John Stuart Mill En Beğenilen Sözleri
1. "Eğer biri dışında tüm insanlık aynı düşüncede olsa, o bir kişi de tamamen karşıt bir düşüncede olsa, o kişinin gücü eline aldığı zaman tüm insanlığı susturmaya hakkı yoksa aynı şekilde insanlığın da o kişiyi susturmaya hakkı yoktur.
Zapt etmeye çalıştığımız düşüncenin yanlış bir düşünce olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; bundan emin olsak dahi, onu zapt etmek yine büyük bir kötülük olurdu.
Eğer bu düşünce doğruysa, insanlar yanlış olanı doğru olanla değiştirmek ihtimalinden yoksun bırakılırlar. Yanlışsa, neredeyse aynı öneme sahip bir yararı, gerçeğin suç ile çarpışması sonucu onun (gerçeğin) daha da gün yüzüne çıkması ve daha canlı bir etki yaratması ihtimalini kaybeder.
."
- Özgürlük Üzerine
2. "özgürlük , başkalarına bir zararın dokunmadan , kendi sınırların içinde , dilediğin her şeyi yapabilme şeklidir .
özgür olmayı istememe özgürlüğü diye bir şey yoktur yani köle olmayı istemek , özgürlük değildir .
özgürlüğünü bir başkasına devretmek , kendine efendi yaratmak , özgürlük değildir .
bir kişinin özgürlüğüne karışmak , sadece başkasına zarar vermesini engellemek içinse doğrudur .
başkasına zarar vermeden bütün yaşam tarzları özgürce deneyimlenmeli , kişi istediği hayatı yaşayabilmelidir .
unutulmamalıdır ki , insanlık herkesin kendi istediği gibi yaşamasına tahammül gösterdiği zaman , kişileri başkalarına hoş gelecek şekilde yaşamaya zorladığından daha büyük kazanç elde eder ."
- Özgürlük Üzerine
3. ""
İnsanlar kötülüğü,
arzuları güçlü olduğundan değil,
vicdanları zayıf olduğundan yaparlar.
""
- Özgürlük Üzerine
4. "İçinde bulunduğumuz çağ "inançtan yoksun ama kuşkuculuktan ödü kopan" bir çağ olarak tanımlanmıştır ve insanlar görüşlerinin doğruluğundan değil, onlar olmaksızın ne yapacaklarını bilemediklerinden emindir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
5. "Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
6. "Kendi yaşamını başkalarının ya da yakın çevrelerinin yönetmesine izin veren bireyin, maymunların taklit yeteneğinden başka bir yeteneğe ihtiyacı yoktur."
- Özgürlük Üzerine
7. "Bakamayacağı, doyuramayacağı ve eğitemeyeceği çocuğu dünyaya getirenler, hem şanssız çocuğa hem de topluma karşı ahlaki bir suç işlemektedir."
- Özgürlük Üzerine
8. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
9. "Sokrates öldürülmüştü, ama Sokratik felsefe gökyüzündeki güneş gibi yükseldi ve bütün entelektüel dünyaya ışınlarıyla aydınlattı."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
10. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır. Çağdaş yazarlardan biri, "karar verilmiş görüşün derin uykusu" derken çok doğru söylüyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
11. "Genel bir zihinsel kölelik ortamında büyük bireysel düşünürlerin çıktığı olmuştur ve bundan sonra da çıkabilir. Ama böyle bir ortamda bütün bir halkın zihinsel olarak etkin olduğu görülmemiştir, görülemez de."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
12. "Buna yanıtım, çok daha fazlasını varsayacak olduğumuzdur. Her türlü sorgulama fırsatına rağmen yanlış olduğu gösterilemeyen bir görüşün doğru olduğunu varsaymak ile yanlışlığının kanıtlanmasını engellemek için doğru olduğunu varsaymak arasında dünyalar kadar fark vardır. Görüşümüze karşı çıkma ve onun yanlışlığını kanıtlama konusunda tam özgürlük, bu görüşün eylemlerimiz için doğruluğunun varsayılmasını haklı gösterebilecek koşulun ta kendisidir; insan yetilerine sahip bir varlık da başka hiçbir koşulda, doğru olduğu konusunda makul bir güvence duyamaz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
13. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
14. "Mutlu bir domuz olmaktansa, mutsuz bir insan olmak yeğdir; mutsuz bir Sokrates olmak da mutlu bir aptal olmaktan iyidir. Eğer aptal ya da domuz bundan farklı görüşteyse, bu onların sorunun sadece bir yanını bilmelerinden ileri gelir. Ötekiler ise her iki yanı da bilmektedir."
- Faydacılık
15. "Öyleyse bu akıl, ancak amacına ulaşamadığı sürece mi varlığını sürdürür?"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
16. "Mutlak kesinlik diye bir şey yok, ama insan yaşamı söz konusu olduğunda yeterli güvence diye bir şey var. Kendi davranışlarımızı yönlendirmek için görüşümüzün doğru olduğunu varsayabiliriz, saymalıyız da: Kötü insanların bizim yanlış ve tehlikeli bulduğumuz görüşlerle toplumu bozmasına engel olduğumuzda da bundan fazlasını varsaymış olmuyoruz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
17. "Dinin canlandırılması adıyla bugünlerde öne sürülen şey, dar ve eğitilmemiş kafalarda her zaman yobazlığın da bir o kadar canlandırılması anlamına gelmiştir; bir halkta, bu ülkede her zaman orta sınıflarda görülen hoşgörüsüzlüğün güçlü ve daimi mayası varsa, zulüm görmeyi hak ettiğini hep düşündükleri insanlara etkin olarak zulmetmeye başlamaları için çok ufak bir kışkırtma yeterli olur. Bu ülkeyi, zihinsel özgürlüklerin yeri olmaktan alıkoyan şey budur, insanların, onların önemli bulduğu görüşleri reddedenler hakkındaki görüşleri ve besledikleri duygulardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
18. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
19. "İnsanlar her iki tarafı da dinlemek zorunda bırakılıyorsa her zaman umut vardır; yalnızca bir tarafı dinlerlerse hatalar katılaşıp önyargıya dönüşür."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
20. "Muhakeme, insanlara kullansınlar diye verilmiştir. Hatalı bir şekilde kullanılabileceği için insanlara muhakemelerini hiç kullanmamaları mı söylenmeli? Son derece zararlı olduğunu düşündükleri şeyleri yasaklamak, hata yapmazlık iddiası değil, onlara düşen görevi yerine getirmek, hataya düşme olasılığına rağmen kendi vicdanlarının sesine göre hareket etmektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
21. "Kadınların ne oldukları, ne olmadıkları, ne olabilecekleri ya da ne olamayacakları hakkında doğal yasalar dışında söz söylemeyi küstahlık olarak görüyorum."
- Kadınların Özgürleşmesi
22. "Artık inanıyorum ki insanların düşünce biçimlerinin temel yapısında büyük bir değişim meydana gelmedikçe insanlık halinde büyük iyileşmeler mümkün değildir.."
- Otobiyografi
23. "Umut vaat eden bir yığın beynin ürkek karakterlerle birleşmesinden dolayı dünyanın neler kaybettiğini kim hesaplayabilir?"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
24. "Yaşamımdaki kusurun yaşamın kendi kusuru olması gerektiğini hissettim."
- Otobiyografi
25. "En sağlam inançlarımızın tek dayanağı, onların yanlışlığını kanıtlama konusunda tüm dünyaya yapılmış ve daima geçerli olan bir davettir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
26. "Kendisinden yapamayacağı hiçbir şey talep edilmeyen bir öğrenci asla elinden geleni yapmaz."
- Otobiyografi
27. "İnsanlar her iki tarafı da dinlemek zorunda bırakılıyorsa her zaman umut vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
28. "İçinde bulunduğumuz çağda -ki "inançtan yoksun ama kuşkuculuktan ödü kopan" bir çağ olarak tanımlanmıştır ve insanlar görüşlerinin doğruluğundan değil, onlar olmaksızın ne yapacaklarını bilmeyeceklerinden emindir-"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
29. "Sokrates öldürülmüştü, ama Sokratik felsefe gökyüzündeki güneş gibi yükseldi ve bütün entelektüel dünyaya ışınlarıyla aydınlattı. "
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
30. "tartışmanın hangi tarafında olursa olsun, davranışlarında dürüstlük eksikliği, kötü niyet, önyargı ya da tahammülsüzlük görülen herkes kınanmalıdır; ama bu suçlara, kişinin hangi tarafı tuttuğuna bakılarak karar verilmemelidir, bizim tuttuğumuz tarafta olmasa bile: Rakiplerinin ve görüşlerinin ne olduğunu görecek sakinliğe ve bunları dile getirecek dürüstlüğe sahip olan, onların aleyhine hiçbir şeyi abartmayan, onların lehine olan ya da olabilecek hiçbir şeyi gizlemeyen herkes, onurlandırılmayı hak etmiştir. Açık tartışmanın gerçek ahlakı budur; sık sık ihlal ediliyorsa da, bu ahlaka büyük ölçüde uyan çok sayıda tartışmacı olduğunu, buna ulaşmaya çalışanların sayısının daha da çok olduğunu düşünmek beni mutlu ediyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
31. "Bir insanın bir konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolunun, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlemek, her türden zihnin bu konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
32. "Ruh halim alçakgönüllülük değildi, ama kibir de değildi. Kendime ben şöyle şöyleyim ya da şöyle şöyle yapabilirim demeyi hiç düşünmedim. Kendime ne yüksek ne de düşük değer biçtim: Kendime hiç değer biçmedim."
- Otobiyografi
33. "Dünya dendiğinde kendi ülkesi ya da çoğu gibi kapsamlı bir şeyi anlayan kişiye, neredeyse liberal ve açık görüşlü denebilir. "
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
34. "Eğer siz bir fikri hiç tartışmaya sokmadan, doğrudan eleştirileri ortadan kaldırırsanız, o düşünceyi dogma haline getirirsiniz.Bu durum farklı fikirlerin gelişmesine engel olur."
- Özgürlük Üzerine
35. "Her şeyi elde edemediğimde elde edebileceğimin en iyisini elde etmeyi, kendi istediğim tümüyle olamadığında kızmak ya da cesaretimi kaybetmek yerine, bunun en küçük kısmına sahip olabildiğimde memnun olmayı ve cesaretlenmeyi ve bu bile mümkün olamadığında sözümü geçirememiş olmaya tam bir metanetle katlanmayı öğrendim."
- Otobiyografi
36. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
37. ""Kendi yaşamını başkalarının ya da yakın çevrelerinin yönetmesine izin veren bireyin, maymunların taklit yeteneğinden başka bir yeteneğe ihtiyacı yoktur.""
- Özgürlük Üzerine
38. "Çağdaş yazarlardan biri, "karar verilmiş görüşün derin uykusu" derken çok doğru söylüyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
39. "Bireye, kendi maddi ve manevi iyiliği için de olsa müdahale edilemez, buna dair gerekçe oluşturulamaz."
- Özgürlük Üzerine
40. "Eğer seçmek gerekseydi, inançsızlığa saldırıları engellemek, dine saldırıları engellemekten çok daha gerekli olurdu. Yine de kanunların ve yetkililerin, ikisini de engellemekle uğraşmaması ve her halükarda kararın, tekil durumların koşullarına bakılarak verilmesi gerektiği açıktır. Tartışmanın hangi tarafında olursa olsun, davranışlarında dürüstlük eksikliği, kötü niyet, ön yargı ya da tahammülsüzlük görülen herkes kınanmasıdır; ama bu suçlara, kişinin hangi tarafı tuttuğuna bakılarak karar verilmemelidir, bizim tuttuğumuz tarafta olmasa bile."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
41. "Birey, kendisinden başka kimseyi ilgilendirmeyen bütün konularda özgürdür, kendi kendinin kralıdır."
- Özgürlük Üzerine
42. "Tüm kadınlar, en erken yaşlarından itibaren, ideal kişiliklerinin erkeklerininkinin tam tersi olması gerektiği inancıyla yetiştirilirler; yani öz-irade ve öz-denetim yönetimi değil, ama başkalarının denetimine boyun eğme ve teslimiyet. Tüm ahlaki kaideler ve şimdiki tüm duyarlılıklar, başkaları için yaşamanın, kendilerinden tam bir feragatin ve şefkatleri dışında hiçbir hayatları olmamasının kadınların görevi ve doğası olduğunu anlatır."
- Kadınların Köleleştirilmesi
43. "İnsanlar kötülüğü ,arzuları güçlü olduğundan değil, vicdanları zayıf olduğundan yaparlar."
- Özgürlük Üzerine
44. "İfade hürriyetini neden sonuna kadar savunmalıyız?
Kendi fikirlerimizin doğruluğundan emin olmayacağımız için. Bir fikri susturmuş olduğumuzda gerçeğin ne olduğunu bilme şansımızı da susturmuş oluruz. Bir fikri susturmak, kendimizin yanılmaz olduğunun bir ilanıdır."
- Özgürlük Üzerine
45. "En iyi hükümet de en kötü hükümet de cebre başvuramaz. Kamuoyunun desteğiyle kullanılan cebir, kamuoyunun desteği olmadan kullanılan cebirden bile daha zararlıdır."
- Özgürlük Üzerine
46. "Bazen bir kişinin hiçbir sey yapmaması da başkalarına zarar gelmesine sebep olmaktadır. Bu durumda kişinin zararı önleyebilecekken kayıtsız kalması da cezalandırılabilir bir davranıştır."
- Özgürlük Üzerine
47. ""Bir insan bir konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolunun, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlenmek, her türden zihnin bu konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemektir.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
48. "Yöneticilerin despotizmine karşı önlemler almak yeterli değildir, aynı zamanda toplumdaki hâkim görüşüm yaratacağı diktaya karşı da korunmak gereklidir."
- Özgürlük Üzerine
49. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur. Tamamen bastırılamadığında, yüzyıllarca ertelenmesi mümkündür."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
50. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
51. "Kadınları bir odalık veya ev kölesinin hünerlerinin ötesini vererek yetiştirmek yanlıştır."
- Kadınların Özgürleşmesi
52. "Medeni toplumun herhangi bir üyesine yapılabilecek müdahalelerin tek geçerli gerekçesi "başkalarına zarar gelmesini önlemektir”."
- Özgürlük Üzerine
53. "Bir görüşün yararlılığı da kendi başına bir görüştür."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
54. "Çünkü bir insanın bir konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolu, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlemek, her türden zihnin bu konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
55. "Halkın kendi kendini yönetmesi, bireyin kendi kendini yönetmesi değildir, aksine halkım bireyi yönetmesidir. Halkım iradesi aslında sayıca güçlü olan veya aktif olan çoğunluğun iradesidir. Çoğunluğun, diğer bir deyişle kendini çoğunluk kabul ettirmeyi basarmış bir kesimin diğer kesimlere baskı uygulamasi muhtemeldir. Dolayisiyla her iktidar gibi, halkın da iktidari sınırlandırılmalıdır."
- Özgürlük Üzerine
56. "Çünkü insan zihninde çok yönlülük her zaman bir istisna olmuştur, tek yönlülükse kural."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
57. "Kuşaktan kuşağa aktarılan bir inanç haline geldiğinde, etkin değil edilgen bir şekilde edinildiğinde-zihin ilk başta olduğu gibi, inancın ona sunduğu sorular karşısında yaşamsal güçlerini kullanmaz olduğunda, formüller dışında o inanca dair her şeyi unutma, başkasının sözüne güvenerek kabul etmek bilinçli bir anlayışı ya da kişisel deneyimle sınamayı gereksiz kılıyormuş gibi onu donuk ve soğuk bir şekilde kabullenme eğilimi gittikçe artar; sonunda inanç, kişinin iç yaşamıyla neredeyse hiçbir bağlantı kuramaz hale gelir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
58. "Çoğunluğun fikirlerinin geçerli olduğu her yerde, "hoş görüyorum ama falanca şartla" gibi ifadelere rastlanabilir."
- Özgürlük Üzerine
59. "Muhakeme, insanlar kullansınlar diye verilmiştir. Hatalı bir şekilde kullanılabileceği için insanlara muhakemeleri hiç kullanmamaları mı söylenmeli? "
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
60. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
61. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
62. "Bakılamayacak, düzgün şartlarda yaşatılamayacak bir çocuğun dünyaya getirilmesi, çocuğa karşı işlenen bir suçtur."
- Özgürlük Üzerine
63. "Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir.."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
64. "İnsan hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla düzeltebilir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
65. ""... hukukun ayrım gözetmeksizin herkese eşit davranması gerekir.""
- Kadınların Özgürleşmesi
66. "Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
67. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
68. "“Basın Özgürlüğü”nün, ahlaksal olarak çökmüş ya da baskıcı bir yönetime karşı bir güvence olarak savunulmasını gerektirecek günlerin geride kaldığını umuyoruz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
69. "Oysa çağların insanlardan daha yanılmaz olmadığı kendi içinde gün gibi açıktır, savunu gerektirmez; her çağ, daha sonraki çağlarda yalnızca yanlış değil aynı zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
70. "İnsanlar her iki tarafı da dinlemek zorunda bırakılıyorsa her zaman umut vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
71. "Yanlışlığından kesinlikle emin oldukları bir görüşü duymayı reddetmek, onların kesinliğinin mutlak kesinlikle aynı şey olduğunu varsaymaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
72. "İnsanlar her iki tarafı da dinlemek zorunda bırakılıyorsa her zaman umut vardır; yalnızca bir tarafı dinlerlerse hatalar katılaşıp önyargıya dönüşür, doğru da artık doğruluk etkisi yaratmaz olur, çünkü abartılarak yanlış haline getirilmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
73. "Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa,tek bir kişi karşı görüşte olsa,insanlığın o kişiyi susturma hakkı,o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
74. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarının."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
75. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
76. "En sağlam inançlarımızın tek dayanağı, onların yanlışlığını kanıtlama konusunda tüm dünyaya yapılmış ve daima geçerli olan bir davettir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
77. "İnsanlar ve hükümetler, ellerinden geleni yapmakla yükümlüdür. Mutlak kesinlik diye bir şey yok, ama insan yaşamı söz konusu olduğunda yeterli güvence diye bir şey var."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
78. "... her çağ, daha sonraki çağlarda yalnızca yanlış değil aynı zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
79. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
80. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir. Gerekçeleri iyi olabilir, kimse de onların yanlışlığını göstermemiş olabilir. Ama eğer o da karşı tarafın gerçeklerinin yanlışlığına aynı şekilde gösteremiyorsa; hatta onların ne olduğunu bile bilmiyorsa, iki görüşten herhangi birinin seçmesi için yeterli nedeni yoktur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
81. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
82. "İnsan hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla düzeltebilir. Yalnızca deneyimle değil. Tartışma da olmak zorundadır ki deneyimin nasıl yorumlanacağı gösterilebilsin."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
83. ""Birbirinden tamamen farklı insanlar arasındaki özel ilişki gereksiz bir hayaldir. Farklılıklar çekici olabilir ama benzerlik ilişkiyi korur ve bir çift birbirine benzediği oranda bir diğerine mutlu bir hayat sunabilir.""
- Kadınların Özgürleşmesi
84. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
85. "Bir görüşün yararlılığı da kendi başına bir görüştür; görüşün kendisi kadar tartışmalı, tartışmaya açık ve tartışma gerektiren bir şeydir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
86. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
87. "Bir düşünür olarak ilk görevinin, aklının gittiği yere gitmek olduğunu kavrayamayan hiç kimse büyük bir düşünür olamaz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
88. "Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
89. "Doğrunun parçaları arasındaki şiddetli çatışma değil, doğrunun yarısını sessizce bastırılmasıdır asıl korkunç kötülük."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
90. "Doğru muhakeme yapabilecek bir kişinin karşısına, yapamayacak 99 kişi çıkar; 100. kişinin yeterliliği de ancak görecelidir; çünkü bütün geçmiş kuşaklardaki ileri gelen insanların çoğu, artık yanlış olduğu bilinen pek çok görüşe sahipti, bugün kimsenin haklı gösteremeyeceği pek çok şeyi ya bizzat yaptılar ya da onayladılar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
91. "İnsanın,hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla düzeltme becerisi vardır.Sadece deneyim de yetmez. Bunun nasıl yorumlanacağını göstermek için,tartışma da olmalıdır."
- Özgürlük Üzerine
92. "... şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
93. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
94. "İnsan beklenmedik bir talihsizliğe ya da hayal kırıklığına uğradığında, tüm yaşamı boyunca bilmiş olduğu bir atasözünü ya da deyimi anımsar ve anlamını daha önce şu anda hissettiği gibi hissetmiş olsaydı bu felaketin başına hiç gelmemiş olacağını düşünür.."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
95. "Bir düşüncenin bastırılması bütün yaşayan insanlara, hatta gelecek nesillere karşı işlenmiş bir suçtur."
- Özgürlük Üzerine
96. "Ona atfedilen bütün zayıflıklar fazla hoşgörüden kaynaklanıyordu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
97. "Rakiplerinin ve görüşlerinin ne olduğunu görecek sakinliğe ve bunları dile getirecek dürüstlüğe sahip olan, onların aleyhine hiçbir şeyi abartmayan, onların lehine olan ya da olabilecek hiçbir şeyi gizlemeyen herkes, onurlandırılmayı hak etmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
98. "İnsan zihninde çok yönlülük her zaman bir istisna olmuştur, tek yönlülükse kural. Dolayısıyla, görüşlerin devrim geçirdiği dönemlerde bile, doğrunun bir kısmı yükselirken bir kısmı batar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
99. "Güçlü bir görüşe sahip olan bir kişi, bunun yanlış olabileceğini kabullenmekte ne kadar zorlanırsa zorlansın, görüşü tam anlamıyla, sık sık ve korkusuzca tartışılmazsa yaşayan bir gerçek değil, yalnızca ölü bir dogma olacağı düşüncesiyle hareket etmelidir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
100. "Bu metin de, düşünce özgürlüğünün on yıllardır tartışıldığı ama pek az ilerleme sağlanabildiği, dinsel inancınsa hâlâ Tabu sayıldığı Türkiye için çok önemli bir kaynak niteliğinde.
Cem Akaş"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
101. "Muhakeme, insanlara kullansınlar diye verilmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
102. "Yaşamayı her insan için değerli kılan her şey, diğer insan edimleri üzerine bazı kısıtlamalar konulmasına bağlıdır."
- Özgürlük Üzerine
103. "İnsan, hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla düzeltebilir. Yalnızca deneyimle değil. Tartışma da olmak zorundadır ki deneyimin nasıl yorumlanacağı gösterilebilsin."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
104. "Cehaletin başlıca nedenlerinden biri çok şey bildiğine inanmaktır."
- Kadınların Özgürleşmesi
105. ""İnsanların mutluluğu için mutlaka gereken bir şey varsa, bu da onların günlük uğraşılarını sevmeleridir.""
- Kadınların Köleleştirilmesi
106. "İçinde bulunduğumuz çağ "inançtan yoksun ama kuşkuculuktan ödü kopan" bir çağ olarak tanımlanmıştır ve insanlar görüşlerinin doğruluğundan değil, onlar olmaksızın ne yapacaklarını bilemediklerinden emindir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
107. "Bireylerin davranışlarını kurallara göre düzenlemelerini öğütleyen şey, 'kendine nasıl davranılmasını istiyorsan başkasına da öyle davran' ilkesidir."
- Özgürlük Üzerine
108. ""Başkalarının denetimi altında olanlar, efendilerinin emirleri ve amaçları dışında nadiren suç işleyebilirler.""
- Kadınların Köleleştirilmesi
109. "Doğal olmayanın genellikle sadece alışılmış dışı olması ve alışılmış olan her şeyin doğal görünüyor olması ne kadar da doğrudur."
- Kadınların Özgürleşmesi
110. "Gerçeğin asıl avantajı şuradadır: Bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturulamayacak kadar ilerleyeceği olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
111. "Hakikatin yasaklanması, hakikatten bir şey eksiltmez."
- Özgürlük Üzerine
112. "Bir düşünürün en önemli görevi, içindeki ses onu nereye götürürse götürsün, o sesin peşini bırakmamaktır. Bunu yerine getirmeyenler büyük düşünür olamazlar."
- Özgürlük Üzerine
113. "Tarih zulüm tarafından susturulmuş hakikat örnekleri ile doludur. Hakikat sonsuza kadar yok edilemez ama, yüzyıllarca geri atılabilir."
- Hürriyet Üstüne
114. "Umut vaat eden bir yığın beynin ürkek karakterlerle birleşmesinden dolayı dünyanın neler kaybettiğini kim hesaplayabilir? Cesur bir düşünceyi sonuna kadar götürmeye cesaret edemez bunlar, çünkü kendilerini dinsiz ya da ahlaksız bir duruma düşürmesinden çekinirler."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
115. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur.."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
116. "Birey kendini başkalarının başına bela etmemelidir."
- Özgürlük Üzerine
117. "Dünyaya getirilecek çocuğa istenir bir yaşantının hiç değilse olağan gerçekleştirme olasılıklarını bile sağlamadan bu sorumluluğu yüklenmek -yani çocuk için bir bela mı, yoksa bir iyilik mi olacağı belirsiz hayat vererek onu dünyaya getirmek- o çocuğa karşı bir cinayettir."
- Özgürlük Üzerine
118. "İnsanlar kötülüğü,arzuları güçlü olduğundan değil, vicdanları zayıf olduğundan yaparlar."
- Özgürlük Üzerine
119. "Hakikatin yasaklanması,hakikatten bir şey eksiltmez."
- Özgürlük Üzerine
120. "Sonunda inanç, kişinin iç yaşamıyla neredeyse hiçbir bağlantı kuramaz hale gelir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
121. "Sokrates öldürülmüştü, ama Sokratik felsefe gökyüzündeki güneş gibi yükseldi ve bütün entelektüel dünyayı ışınlarıyla aydınlattı...
Toplumsal düzeydeki hoşgörüsüzlüğümüz kimseyi öldürmüyor, hiçbir görüşü ortadan kaldırmıyor..."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
122. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
123. "Gerçeğe olabildiğince yaklaşmış olduğumuza güven duyabiliriz. Hata yapabilir bir varlığın ulaşabileceği kesinlik derecesi budur, ona ulaşmanın tek yolu da budur"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
124. "Kamusal yetkinin kendi muhakemesiyle ve sorumluluğu ile yaptığı şeyler arasında, yanılmazlık varsayımının en güçlü olduğu durum, hatanın yaygınlaşmasını engellerken ortaya çıkar. Muhakeme, insanlara kullansınlar diye verilmiştir. Hatalı bir şekilde kullanabileceği için insanları mahkemelerini hiç kullanmamaları mı söylenmeli? Son derece zararlı olduğunu düşündükleri şeyleri yasaklamak, hata yapmazlık iddiası değil, onlara düşen görevi yerine getirmek, hataya düşme olasılığına rağmen kendi vicdanlarının sesine göre hareket etmektir. Hatalı olabilecekleri düşüncesiyle görüşlerimize uygun hareketlerde bulunmayacaksak, bütün bütün çıkarlarımızı boşlayacağız, hiçbir görevimizi yerine getirmeyeceğiz demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
125. "Gerçek şu ki günümüz insanları duygularını kaybetmiştir."
- Kadınların Köleleştirilmesi
126. ""Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
127. "kadınların düşünceleri,düşünen erkeklerinkine gerçeklik katarken erkeklerin düşünceleri kadınlarınkine hacim ve genişlik katar.”"
- Kadınların Köleleştirilmesi
128. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
129. "Hakikaten de hiç kimse kendi değer yargısının yalnızca kendisinin beğendiği bir şey olduğunu kabul etmiyor. Oysa gerçeklerle desteklenmeyen bir davranış kuralı, yalnız tek bir kişinin tercihi olarak sayılır."
- Özgürlük Üzerine
130. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
131. "Tartışmanın hangi tarafında olursa olsun, davranışlarında dürüstlük eksikliği, kötü niyet, önyargı ya da tahammülsüzlük görülen herkes kınanmalıdır; ama bu suçlara, kişinin hangi tarafı tuttuğuna bakılarak karar verilmemelidir, bizim tuttuğumuz tarafta olmasa bile: Rakiplerinin ve görüşlerinin ne olduğunu görecek sakinliğe ve bunları dile getirecek dürüstlüğe sahip olan, onların aleyhine hiçbir şeyi abartmayan, onların lehine olan ya da olabilecek hiçbir şeyi gizlemeyen herkes, onurlandırılmayı hak etmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
132. "Düşünce özgürlüğü sadece büyük düşünürler yetiştirmek için elzem değildir, aksine sıradan insanların ulaşabileceği en yüksek düşünce seviyesine ulaşması için olmazsa olmazdır."
- Özgürlük Üzerine
133. "Demokrasiyi ve aristokrasiyi, özel mülkü ve eşitliği, işbirliğini ve rekabeti, lüksü ve perhizi, toplumsallığı ve bireyselliği, özgürlüğü ve disiplini, günlük yaşamın tüm diğer karşıtlıkları savunan görüşler eşit derecede özgürce dile getirilmediği sürece, eşit beceri ve enerjiyle uygulanıp savunulmadığı sürece, iki unsurun da hak ettiğini bulması mümkün değildir; kantarın topuzu mutlaka bir yana kayacaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
134. "Devlet okullarında verilen eğitim, insanları şekillendirerek kuklalara çevirmeye yarayan bir araçtır."
- Özgürlük Üzerine
135. "Dünya da her birey için onun temasta bulunduğu bölümüdür; partisi, mezhebi, dini, toplumdaki sınıfıdır: Dünya dendiğinde kendi ülkesi ya da çağı gibi kapsamlı bir şeyi anlayan kişiye, neredeyse liberal ve açık görüşlü denebilir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
136. "Zihinsel özgürlüğümüzü yeniden yürürlüğe koymadığımız sürece de yeni bir başlangıç yapmamız mümkün olmayacaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
137. "Görüşlere karşı çıkıldığının duyulmaması, onların papağan gibi tekrarlanması gerektiği anlamına gelmez."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
138. "Tartışmanın hangi tarafında olursa olsun, davranışlarında dürüstlük eksikliği, kötü niyet, önyargı ya da tahammülsüzlük görülen herkes kınanmalıdır; ama bu suçlara, kişinin hangi tarafı tuttuğuna bakılarak karar verilmemelidir, bizim tuttuğumuz tarafta olmasa bile: Rakiplerinin ve görüşlerinin ne olduğunu görecek sakinliğe ve bunları dile getirecek dürüstlüğe sahip olan, onların aleyhine hiçbir şeyi abartmayan, onların lehine olan ya da olabilecek hiçbir şeyi gizlemeyen herkes, onurlandırılmayı hak etmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
139. "“Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir.”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
140. "‟⟮…⟯ Gerçeğin asıl avantajı şuradadır: Bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturulamayacak kadar ilerleyeceği olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar․”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
141. "Ahrete inanmayan bir kişinin yalancı olması zorunluysa bu, inananların yalan söylemesini engelleyen tek şey cehennem korkusu demektir, eğer engelliyorsa."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
142. "“Basın özgürlüğü”nün, ahlaksal olarak çökmüş ya da baskıcı bir yönetime karşı bir güvence olarak savunulmasını gerektirecek günlerin geride kaldığını umuyoruz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
143. "Kendi yaşamını başkalarının ya da yakın çevrelerinin yönetmesine izin veren bireyin,maymunların taklit yeteneğinden başka bir yeteneğe ihtiyacı yoktur."
- Özgürlük Üzerine
144. "Okuyan ve daha fazlasını yazan kadınlar, var olan koşullar altında, çelişkili ve huzur bozucu unsurlardır."
- Kadınların Özgürleşmesi
145. "Hakikat, hayatın bütün pratik işlerinde, zıtları bağdaştırma ve yaklaştırma meselesidir."
- Hürriyet Üstüne
146. ""İnancınızdan emin misiniz? İnancınız, onu kanunlarla koruma altına almanızı gerektirecek kadar zayıf mı?""
- Özgürlük Üzerine
147. "Tartışmanın hangi tarafında olursa olsun, davranışlarında dürüstlük eksikliği, kötü niyet, ön yargı ya da tahammülsüzlük görülen herkes kınanmalıdır; ama bu suçlara, kişinin hangi tarafı tuttuğuna bakılarak karar verilmemelidir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
148. "insan zihninde çok yönlülük her zaman bir istisna olmuştur, tek yönlülükse kural."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
149. "İnsanların gerçek için gösterdikleri gözükaralık, hata için gösterdiklerinden daha fazla değildir genellikle, yasal ve hatta toplumsal cezaların yeterli derecede uygulanmaya konması da, her ikisine yayılmasını engellemeyi çoğu zaman başarır. Gerçeği asıl avantajı şuradadır: bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanları genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturacak kadar ilerleyici olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
150. "Kişisel deneyim sonucu öğrenilmeden bir türlü tam olarak öğrenilmeyecek pek çok doğru vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
151. "...dördüncüsü, öğretinin kendisinin anlamı yitirilme ya da güçsüzleştirilme tehlikesiyle, karakter ve davranış üzerindeki yaşamsal etkisinden yoksun kalma tehlikesiyle karşılaşacaktır: dogma, kağıt üstünde bir inanca dönüşecek, hiçbir işe yaramayacak, ama toprak yüzeyini işgal edip, mantıktan ya da kişisel deneyimden gerçek ve kalpten gelen herhangi bir inancın yeşermesini engelleyecektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
152. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
153. "Başarmanı istiyormuş gibi davranan kişi, düşündüğünden daha fazla olabilir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
154. "İnsan zihninde çok yönlülük her zaman bir istisna olmuştur, tek yönlülükse kural."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
155. "Muhakemesi gerçekten güven duyulmayı hak eden bir kişiyi ele alalım, bu duruma nasıl gelmiştir?
Çünkü insanın konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolunun, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlemek, her türden zihnin konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemek olduğunu hissetmiştir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
156. "En sağlam inançlarımızın tek dayanağı, onların yanlışlığını kanıtlama konusunda tüm dünyaya yapılmış ve daima geçerli olan bir davettir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
157. "Bakamayacağı, doyuramayacağı ve eğitemeyeceği çocuğu dünyaya getirenler, hem şanssız çocuğa hem de topluma karşı ahlaki bir suç işlemektedir."
- Özgürlük Üzerine
158. "En sağlam inançlarımızın tek dayanağı, onların yanlışlığını kanıtlama konusunda tüm dünyaya yapılmış ve daima geçerli olan bir davettir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
159. "Bir çocuğu dünyaya getirmek, dünyadaki en büyük sorumluluklardan biridir."
- Özgürlük Üzerine
160. "İnsanoğlu,o kadar hoşgörüsüz bir varlıktır ki,istenilen dine inanma özgürlüğü dünyanın hiçbir yerinde kolaylıkla elde edilmemiştir."
- Özgürlük Üzerine
161. "Eğer siz bir fikri hiç tartışmaya sokmadan, doğrudan eleştirileri ortadan kaldırırsanız, o düşünceyi dogma haline getirirsiniz.Bu durum farklı fikirlerin gelişmesine engel olur."
- Özgürlük Üzerine
162. "Bir düşüncenin bastırılması bütün yaşayan insanlara, hatta gelecek nesillere karşı işlenmiş bir suçtur."
- Özgürlük Üzerine
163. "herhangi bir görüş susturulmuşsa, o görüş bilebildiğimiz kadarıyla doğru olabilir. Bunu inkar etmek, kendimizi hata yapmaz görmek demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
164. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
165. "Şiddetli dürtüler,ancak dengelenemedikleri durumlarda tehlikelidir. İnsanların kötü davranmasının sebebi, dürtülerinin güçlü olması değil, vicdanlarının zayıf olmasıdır."
- Özgürlük Üzerine
166. "İnsanoğlu, o kadar hoşgörüsüz bir varlıktır ki, istenilen dine inanma özgürlüğü dünyanın hiçbir yerinde kolaylıkla elde edilmemiştir."
- Özgürlük Üzerine
167. "Tarih, zulümlerle susmak zorunda bırakılmış doğrularla doludur."
- Özgürlük Üzerine
168. "Umut vaat eden bir yığın beynin ürkek karakterlerle birleşmesinden dolayı dünyanın neler kaybettiğini kim hesaplayabilir?"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
169. "Bir insanın bir konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolunun, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlemek, her türden zihnin bu konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
170. "İçinde bulunduğumuz çağda -ki “ inançtan yoksun ama kuşkuculuktan ödü kopan” bir çağ olarak tanımlanmıştır ve insanlar görüşlerinin doğruluğundan değil, onlar olmaksızın ne yapacaklarını bilmeyeceklerinden emindir- bir görüşün açık saldırılardan korunması gerektiği iddiaları, bu görüşün doğruluğuna değil, onun toplum için önemine dayandırılır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
171. "Yanıtlanması gereken şey dile getirilmeyecekse nasıl yanıtlanacak peki?"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
172. "Daha az özgürlüğün olduğu yerde güç tutkusu daha çoşkun ve vicransız olacaktır."
- Kadınların Özgürleşmesi
173. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
174. "Şiddetli dürtüler,ancak dengelenemedikleri durumlarda tehlikelidir. İnsanların kötü davranmasının sebebi, dürtülerinin güçlü olması değil, vicdanlarının zayıf olmasıdır."
- Özgürlük Üzerine
175. "İnsanoğlu, o kadar hoşgörüsüz bir varlıktır ki, istenilen dine inanma özgürlüğü dünyanın hiçbir yerinde kolaylıkla elde edilmemiştir."
- Özgürlük Üzerine
176. "İfade hürriyetini neden sonuna kadar savunmalıyız?
Kendi fikirlerimizin doğruluğundan emin olamayacağımız için. Bir fikri susturmuş olduğumuzda gerçeğin ne olduğunu bilme şansımızı da susturmuş oluruz. Bir fikri susturmak, kendimizin yanılmaz olduğunun bir ilanıdır."
- Özgürlük Üzerine
177. "Olası bütün görüşlerin dile getirilmesi özgürlüğünün en sınırsız şekilde kullanılmasının dinsel ya da felsefi hiziplerin sonunu getireceğini iddia ediyor değilim. Kapasitesi düşük insanların ciddi bir şekilde inandığı her doğru, dünyada başka bir doğru yokmuş gibi ya da en azından başka hiçbir doğru bu ilk doğruyu sınırlayamaz ya da koşullara bağlayamazmış gibi öne sürülecek, öğretilecek, hatta pek çok eylemin temelini oluşturacaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
178. "İnsanlar her iki tarafı da dinlemek zorunda bırakılıyorsa her zaman umut vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
179. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
180. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
181. "Düşüncenin ilerlemesini ve yaşam ile sosyal düzenlemeler üzerine iyi temellendirilmiş fikirlerin oluşumunu engelleyen tüm zorluklar arasında en büyüğü, insanlığın sahip olduğu ve kişiliğinin oluşumunu etkileyen tarifsiz cehaleti ve aymazlığıdır."
- Kadınların Köleleştirilmesi
182. "Mill, yaşamın amacının
"fayda ilkesi" değil,
"insan haysiyeti" olduğunu kabul etmektedir. İnsan yaşamında önemli olan şey, sadece insanın elde ettikleri değildir; bunların nasıl elde edildiği de en az onun kadar önemlidir."
- Hürriyet Üstüne
183. "Kadınların mutluluğunu onlardan başka kimse onlar için keşfedemez."
- Kadınların Özgürleşmesi
184. "Umut edilmektedir ki "basın özgürlüğünün" yozlaşmış ya da zorba bir idareye karşı koymak adına herhangi bir savunmaya gereksinim duyduğu zamanlar bir daha yaşanmasın."
- Özgürlük Üzerine
185. "Şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
186. ""İnsanlar ve hükümetler, ellerinden geleni yapmakla yükümlüdür. Mutlak kesinlik diye bir şey yok, ama insan yaşamı söz konusu olduğunda yeterli güvence diye bir şey var.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
187. "En kutsal insan bile, ölümünden sonra şeytanın ona karşı söyleyebileceği her şey bilinip tartılmadan onurlandırılamıyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
188. "Gerçeğin, yalnızca gerçek olduğu için, hatanın sahip olmadığı bir güce sahip olduğunu düşünmek ve zindanlara, kazıklara galebe çalışacağını sanmak boş duygusallıktan başka bir şey değildir. İnsanların gerçek için gösterdikleri gözü karalık, hata için gösterdiklerinden daha fazla değildir genellikle, yasal ve hatta toplumsal cezaların yeterli derecede uygulamaya konması da, her ikisinin yayılmasını engellemeyi çoğu zaman başarır. Gerçeğin asıl avantajı şuradadır: bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez Susturulalabilir, ama ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha Susturulamayacak kadar ilerleyici olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
189. "Bir düşüncenin susturulması insan ırkına karşı, başka bir deyişle yaşayan nesle olduğu gibi gelecek nesillere karşı da bir haydutluktur. Bu, sadece o düşünceye katılanlara karşı değil, aynı zamanda o düşünceye katılmayanlara karşı da bir soygunculuk anlamına gelir. Şayet düşünce doğru ise, insanlar yanlış olanı doğru olan ile değiştirme imkanından mahrum edilirler. Şayet yanlış ise, o zaman da onlar hemen hemen aynı derecede büyük bir faydayı, yani gerçeğin yanlışlıkla çarpışması sonucunda daha açık ve net biçimde anlaşılmasını ve daha canlı bir etki yaratması fırsatını elden kaçırmış olurlar."
- Hürriyet Üstüne
190. "“Basın özgürlüğü"nün, ahlaksal olarak çökmüş ya da baskıcı bir yönetime karşı bir güvence olarak savunulmasını gerektirecek günlerin geride kaldığını umuyoruz.”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
191. "Birincisi, herhangi bir görüş susturulmuşsa, o görüş bilebildiğimiz kadarıyla doğru olabilir. Bunu inkar etmek, kendimizi hata yapmaz görmek demektir"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
192. ""Yanıtlanması gereken şey dile getirilemeyecekse nasıl yanıtlanacak peki?""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
193. "Zihinsel özgürlüğümüzü yeniden yürürlüğe koymadığımız sürece de yeni bir başlangıç yapmamız mümkün olmayacaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
194. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır. Çağdaş yazarlardan biri, "karar verilmiş görüşün derin uykusu" derken çok doğru söylüyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
195. "Gerçeğin asıl avantajı şuradadır: Bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır,
ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturulamayacak kadar ilerleyeceği olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
196. "Bir düşüncenin dile getirilmesinin engellenmesine özel olan kötülük, bunun tüm insan ırkını yoksun bırakıyor olmasıdır.
Bir kişi hariç bütün insanlık aynı görüşte olsa, tek bir kişi karşı görüşte olsa, insanlığın o kişiyi susturma hakkı, o kişinin gücü yetse insanlığı susturma hakkından fazla değildir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
197. "Dinin canlandırılması adıyla bugünlerde öne sürülen şey, dar ve eğitilmemiş kafalarda her zaman yobazlığın da bir o kadar canlandırılması anlamına gelmiştir; bir halkta, bu ülkede her zaman orta sınıflarda görülen hoşgörüsüzlüğün güçlü ve daimi mayası varsa, zulüm görmeyi hak ettiğini hep düşündükleri insanlara etkin olarak zulmetmeye başlamaları için çok ufak bir kışkırtma yeterli olur. Bu ülkeyi, zihinsel özgürlüklerin yeri olmaktan alıkoyan şey budur insanların, onların önemli bulduğu barıştır reddedenler hakkındaki görüşleri ve besledikleri duygulardır. Uzun bir süreden beri, yasal cezaların başlıca kötülüğü, toplumsal damgayı güçlendirmesidir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
198. "Her türlü sorgulama fırsatına rağmen yanlış olduğu gösterilemeyen bir görüşün doğru olduğunu varsaymak ile yanlışlığının kanıtlanmasını engellemek için doğru olduğunu varsaymak arasında dünyalar kadar fark vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
199. "Tarih, zulümlerle susmak zorunda bırakılmış doğrularla doludur."
- Özgürlük Üzerine
200. "Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur. Tamamen bastırılamadığında, yüzyıllarca ertelenmesi mümkündür"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
201. "Susturmaya çalıştığımız görüşün yanlış bir görüş olduğundan hiçbir zaman emin olamayız; olsaydık bile, onu susturmak yine de kötülük olurdu."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
202. "-hiç bir alanda hiç kimsenin görüşü, eğer karşıtlarıyla aktif bir tartışma yürütmek için gerekli olacak zihinsel süreci kendi kendine ya da başkalarının empoze etmesiyle yaşamamışsa, bilgi denmeyi hak etmez.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
203. ""Her cağ, daha sonraki cağlarda yanlızca yanlış değil ayını zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
204. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır. Çağdaş yazarlardan biri, "karar verilmiş görüşün derin uykusu" derken çok doğru söylüyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
205. "Çağlar boyu ortaya çıkan inançsızların büyük bir bölümünün, sağlam kişilikli ve onurlu insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
206. "her çağ, daha sonraki çağlar da yalnızca yanlış değil aynı zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından red dedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
207. "İnsan arzularının en büyük hedefi güce sahip olmaktır."
- Kadınların Özgürleşmesi
208. ""Her cağ, daha sonraki cağlarda yanlızca yanlış değil ayını zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
209. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır. Çağdaş yazarlardan biri, "karar verilmiş görüşün derin uykusu" derken çok doğru söylüyor."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
210. "İnsan hatalarını tartışma ve deneyim yoluyla düzeltebilir. Yalnızca deneyimle değil. Tartışma da olmak zorundadır ki deneyimin nasıl yorumlanacağı gösterilsin."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
211. "Tartışmalar, şevk yaratacak kadar büyük ve önemli konulardan uzak durduğunda, bir halkın zihni temellerinden sarsılmaz ve en sıradan akla sahip bireylere bile düşünen canlılarınkine yakın bir onur düzeyine taşıyacak dürtü ortaya asla çıkmaz…"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
212. "Düşünce özgürlüğü sadece büyük düşünürler yetiştirmek için elzem değildir, aksine sıradan insanların ulaşabileceği en yüksek düşünce seviyesine ulaşması için olmazsa olmazdır."
- Özgürlük Üzerine
213. "Mutlak kesinlik diye bir şey yok, ama insan yaşamı söz konusu olduğunda yeterli güvence diye bir şey var."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
214. "Çağlar boyu ortaya çıkan inançsızların büyük bir bölümünün, sağlam kişilikli ve onurlu insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
215. "Genel kabul görmüş görüşlere karşı çıkan görüşler, ancak dillerine dikkat eder ve gereksiz saldırganlıktan büyük bir özenle kaçınırlarsa seslerini duyurabilir,"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
216. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir. Gerekçeleri iyi olabilir, kimse de onların yanlışlığını gösterememiş olabilir. Ama eğer o da karşı tarafın gerekçelerinin yanlışlığını aynı şekilde gösteremiyorsa; hatta onların ne olduğunu bile bilmiyorsa, iki görüşten herhangi birini seçmesi için yeterli nedeni yoktur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
217. "“Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur.”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
218. ""Topraklarında yaşayanlar arasında bir görev için daha uygun biri varken başkasını o göreve atayan hükümdar,Tanrı'ya ve Devlete karşı günah işlemiş olur"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
219. "- Bir milletin uygarlık seviyesini ölçmek isterseniz, derhal kadının hayat şartlarına bakın."
- Kadınların Köleleştirilmesi
220. "İnsanların yaptığı hataların yarısının nedeni, bir şey artık kuşkulu değilse onun hakkında düşünmeyi bırakmalarıdır"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
221. "“Basın özgürlüğü”nün, ahlaksal olarak çökmüş ya da baskıcı bir yönetime karşı bir güvence olarak savunulmasını gerektirecek günlerin geride kaldığını umuyoruz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
222. ""Bir insan bir konunun tamamını bilmeye yaklaşmasının tek yolunun, her türlü farklı görüşe sahip insanları dinlenmek, her türden zihnin bu konuya bakış biçimlerinin tümünü incelemektir.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
223. "Gerçeğin asıl avantajı şuradadır: Bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturulamayacak kadar ilerleyeceği olumlu koşulların ortaya çıkacağı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
224. "Çağlar boyu ortaya çıkan inançsızların büyük bir bölümünün, sağlam kişilikli ve onurlu insanlar olduğu tarihsel bir gerçektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
225. "Genel kabul görmüş görüşlere karşı çıkan görüşler, ancak dillerine dikkat eder ve gereksiz saldırganlıktan büyük bir özenle kaçınırlarsa seslerini duyurabilir,"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
226. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir. Gerekçeleri iyi olabilir, kimse de onların yanlışlığını gösterememiş olabilir. Ama eğer o da karşı tarafın gerekçelerinin yanlışlığını aynı şekilde gösteremiyorsa; hatta onların ne olduğunu bile bilmiyorsa, iki görüşten herhangi birini seçmesi için yeterli nedeni yoktur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
227. "“Tarih, baskı altında tutulmuş gerçeklerle doludur.”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
228. "En sağlam inançlarımızın tek dayanağı, onların yanlışlığını kanıtlama konusunda tüm dünyaya yapılmış ve daima geçerli olan bir davettir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
229. "Muhakemesi gerçekten güven duymayı hak eden bir kişiyi ele alalım, bu duruma nasıl gelmiştir? Çünkü söz konusu kişi, görüşleri ve davranışları ile ilgili eleştiriler zihnine açık tutmuştur. Çünkü ona karşı söylenebilecek her şeyi dinleme alışkanlığı vardır; eleştiriden haklı olduğu ölçüde yararlanma ve hatanın hata olduğunu hem kendine hem de bazı durumlarda başkalarına açıkça anlatma alışkanlığı vardır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
230. "‟⟮…⟯ İlk din şehitlerini taşlayanların kendilerinden daha kötü insanlar olduğunu düşünen Ortodoks Hristiyanlar, taş atanlardan birinin Aziz Pavlus olduğunu anımsamalı․
Bir hatanın etkileyiciliği, o"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
231. "Hükümetin şekli ne olursa olsun, bu özgürlüklere bütünü bakımından, saygı gösterilmeyen hiçbir toplum özgür değildir; bu özgürlüklerin mutlak biçimde ve koşula bağlı olmaksızın var olmadığı hiç bir toplum tam özgür değildir. Özgürlük denmeye değer biricik özgürlük, başkalarını mutluluklarından yoksun bırakmaya veya onların mutlu olma çabalarına engel olmaya kalkışmadığımız sürece, kendi iyiliğimizi kendi bildiğimiz yolda aramak özgürlüğüdür."
- Özgürlük Üzerine
232. ""Sokrates öldürülmüştü, ama Sokratik felsefe gökyüzündeki güneş gibi yükseldi ve bütün entelektüel dünyayı ışınlarıyla aydınlattı.""
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
233. "İlk Hristiyan şehitlerini taşlayanların kendilerinden daha kötü insanlar olduğunu düşünen Ortodoks Hristiyanlar, taş atanlardan birinin Aziz Pavlus olduğunu anımsalı."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
234. "Basit kafalar, onlara benimsetilen doğruların en bariz temellerini öğrendikten sonra, geri kalanı için otoritelere güvenebilir, ortaya atılabilecek her zorluğu çözecek bilgi ve beceriden yoksun olduklarını bilir ve konunun uzmanlarının, yapılmış ve yapılabilecek bütün itirazları yanıtlamış olduğunun güveniyle rahat edebilirler."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
235. "Bir görüşün yararlılığı da kendi başına bir görüştür; görüşün kendisi kadar tartışmalı, tartışmaya açık ve tartışma gerektiren bir şeydir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
236. "Kişisel bağımsızlığını bir mutluluk unsuru olarak gören kişi, bu bağımsızlığa kendinden kattıklarının önemini de değerlendirmelidir."
- Kadınların Özgürleşmesi
237. "Modern işçi, köleliğe mahkûmdur"
- Sosyalizm
238. "Bir görüş doğruysa, bir kez, iki kez, hatta pek çok kez susturulabilir, ama çağlar içinde onu yeniden keşfedecek insanlar genellikle çıkacaktır, ta ki baskıdan kurtulup bir daha susturulamayacak kadar ilerleyeceği olumlu koşulların ortaya çıktığı bir döneme denk gelene kadar."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
239. "Davanın yalnızca kendi tarafını bilen, davayı pek az biliyor demektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
240. "Beni kitaplara kaçıran ne çok insan var..."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
241. "Basit kafalar, onlara benimsetilen doğruların en bariz temellerini öğrendikten sonra, geri kalanı için otoritelere güvenebilir, ortaya atılabilecek her zorluğu çözecek bilgi ve beceriden yoksun olduklarını bilir ve konunun uzmanlarının, yapılmış ve yapılabilecek bütün itirazları yanıtlamış olduğunun güveniyle rahat edebilirler."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
242. "Bir görüşün yararlılığı da kendi başına bir görüştür; görüşün kendisi kadar tartışmalı, tartışmaya açık ve tartışma gerektiren bir şeydir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
243. "Eğer Hıristiyanlar, inançsızlara Hıristiyanlığa karşı adil davranmayı öğretmek istiyorsa, onlar da inançsızlığa karşı adil olmalıdır. Edebiyat tarihi ile en sıradan ilişkisi olanların bile bildiği gibi, en soylu ve en değerli ahlaki öğreti Hıristiyan inancını bilmeyenlerden değil, bilipte reddedenlerden gelmiştir, bu gerçeğin unutulmasının doğruya hiçbir yararı olmaz."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
244. "Bu metin de, düşünce özgürlüğünün on yıllardır tartışıldığı ama pek az ilerleme sağlanabildiği, dinsel inancınsa hala tabu sayıldığı Türkiye için çok önemli bir kaynak niteliğinde."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
245. "İnsanlar, kişisel tercihlerine ve duygularına göre taraf tutarlar."
- Özgürlük Üzerine
246. "Üçüncüsü, genel geçer görüş yalnızca doğru değil, doğrunun tamamı olsa bile; sıkı ve ciddi bir şekilde sorgulanmasına izin verilmedikçe ve bu şekilde sorgulanmadıkça, onunla karşılaşan insanların çoğu tarafından, akılcı temelleri anlaşılmadan ya da hissedilmeden, bir önyargı gibi kabul edilecektir."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
247. "‟⟮…⟯ Başka çağların, ülkelerin, mezheplerin, dinlerin, sınıfların ve partilerin, tam tersi görüşlere sahip olmuş olduğunu bilmek, onun bu kolektif yetkeye olan inancını sarsmaz․ Kendi dünyasına, diğer insanların itirazcı dünyalarına karşı haklı konumda olma sorumluluğu yükler; bu çok sayıdaki dünyadan hangisinin onun güveninin nesnesi olacağının rastlantıyla belirlenmiş olması onu hiç düşündürmez, Londra’da bir kilise müdavimi olmasına yol açan nedenlerin onu Pekin'de bir Budist ya da Konfüçyüsçü yapacağını aklına getirmez․ Oysa çağların insanlardan daha yanılmaz olmadığı kendi içinde gün gibi açıktır, savunu gerektirmez; her çağ, daha sonraki çağlarda yalnızca yanlış değil aynı zamanda saçma olarak değerlendirilen pek çok görüşe sahip olmuştur; şimdi yaygın olan pek çok görüş de gelecekteki çağlar tarafından reddedilecektir, tıpkı bir zamanlar yaygın olanların bugün reddedildiği gibi․”"
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
248. "Eğer Hıristiyanlar, inançsızlara Hıristiyanlığa karşı adil davranmayı öğretmek istiyorsa, onlar da inançsızlığa karşı adil olmalıdır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
249. "İnsanlar geliştikçe, tartışılan ya da kuşku duyulan öğretilerin sayısı sürekli azalacaktır."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine
250. "Dinin canlandırılması adıyla bugünlerde öne sürülen şey, dar ve eğitilmemiş kafalarda her zaman yobazlığın da bir o kadar canlandırılması anlamına gelmiştir; bir halkta, bu ülkede her zaman orta sınıflarda görülen hoşgörüsüzlüğün güçlü ve daimi mayası varsa, zulüm görmeyi hak ettiğini hep düşündükleri insanlara etkin olarak zulmetmeye başlamaları için çok ufak bir kışkırtma yeterli olur."
- Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine