Gurbet Hikayeleri - Yeraltında Dünya Var Kitap Bilgileri
Yazar: Refik Halid Karay
Tahmini Okuma Süresi: 10 sa. 12 dk.
Sayfa Sayısı: 360
Basım Tarihi: Aralık 2019
İlk Yayın Tarihi: 2006
Yayınevi: İnkılap Kitabevi
ISBN: 9789751029812
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
Format: Karton kapak
Gurbet Hikayeleri - Yeraltında Dünya Var Kitap Tanıtımı
"İstanbul'dan bahsedecektik. Uzakta kalanlar için İstanbul'un kaldırımları bozuk değildir, sokaklarda çamur ve süprüntü yoktur; tramvaylarda ve vapurlarda azap çekilmez. Musluklardan Terkos yerine kevser akar, sersemletici lodos ılık bir buse, dişleyici poyrazı bir serin nefestir. Bilhassa çölde onu konuşurken hep beyaz yelkenlerin kayıp gittiği şurup renkli denizler, avize gibi şıkırdayan pınarlar, ağızlarından şekerleme kadar tatlı sözler dökülen kızlar görürsünüz."
-Refik Halid Karay-
Memleket Hikâyeleri'nin devamı niteliğinde olan Gurbet Hikâyeleri'nde ikinci sürgünlüğünü geçirdiği Ortadoğu'yu güçlü kalemiyle resmeden Refik Halid Karay, hatıra karakterindeki satırlarıyla gurbette duyulan vatan hasretini somutlaştırarak okura taşıyor. Yeraltında Dünya Var'da ise memleketlerinin sınırları dışında yaşayan Nihan ve Nebil karakterlerine hayat verirken, aşk, yalnızlık ve macera temalarının arasında İstanbul hasretini işliyor.
(Tanıtım Bülteninden)
Gurbet Hikayeleri - Yeraltında Dünya Var Kitaptan Alıntılar
1. "~
musallat olurlar;
.
~"
2. "~
Emin olunuz, bütün bildiğimiz
.
~"
3. "~
.
~"
4. "~
.
~"
5. "~
Çoğunuz
,
denildiğini bilemezsiniz.
~"
6. "Engin denizde fırtınaya tutulduğumuz, yahut sisle çevrildiğimiz vakit de anamı hatırlardım. Şüpheli, tehlikeli bir vaziyette akla ana geliyor; kaç yaşında olursanız olunuz eğer Allah'a inanmıyorsanız onun yerini ana tutar, endişeye düştüğünüz zaman ananızı anarsınız. Ben ikisini de inanıyorum, şimdi ikisini de anıyorum."
7. ""Ruhum yuvasına dönmüş muhacir kuşların huzuruna kavuşmuştur. Yorgun lakin mesuttur...""
8. "Dünyaya ve insanlara karşı derin bir usanç..."
9. "Yalnızlık sevenler, kafa yönünden en çok yorulan insanlardır."
10. "Emin olunuz, bütün bildiğimiz hayvanların içinde en ihtiyatsız ve en ibret almazı insandır."
11. ""Yalnızlık sevenler, kafa yönünden en çok yorulan insanlardır.""
12. "Rüyaların renklisi nadirdir. Hatta keyif verici zehirler de, mesela esrar, morfin, eroin insanı renksiz bir aleme götürür; mavilikten mahrum göklerde uçar, gri sularda yürür, beje çalan bahçelerde gezer, kurşuni çiçekler toplarsınız. Ben şimdi ne tamamıyla renkli, ne de renksiz, fotoğrafçıların "sepia" dedikleri açık kahverenginde bir boşluktayım."
13. ""Görünüşler aldatıcıdır kaptanım.""
14. ".
Emin olunuz, bütün bildiğimiz hayvanların içinde en ihtiyatsız ve ibret almazı insandır.
."
15. "Yalnızken kendimi dinleyiş kadar yorucu ne vardır?"
Gurbet Hikayeleri - Yeraltında Dünya Var Kitap İncelemeleri
Gurbet Hikâyeleri ve Yeraltında Dünya Var, Karay'ın öykülerinin ve romanının aynı kitapta toplanmış hali.
Yazarımızın siyasi görüşleri ve eserleri nedeniyle yaşadığı dönemde tepki alması, Anadolunun çeşitli illerine ya da ülke dışına sürgün edilmesi, yaşamını derinden etkilemiş. Gurbet Hikâyeleri'nde yer alan öykülerde, ülkesinden ayrı düşmüş bir insanın, vatan hasretini iliklerinize kadar hissediyorsunuz. Hemen her öyküde kitabı kapatıp düşünmek, nefes almak, okuduklarınızı sindirmek ihtiyacı duyuyorsunuz. Uzun zamandır bu denli yürek burkan, sarsıcı öyküler, okumamıştım.
Öyküler kadar, roman kurgusu da çok başarılı. Yeraltında Dünya var, adını dolu dolu yaşatan, sürprizli bir eser olmuş, kısaca değinirsem;
Birinci Dünya Savaşı'ında, Filistin cephesinin çökmesiyle Alman birlikleri ellerinde kalan cephane sandıklarını Ferhan topraklarında bir çifliğe saklarlar. Sandıkların yerini belirten kroki yıllar sonra komiteciler için önemli olmaya başlar. Bir taraftan Ermeniler, diğer taraftan Almanlar, krokinin peşine düşerler. Ferhan topraklarında çiflik sahibi olan Nebil'in yolu tam bugünlerde Nihan'la kesişir. Bu tanışma tesadüf değildir. Bahsi geçen kroki Nebil'in çifliğindedir. Fakat Nebil ne krokiden ne de söz edilen defineden haberdardır.
Muhteşem bir kitap, iyi okumalar....
Refik Halit karay'ın okuduğum ikinci kitabı oldu. İlk kitabıyla üslubuna hayran kaldığım bir yazar oldu. Zâti eski Türkçeden kelimeler kullanan yazarları okumayı seviyorum. Peyami Safa, Sabahattin Ali vs. Yazarın dilini sevince istemsizce elim diğer kitaplarını gitti. Karay'ı okuma serüvenime "Gurbet Hikayeleri ve Yer Altında dünya var" kitabıyla devam ettim. Esasında iki kitap ama İnkılap Yayınlarının bu baskısında tek ciltte toplanmış. Yazar ömrünün bir kısmını sürgünde geçirdiği için deneyimlerinin kalemine yansımasıyla karşılaşıyoruz. Gurbet Hikâyeleri başlığı altında yazdığı öyküler pek iç açıcı olmasa da aralarında kulakta hoş seda bırakanlar da yok değil. Gelelim kitabımızın ikinci ve ilkinden tamamen bağımsız bölümüne. Zülfü Livaneli'ye ait kardeşimin Hikayesi kitabını okuduysanız benzer kurgularla karşılaşacaksınız ama Refik Halit karay'ın etki gücü mukayese edilemeyecek kadar kuvvetli. İkinci kitaba aşk romanı mı , psikolojik tahlil romanı mı desem açıkçası muallaktayım. Çünkü her iki konuda da oldukça başarılı. Yaşanılan hadiselerin Nebil'in ağzından okuyacaksınız ve yaşadıklarını anbean hissedeceksiniz. Aşkının kuvvetini, hislerinin karmakarışık oluşunu... Kendinizi Nebil'in yerine koyup onun gibi düşünüp ona hak vereceğiniz çok anlar olacak. Çok da "spoiler" vermek istemiyorum. Sadece hak ettiği değeri yeterince görmeyen bir eser olduğu kanısındayım, vesselam.
İyi okumalar
Dış tarafımdan bitkin, hevessizim ama geriye tepilmiş arzular yüzünden şuuraltı benliğim isyan hâlinde! Duyduğum çökkünlük o farkında olmadığım iç sarsıntının yorgunluğudur. Vücudumu teşkil eden küçük, zerre kadarcık arz'ımın yeraltındaki dünyasında hüküm süren ihtiyaç, yıprandırıcı tepkiyi yapıyor. Şuurluluğumun kavrayamadığı şiddetle istediğim bir şey var.
Çocukken balon alırdım. Gergin, içi dışı ışıklı, elden kaçınca havanın boşluğunda kaybolan hidrojen gazıyla dolu balonlardan...Yatarken karyolamın demirine bağlardım. Sabahleyin onu aynı güzellikte bulacağım ümidiyle yatağımdan fırlardım. Bir de bakardım ki ipliğine bağlı, küçülmüş, yarı pelteleşmiş ve rengi koyulaşmış bumburuşuk bir şey, uçmaya mecalsiz, yere yakın kötü kötü sallanıyor, gittikçe paçavralaşıyor. Sanki bu sabah benim kalbimin yerinde o balon duruyor, pörsüklüğünü görürcesine duyuyorum; jelatinle kauçuk arası eczalı kokusunu alıyorum. Çocukluğumdaki balonu sünepeleşmiş, artık uçmaya kudretsiz bulduğum zaman orta parmağıma takar, çeker, tırnağımın rengini değiştiren renkli şeffaflığını bir müddet seyreder, sonra yırtar, parçalar, atarım. Göğsümün içindekine aynı şeyi yapamadığıma kızıyorum.
...
Kitaptaki bu alıntı bana göre kitabın özeti niteliğinde...
Ve bu alıntıyı da cok beğendim, çok güzel anlatmış kahramanımızın hissiyatını yazarımız.
Ne yalan söyleyeyim çok da beklentiyle başlamayıp ilerleyen sayfalarında ciddi bir ilgi ve merakla okuduğum bir kitap oldu. Hemen edinip gönül rahatlığıyla okuyabilirsiniz. Kitabın ilk kısmı "Gurbet Hikayeleri", ikinci kısmı ise "Yeraltında Dünya Var" isimli bir roman. Gurbet Hikayeleri, yazarın Memleket Hikayeleri adlı kitabının devamı niteliğinde. Tek farkı hikâyeler Orta Doğu'da geçiyor çünkü yazarımız sürgünde. Gerçekliği itibarıyla da güzel bir eser. Benim asıl dikkatimi celbeden kısım roman olan ikinci kısım oldu. Neden şimdiye kadar bunu okumamıştım dedirten bir hisle bitirdim. Bence hak ettiği değeri görmemiş bir eser. Şekil olarak roman tekniğini muntazam şekilde kullanmış, konu olarak kısaca değinecek olursak; halasından ona miras kalmış Ferhan çiftliği ve arazisinin yeni sahibi, arasıra spleene tutulduğundan bahsedilen, şilep süvarisi, yakışıklı Nebil Bey'in -yakışıklı olduğu defalarca tasvir ediliyor- yağmurlu bir gece vakti bir arabanın içinde adeta cenge tutuştuğu kadınla yakınlaşmasıyla başlıyor. Buraya kadar her şey bir aşk romanı gibi evet. Daha sonra bizim yakışıklının bahçesinde bir kümbette esrarengiz bir definenin varlığı da hayatına giren bu kadınla beraber gün yüzüne çıkıyor. Ve yakışıklı kaptanımız kendini Ermeni ve Alman çetelerinden oluşan, sevdiği kadının, kâhyasının, dostlarının işin içinde olduğu -daha doğrusu bizim ve sevgili Nebil'in böyle sandığımız- bir oyunun içinde bulur. Oyun içinde bir oyun hemde. Daha fazla yazmayacağım. Son sayfasında bile sizi saşırtacak bir eser, pek keyifle okudum. Size de keyifli okumalar dilerim...
İncelemem Yeraltında dünya var romanına ilişkindir.
Romani cok sevdim. Bir cırpıda elimden bırakamadan sabaha kadar okudum. Sanirim bu durum romandaki sürükleyiciliği anlatmama yeter.
Romanın ana kahramanları Nebil ve Nihan'dır. Gizli kahraman kahya Davut'u da unutamayiz tabii. Klasik 1900'lü yillarin hikayeleri İstanbul'da yalida, köskde geçer, burda Refik Halid'in sürgün yillarinin geçtiği Beyrut'ta bir çiftlik de geçer.
Nebil eski bir deniz askeridir. Halasindan miras kalan arazide yaşar ama arazi ne arazidir. Özellikle arazinin altı.
Nihal ile Nebil bir gece tokatli siddetli bir olayla tanisirlar ve büyük aşklar nefretle başlar derlerya işte böyle.
Ana sürükleyici hikaye ise,
Birinci Dünya Savaşı'ında, Filistin cephesinin çökmesiyle Alman birlikleri ellerinde kalan cephane sandıklarını Ferhan topraklarında bir çifliğe saklarlar. Sandıkların yerini belirten kroki yıllar sonra komiteciler için önemli olmaya başlar. Bir taraftan Ermeniler, diğer taraftan Almanlar, krokinin peşine düşerler. Ferhan topraklarında çiflik sahibi olan Nebil'in yolu tam bugünlerde Nihan'la kesişir. Bu tanışma tesadüf değildir. Bahsi geçen kroki Nebil'in çifliğindedir. Fakat Nebil ne krokiden ne de söz edilen defineden haberdar değil ve üstüne üstlük Nebil'e deli olduğunu söylemeleri hikayeye daha da heyecan katar.
Hazine bulunacak midir?
Nebil ile Nihal aşkı ne olacaktır?
Nebil delirmiş midir?
Kahya Davut'un hikayedeki ana rolu nedir?
Tüm bu sorularin cevabi romanda...