Dengbêjlerim Kitap Bilgileri
Yazar: Mehmed Uzun
Tahmini Okuma Süresi: 3 sa. 29 dk.
Sayfa Sayısı: 123
Basım Tarihi: Mart 2020
İlk Yayın Tarihi: 1998
Yayınevi: İthaki Yayınları
ISBN: 9789752732520
Ülke: Türkiye
Dil: Türkçe
Format: Karton kapak
Dengbêjlerim Kitap Tanıtımı
"Kadim bir gelenekti seslerin izini sürmek. Ellerinde asaları, sırtlarında abalarıyla hiç bilmedikleri, görmedikleri yerlere doğru yöneldiler. Uzun kış gecelerini mekan bilip, onları ayazdan koruyan arabalarına sarındılar. Yollardaki bütün zorluklara katlanmayı göze alıyorladı. Biliyorlardı ki gidecekleri yerlerde onlara kıymet verilecek. Bitmek bilmez soğuk kış geceleri onların sesleriyle ısınacak ve sabaha varılacaktı. İnce, derinden ve duygu yüklü bir mırıltıyla başlanan hikayeler gecenin bütün yükünü sırtlayacak güçteydi."
Abidin Parıltı / Radikal Kitap
"Özgün bir yazarlık, edebiyat dünyasında özgün bir pencere."
Tabias Regnell
Dengbejlerin sesini duymak isteyenlere..
Dengbêjlerim Kitaptan Alıntılar
1. ""Zaman kötüydü, devran namertti, feleğin çarkı haindi.""
2. "Dengbêj; kelam ustası, kılam ustası."
3. "Gam ve kederle yaşadın sen hep..."
4. "Dengbêj'in sesi, nefesi: Toplumun belleği..."
5. "Kürtçe'de deng sestir. Bêj ise sese biçim verendir, sesi söyleyendir. Sese ruh kazandıran, sesi canlı hale getirendir. Sesi meslek edinmiş usta, mekanı ses olmuş insandır.
Dengbêj, sese nefes ve yaşam verendir.
Dengbêj, sesi kelam, kelamı kılam, türkü haline getirendir.
Dengbêj, söyleyendir, anlatandır."
6. ""Anadilim Kürtçe'de "deng" sestir. "Bêj" ise sese biçim verendir, sesi söyleyendir. Sese ruh kazandıran, sesi canlı hale getirendir.
Sesi meslek edinmiş usta, mekanı ses olmuş insandır.""
7. "Hüzün; yüreğin, ruhun terbiyecisi. Hüzün; direnen bir dilin yaşam kaynağı. Hüzün; acıyı, ezikliği, sıkışmışlığı, şaşkınlığı, yenilgiyi, kaybetmeyi ve çaresizliği yaşayan insanın anayurdu."
8. "Biz tutkulardan korkuyoruz. Ve oldukça silik, oldukça uzaktan bir Kuzey sevdasıyla..."
9. "Aşiqe pelê Gule bûm.
Gulê, merûmê, ez kor im, derman kanê?...
-Evdalê Zeynikê-"
10. "Sesin, gamlı insanların gözyaşlarını
Ayrılıklarını sıcak selamını
Kırık kalplerin çığlığını hatırlatıyor bana
Kavalımsın sen
Yurtsuzların sesi, kavalım benim..."
11. "" Dengbej; insana, insanlığa bir dil; kimlik, tarih, benlik, bellek ve ses, nefes; insanı, insanlığı, insani anlatıyı, çağlar boyu kesintisiz bir çağlayan haline getiren kaynaktır.""
12. "Hüzün; yüreğin, ruhun terbiyecisi. Hüzün; direnen bir dilin yaşam kaynağı. Hüzün; en çıplak, en ince, en yalın duyguların yaşandığı mekan. Hüzün; acıyı, ezikliği, sıkışmışlığı, şaşkınlığı, yenilgiyi, kaybetmeyi ve çaresizliği yaşayan insanın anayurdu."
13. "Evet
Kaybedilen her şeyden geriye kalan
Bir tek şey vardı; dil.
Dil; duyguların anayurdu..."
14. "Hüzün
Direnen bir dilin yaşam kaynağı
Hüzün
Yüreğin, ruhun terbiyecisi...."
15. "O zaman, deng ve dengbêj zamanıydı."
Dengbêjlerim Kitap İncelemeleri
Edebiyat dünyasına renk katan, aydınlatan, yaşanmışlıktan gelen duygularını olduğu gibi akıcı bir dil ve kendine özgü bir yorumla okuyucuya aktaran, acının, hüznün, kederin, ezilmişliğin, masumluğun ve suskunluğun, yazarıdir Mehmed Uzun., Kürtçe konuşmak, Kürt kimliği ile hareket etmenin zor ve tehlikeli olduğu günlerde yine sığınak olur dengbejin sesi, kelamı, kılamı. Mehmet Uzun, dengbej olmayan, fakat dengbejlerin sesi ile dengi ile terbiye olmuş babasının anlattığı Kürt destanlarını dinler. Ayrıca babası ile birlikte, her gece aynı saatlerde Kürtçe yayın yapan Erivan Radyosu’nu dinlemek ayrı bir heyecan yaratır onun ruhunda. Anlatılan destanlar, öyküler, söylenen stranlar, diline olan sevgisini arttırarak, tedirgin ruhlarına sakinlik verir. Güvendir, huzurdur, mutluluktur Kürtçe radyoyu babasıyla birlikte dinlerken hissettikleri. Her gece radyoda Evdal Zeynikenin ,kılamları çalınır. Gözleri görmeyen yanık sesli bir dengbejdir O. Evdal Zeynike toplumunun, insanının, sesi, nefesidir. Yaşanan tüm gerçekleri, geçmiş ve ana dair Evdalın kelamıyla, kılam haline gelip çevresine, diğer insanlara, uzaklara, geleceğe ve yarına aktarılmıştır. Yaşar Kemal, Evdale Zeynike için Kürtlerin Homerosu’dur der.Mehmed Uzun'un bir cok kitabini okudum ,bu kitap digerlerinden farkli olarak bir kültürün taşıyıcı unsurlari olan bir kültürü yok olmaktan kurtaran bir kültürü kendi icinde derleyip yeniden gün yüzüne cikaran insanlarin ürünüdür.okuyun okutun....
Kelam insanın gönlündeki hoşluk yüreğindeki ferahlık arzularındaki umuttur kelam insanın yarattığı en insani varlıktır insan tarafından yaratılan kelam insanı derinden etkiler değiştirir kelam insani duygu ve düşüncelerin haz ve coşkuların acı ve kederlerin arzu ve taleplerinin duru temiz sağlıklı öz sade ve yoğun anlatım aracıdır kelam insanın en zor en sıkışmış dönemlerinde sığındığı mekandır kelam insanı ölüm düşüncesinden yok olma korkusundan uzaklaştıran gizemli ilaçtır kelam ölüm düşüncesini yok olma korkusunu heyecanlı bir anlat ya öğretici bir öyküye dönüştüren de böylelikle insanın çılgın tedirgin ruhunu sakinleştiren güçtür tıpkı binbir gece masallarının anlatıcısı şehrazat'ın ölüm karşısındaki kelamı gibi Şehrazat her gün bir kızla evlenen ve ertesi gün kızı idam ettiren padişahla evlenip ülkedeki kızların canını kurtarmak isteyen Zeki kız evlendiği ilk gece padişahı bir öykü anlatan ve sabahın ilk ışınlarıyla öykü'yü en heyecanlı yerinde keserek öyküyü ve ölümünü gelecek geceye erteleyen ve böylelikle binbir gece durmadan öykü anlatan bilgiyle kız tüm bu geceler boyu bir yandan anlatarak bir yandan da padişahla sevişerek üç çocuk dünyaya getiren gizemli öykülerin güçlü kelamıyla padişahın öfkesini kinini kırgınlığını şefkate güzel duyguya dönüşten güzel anlatıcı
Evet kelam korkan tehdit edilen sıkışan kendisini yok olmanın eşiğinde gören insanın tarih boyunca bilinçli ya da bilinçsiz herkesten daha fazla olarak sığındığı kutsal mekan
Kelam insanın gönlündeki hoşluk yüreğindeki ferahlık arzularındaki umuttur kelam insanın yarattığı en insani varlıktır insan tarafından yaratılan kelam insanı derinden etkiler değiştirir kelam insani duygu ve düşüncelerin haz ve coşkuların acı ve kederlerin arzu ve taleplerinin duru temiz sağlıklı öz sade ve yoğun anlatım aracıdır kelam insanın en zor en sıkışmış dönemlerinde sığındığı mekandır kelam insanı ölüm düşüncesinden yok olma korkusundan uzaklaştıran gizemli ilaçtır kelam ölüm düşüncesini yok olma korkusunu heyecanlı bir anlat ya öğretici bir öyküye dönüştüren de böylelikle insanın çılgın tedirgin ruhunu sakinleştiren güçtür tıpkı binbir gece masallarının anlatıcısı şehrazat'ın ölüm karşısındaki kelamı gibi Şehrazat her gün bir kızla evlenen ve ertesi gün kızı idam ettiren padişahla evlenip ülkedeki kızların canını kurtarmak isteyen Zeki kız evlendiği ilk gece padişahı bir öykü anlatan ve sabahın ilk ışınlarıyla öykü'yü en heyecanlı yerinde keserek öyküyü ve ölümünü gelecek geceye erteleyen ve böylelikle binbir gece durmadan öykü anlatan bilgiyle kız tüm bu geceler boyu bir yandan anlatarak bir yandan da padişahla sevişerek üç çocuk dünyaya getiren gizemli öykülerin güçlü kelamıyla padişahın öfkesini kinini kırgınlığını şefkate güzel duyguya dönüşten güzel anlatıcı
Evet kelam korkan tehdit edilen sıkışan kendisini yok olmanın eşiğinde gören insanın tarih boyunca bilinçli ya da bilinçsiz herkesten daha fazla olarak sığındığı kutsal mekan
Kelam insanın gönlündeki hoşluk yüreğindeki ferahlık arzularındaki umuttur kelam insanın yarattığı en insani varlıktır insan tarafından yaratılan kelam insanı derinden etkiler değiştirir kelam insani duygu ve düşüncelerin haz ve coşkuların acı ve kederlerin arzu ve taleplerinin duru temiz sağlıklı öz sade ve yoğun anlatım aracıdır kelam insanın en zor en sıkışmış dönemlerinde sığındığı mekandır kelam insanı ölüm düşüncesinden yok olma korkusundan uzaklaştıran gizemli ilaçtır kelam ölüm düşüncesini yok olma korkusunu heyecanlı bir anlat ya öğretici bir öyküye dönüştüren de böylelikle insanın çılgın tedirgin ruhunu sakinleştiren güçtür tıpkı binbir gece masallarının anlatıcısı şehrazat'ın ölüm karşısındaki kelamı gibi Şehrazat her gün bir kızla evlenen ve ertesi gün kızı idam ettiren padişahla evlenip ülkedeki kızların canını kurtarmak isteyen Zeki kız evlendiği ilk gece padişahı bir öykü anlatan ve sabahın ilk ışınlarıyla öykü'yü en heyecanlı yerinde keserek öyküyü ve ölümünü gelecek geceye erteleyen ve böylelikle binbir gece durmadan öykü anlatan bilgiyle kız tüm bu geceler boyu bir yandan anlatarak bir yandan da padişahla sevişerek üç çocuk dünyaya getiren gizemli öykülerin güçlü kelamıyla padişahın öfkesini kinini kırgınlığını şefkate güzel duyguya dönüşten güzel anlatıcı
Evet kelam korkan tehdit edilen sıkışan kendisini yok olmanın eşiğinde gören insanın tarih boyunca bilinçli ya da bilinçsiz herkesten daha fazla olarak sığındığı kutsal mekan
Kelam insanın gönlündeki hoşluk yüreğindeki ferahlık arzularındaki umuttur kelam insanın yarattığı en insani varlıktır insan tarafından yaratılan kelam insanı derinden etkiler değiştirir kelam insani duygu ve düşüncelerin haz ve coşkuların acı ve kederlerin arzu ve taleplerinin duru temiz sağlıklı öz sade ve yoğun anlatım aracıdır kelam insanın en zor en sıkışmış dönemlerinde sığındığı mekandır kelam insanı ölüm düşüncesinden yok olma korkusundan uzaklaştıran gizemli ilaçtır kelam ölüm düşüncesini yok olma korkusunu heyecanlı bir anlat ya öğretici bir öyküye dönüştüren de böylelikle insanın çılgın tedirgin ruhunu sakinleştiren güçtür tıpkı binbir gece masallarının anlatıcısı şehrazat'ın ölüm karşısındaki kelamı gibi Şehrazat her gün bir kızla evlenen ve ertesi gün kızı idam ettiren padişahla evlenip ülkedeki kızların canını kurtarmak isteyen Zeki kız evlendiği ilk gece padişahı bir öykü anlatan ve sabahın ilk ışınlarıyla öykü'yü en heyecanlı yerinde keserek öyküyü ve ölümünü gelecek geceye erteleyen ve böylelikle binbir gece durmadan öykü anlatan bilgiyle kız tüm bu geceler boyu bir yandan anlatarak bir yandan da padişahla sevişerek üç çocuk dünyaya getiren gizemli öykülerin güçlü kelamıyla padişahın öfkesini kinini kırgınlığını şefkate güzel duyguya dönüşten güzel anlatıcı
Evet kelam korkan tehdit edilen sıkışan kendisini yok olmanın eşiğinde gören insanın tarih boyunca bilinçli ya da bilinçsiz herkesten daha fazla olarak sığındığı kutsal mekan