Farabi En Beğenilen Sözleri
1. "Duymak istemeyenden daha sağır, görmek istemeyenden daha kör insan yoktur."
- Mutluluğun Kazanılması
2. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
3. "Bilgelik en mükemmel şeyin en mükemmel bilgi ile bilinmesidir."
- İdeal Devlet
4. "Her kalp kendi hüznünü kavrar.
Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
5. "Duymak istemeyenden daha sağır, görmek istemeyenden daha kör insan yoktur."
- Mutluluğun Kazanılması
6. "İlk var olan
İlk sevilen ve ilk âşık olunandır…"
- İdeal Devlet
7. "Eğer hedefler kötüyse, fikri kuvvetin keşfettiği araçlar da kötü, çirkin ve aşağılıktır."
- Mutluluğun Kazanılması
8. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
9. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güc alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
10. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
11. "Söylendiğine göre bu ilim, eski Irak halkı olan Kaidelilerde mevcuttu. Onlardan Mısır halkına geçmiş, oradan Yunanlara intikal etmiş, Süryaniler ve daha sonra Araplara geçinceye kadar da onlarda kalmıştır."
- Mutluluğun Kazanılması
12. "Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder."
- Mutluluğun Kazanılması
13. "Doğru olan şeyleri yapma konusunda kuvvetli bir azme sahip olmalıdır."
- Mutluluğun Kazanılması
14. "Bilgelik en mükemmel şeyin en mükemmel bilgi ile bilinmesidir."
- İdeal Devlet
15. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
16. "Her halini anlatan değersizleşir.
Herkese güvenen yolda kalır.
Her sırrını açığa vuran yalnızlaşır.
Her meziyetini ortaya koyan tükenir
Her bildiğini söyleyen cahil sayılır."
- Mutluluğun Kazanılması
17. "Kötülük ancak seçme ve iradenin ürünüdür."
- İdeal Devlet
18. "“Duymak istemeyenden daha sağır, görmek istemeyenden daha kör insan yoktur.”"
- Mutluluğun Kazanılması
19. "İnsan, şüphesiz ki başka bir şey yapmaya zorlanmadıkça, önce kendisine kolay gelen yönde hareket edecektir."
- Mutluluğun Kazanılması
20. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
21. "İlk Var Olan (mavcûd) bütün diğer var olanların varlığının (vucûd) ilk nedenidir (sabab). O her türlü eksiklikten (naks) münezzehtir. Buna karşılık O'ndan başka her varlıkta bir veya daha çok sayıda, bir tür eksiklik olması zorunludur."
- İdeal Devlet
22. "İnsana has kemale en üstün mutluluk denir."
- Mutluluğun Kazanılması
23. "İnsanları, kendileriyle hakiki anlamda mutluluğun elde edildiği seyler için birbirlerine yardım etmeyi amaçladıkları bir şehir, erdemli, mükemmel bir şehirdir(madinâ fâdıla)"
- İdeal Devlet
24. "İnsan, şüphesiz ki başka bir şey yapmaya zorlanmadıkça, önce kendisine kolay gelen yönde hareket edecektir."
- Mutluluğun Kazanılması
25. "Kalp, başka bir organdan emir almayan amir organdır. Ondan sonra beyin gelir. Beyin de amir bir organdır. Ancak onun amirliği birincil değil, ikincildir; O, kalbin emirlerine uyar ve bütün diğer organlara emreder. Çünkü onun kendisi kalbe hizmet eder Bütün diğer organlara kalbin tabii amacına uygun olarak hizmet ederler."
- İdeal Devlet
26. "Kalp, başka bir organdan emir almayan amir organdır. Ondan sonra beyin gelir. O, kalbin emirlerine uyar ve bütün diğer organlara emreder. O bir evin kâhyası ile karşılaştırılabilir. Çünkü kâhyanın kendisi evin sahibinin hizmetindedir. Evin diğer mensupları ise kâhyanın emrindedirler. O sanki ev sahibinin temsilcisidir...onun 'naibidir'..."
- İdeal Devlet
27. "İnsanları, mutluluğu elde etmek için birbirlerine yardım eden toplum, erdemli, mükemmel bir toplumdur."
- İdeal Devlet
28. "Eğer hedefler kötüyse, fikri kuvvetin keşfettiği araçlar da kötü, çirkin ve aşağılıktır."
- Mutluluğun Kazanılması
29. ""Demek ki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur.""
- Mutluluğun Kazanılması
30. "Her halini anlatan değersizleşir herkese güvenen yolda kalır.
Her sırrını açığa vuran yalnızlaşır
Her meziyetini ortaya koyan tükenir her bildiğini söyleyen cahil sayılır."
- Mutluluğun Kazanılması
31. "Allah, dilediğini nûruna kavuşturur."
- Mutluluğun Kazanılması
32. "Tahayyül kuvvetinin başka organlara dağılmış yardımcıları yoktur. O tektir ve onun da yeri kalptir."
- İdeal Devlet
33. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
34. "Akılsallar ve onları ifade eden sözlerde bizi koruyacak ve onlarla ilgili olarak hataya düşmemize engel olacak kanunlara zorunlu olarak ihtiyacımız vardır."
- İlimlerin Sayımı
35. "Var mısın ki yok olmaktan korkuyorsun.."
- Mutluluğun Kazanılması
36. "O halde adalet, zorla elde edilen hâkimiyettir."
- İdeal Devlet
37. "Bizde seven, üstün ve güzel değil, sevilen üstün ve güzeldir."
- İdeal Devlet
38. "Biz onu olduğu gibi düşünemeyecek kadar zayıfız."
- İdeal Devlet
39. "Herhangi birinin O'nu sevmesi veya sevmemesi, O'na aşık olması veya olmamasının bir önemi yoktur. O, ilk sevilen ve aşık olunandır."
- İdeal Devlet
40. "Bir şeyin bilgisi, akıl kuvvetiyle veya tahayyül kuvvetiyle veya duyusal algı ile elde edilir…"
- İdeal Devlet
41. "Bizde seven , üstün ve güzel değil, sevilen üstün ve güzeldir."
- İdeal Devlet
42. "İnsan, şüphesiz ki başka bir şey yapmaya zorlanmadıkça, önce kendisine kolay gelen yönde hareket edecektir."
- Mutluluğun Kazanılması
43. ""Her kalp kendi hüznünü kaplar.
Anlaşılmayı beklemeyin.""
- Mutluluğun Kazanılması
44. "Bir insan tek başına ve diğer birçok insanın yardımı olmaksızın mükemmelliğe ulaşamaz."
- Mutluluğun Kazanılması
45. "İlk var olan
İlk sevilen ve ilk âşık olunandır…"
- İdeal Devlet
46. "İnsan, yetkinliğe ancak aklı ile ulaşır."
- Mutluluğun Kazanılması
47. "İnsanın asıl amacı ona göre mutluluktur. Mutluluk bir başka şeyin gerçekleştirilmesi için bir araç olarak istenmeyen, bizzat peşinden koşulan en üstün iyidir."
- Mutluluğun Kazanılması
48. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
49. "İnsanı insan ilk yapan mertebe, bilfiil akıl almaya hazır olan kabul edici, alıcı tabii istidadın ortaya çıkmasıdır. Bu istidat, bütün insanlarda müşterektir."
- İdeal Devlet
50. "Bizde seven, üstün ve güzel değil, sevilen üstün ve güzeldir."
- İdeal Devlet
51. "...çoğunluğun ruhunda meydana gelen şey, bir hayal ya da ikna edici kanıt sayesinde sarih olur."
- Mutluluğun Kazanılması
52. "O’nun gerçekliği ve doğruluğu, gerçek ve doğru olmasından başka bir şey değildir."
- İdeal Devlet
53. "Her insanın yaradılışından gelen ve gerçekleştirmek zorunda olduğu şeylerle ilgili olarak başka bir insan ya da insanlarla birlikte hareket etmek vardır: Her insanın durumu budur. Demek ki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur."
- Mutluluğun Kazanılması
54. "Kötü ruhsal tavırların iyi tavırlarla çatışmasından ruh büyük bir ıstırap duyar."
- İdeal Devlet
55. "Bir aile reisi, o ev halkının karakterini şekillendirir ve onları eğitirse, çocuk ve gençlerin bakıcıları nasıl onların karakterini şekillendirir ve onu eğitirse, hükümdar da milletin karakterini şekillendirir ve onu eğitir."
- Mutluluğun Kazanılması
56. "Çünkü kimi zaman bir insan doğuştan öyle bir özelliğe sahiptir ki, ruhundaki kuvvet, onu genellikle belli bir erdemin gereğini yapmaya veya belli bir melekeyi geliştirmeye itebilir, bunların zıddına ise o denli kuvvetle sevk edilmez."
- Mutluluğun Kazanılması
57. "bütün erdemler içinde kuvvet bakımından en muazzam olması gereken erdem hangisidir?"
- Mutluluğun Kazanılması
58. "Şehir bir milletin yaşadığı toprakların bir parçası, millet üzerinde yaşanan dünyanın bütün toplumlarının bir parçasıdır."
- İdeal Devlet
59. "İlk Var Olan bütün diğer var olanların varlığının ilk nedenidir. Buna karşılık O'ndan başka her varlıkta bir veya daha çok sayıda, bir tür eksiklik olması zorunludur. Ancak İlk, tüm bu eksikliklerden arınmıştır."
- İdeal Devlet
60. "Her problemde istenen şey, onunla ilgili kesin doğruya ulaşmaktır, ancak çoğu zaman bu kesinliği elde edemeyiz."
- Mutluluğun Kazanılması
61. "İnsan her şeyin ölçüsüdür."
- İdeal Devlet
62. "Her halini anlatan değersizleşir herkese güvenen yolda kalır.
Her sırrını açığa vuran yalnızlaşır
Her meziyetini ortaya koyan tükenir her bildiğini söyleyen cahil sayılır."
- Mutluluğun Kazanılması
63. "...felsefenin hakkında kesin kanıtlar sunduğu her konuda din, ikna etmeyi amaçlayan açıklamalar yapar."
- Mutluluğun Kazanılması
64. "Çünkü bilgelik(hikma), en mükemmel şeyin en mükemmel bilgi ile bilinmesidir."
- İdeal Devlet
65. "İnsan sahip olduğu tabii yaratılışının kendisine verilmesinin gayesi olan mükemmelliğine, ancak birbiriyle yardımlaşan birçok insanın bir araya gelmesiyle ulaşabilir."
- İdeal Devlet
66. "Nefsçe hasta olanlar, hayal güçleri bozulduğundan, kötü alışkanlıklardan zevk alırlar."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
67. "Protagoras '' İnsan her şeyin ölçüsüdür. '' demişti. Platon ise, bilindiği gibi, '' Hayır, Tanrı her şeyin ölçüsüdür. '' diyerek buna karşı çıkmıştı."
- İdeal Devlet
68. "Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder."
- Mutluluğun Kazanılması
69. "“… sonra gelen, önce gelenin varlığını gerektirir.”"
- Mutluluğun Kazanılması
70. "Göksel cisimler 9 farklı mertebede 9 gruptan meydana gelirler. Her grubu tek bir dairesel cisim çevreler."
- İdeal Devlet
71. "Maddeden tamamen sıyrıldığımız zaman, zihinlerimizde ilk olana ait kavrayışımız tam olacaktır."
- İdeal Devlet
72. "Eğer bir toplum veya millet aynı gayenin gerçekleşmesi için uğraşırsa, o toplum veya millet faziletli olmaya hak kazanır."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
73. "Bilgisiz şehir halkı, siyasi ( medenî) bir topluluk oluşturur.
1) zorunlulukların bir araya getirdiği topluluk
2) kötü şehirlerde yaşayan kötü topluluk
3) Bayağı şehirlerde yaşayan bayağı topluluk
4)şeref düşkünü topluluk
5) Zorba şehirlerde yaşayan zorba topluluk
6) Demokratik şehir ve özgür yaşayan topluluk"
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
74. "Bizde seven, üstün ve güzel değil, sevilen üstün ve güzeldir. Ancak bu durumda, âşıkta, âşık olunanda (ma'şuk) olmayan başka bir yeti vardır. Çünkü bizde âşık, âşık olunanın aynısı değildir. İlk Olan'da ise âşık ile âşık olunan, seven ile sevilen aynıdır. Herhangi birinin O'nu sevmesi veya sevmemesi, O'na âşık olması veya olmamasının bir önemi yoktur. O, ilk sevilen ve âşık olunandır."
- İdeal Devlet
75. "İnsana has kemale en üstün mutluluk denir..."
- Mutluluğun Kazanılması
76. "Her problemde istenen şey, onunla kesin doğruya ulaşmaktır, ancak çoğu zaman bu kesinliği elde edemeyiz."
- Mutluluğun Kazanılması
77. "Suret, madde olmaksızın varlıkta devam edemez."
- İdeal Devlet
78. "Bedenlerin birbirinden farklılıkları sonsuz olduğundan, ruhların da birbirinden farklılıkları sonsuz olacaktır."
- İdeal Devlet
79. "Neticede insan bugün yapması gerektiği şeyi yapmamakta, yapması gerektiği şeyi yapmakta, doğru olmayan birçok şeyi doğru, doğru olan birçok şeyi ise yanlış, saçma görmektedir."
- İdeal Devlet
80. "Neticede insan bugün yapması gereken bir çok şeyi yapmamakta, yapmaması gereken şeyi yapmakta, doğru olmayan birçok şeyi doğru, doğru olan birçok şeyi ise yanlış, saçma görmektedir."
- İdeal Devlet
81. "Başkalarının iyiliğini isteyen bir kimse, ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte, iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir."
- Mutluluğun Kazanılması
82. "Bütün şehirlerdeki ve milletlerdeki birlik ve beraberliğin sebepleri aynı değildir. Menfaat, düşman korkusu, ortak savunma ve benzeri meseleler birlikte bulunmayı ve birlikte çaba göstermeyi gerektirir…"
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
83. "İlk ilke Tanrı’dır. Sonra gelen diğer tüm ilkeler de tanrısal ilkelerdir."
- Mutluluğun Kazanılması
84. "Karaciğer hem memur hem amir organdır. O kalbin bir memuru, ancak öd, böbrek ve benzeri diğer organların amiridir."
- İdeal Devlet
85. "Her kalp kendi hüznünü kavrar.
Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
86. "Kur'an hükümleri, diğer bir yönden de, ruhî murdarlıkları ve kirleri temizleyen, insan ruhunu arındıran bir hayat suyu gibidir"
- Mutluluğun Kazanılması
87. "Öğretim millet ve şehirlerde teorik erdemleri varlığa getirmektir.
Eğitim ise milletlerde ahlaki erdemleri ve pratik sanatları varlığa getirme yöntemidir."
- Mutluluğun Kazanılması
88. "İnsan, şüphesiz ki başka bir şey yapmaya zorlanmadıkça, önce kendine kolay gelen yönde hareket edecektir."
- Mutluluğun Kazanılması
89. "İlk Olan'da seven ve sevilen, öven ve övülen, âşık ile âşık olunan aynıdır. Bizde ise bunun tam tersidir. Bizde seven, üstün ve güzel değil, sevilen üstün ve güzeldir."
- İdeal Devlet
90. "Mesela bazıları maddeyi uçurum, karanlık veya su ile, yokluğu ise karanlık ile taklit eder."
- Mutluluğun Kazanılması
91. "Fârâbî'ye göre sırf iyi olduğu için iyiye ulaşmaya çalışmak en büyük saadettir."
- İlimlerin Sayımı
92. "Nitekim ışık da görünen şeylerin ilki, en güzeli ve en parlağıdır."
- İdeal Devlet
93. "Öğretim millet ve şehirlerde teorik erdemleri varlığa getirmektedir. Eğitim ise milletlerde ahlâkî erdemleri ve pratik sanatları varlığa getirme yönetimidir."
- Mutluluğun Kazanılması
94. "Kendisine karşı çıkan herkesi yenmek konusunda en başarılı olan kimse, en mutlu kimsedir."
- İdeal Devlet
95. "Kardeşim, beyhude ve kötü şeylerin sahasını bırak, hakikatleri kavrayıp, elde etmeğe bak! Ne bu dünya bizim için bir ebediyet evidir, ne de insan cihanda yenilmiyecek gibidir. Öteye gitme, biz nihayet bir küre üzerine düşmüş kararsız çizgilerden başka bir şey miyiz ki, kısılmış bir ibareden ehemmiyetsiz şeyler
için, birbirimize rekabet ve haset ederiz? Göklerin çevresi nemize yetmiyor ki, bu merkezde,
dünyada, sıkışıp duruyoruz."
- İlimlerin Sayımı
96. "Erdemli şehrin yöneticisi, rastgele bulunmuş herhangi bir insan olamaz. Çünkü yöneticilik iki şöyle olur: a) o insan, yaratılışı ve tabiatı bakımından yöneticiliğe istidatlı olmalıdır, b)O insan yöneticilikle ilgili iradi meleke ve tutumları kazanmış olmalıdır. "
- İdeal Devlet
97. "Çoğunluğun ruhunda meydana gelen şey, bir hayal ya da ikna edici kanıt sayesinde sarih olur."
- Mutluluğun Kazanılması
98. "Hakikatın kendisi ise ancak yanıltma ve çarpıtma ile reddedilebilir."
- İdeal Devlet
99. "(...) sonra gelen, önce gelenin varlığını gerektirir."
- Mutluluğun Kazanılması
100. "Nihai mükemmellik ise, mutluluktur. Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır. Çünkü o bu noktada cisim dışı ve maddeden bağımsız tözler grubuna dâhil olur ve ebediyen bu durumda kalır."
- İdeal Devlet
101. "Her halini anlatan değersizleşir herkese güvenen yolda kalır. Her sırrını açığa vuran yalnızlaşır
Her meziyetini ortaya koyan tükenir her bildiğini söyleyen cahil sayılır."
- Mutluluğun Kazanılması
102. "Zamanın ters, sohbetin faydasız, her reisin bezgin olduğunu ve her başın bir ağrı taşıdığını görünce, evime kapanıp, şeref ve haysiyetimi korudum ve, izzet olarak bununla kanaat ettim. Yanımda bulunan ve avucumda ışıldıyan hikmet şarabından içerim; içki arkadaşlarım mürekkep şişeleridir; musikim onların
çıkardığı seslerdir."
- İlimlerin Sayımı
103. "Saadet, insan faaliyetlerinin nihai meyvesidir. O, mutlak gayedir."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
104. "Cahil şehir, halkı mutluluğu bilmeyen, onu hatırına bile getirmeyen şehirdir. Onlar mutluluk konusunda aydınlatılsalar bile, onu ne anlayacak, ne de inanacaklardır."
- İdeal Devlet
105. "İnsanda genel olarak idrak edilen şeye karşı duyulan eğilim iradedir. Eğer o eğilim duyunun veya tahayyülün sonucu ise, genel bir adla, yani '' irade'' adıyla adlandırılır. Eğer o genel olarak düşünüp taşınmanın ve akılsal düşüncenin sonucu ise, ona ''seçme'' denir. Seçme özel olarak insanda bulunur, duyu veya tahayyülden doğan arzu, eğilim ise başka hayvanlarda da vardır."
- İdeal Devlet
106. "“../ bizim en çok reddettiğimiz ve kabul etmek istemeyeceğimiz şeylerin bize en yararlı şeyler olmaları mümkündür..”"
- İlimlerin Sayımı
107. ""Var mısın ki yok olmaktan korkuyorsun..""
- Mutluluğun Kazanılması
108. "Bizim en çok reddettiğimiz ve kabul etmek istemeyeceğimiz şeylerin bize en yararlı şeyler olmaları mümkündür."
- İlimlerin Sayımı
109. "Mutluluk salt iyiliktir. Mutluluğun başarılması ve elde edilmesi için yaralı olan her şey iyidir.
Herhangi bir şekilde mutluluğa giden yolu tıkayan her şey salt kötülüktür."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
110. "Kalp başka bir organdan emir almayan amir organdır. Ondan sonra beyin gelir. O kalbin emirlerine uyar ve bütün diğer organlara emreder. Çünkü onun kendisi kalbe hizmet eder."
- İdeal Devlet
111. "Zıtların her birinin tabiatı öyledir ki, içlerinden birinin yokluğu, her yerde diğerinin varlığını gerektirir."
- İdeal Devlet
112. "Acı duyan hasta, birtakım şeylerle meşgul olduğunda, ya bu acısı azalır veya onu hiç hissetmez, ancak kendisini meşgul eden şeylerin tesirinden sıyrıldığında acısı tekrar kendisini gösterirse, kendi kendisiyle yalnız kalır, o zaman bu hallerin verdiği ıstırabı duyar veya onun bilincine varır. Ebediyen de bu ıstırap içinde kalır."
- İdeal Devlet
113. "Haz, sevinç ve mutluluk ancak en güzel, en parlak ve en mükemmel olanın, en mükemmel bir idrakle idrak edilmesinin arkasından gelir ve ortaya çıkar."
- İdeal Devlet
114. "İnsan sahip olduğu tabii yaradılışının kendisine verilmesinin gayesi olan mükemmelliğine, ancak birbiriyle yardımlaşan birçok insanın bir araya gelmesiyle ulaşabilir."
- İdeal Devlet
115. "“Kalp, başka bir organdan emir almayan amir organdır. Ondan sonra beyin gelir."
- İdeal Devlet
116. "Görünen bir şey ne kadar mükemmel ve kuvvetli ise, ona ilişkin görme algımız da o kadar zayıftır."
- İdeal Devlet
117. "O halde tanrısal aleme yükselmenin ve mutluluğa erişmenin yolu bu dünyanın reddinden ve ondan kaçmaktan değil, onu bütün derinliği ve genişliği ile bilmekten geçer."
- İdeal Devlet
118. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
119. "“Doğruluğu ve doğru insanları, adaleti ve adil insanları sevmeli, arzu ettiği şeylerle ilgili olarak dikkafalı, kavgacı olmamalıdır. Yeme içme konusunda açgözlü olmamalı, şehvet, altın, gümüş ve benzeri şeyleri küçümsemeye dönük tabii bir eğilime sahip olmalıdır. Yüce ruhlu olmalı, halkın gözünde çirkin olan şeylerden kaçınmalıdır. Dindar olmalı, doğruluk ve adalete kolayca boyun eğmeli, kötülük ve adaletsizliğe karşı ise dirençli olmalıdır. Doğru olan şeyleri yapma konusunda kuvvetli bir azme sahip olmalıdır.”"
- Mutluluğun Kazanılması
120. "../dilin kurallarının bilinmesi, dilin doğru kullanılması her türlü zihinsel çalışmanın, düşüncenin temelidir ve hepsinden önce gelir.."
- İlimlerin Sayımı
121. "Olduğu gibi kalmayı tercih eden ve düşüncelerinde zanlarla yetinen, onlarla kanaat eden biri için ise mantık zorunlu değildir."
- İlimlerin Sayımı
122. "Maddenin varlığı suret içindir.Eger hiç bir suret var olmasaydı, madde var olmazdı."
- İdeal Devlet
123. ""Ama kendisi iyi değilse, ister kendisi, ister başkası için olsun gerçekten iyiyi nasıl isteyecek onun peşinden nasıl koşacaktır?""
- Mutluluğun Kazanılması
124. ""Eğitim;
kötü fiileri ortadan kaldırmalıdır,
zira tabii ve iradi kötülükler silinmeden
mutluluk elde edilmez.""
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
125. ""Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder.""
- Mutluluğun Kazanılması
126. "Mutluluk, kendisi için istenen, hiçbir zaman bir başka şeyin elde edilmesi için istenmeyen, "iyi"dir. Onun ötesinde, insanın elde edebileceği daha büyük bir şey yoktur."
- İdeal Devlet
127. "Mutluluk, kendisi için istenen, hiçbir zaman başka bir şeyin elde edilmesi için istenmeyen "iyi"dir. Onun ötesinde, insanın elde edebileceği daha büyük bir şey yoktur."
- İdeal Devlet
128. ""İnsan iyiyi, kötüyü; güzeli, çirkini birbirinden ayırt etmeye yarayan akıl ve fikir kabiliyetlerine sahip olmadıkça insan olma sürecini tamamlayamaz.""
- Mutluluğun Kazanılması
129. "... insan tek başına ve diğer birçok insanın yardımı olmaksızın mükemmelliğe ulaşamaz ."
- Mutluluğun Kazanılması
130. "Farabî’nin sistemini genel olarak bir spiritüalizm olarak nitelendirmek uygun olacaktır."
- İdeal Devlet
131. "İnsan varlığa geldiğinde ortaya çıkan ilk şey, kendisiyle beslendiği kuvvet, yani besleyici kuvvettir."
- İdeal Devlet
132. "... insan sahip olduğu tabii yaradılışının kendisine verilmesinin gayesi olan mükemmelliğine, ancak birbiriyle yardımlaşan birçok insanın bir araya gelmesiyle ulaşabilir."
- İdeal Devlet
133. "İnsan denen bu hayvanda doğuştan gelen bir sığınak arama ve türdeşleriyle birarada yaşama özelliği vardır; bu yüzden ona toplumsal hayvan ve siyasal hayvan denir."
- Mutluluğun Kazanılması
134. "Başkalarının iyiliğini isteyen bir kimse,
ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte, iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir."
- Mutluluğun Kazanılması
135. "Eğer hedefler kötüyse, fikrî kuvvetin keşfettiği araçlar da kötü, çirkin ve aşağılıktır. Hedefler iyi olduğu zannedilen şeylerde, onlara ulaşılmasında faydalı olan araçlar da sadece iyi oldukları zannedilen şeylerdir."
- Mutluluğun Kazanılması
136. "İnsanın asıl amacı, ona göre mutluluktur. Mutluluk bir başka şeyin gerçekleştirilmesi için bir araç olarak istenmeyen, bizzat peşinden koşulan en üstün iyidir."
- Mutluluğun Kazanılması
137. "Bir şeyi tasavvur ettirmenin iki yolu vardır: Birincisi (o şeyin) özünün akılla algılanmasını sağlamak, ikincisi (o şeye) benzer bir misalle tahayyül ettirmektir."
- Mutluluğun Kazanılması
138. "Var olanların her biri, iki şey ile kaimdir: onlardan biri, var olana nispeti, yatağa göre yatağın tahtasının nispeti gibi olan şeydir. Diğerinin ona nispeti ise, yatağa göre yatağın biçiminin nispeti gibidir. "
- İdeal Devlet
139. ""Değer verin ya da vermeyin,
ama asla verir gibi yapmayın..""
- Mutluluğun Kazanılması
140. "Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder."
- Mutluluğun Kazanılması
141. ""Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır.""
- İdeal Devlet
142. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
143. "O halde ezen kişinin ezileni kendisine köle yapması adalete uygun olduğu gibi, ezilen kişinin ezen kişi için en yararlı olan şeyi yapması da adalete uygundur."
- İdeal Devlet
144. "İnsanda, başta düşünülen şeylerin bazısına yönelik arzu ve çıkarsadığı, sonuca vardığı şeylerin bazısına yönelme, bazısından da kaçınma isteği de ortaya çıkar."
- İdeal Devlet
145. "Çünkü bir olmanın anlamlarından biri, her bir var olanı diğer tüm var olanlardan ayıran, kendi özel varlığıdır..."
- İdeal Devlet
146. ""Bir insan tek başına ve diğer birçok
insanın yardımı olmaksızın mükemmelliğe
ulaşamaz.""
- Mutluluğun Kazanılması
147. "(...) sonra gelen, önce gelenin varlığını gerektirir."
- Mutluluğun Kazanılması
148. "Zıtların her birinin tabiatı öyledir ki, içlerinden birinin yokluğu, her yerde diğerinin varlığını gerektirir."
- İdeal Devlet
149. ""Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder.""
- Mutluluğun Kazanılması
150. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
151. ""Bilgi edinmeyi, öğrenmeyi (ta'allum) sevmeli, ona kendini vermeli, öğrenmenin zahmetlerini yenmeli, içerdiği mihnetlere katlanmalı, bunları yorucu, eziyet verici bulmamalıdır.""
- İdeal Devlet
152. "Görünen bir şey ne kadar mükemmel ve kuvvetli ise, ona ilişkin görme algımız o kadar zayıftır. Bunun nedeni, görünen şeyin gizli veya kusurlu olması değildir. Tersine, o kendisi bakımından en büyük parlaklık ve açıklığa sahiptir; bunun nedeni, O'nun mükemmelliğinin gözleri kamaştıran ışığının bakışımızı köreltmesidir."
- İdeal Devlet
153. "Bir şey kendi özünden ne kadar hoşlanır ve ondan ne kadar haz ve mutluluk duyarsa ,onu o kadar sever ve ondan o kadar gurur duyar."
- İdeal Devlet
154. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
155. "Bir varlığın varlıklar için ilke en mükemmel anlamda bütün kusurlardan uzak adı geçen varlıkların - kendisiyle - kendisinden ötürü ve kendisi için - var olduğu varlıktır. Bunu anladıktan sonra bu varlık onların ilkesi ve varlıklarının nedeni olduğu için diğer varlıkların sahip olduğu özellikleri araştırmalıdır."
- Mutluluğun Kazanılması
156. "|Varoluş ilkeleri
Nedensiz var olması imkansız olmayan varlık. Bu, diğer varlıkların varlığının en son ilkesidir ve bu şeyin sadece bilgisinin ilkelerine sahibiz."
- Mutluluğun Kazanılması
157. "o ne bir maddedir ne de bir madde veya nesnede kaimdir; tersine O'nun varlığı her türlü madde veya nesne olma durumlarından bağımsızdır. O'nun sureti de yoktur; çünkü suret ancak madde de olabilir. Eğer O'nun bir sureti olsaydı, özünün madde ve suretten meydana gelmesi gerekirdi."
- İdeal Devlet
158. "...eskilere göre din, felsefenin bir taklididir. İkisi de aynı konuları içerir ve varlıkların ilkeleri hakkında bilgi verir."
- Mutluluğun Kazanılması
159. "“Demek ki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur.”"
- Mutluluğun Kazanılması
160. "Bize gerçekten mutluluk verebilecek şeyler erdemli fiillerdir."
- İlimlerin Sayımı
161. "İlk Var Olan’dan İkinci Var Olan’ın varlığı taşar. Bu İkinci Var Olan da hiçbir şekilde cisimsel olmayan bir tözdür ve o maddede değildir. O, hem kendi özünü hem de İlk Var Olan’ı düşünür. Kendi özünden düşündüğü şey, özünden başkası değildir. İlk Var Olan’ı düşünmesinden dolayı kendinden zorunlu olarak Üçüncü Var Olan çıkar."
- İdeal Devlet
162. "İlk Var Olan, bütün diğer var olanların varlığının ilk nedenidir."
- İdeal Devlet
163. "Kötü ruhsal tavırların iyi tavırlarla çatışmasından ruh büyük bir ıstırap duyar."
- İdeal Devlet
164. "sanki bu beş duyu bu kuvveti uyarır ve sanki onların her biri özel bir tür haberle veya memleketin bir bölgesinden kendisine ayrı bir haber getirmekle görevlendirilmiş habercilerdir."
- İdeal Devlet
165. "“../(mantık)bütün toplulukların dillerinde ortak olan kanunları” verir.."
- İlimlerin Sayımı
166. "İnsan öyle bir varlıktır ki aklı ile idrak edemeyeceği ve aklının anlamakta âciz kaldığı şeyleri ancak vahiy yoluyla dinlerden öğrenebilir."
- İlimlerin Sayımı
167. "Mutluluğa engel olan filler kötü şeyler, yani kötü fillerdir. Bu fiillerin doğduğu istidatlar ve melekeler ise eksiklikler (nakais), erdemsizlikler (razail) ve aşağılık nitelikerdir (hasâis)."
- İdeal Devlet
168. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
169. "İnsan denen bu hayvanda doğuştan gelen bir sığınak ve türdeşleriyle bir arada yaşama özelliği vardır; bu yüzden de ona toplumsal hayvan ve siyasal hayvan denir."
- Mutluluğun Kazanılması
170. "../herhangi bir zamanda felsefe, yönetimin bir parçası olmaktan çıkarsa, bütün diğer şartlar bu yönetimde mevcut olsalar bile, erdemli şehir hükümdarsız kalmış olacak(tır).."
- İdeal Devlet
171. "Bazıları ise bir şeyin insana uzaktan veya rüyada görüldüğü şekilde müphem olarak hakikatin var olduğuna, ancak bazı nedenler yüzünden idrak edilemediği ve edilemeyeceğine inanırlar. Böylece onlar hakikati bilen veya onu idrak ettiğini düşünen insanlara karşı duydukları hasetten, onların idrak ettikleri şeyin yanlış ve değersiz olduğunu göstermeye çalışırlar."
- İdeal Devlet
172. "Cahil şehir, halkı mutluluğu bilmeyen, onu hatırına bile getirmeyen şehirdir. Onlar mutluluk konusunda aydınlatılsalar bile, onu ne anlayacak, ne de inanacaklardır. Onların bildiği tek iyi şey, görünüşte iyi oldukları zannedilen bazı şeylerdir ki, bunlar beden sağlığı, zenginlik, şehevi zevkler, insanın kendi arzularının peşinden koşma serbestliği, saygı ve itibar görme gibi hayatta gaye oldukları düşünülen şeylerdir. Cahil şehrin halkına göre bunların her biri bir tür mutluluktur ve en büyük, en tam mutluluk da bunları toplamıdır. Onların zıddı olan şeyler, yani hastalık, yoksulluk, zevklerden mahrum olma, arzuların peşinden koşmada serbest olmama, saygı ve itibar görmeme de kötülüklerdir."
- İdeal Devlet
173. "Bir olmanın anlamlarından biri, her bir var olanı diğer tüm var olanlardan ayıran, kendi özel varlığıdır."
- İdeal Devlet
174. "O halde tanrısal aleme yükselmenin ve mutluluğa erişmenin yolu bu dünyanın reddinden ve ondan kaçmaktan değil, onu bütün derinliği ve genişliği ile bilmekten geçer."
- İdeal Devlet
175. "Tabii istidat edilgin aklın maddesi, edilgen akıl kazanılmış aklın maddesi, kazanılmış akıl da Faal Akıl’ın maddesi kılındığında ve bütün bunlar bir ve aynı şeymiş gibi ele alındığında, bu insan, kendisine Faal Akıl’ın indiği insan olur."
- İdeal Devlet
176. "İnsan aklı;
maddeden ne kadar uzaklaşırsa
O derece olgunlaşır."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
177. "...Öte yandan ruhsal hallerin, bazısı daha çok, bazısı daha az olmak üzere, bedenlerin mizaçlarına tabi oldukları
da ortaya çıkmıştı. Çünkü her ruhsal hal, içinde bulunduğu bedeninin gerektirdiği biçimde olur. İşte bunlardan çıkan zorunlu sonuç, içinde bulundukları bedenler farklı olduğu için, ruhsal hallerin de farklı olacağıdır. Bedenlerin birbirlerinden farklılıkları sonsuz olduğundan, ruhların da birbirlerinden
farklılıkları sonsuz olacaktır."
- İdeal Devlet
178. "Gerçek anlamda tam, mükemmel bir filozof, hem teorik ilimlere sahip, hem de onları diğer insanların yararına, söz konusu insanların imkanları ölçüsünde kullanma gücüne sahip olan kişilerdir."
- Mutluluğun Kazanılması
179. "... her varlık , varlık düzenindeki özel konumuna uygun olarak gerçekleştirme imkanına sahip olduğu en yüksek Kemal’e erişmek için meydana getirilmiştir ."
- Mutluluğun Kazanılması
180. "Başkalarının iyiliğini isteyen bir kimse , ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte , iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir ."
- Mutluluğun Kazanılması
181. "Felsefe, bir gelenek olarak kimseye ait değildir, herkese aittir. Farabî, Peygamber’e atfedilen şu ünlü söze pek yakındır: ‘Felsefe(hikmet), müminin kaybolmuş malıdır. Nerede bulursa almalıdır.’"
- İdeal Devlet
182. "Yatağa göre yatağın tahtası gibi olan şey, madde ve heyuladır* ; yatağa göre yatağın biçimi gibi olan şey ise suret, şekil ve bunlarla aynı cinsten olan şeylerdir.
*: Evrenin ilk maddesi, ‘arkhe’ anlamındadır."
- İdeal Devlet
183. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin.."
- Mutluluğun Kazanılması
184. "Her halini anlatan değersizleşir herkese güvenen yolda kalır.
Her sırrını açığa vuran yalnızlaşır.
Her meziyetini ortaya koyan tükenir, her bildiğini
söyleyen cahil sayılır."
- Mutluluğun Kazanılması
185. "İnsanlar bir kez zorla elde ettikleri nimetlere sahip oldular mı, bu nimetlerin korunması, devam ettirilmesi, giderek çoğaltılması gerektiğini düşünürler. Çünkü bu yapılmadığı takdirde onlar ortadan kalkacaklardır."
- İdeal Devlet
186. ""Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır.""
- İdeal Devlet
187. "İlk var olan bütün diğer var olanların varlığının ilk nedenidir."
- İdeal Devlet
188. "Cahil ve yanlış görüş içinde olan (dâll) şehirler, dinleri eskilerin yanlış fikirlerinden doğmuş şehirlerdir."
- İdeal Devlet
189. "Kuran'ı ve genel olarak İslam'ı, İslam toplumunun ve kültürünün gelişim tarihinde farklı çağlar, farklı şekillerde okumuşlardır. Kelamcıların kanıt, delil ve diyalektik gördükleri yerde mutasavvıflar sezgi, duygu ve aşk görmüşlerdir. Fıkıhçıların bir yasa olarak okudukları Kuran'ı başta Gazzali'nin kendisi olmak üzere birçokları bir ahlâk olarak okumuşlardır. Aynı tartışma ve farklı bakış açıları zamanımızda da devam etmektedir. Öyle anlaşılmaktadır ki Farabî de Kuran'ı bir "felsefe" olarak okumanın veya felsefenin bakış açısından okumanın onun en iyi okuma biçimi olduğu üzerinde ısrar etmiştir."
- İdeal Devlet
190. "Protagoras '' İnsan her şeyin ölçüsüdür. '' demişti. Platon ise, bilindiği gibi, '' Hayır, Tanrı her şeyin ölçüsüdür. '' diyerek buna karşı çıkmıştı."
- İdeal Devlet
191. "Bilgi ile yapılan az amel, cehâlet ile yapılan çok amelden daha hayırlıdır."
- Mutluluğun Kazanılması
192. "Dil ve düşünceye sahip olan hayvanın üstünde, ondan daha üstün bir varlık yoktur ."
- İdeal Devlet
193. ""O halde adalet, zorla elde edilen hâkimiyettir.""
- İdeal Devlet
194. "Felsefenin ispat ettiği her konuda din ikna eder."
- Mutluluğun Kazanılması
195. "Olduğu gibi kalmayı tercih eden ve düşüncelerinde zanlarla yetinen, onlarla kanaat eden biri için ise mantık zorunlu değildir.."
- İlimlerin Sayımı
196. ""Zıtların her birinin tabiatı öyledir ki, içlerinden birinin yokluğu, her yerde diğerinin varlığını gerektirir.""
- İdeal Devlet
197. "Tahayyül kuvvetinin başka organlara dağılmış yardımcıları yoktur. O tektir ve onun da yeri kalptir."
- İdeal Devlet
198. "Olayların nesnel olarak ve gerçekte ne oldukları değil, bizim için, bizim kavrayışımız açısından ne olduklarıdır bizi mutlu ya da mutsuz kılan."
- Mutluluğun Kazanılması
199. "O halde adalet, zorla elde edilen hâkimiyettir."
- İdeal Devlet
200. "Her insanın yaratılışdan gelen ve gerçekleşmek zorunda olduğu şeylerle ilgili olarak başka bir insan ya da insanlarla birlikte hareket etmek vardır: Her insanın durumu budur."
- Mutluluğun Kazanılması
201. ""Var mısın ki yok olmaktan korkuyorsun...""
- Mutluluğun Kazanılması
202. "“Zamânın ters, sohbetin faydasız, herkesin bezgin ve her başın bir ağrı taşıdığını görünce, evime kapanıp haysiyetimi korudum.”"
- İlimlerin Sayımı
203. "Başkalarının iyiliğini isteyen kimse, ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte, iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir."
- Mutluluğun Kazanılması
204. ""Demek ki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur.""
- Mutluluğun Kazanılması
205. "Neticede insan bugün yapması gereken şeyi yapmamakta, yapmaması gereken şeyi yapmakta, doğru olmayan birçok şeyi doğru, doğru olan birçok şeyi ise yanlış, saçma görmektedir."
- İdeal Devlet
206. "Her insan, yaşamak ve üstün mükemmeliyetlere ulaşmak için yaradılışta bir çok şeylere muhtaç olup bunların hepsini tek başına sağlayamaz. Her insan bunun için, çok kimselerin bir araya gelmesine muhtaçdır. Her ferd bu ihtiyaçlardan ancak üzerine düşeni yapar. Bütün insanların birbirleri karşısındaki durumları da bu merkezdedir. Böylece her ferd, tabiatindeki mükemmelleşme ihtiyacım, ancak muhtelif insanların - yardımlaşma maksadiyle - bir araya gelmeleriyle elde edilebilir."
- El-Medinetü'l-Fadıla (Felsefi Piyes)
207. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
208. "../insanın fiilleri genellikle zan ve ilminden çok tahayyüllerine tabidir.."
- İlimlerin Sayımı
209. "Eğer biz mantık bilmezsek ve elimizde düşüncelerin doğru veya yanlışlığını sınayacağımız bir ölçü yoksa, ya bu kişilerin hepsinin haklı olduğu kanaatini taşırız veya onların hepsinin hatalı olduklarını düşünürüz veya onlar arasında bir ayrım yapmaya koyuluruz. Ama bütün bunları hiçbir şey hakkında kesin bir bilgimiz olmaksızın, tesadüfi bir tarzda yapmış oluruz. Dolayısıyla, hakkında iyi bir kanaate vardığımız kişilerin aslında aldatıcı, sahtekâr olup olmadıklarından emin olamayız. Yanlış yapan birinin tuzağına düşüp farkına varmaksızın bizimle alay eden birine yardım edebiliriz, hatalı olduğunu düşündüğümüz biri doğru olabilir ve biz yine farkına varmaksızın onu reddetmiş olabiliriz."
- İlimlerin Sayımı
210. "Adalet zorla elde edilen hakimiyettir. Adalet, her kim olursa olsun, insanın yolu üzerinde dikilen varlığın ezilmesidir."
- İdeal Devlet
211. ""Özgür insan hiçbir şeyi köle gibi öğrenmemeli. Bedene zorla yaptırılan işlerin bedene bir zararı olmasa da zorla öğrenilen hiçbir şey kafada kalmaz.”"
- İdeal Devlet
212. "Felsefe ile şeriat sütkardeştirler."
- İdeal Devlet
213. "Saadet, insan faaliyetlerinin nihai meyvesidir.
O, mutlak gayedir."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
214. ""En mükemmel bilgi, kalıcı olan ve ortadan kalkması mümkün olmayan şeyin, yine ortadan kalkması mümkün olmayan kalıcı bir bilgi ile bilinmesidir.""
- İdeal Devlet
215. "Çünkü Ay küresi Satürn küresinden daha hızlı hareket eder."
- İdeal Devlet
216. "Demek ki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur.
İnsan denen bu hayvanda doğuştan gelen bir sığınak arama ve türdeşleriyle bir arada yaşama özelliği vardır; bu yüzden de ona
denir."
- Mutluluğun Kazanılması
217. "Her problemde istenen şey , onunla ilgili kesin doğruya ulaşmaktır , ancak çoğu zaman bu kesinliği elde edemeyiz ."
- Mutluluğun Kazanılması
218. "“Kitabı beş bölüme ayıracağız.
Birincisi dil ilmi ve kısımları,
ikincisi mantık ilmi ve kısımları,
üçüncüsü matematik ilimler,
dördüncüsü tabiat ilmi ve kısımları ile metafizik ilmi ve kısımları,
beşincisi ise siyaset ilmi ve kısımları..”"
- İlimlerin Sayımı
219. "“Hükümdarın durumu, ev halkını idare eden, çocuk ve gençlere bakan kişilerin durumuyla aynıdır .
Çünkü Nasıl ki bir aile reisi, o ev halkının karakterini şekillendirir ve onları eğitirse , çocuk ve gençlerin bakıcıları nasıl onların karakterini şekillendirir ve onları eğitirse, hükümdarda milletin karakterini şekillendirir ve onu eğitir.”:::!!!"
- Mutluluğun Kazanılması
220. "Bir şey, varlığında maddeye muhtaç olmadığı takdirde, tözü bakımından bilfiil akıl olur. İşte İlk Olan’ın durumu da budur. O halde O, bilfiil akıldır. O, aynı zamanda tözü bakımından akılsaldır."
- İdeal Devlet
221. "O sanki ev sahibinin temsilcisidir, onun yerini tutar, onun naibidir ve ev sahibinin uğraşması mümkün olmayan şeylerle uğraşır."
- İdeal Devlet
222. "Bedenlerin birbirinden farklılıkları sonsuz olduğundan, ruhların da birbirlerinden farklılıkları sonsuz olacaktır."
- İdeal Devlet
223. "Gerçekten insan ancak bu ilkelerin yardımıyla bu mükemmelliğe erişmek üzere çaba sarf ettiğinde ulaşabilir…
Demekki mükemmelliğe bir nebze olsun erişebilmek için, her insan diğer insanlar arasında yaşamaya ve onlarla ilişki kurmaya mecburdur.
İnsan denen bu hayvanda doğuştan gelen bir sığınak arama ve türdeşleriyle bir arada yaşama özelliği vardır; bu yüzden de ona toplumsal hayvan ve siyasal hayvan denir.
İşte burada, bu akılsal ilkeleri ve insanın, mükemmelliğe ulaşma çabasında kullandığı fiil ve melekleri araştırarak başka bir ilim de başka bir araştırma yöntemi, bundan da insan ilmi ve siyaset ilmi doğar."
- Mutluluğun Kazanılması
224. "...sevgi, insanlarda bulunan bir haldir, ve o, insanların varlığını O'na borçlu oldukları töz değildir. Onların bu halleri ilk olandan çıkmıştır. Çünkü ilk olanın tözü öyle bir tözdür ki, birçok var olan, kendilerini birbirleriyle birleştiren, bağdaştıran ve bir düzen teşkil etmelerini sağlayan hallerini de ondan almışlardır.'"
- İdeal Devlet
225. "Ortaçağ Hristiyan, Yahudi ve Müslüman siyaset filozoflarının, antik siyaset felsefesinin öğretisine katkısı, bu doğayı Tanrı'ya bağlaması ve bu doğanın gerektirdiği şeyi isteyen ve ona uygun yasalar vazedenin Tanrı olduğunu söylemesidir."
- Mutluluğun Kazanılması
226. "Başkalarının iyiliğini isteyen bir kimse, ya gerçekten iyidir veya aslında iyi ve erdemli olmamakla birlikte, iyiliğini istediği kişilerce iyi olduğu zannedilendir."
- Mutluluğun Kazanılması
227. "Bir insan tek başına ve diğer birçok insanın yardımı olmaksızın mükemmelliğe ulaşamaz."
- Mutluluğun Kazanılması
228. ""Kendisine karşı çıkan herkesi yenmek konusunda en başarılı olan kimse, en mutlu kimsedir.""
- İdeal Devlet
229. "En mükemmel bilgi, kalıcı olan ve ortadan kalkması mümkün olmayan şeyin, yine ortadan kalkması mümkün olmayan kalıcı bir bilgi ile bilinmesidir."
- İdeal Devlet
230. "Bu hal onun akılsal kuvvetinin her iki kısmında, yani nazari ve ameli kısımlarında ve muhayyile kuvvetinde ortaya çıktığında, bu insan kendisine vahiy gelen insan olur ve aziz ve yüce Tanrı, Faal Akıl’ın aracılığıyla ona vahiy indirir. Böylece aziz ve yüce Tanrı tarafından Faal Akıl’a taşan her şeyi Faal Akıl, kazanılmış akıl vasıtasıyla edilgin akla ve sonra muhayyile kuvvetine geçirir. Ve bu insan, Faal Akıl’dan edilgin akla taşan, feyz eden şeyle bilge bir insan, bir filozof, tanrısal nitelikli bir akıl kullanan mükemmel bir düşünür; Faal Akıl’dan muhayyile kuvvetine taşan, feyz eden şeyle de bir peygamber, geleceği bildiren bir uyarıcı, hali hazırda var olan tikeller hakkında bilgi veren bir haber verici olur."
- İdeal Devlet
231. "Öğretim millet ve şehirlerde teorik erdemleri varlığa getirmektir. Eğitim ise milletlerde ahlâki erdemleri ve pratik sanatları varlığa getirme yöntemidir."
- Mutluluğun Kazanılması
232. "Farabi’nin nazarında,
Hz.Muhammed as , gerçeği sadece
tahayyül edebilen bir kişi değildir;
O’nda hem tasavvur hem de tahayyül
gücü vardır ve bu yüzden de o en
mükemmel bir varlıktır."
- Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi ül-Mevcudat
233. "Her insanın yaradılışdan gelen ve Gerçekleştirmek zorunda olduğu şeylerle ilgili olarak başka bir insan ya da insanlarla birlikte hareket etmek vardır."
- Mutluluğun Kazanılması
234. "Kötü ruhsal tavırların iyi tavırlarla çatışmasından ruh büyük bir ıstırap duyar."
- İdeal Devlet
235. "Bedenlerin birbirlerinden farklılıkları sonsuz olduğundan ,ruhların da birbirlerinden farklılıkları sonsuz olacaktır ."
- İdeal Devlet
236. "Mutluluk, insan ruhunun varlık bakımından, güç alacağı bir maddeye ihtiyaç duymadığı bir mükemmellik derecesine ulaşmasıdır."
- İdeal Devlet
237. ""Doğru bir şekilde anlaşılan din ile gercek felsefe arasında bir çatışma olmayacaktır.""
- İdeal Devlet
238. "İnsan, şüphesiz ki başka bir şey yapmaya zorlanmadıkça, önce kendisine kolay gelen yönde hareket edecektir."
- Mutluluğun Kazanılması
239. "Farabî, her şeyden önce İslam dünyasına genel olarak Yunan felsefesini tanıtan ve "öğreten" insandır."
- Mutluluğun Kazanılması
240. "Her varlık, varlık düzenindeki özel konumuna uygun olarak gerçekleştirme imkânına sahip olduğu en yüksek kemale erişmek için meydana getirilmiştir."
- Mutluluğun Kazanılması
241. "''Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin.''"
- Mutluluğun Kazanılması
242. "Her kalp kendi hüznünü kavrar. Anlaşılmayı beklemeyin."
- Mutluluğun Kazanılması
243. "Çünkü sonra gelen, önce gelenin varlığını gerektirir"
- Mutluluğun Kazanılması
244. "Farabî, bu kitabın, yani İdeal Devlet'in ilk bölümünde görüleceği üzere, Tanrı'ya aynı zamanda hayat, ululuk (calâl), sevinç(surûr), mutluluk (gıbta), haz (lazza) ve sevgi (aşk) izafe etmektedir. Bu sıfat ve özelliklerin, Yunan geleneğine çok yabancı bir geleneğin, yani İslam-Kuran geleneğinin ürünü olduğu açıktır. Belki bir anlamda Tanrı'yı insanbiçimci olarak ele almak tehlikesini göstermekle birlikte, Tanrı'yı
doksan dokuz güzel isimle nitelendirerek, onu insana daha
yakın, insanın niyaz ve isteklerine karşı daha anlayışlı ve ilgili, dualarına daha çok kulak veren bir Tanrı kılma amaç
veya sonucunu taşıyan İslamî Tanrı geleneğine uygun olan bir anlayıştır bu."
- İdeal Devlet
245. "a)O, bir filozof olmalıdır."
- İdeal Devlet
246. "...Farabî'nin "Tahsil al-Sa'âda'de" en başarılı ve veciz bir biçimde ortaya koyduğu gibi, ahlâk ve siyasetin fizik ve metafizikle, hatta bilgi teorisi ve mantıkla ilişkisi arızi olmaktan uzak, zorunlu ve hayati bir ilişkidir."
- İdeal Devlet
247. "Cahil şehirdekiler, onların bildiği tek iyi şey beden sağlığı, zenginlik, şehevi zevkler, insanın kendi arzularının peşinden koşma serbestliği, saygı ve itibar görme gibi düşünülen şeylerdir."
- İdeal Devlet
248. ""...seven ve sevilen, öven ve övülen, âşık ile âşık olunan aynıdır.""
- İdeal Devlet
249. "Herhangi birinin O'nu sevmesi veya sevmemesi, O'na âşık olması veya olmamasının bir önemi yoktur. O, ilk sevilen ve âşık olunandır."
- İdeal Devlet
250. "1. Organları bakımından tam ve eksiksiz olmalı.
2. Kendisine söylenilen her şeyi iyi anlama ve idrak etme yetisine sahip olmalı
3. Anladığı, gördüğü, duyduğu, idrak ettiği şeyi zihninde saklama(hıfz) yeteneğine sahip olmalı, hemen hiçbir şeyi unutmamalı
4. Uyanık ve çok zeki olmalı
5. Güzel konuşma kabiliyetine sahip olmalı
6. Bilgi edinmeyi, öğrenmeyi sevmeli, ona kendini vermeli, öğrenmenin zahmetini yenmeli, içerdiği mihnetlere katlanmalı
7. Tabiatı gereği doğruluğu ve doğru insanları sevmeli, yalandan ve yalancılardan nefret etmeli
8. Tabiatı gereği yeme, içme ve cinsel zevklerin peşinde koşmayan, onları arzulamayan biri olmalı, kumardan kaçınmalı, bu tür şeylerden doğan zevklerden de nefret etmeli
9. Yüksek ruhlu olmalı, şerefi, ululuğu sevmeli, ruhunu tabii olarak çirkin ve aşağılık şeylerin üstünde olmalı
10. Dünyevi amaçlı şeyler(gümüş, altın gibi) onun nazarında değersiz olmalı
11. Adaleti ve adil kişileri sevmeli
12. Azimli ve kararlı olmalı ve korku ve zaaf göstermeksizin cesurca davranmalı."
- İdeal Devlet