce-i âteş-nümâ
Hâk olan bî-dillerin resm-i dil-i sûzânıdır
(Dünya bahçesinde biten her alev renkli gonca,
Toprak olan âşıkların yanmış kalplerinin resmidir.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
162. "*
Gam zamanında görünmez hiç yârân-ı safâ
(Kötü günde görünmez hiç, iyi gün dostları.)
Bursalı Edibî
*****"
- Bilgelikler Divanı
163. "*
Fakr mülkü taht ü âlem terki efserdir bana
(Yoksulluk mülkü taht, dünya terki taçtır bana.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
164. "*
Eyle ilminle amel tâ olmaya sa’yin hebâ
(Bilgini dönüştür eyleme, gitmesin emeklerin boşa.)
Sünbülzâde Vehbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
165. "*****
Çalış gam-gînleri şâd etmeye şâd olmak istersen Sevindir kalb-i nâsı gamdan âzâd olmak istersen
(Çalış gamlıları mutlu etmeye, mutlu olmak istersen,
Sevindir insanları, gamdan kurtulmak istersen.)
Es’ad Muhlis Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
166. "*****
Süzme çeşmin gelmesin müjgân müjgân üstüne
Urma zahm-ı sîneme peykân peykân üstüne
(Süzme gözün, gelmesin kirpik kirpik üstüne,
Vurma gönlüm yarasına, peykân peykân üstüne.)
Râsih
*****
Peykân; Ok'un ucundaki sivri demir"
- Bilgelikler Divanı
167. "*****
Bu dünyânın misâli benzer bir değirmene
Gaflet ânın (onun) sepeti bu halk anda öğüne
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
168. "Kim anar yoluna can verdiğini ey Yahyâ!
Unuturlar seni bîçâre hemân ölmeyegör."
- Bilgelikler Divanı
169. "*****
Sanma ey hâce ki senden zer ü sîm isterler
Yevm-i lâ-yefna’da kalb-i selîm isterler
(Sanma ey hoca ki altın ve gümüş isterler,
Hesap günü senden temiz bir kalp isterler.)
Rûhî-i Bağdâdî
*****"
- Bilgelikler Divanı
170. "*
Tecellî eyler ol gâhî cemâl ü geh celâlinden
Birinin hâsılı cennet birinden nâr olur peydâ
(Tanrı bazen güzelliği, bazen ululuğuyla görünür, Birinin sonucu cennet, birinden cehennem çıkar ortaya.)
Niyâzî-i Mısrî
*****"
- Bilgelikler Divanı
171. "*
Bir şem’-i fürûzan uyarır bir nice şem’i
(Yanan bir mum, uyarır bir nice mumu.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
****""
- Bilgelikler Divanı
172. "*****
İttisâ’-ı menzil olmaz dâfî-i tengî-i dil
(Evin genişliği, gidermez gönül darlığını.)
Muallim Nâcî
*****"
- Bilgelikler Divanı
173. "***
Bir dil ki ola nâil-i dîdâr-ı hakîkat
Ferdâ elemi hasret-i cennet mi çeker hiç
(Hakikate ulaşmış bir gönül,
Gelecek kaygısı, cennet özlemi çeker mi hiç?)
Trabzonlu Âgâh Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
174. "*****
Defter-keş-i maâyib-i nâs olma merd isen
Kıl zâtını nazarlara mecmuâ-yı edeb
İnsanların ayıplarını derleyen bir defter olma; mertsen,
Kendini, bakanlar için bir ahlâk kitabı hâline getir.
Nedîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
175. "*
Eğer nâmûs u haysiyet değilse kâfil-i servet
Yeter insâna sağ oldukça bir hırkayla bir lokma
(Eğer zenginlik namus ve onurla kazanılamıyorsa,
Yeter insana, sağ oldukça, bir hırkayla bir lokma.)
Ferid Kam
*****"
- Bilgelikler Divanı
176. "*****
Himmetinden bilinir rütbesi insân olanın
(İyiliklerinden bilinir düzeyi insan olanın.)
Haşmet
*****"
- Bilgelikler Divanı
177. "*****
Safvet-i asla takarrübdür garaz ahlâktan
(Yaratılıştaki saflığa yaklaşmaktır ahlâkın amacı.)
Muallim Nâcî
*****"
- Bilgelikler Divanı
178. "*
Zâhidâ aklına ehl-i hikemin olma hasûd
Vermeyince sana Ma’bûd ne yapsın Mahmûd
(Ey kaba sofu, bilgelerin aklını kıskanma,
Vermeyince sana Mâbud, ne yapsın Mahmud!)
Şinâsî
*****"
- Bilgelikler Divanı
179. "*****
Bir dil-rübâya düştü gönül müptelâsı çok
Aşkın safâsı yok değil ammâ cefâsı çok
(Bir güzele düştü gönül, düşkünlüğü çok,
Aşkın neşesi yok değil ama sıkıntısı çok.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
180. "*****
Ne hoşdur elde gül-gûn câm başda ışk sevdâsı
Gönülde vasl zevki cânda cânânlar temennîsi
(Ne hoştur elde gül renkli kadeh, başta aşk sevdası,
Gönülde kavuşma zevki, canda sevgililer temennisi.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
181. "*****
Benem ol ışk bahrısı denizler hayrân bana
Deryâ benim katremdir zerreler ummân bana
(Aşk denizine döndüm, denizler hayran bana,
Derya benim damlamdır, zerreler umman bana.)
Yunus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
182. "*
Sel gider kum kalır âhir buna âlem derler
Eyleme âşık-ı üftâdeni ağyâra fedâ
(Sel gider kum kalır sonunda, buna dünya derler,
Eyleme kara sevdalı âşığını ellere feda.)
Enderunlu Vâsıf
*****"
- Bilgelikler Divanı
183. "*****
Beden bîmâr ü cân bî-zâr ü dil gam-hârdır sensiz
(Beden hasta, can bezgin, gönül üzgündür sensiz.)
Hâkim
*****"
- Bilgelikler Divanı
184. "*****
Erişip bahâra bülbül yenilendi sohbet-i gül
Yine nevbet-i tahammül dil-i bî-karâre düştü
(Erdi bahara bülbül, yenilendi gül sohbeti,
Yine sabır nöbeti kararsız gönle düştü.)
Şeyh Gâlip
*****"
- Bilgelikler Divanı
185. "*****
Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayri
(Ne yanar kimse bana, gönül ateşinden başka,
Ne açar kimse kapımı, sabah yelinden başka.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
186. "*****
Cânı cânân dilemiş vermemek olmaz ey dil
(Canı sevgili istemiş, vermemek olmaz ey gönül.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
187. "***
Allah’a sığın şahs-ı halîmin gazabından
Zîrâ yumuşak huylu atın çiftesi pektir
(Allah’a sığın uysal kişinin öfkesinden,
Çünkü yumuşak huylu atın çiftesi pektir.)
Ziyâ Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
188. "*****
Kimseye bâki değil menzil-i fânîdir bu
(Kimseye kalmaz, geçici bir konaktır dünya.)
Meşhûrî
*****"
- Bilgelikler Divanı
189. "*
Güzel düşün iyi hisset yanılma aldanma
Ne varsa doğrudadır doğruluk şaşar sanma
Tevfik Fikret
*****"
- Bilgelikler Divanı
190. "*
Rü’yet-i vech-i hakîkat nice mümkün Âgâh
Dilde tâ olmayıcak dîde-i rûşen peydâ
(Hakikatin yüzünü görmek mümkün değil
Âgâh, Gönülde aydınlık bir göz çıkmadıkça ortaya.)
Trabzonlu Âgâh Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
191. "*
Dehr içinde hangi gün gördük ki akşam olmaya
(Dünyada hangi günü gördük ki, akşam olmasın.)
Bursalı Cenâni
*****"
- Bilgelikler Divanı
192. "*
Pâk eyle gönül çeşmesini tâ durulunca
(Arındır gönül pınarını, duruluncaya dek.)
Şeyh Hüseyin Lâmekânî
*****"
- Bilgelikler Divanı
193. "*
Deryâya erer âb-ı revân gitse yolunca
(Denize ulaşır sonunda, akarsu giderse yolunca.)
Belîğ
*****"
- Bilgelikler Divanı
194. "*
Ehlen ve sehlen ey gam-ı kalb-i perişân merhabâ
(Hoş geldin ey perişan kalbimin hüznü, hoş geldin.)
Nev’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
195. "*****
Ben yürürem yane yane ışk boyadı beni kane
Ne âkılem ne dîvâne gel gör beni ışk neyledi
(Ben yürürüm yana yana, aşk boyadı beni kana,
Ne akıllıyım, ne deli; gel gör beni aşk neyledi?)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
196. "*****
Terfi-i gayre himmet eder ser-bülend olan
Pâ-mâl olursa her ne kadar nerdübân gibi
(Başkalarının yükselmesi için çalışır erdemli olan,
Her ne kadar ayak altında kalsa da merdiven) gibi.
Erzurumlu Hazık
*****"
- Bilgelikler Divanı
197. "*****
Söylen tabîbe yok yere arz-ı devâ eder
Bîmâr-ı derd-i aşk kabul eylemez ilâç
(Söyleyin hekime, boş yere ilaç verir,
Aşk derdi hastası, kabul eylemez ilaç.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
198. "*****
Dest-i hâcâtın hemîşe der-geh-i Allah’a aç
(İhtiyaçların için elini yalnız Tanrı katına aç.)
Trabzonlu Âgâh Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
199. "*****
Cevri gönüldür çeken gözdür gören ruhsârını
Allah Allah kâm alan kimdir çeken kimdir taab
(Eziyeti gönüldür çeken, gözdür gören yüzünü, Allah Allah, zevk alan kimdir, eziyet çeken kim?)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
200. "***
Mîzâb-ı kalemden dökülen mâ-i ma’ârif
Bâğ-ı vatan ü devlete bârân-ı keremdir
(Kalem oluğundan akan mürekkep,
Yurt ve devlet bahçesine bereket yağmurudur.)
Yenişehirli Avni
*****"
- Bilgelikler Divanı
201. "Kişinin eksiğini bilmesi gibi bilgi olmaz."
- Bilgelikler Divanı
202. "***
Kim anar yoluna can verdiğini ey Yahyâ
Unuturlar seni bîçâre hemân ölmeye gör
(Kim anar yoluna can verdiğini ey Yahyâ
Unuturlar seni zavallı, hemen ölmeye gör.)
Şeyhülislâm Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
203. "*****
Âşık öldürmek tutalım muktezâ-yı hüsn imiş
Tîg-i hicrân ile katl etmek kimin fermânıdır
(Âşık öldürmek tutalım güzelliğin gereğidir,
Ayrılık kılıcıyla öldürmek, kimin buyruğudur?)
Ahmed Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
204. "*****
Cihân-ârâ cihân içindedir ârâyı bilmezler
Şu mâhiler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler
(Evreni bezeyen dünya içindedir, bezeği bilmezler,
Şu balıklar ki, denizin içindedir, denizi bilmezler.)
Yeniceli Hayâlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
205. "*
Tehâlüf sûretâ mâni’ değildir vahdet-i asla
Olur bir şâhdan sürh ü sefid ü hâr ü gül peydâ
(Görünüşteki çelişkiler engel değildir özün birliğine,
Bir daldan kırmızı ve beyaz, diken ve gül çıkar ortaya.)
Nâbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
206. "*
Felek bâlâ tutar bî-magzı erbâb-ı ma’âriften
Habâb üstündedir deryânın ammâ gevher altında
(Felek üstün tutar beyinsizleri bilgili kişilerden,
Kabarcık üstündedir denizin ama inci altında.)
Belîğ
*****"
- Bilgelikler Divanı
207. "*****
Ölmemek ister misin ölmezden evvel öl ki tâ
Zât-ı akdes güherin bulsun hayât-ı lâ-yezâl
(Ölmemek istersen, ölmeden önce öl ki,
Kutlu öz cevherin bulsun ölümsüz hayat.)
Muallim Feyzî
*****"
- Bilgelikler Divanı
208. "*****
Bunca varlık var iken gitmez gönül darlığı
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
209. "*****
Yâre aşk inkârı müşkül gayriye ikrâr güç
Bir belâ-keş neylesin ikrâr güç inkâr güç
(Sevgiliye aşkı inkâr zor, başkalarına ikrar güç,
Aşk belasına uğrayan neylesin, ikrar güç, inkâr güç.)
Rûhî-i Bağdâdî
*****"
- Bilgelikler Divanı
210. "*****
Tâli’i yâr olanın yâri bakar yâresine
(Talihi yâr olanın yâri bakar yarasına.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
211. "*****
Ne gülde reng ü bû var idi ne sabâda fer
Ben gül-şeninde bülbül-i nâlân idim sana
(Ne gülde renk ve koku vardı, ne sabah yelinde güzellik,
Ben, gül bahçende inleyen bir bülbül idim sana.)
Hayâlî Bey
*****"
- Bilgelikler Divanı
212. "*****
Mir’ât içinde sûreti âdem sanır gören
(Aynadaki görüntüyü insan sanır gören.)
Şeyh Gâlib
*****"
- Bilgelikler Divanı
213. "Bir insan yetişinceye kadar baba ve anasının ciğeri kan kesilir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
214. "*****
Düşüp ümîde neler çektiğimi ben bilirim
Belâ-yı keşmekeş-i intizârı benden sor
(Düşüp ümide neler çektiğimi ben bilirim,
Belirsizlik içinde bekleme belasını benden sor.)
Nedîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
215. "*
Eder her tîşe-kâr ârzû bir Bîsütûn peydâ
(Her Ferhat, bir dağ ister delecek.)
Nâilî-i Kadîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
216. "*****
Aşksızlara verme öğüt öğüdünden alır değil
Aşksız adam hayvân olur hayvân öğüt bilir değil
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
217. "*****
Bir cebînin bir dahi zülf-i siyeh-fâmın bilir
Dil ne subhun fark ider billâh ne akşâmın bilir
(Bir alnını, bir de kara zülüflerini bilir,
Gönül ne sabahın ayırdındadır, ne akşamı bilir.)
Nedîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
218. "*****
Bilen hâk-i Sitanbul’dur rüsûm-i şîve vü nâzı
Kenârın dilberi nâzik de olsa nâzenîn olmaz
(Bilen İstanbul çevresidir eda ve nazın töresini,
Taşra güzeli saygılı da olsa görgülü olmaz.)
Nâbi
*****"
- Bilgelikler Divanı
219. "***
Dîde-i bâtın gerek dîdâr-ı Hakk’ı görmeye
Sen gerekse sûfiyâ baştan ayağa dîde ol
(Kalp gözü gerek Hakk’ın yüzünü görmeye,
Sen göremezsin ey sofu, istersen baştan ayağa göz ol.)
Bağdatlı Rûhi
*****"
- Bilgelikler Divanı
220. "*****
Kendim yanarım aşk ile gayre zararım yok
Ser-tâ-be-kadem âteşim ammâ şererim yok
(Kendim yanarım aşk ile başkasına zararım yok,
Baştan ayağa ateş kesilmişim ama kıvılcımım yok.)
Diyarbakırlı Said Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
221. "*****
Bâr-gâh-ı adli vîrân eyleyenler âdemin
Başına zindân eder dünyâyı âbâd etse de
(Adalet divanın viran eyleyenler, insanın
Başına zindan ederler dünyayı, onu imar etseler de.)
Nâmık Kemâl
*****"
- Bilgelikler Divanı
222. "***
Kanâ’at eyledi Ankâ’yı Kâf-ı şöhrete vâsıl
Kişi mümtâz olur âlemde elbet uzlet ettikçe
(Kanaat, Anka’yı şöhret Kaf’ına ulaştırdı,
Kişi seçilir dünyada elbet yalnız yaşadıkça.)
Süleymân Fehîm
*****"
- Bilgelikler Divanı
223. "*
Evinin hâline bak devlete ta’rîz etme
(Evinin hâline bak önce, devleti taşlama.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
224. "***
Senin mahzûnun olmak bana şâdân olmadan yeğdir
Gamınla ağlamak ellerle handân olmadan yeğdir
(Senin için acı çekmek, bana sevinmekten yeğdir,
Senin acınla ağlamak, ellerle gülmekten yeğdir.)
Nev’î (Malkaralı Yahyâ)
****"
- Bilgelikler Divanı
225. "Üç şey bilgisizin alametidir. Birincisi, bugün yapılacak işi yarına bırakmaktır. İkincisi arkası boş biçimde konuşmaktır. Üçüncüsü ise anlamsız sözlere uymaktır."
- Kırk Vezir Hikayeleri
226. "*****
Saçların çözsün bulutlar ra’d kılsın nâleler
Haşre dek yansın yakılsın kabrim üzre lâleler
(Saçların çözsün bulutlar, gürlesin gökler,
Dirilişe dek yansın yakılsın kabrim üstünde
laleler.)
Âhî
*****"
- Bilgelikler Divanı
227. "*****
Cânı kim cânânı için sevse cânânın sever
Cânı için kim ki cânânın sever cânın sever
(Kim canını sevgili için severse sevgiliyi sever,
Kim sevgiliyi canı için severse canını sever.)
Fuzûlî
*****"
- Bilgelikler Divanı
228. "*
Hemân kendin sanır mihnette herkes i’tikâdınca
Felek derler buna bir kimsenin dönmez murâdınca
(Yalnız kendini sıkıntıda sanır herkes,
Felek derler buna, hiç kimsenin dönmez isteğince.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
229. "*****
Mekteb-i aşk içre Mecnûn ile birlikte okurduk
Ben Mushaf’ı hatmeyledim o Ve’l-Leyli’de kaldı
(Aşk okulunda Mecnûn ile birlikte okuduk,
Ben Kur’an’ı bitirdim, o Ve’l-Leyli’de kaldı.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
230. "*****
Hevâ-yı nefsten sermâye-i izzettir istiğnâ
Aziz olmazdı Yûsuf çekmese dâmen Züleyhâ’dan
(Nefsin isteklerinden arınmak, yücelme nedenidir,
Aziz olamazdı Yûsuf, kaçmasaydı Züleyhâ’dan.)
Koca Râgıb Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
231. "Akıllı kişi, beş günlük ömür için ahireti terk etmeyen, gaflet içinde olmayan kişidir."
- Kırk Vezir Hikayeleri
232. "*****
Senin vasf-ı cemâlinden erişip zevk ü hâletler
Benim şi’rim gibi cânâ yakasın çâk eder hâmeler
(Güzelliğini anlatırken öyle kendinden geçtiler,
Şiirim gibi ey sevgili, yakasını yırtar kalemler.)
Taşlıcalı Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
233. "***
Eder insânı giriftâr-ı elem kayd-ı maâş
Mürg kim dâne telâşında ola dâma düşer
(Geçim kaygısı insanı derde düşürür,
Yem telaşındaki kuş, tuzağa düşer.)
Râşid
*****"
- Bilgelikler Divanı
234. "*****
İşitin ey yârenler ışk bir güneşe benzer
Işkı olmayan gönül misâli taşa benzer
(İşitin ey dostlar, aşk bir güneşe benzer,
Aşkı olmayan gönül, bir taşa benzer.)
Yûnus Emre
*****"
- Bilgelikler Divanı
235. "*
Mihmân-ı Hudâ’dır gurebâ hân-ı cihâna
(Tanrı misafiridir garipler, dünya hanında.)
Keçecizâde İzzet Mollâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
236. "*
Bir fezleke-i hayât-ı şâ’ir
Gözyaşları bir de aşk u sevdâ
(Şairin hayatının bir özeti:
Gözyaşları, bir de aşk ve hüzün.)
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
237. "*****
Bî-zebân söyleşelim var ise bir hâl ehli
Dilsiz söyleşelim, varsa bir hâl ehli.
Beliğî
*****"
- Bilgelikler Divanı
238. "*****
Elimizden ne gelir tâlihimiz yâr değil
Bağdatlı Rûhi
*****"
- Bilgelikler Divanı
239. "*****
On sekiz bin âlemi seyr eylemek lâzım değil
Her nefeste feyz-i Hak bir özge âlemdir bana
(On sekiz bin âlemi seyreylemek lazım değil,
Her nefeste Tanrı lütfu, bir özge âlemdir bana.)
Nef’î
*****"
- Bilgelikler Divanı
240. "*****
Bir kere kişi düşmesin âlemde yerinden
Ol an dağılır meclîs-i cem’iyyet-i ahbâb
(Bir kere kişi düşmeyegörsün yerinden,
O an dağılıverir dostları çevresinden.)
Enderunlu Vâsıf
*****"
- Bilgelikler Divanı
241. "*****
Sebeb-i rif’at olur ilm ü edeb
(Bilgi ve ahlak yükseltir insanı.)
Sünbülzâde Vehbî
*****"
- Bilgelikler Divanı
242. "*****
Sen iken mazhar-ı küll nüshâ-i esrâr-ı ezel
Yine sen bilmeyesin kendini hayfâ nice bir
(Tanrı sende görünür, ezel sırları sende yansırken,
Yine sen bilmiyorsun kendini, yazık, binlerce yazık!)
Neşâtî
*****"
- Bilgelikler Divanı
243. "Kiminin gönlüne makam, kiminin gönlüne mal sevdası salıp akıbet onları imansız bırakacaktır."
- Kırk Vezir Hikayeleri
244. "Aşk ruhsuz bedenlerde kendini göstermez."
- Bilgelikler Divanı
245. "*
Dehrin safâ vü neş’esi değmez humârına
(Dünyanın eğlence ve neşesi değmez baş ağrısına.)
Ahmed Cevdet Paşa
*****"
- Bilgelikler Divanı
246. "*****
Allah’a dayan sa’ye sarıl hikmete râm ol
Yol varsa budur bilmiyorum başka çıkar yol
(Allah’a dayan, çalışmaya sarıl, bilgiye boyun eğ,
Yol varsa budur, bilmiyorum başka bir çıkar yol.)
Mehmed Âkif
*****"
- Bilgelikler Divanı
247. "*****
Yâr bildi hâlimi takrîre hâcet kalmadı
(Sevgili anladı hâlimi, anlatmaya gerek kalmadı.)
Şeyhülislam Yahyâ
*****"
- Bilgelikler Divanı
248. "*
Kendisi muhtâc-ı himmet dede
Nerde kaldı gayriye himmet ede
Lâ
*"
- Bilgelikler Divanı
249. "*****
Âşıka Hak’tır garaz cennet ibâdet ehline
(Âşığa Tanrı’dır amaç, cennet de ibadet ehline.)
Şeyh İsmail Hakkı
*****"
- Bilgelikler Divanı
250. "*****
Çünkü sen âyine-i kevne tecellâ eyledin
Öz cemâlin çeşm-i âşıktan temâşâ eyledin
(Varoluş aynasında yansıtarak kendini,
Öz güzelliğini âşığın gözünden seyrettin.)
Yenişehirli Avni
*****"
- Bilgelikler Divanı