Bilim ve Teknik Dergisi En Beğenilen Sözleri
1. "Norveç te yapılan ve 15 yıl boyunca toplam 53.556 kadın ve erkeğin katıldığı çalışmada espri anlayşı ile ölüm arasındaki bağlantı araştırıldı. Katılımcılara uygulanan bir anket yoluyla kişilerin"
- Bilim ve Teknik - Sayı 588 (Kasım 2016)
2. "Günümüzde dünya genelinde 60 milyondan fazla insan glakom sorunu yaşıyor. Altmış yaş üzeri insanlarda ortaya çıkan körlük sorunlarının en yaygın nedeni de glakom."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
3. "Çok susadığınız bir anda içmek istediğiniz bir bardak su, daha önce bir dinazorun midesinden geçmiş olabilir. Bu bilgi size çok şaşırtıcı gelebilir ancak bu, gerçek dünyada her gün içtiğimiz suyun inanılmaz yolculuğudur. Biz bu yolculuğa bilimsel adıyla su döngüsü ya da hidrolojik döngü diyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 630 (Mayıs 2020)
4. "Su aygırları yavrularını besledikleri ve normalde beyaz renkte olan sütleri derilerinden salgılanan renkli asitler nedeniyle pembeye dönüşür. Bu yüzden su aygırları pembe renkli sütleri nedeniyle bilinirler."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
5. "Gece gözlerinizi karanlığa alıştırıp bakarsanız farklı renklerdeki yıldızları görebilirsiniz. Yıldızın rengi onun yüzeyinin ne kadar sıcak olduğuyla ilişkilidir. Bu yüzden gök biliminde renk ile sıcaklık arasında ilişki çok önemlidir. Genel olarak soğuk yıldızlar kırmızı, sıcak yıldızlar mavidir denilebilir. En soğuk kırmızı yıldızların yüzey sıcaklıkları 2.500 °C civarındadır. En sıcak olan mavi yıldızlarda ise yüzey sıcaklığı 50.000 °C’lere yaklaşır. Gökadamızdaki yıldızların neredeyse %75’inin kırmızı ve soğuk yıldızlardan oluştuğunu söyleyelim."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
6. "Evlerinde daha fazla kitap olan çocuklar, büyüdüklerinde daha az zihinsel gerileme yaşıyorlar. Kitaplarla dolu evlerde büyüyen çocuklar, ekonomik koşullar ve eğitim gibi faktörler dikkate alındığında bile, yaşlandıklarında daha az bilişsel gerileme eğilimi gösteriyor. Bu bulgu, erken bilişsel zenginliğin beyin üzerinde uzun süreli koruyucu etkilere sahip olduğunu gösteriyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
7. "Bilim insanları uzun zamandır yaşlanma sürecini durdurmaya veya tersine çevirmeye çalışıyor. Uzun yaşamak ve sağlıklı yaşlanmanın pek çok etkene bağlı olduğu bilinen bir gerçek. Son zamanlarda bu etkenlere bir yenisi daha eklendi: bağırsak mikroorganizmaları, dolayısıyla da kişinin beslenme şekli."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
8. "Uzun süre hareketsiz kalmak insanlarda derin ven trombozu, yani genellikle bacaklarda görülen nadir fakat tehlikeli kan pıhtıları geliştirme riskine yol açabilir. Bu tür hareketsizlik dönemlerinde iltihaplanma ve yavaş kan akışı pıhtı oluşumunu daha olası hâle getirebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
9. "Bağırsak mikrobiyomu (bağırsaktaki tüm mikroorganizmaların genlerinin koleksiyonu) anne karnında gelişir. Önceleri uterusun steril bir ortam olduğu kabul ediliyordu ancak son araştırmalar uterusta bakteri ve mantarlar bulunduğunu, bunların da bir kısmının uterus tarafından yutulduğunu gösteriyor. Normal doğum olursa, yani bebek doğum kanalından geçerse, daha fazla bağırsak mikroorganizmasıyla doğuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
10. "Uluslararası, bir araştırma grubu, kanserli hücrelerin gelişimini yavaşlatan nanoparçacıklar üretti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
11. "~
Jüpiter'in en büyük dört uydusu olan Io, Europa, Ganymede ve Callisto 1610 yılında Galileo Galilei tarafından keşfedilmişti.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
12. "Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, sigara tüketimi ve şeker hastalığı gibi faktörlerin kalp krizi riskini artırdığı bilinse de krizlerin zamanlamasına dair tahmin yürütmek oldukça güç. Bu yüzden, kısa ve orta vadede krizleri tetikleyen etkenlerin belirlenmesine yönelik araştırmalar toplum sağlığı hizmetlerinin düzenlenmesi açısından son derece önemli.
Bu kapsamda İsveç’te yürütülen ve 250.000’den fazla insanın incelendiği kapsamlı bir araştırmada, kalp krizi görülme sıklığı; düşük hava sıcaklığı, hava basıncı, yüksek rüzgâr hızı ve gün süresi kısalığı ile ilişkilendirirdi. Belirlenenler arasında en etkin faktör hava sıcaklığı olarak öne çıkıyor. Örneğin, sıcaklıktaki 7,4 derece santigratlık artışın kalp krizi riskini %2,8 azalttığı hesaplandı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
13. "Bazı çocuklar karnabahar veya brokoli ile karşılaştıklarında yüzlerini buruştururlar. Journal of Agricultural and Food Chemistry dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre onları suçlamamak gerekiyor çünkü tükürükteki belirli enzimler, özellikle çocuklar için, turpgillerden olan sebzelerin tadını bozuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
14. "‟Yenidoğan bebeklerle yapılan deneyler, bebeklerin ana dillerini anne karnındayken fark ettiklerini göstererek dil öğreniminin doğumdan önce başlayabileceğine dikkat çekiyor.”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
15. ""Bilim dediğimiz zaman hep gelecekten bahsederiz.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 629 (Nisan 2020)
16. "“On yildan uzun bir süredir yıllık grip aşısı dört tip influenza virüsüne karşı koruma sağlıyordu ancak bu yıl durum degisti. Geçmiş yılların aksine 2024-2025 sezonu için grip aşıları, Yamagata suşu grip virüslerini içermiyor. Çünkü kanıtlar, bu grip türünün artik var
Olmadığını gösteriyor.”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 684 (Kasım 2024)
17. ""Sizleri birer kıvılcım olarak gönderiyorum, alevler olarak geri dönmelisiniz!"
| Mustafa Kemal Atatürk"
- Bilim ve Teknik - Sayı 671 (Ekim 2023)
18. "Sosyal medyanın çocuklara olumsuz etkisi ile ilgili birçok araştırma yayınlanıyor. Dünyanın dört bir yanında yetişkin kız çocuklarında görülen Tourette sendromunda artış gözlemlenmeye başladı. İstemdışı gerçekleşen, devamlı tekrarlanan ani hareketler veya seslerden meydana gelen tik olarak tanımlanan bu rahatsızlığın sosyal medyada bu hastalığa sahip fenomenleri izleyen çocuklarda tetiklendiği düşünülüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
19. ""Araştırmada yapılan beyin taramaları erken yaşta kitap okumaya başlayan ergenlerin, bilişsel işlev açısından önemli bölgeler de dahil olmak üzere daha büyük beyin yüz ölçümüne ve hacmine sahip olduğunu da gösterdi.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 675 (Şubat 2024)
20. "Afrika’nın en tehlikeli hayvanının su aygırı olduğu aklınıza gelir miydi? Evet, Afrika’da yılda 500 kadar insanın hayatını kaybetmesi su aygırları kaynaklı.
Su aygırları otçul hayvanlardır. Beslenmek için bulundukları suyun içinden çıkıp çok uzun mesafelere gidebilirler, bu yüzden bazen çiftçilerin tarlalarına girebilirler. Ayrıca su aygırlarının yaşam alanı olarak kullandığı nehir ve deltaları bazı bölgelerde insanlar balıkçılık ve turizm amaçlı kullanırlar. Belirli bölgelerde ise giderek azalan su kaynaklarına hem su aygırları hem de insanlar ihtiyaç duyar. Tüm bu sebepler insanlarla su aygırlarının bir şekilde karşılaşmasına yol açar. Bu gibi durumlarda agresif olan su aygırları insanlara saldırabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
21. "Northwestern Üniversitesi Tıp Fakültesinden bir grup araştırmacı, glakom tedavisi için yeni bir yöntem geliştirdi. Dr. Benjamin R. Thomson ve arkadaşları tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçları Nature Communications’ta yayımlandı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
22. "Ortalama bir çip fabrikası günde 20.000 ton su tüketiyor. Bu rakam 58.000 kişilik bir şehrin günlük su tüketimine denk."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
23. "Ayaklarımızın altındaki kum, insanlığın ürettiği en gelişmiş ürünlerden birine dönüşüyor. (Çip)"
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
24. "Newton'un hareket yasalarından üçüncüsü olan ve klasik mekaniğin temelini oluşturan etki-tepki ilkesi, her etkiye karşı eşit ve ters yönde bir tepki olduğunu ifade eder. Tüm cisimler esasında bu ilkeye göre hareket eder. Bir cismin bir yüzey üzerinde hareket edebilmesi için ayrıca sürtünme kuvvetine ihtiyaç vardır.
...
Uzay ortamında yani boşlukta ise sürtünme olmadığından etki-tepki kuvvetiyle hareket edebilmek için dışarı kütle atılması gerekir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 592 (Mart 2017)
25. "İmkansız gibi görünen hedeflerden korkmayın, başaracağınıza önce kendiniz inanın, sabredip çok çalışın, sonunda hedefinize ulaşırsınız."
- Bilim ve Teknik Sayı - 678 (Mayıs 2024)
26. """Güçlü yapay zekânın geliştirilmesi, insan ırkının sonunu getirebilir ""
Stephen Hawking
(Bu insanların dediklerine umarım inaniyordur insanlar)"
- Bilim ve Teknik - Sayı 630 (Mayıs 2020)
27. "~
Başınızı kaldırıp gökyüzüne baktığınızda en son ne zaman pırıl pırıl yıldızları ve gök adamızı gördünüz?
Bu sorunun cevabı çok açık, şehir ışıklarından uzaklaşıp kırsal alana gittiğimizde.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
28. "Ay'a ilk adım atan astronot Neil Armstrong, 2012 yılında geçici kalp pilinin çıkarılmasının ardından oluşan iç kanama nedeniyle hayatını kaybetmişti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
29. "Volkanik patlamalar sırasında Dünya’nın derinliklerinden yeryüzüne taşınan kayaçlar ve mineraller büyük yapısal değişimlere uğrar. Elmaslar ise bu durumun bir istisnasıdır. Volkanik etkinliklerin yeryüzüne taşıdığı elmasların bugünkü yapısı, mantonun derinliklerinde ilk oluştukları ortamdakiyle hemen hemen aynıdır. Bu durum, elmasların oluştukları ortamın o tarihlerdeki koşulları hakkında bilgi taşıdığı anlamına gelir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
30. "‟⟮…⟯ Bir yandan çıplak gözle yapılan amatör gözlemler ve gökyüzünü tanıma çabası, diğer yandan ileri seviye araştırmalar, yüksek teknoloji kullanımı ve gerçekleştirilen çok önemli gök bilimi keşifleri. Sürdürülebilirlik üzerindeki negatif alana her disiplin gibi gök bilimi de ekleme yapıyor. ⟮…⟯”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
31. "Yapay zeka insanlık için varoluşsal bir tehdittir, insanların bunun farkında olduğunu zannetmiyorum. Alarm zilleri çalmaya devam ediyorum, çünkü bu insanlara o kadar uçuk bir fikir gibi geliyor ki eğer sokakta robotların insanları öldürdüğünü görmezlerse bir şey yapmayacaklar.
Elon Musk"
- Bilim ve Teknik - Sayı 630 (Mayıs 2020)
32. "Küresel iklim değişikliği ile birlikte artan ortalama sıcaklıklar doğal olarak tropsferi de etkiliyor. Dr. Lingyun Meng ve arkadaşlarının Science Advances’ta yayımladıkları sonuçlara göre, hava durumu balonlarının son 40 yıldır Kuzey Yarımküre’de topladığı veriler, troposferin(en alt katman, 0-12 km) kalınlığının her on yılda bir ortalama 50 metre arttığını gösteriyor. Bu durum son kırk yılda troposferin ortalama 200 metre kalınlaştığı anlamına geliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
33. "İlk defa bir hasta, total yapay kalp cihazı ile 100 gün boyunca hayatta kalmayı başardı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
34. "Çip teknolojisinde her şey kumdan elde edilen ve oksijenden sonra dünyanın en bol bulunan elementi olan silikonla başlıyor. Kum eritilerek ‘’ingot’’ adı verilen saf silikon külçeye dönüştürülüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
35. "Türk zoolog.
Böcek endokrinolojisi konusunda dünya çapında büyük ün ve saygınlık kazanmış, böcek fizyolojisi alanında öncü bir bilim insanıdır.
Böcek hormonlarının tarımda böcek kontrolü için kullanılmasını sağlamıştır.
1975 yılında Tübitak Bilim Ödülü'ne layık görülmüştür."
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
36. "Bilim insanları sanat yapmak ya da sanattan keyif almak için sanat eğitimi almaya ya da yetenekli olmaya gerek olmadığını söylüyor ve sanatı sadece bir şekilde günlük hayatımıza dahil etmemizi öneriyor. Öyleyse bilim insanlarının önerilerine kulak verip mesela müzeleri daha sık ziyaret edin, bir müzik aleti çalmayı öğrenin ,konserlere ve sergilere gidin, tiyatro ve film izleyin ,dans edin ,resim yapın...
Size hangisi iyi geliyorsa...
Tüm bunlar beyin gücünüzü artırmaya yardımcı olabilir .
İçinizdeki sanatçının parlamasına izin verin!"
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
37. "~
Yapılan çalışmalar küresel ısınma ile birlikte patojenlerin ve sivrisinek gibi hastalık taşıyıcı canlıların yani vektörlerin yaşam alanlarının genişlediğini gösteriyor. Bu durum ise hem uzun yıllardır görülmeyen taşıyıcı kaynaklı hastalıkların yeniden ortaya çıkmasına hem de günümüzdeki taşıyıcı kaynaklı hastalıkların artmasına neden oluyor.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
38. "‟Yapılan bir araştırmada insanların arkadaşlarıyla ve ailesiyle düzenli olarak bir araya gelmesinin erken ölüm riskini azalttığı, başka bir deyişle sevdikleriyle düzenli olarak bir araya gelen kişilerin ortalama olarak daha uzun yaşadığı yönünde bulgular elde edildi. ⟮…⟯”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
39. "DEHB’nin bir de az bilinen iyi yanları var. Örneğin DEHB’li kişilerde ortalamanın üzerinde görülen ve konudan konuya atlayan , başkalarının yapamayacağı bağlantıları kurabilen bir beynin doğrudan sonucu olabilecek özgün ve yenilikçi düşünme yeteneği bulunuyor. Ayrıca , DEHB’li kişilerin ilgilerini çeken görevlere saatlerce aşırı odaklandıkları da gözlemleniyor. Aslında bazı araştırmacılar , DEHB’de dikkat eksikliği olmadığını , daha çok dikkati yönlendirmenin kontrolüyle ilgili bir sorun olduğunu yansıtmak için durumu yeniden tamamen adlandırmak gerektiğini savunuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 677 (Nisan 2024)
40. "Çin'e ait Chang'e-6, Ay'ın öte yüzünden materyaller getirdi.
Ay'dan gelen materyallerde bulunan ve volkanik kayaç türlerinden biri olan bazalt oluşumları 2,8 milyar yıl öncesine tarihlendi.Bu da Ay'ın öte yüzünün o zamanlar volkanik açıdan etkin olduğuna işaret ediyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 687 (Şubat 2025)
41. "Hayvan leşi ile beslenen dünyanın dört bir yanındaki 22 akbaba türü, ölü hayvanlardan canlı hayvanlara yayılabilecek patojenleri kontrol etmekle kalmıyor, aynı zamanda çürüyen hayvanların bedenlerinden yayılan karbondioksit ve metan dahil olmak üzere sera gazlarının salınımını da engelliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
42. "Küçücük bir kâğıt kesiğinin canımızı neden günlerce acıtabildiğini düşündünüz mü hiç?
Oncelikle şunu belirtmemiz gerekir ki kâğıt kesiğinin verdiği acıya yönelik kapsamlı bir bilimsel çalışma yok."
- Bilim ve Teknik - Sayı 588 (Kasım 2016)
43. "İnsan neleri sevip nelere âşık olmadı ki. Kimi zaman başka bir insana, kimi zaman kendine; kimi zaman mesleğine, kimi zaman güce; kimi zaman inandıklarına, kimi zamansa hayallerine. İnsan aşkı sayesinde bazen başyapıtlar inşa etti veya başyapıtlara konu oldu. Bazense aşkını ararken insanlığını kaybetti. Aşkın ve sevginin hormonu olarak bilinen oksitosin de yeni araştırmalardan anlaşıldığı kadarıyla insanlara sadece olumlu etki etmiyor. İçinde yaşanılan ortama bağlı olarak kıskançlık, acımasızlık gibi olumsuz duygulara da kaynaklık edebiliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 567 (Şubat 2015)
44. "Bir yıldızın kara deliğe dönüşebilmesi için Güneş'in 20 katı ya da daha fazla kütleye sahip olması gerekir.Yani yıldızımız Güneş'in, yakıtı tükenerek yaşamı sonlandığında bir kara delik oluşmayacak.Güneş yaklaşık 5 milyar yıl içinde önce kırmızı deve, bir o kadar yıl sonra da gezegenimsi bulutsuya dönüşecek.Güneş'ten artakalan kütle ise gezegenimsi bulutsunun ortasında beyaz bir cüce olarak varlığını sürdürmeye devam edecek."
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
45. "Yapılan bir araştırmada keyif amaçlı kitap okumaya erken yaşta başlayan çocukların sonraki yıllarda akademik testlerde daha yüksek puan aldıkları ve zihin sağlığı açısından daha iyi durumda oldukları belirlendi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 675 (Şubat 2024)
46. "Özellikle fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına geçiş sürecinde kritik öneme sahip bazı elementlere olan ihtiyaç ,her geçen gün artıyor.Güncel araştırmalar ,deniz yosunlarının bu değerli mineralleri yapılarında biriktirebildigini gösteriyor.Peki, bu elementlerin deniz yosunları kullanılarak çevre dostu bir şekilde üretilmesi mümkün olabilir mi?"
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
47. "~
Uzayın derinliklerinden gelen sinyalleri analiz ederek veya sinyal göndererek ve Güneş sisteminin içindeki bazı cisimlere uzay araçları göndererek evrende yalnız olup olmadığımızı anlamaya çalışıyoruz.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
48. "~
Bir çalışmada, kızların %14ünün kanında erkek hücrelerinin dolaştığı tespit edildi. Üstelik eğer büyük bir erkek kardeşleri varsa bu durum daha da olasıydı. Peki, bu bulgular neyi gösteriyordu? Bir annenin oğluna hamileyken ondan hücreler alması ve daha sonraki hamileliği esnasında bu hücreleri kızına geçirmesi şeklinde bu durumun gerçekleşebileceği sonucu ortaya çıktı. Teorik olarak, eğer kız çocuğu daha sonra erkek kardeşinin hücrelerini kendi çocuğuna aktarırsa, o çocuk dayısının hücrelerini taşıyacaktı. Bu tür etkiler annenin düşük yaptığı veya gebeliği tıbbi olarak sonlandırılmak zorunda kalındığı durumlarda yıllar sonra bile görülebiliyor.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
49. "Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre, dünya genelinde 20 katrilyon karınca var ve toplam ağırlıkları tüm memelilerin ve yabani kuşların toplam ağırlıklarından daha fazla."
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
50. "Portsmouth Üniversitesi ile Tayland’daki
Naresuan ve Pibulsongkram Rajabhat üniversitelerinden bilim insanları tarafından yapılan yeni bir araştırma, bazı ağaçların kabuğunda bulunan hidrokinin isimli bir bileşiğin herhangi bir bakteri türünü inhibe edip edemeyeceğini araştırdı. Hidrokinin insanlarda sıtmaya karşı ajan etkili bir ajan olduğu halihazırda biliniyordu ancak şimdiye kadar antimikrobiyal özellikleri hakkında çok az araştırma yapılmıştı.
Tropical Medicine and Infectious Disease dergisinde yayınlanan bulgular, bu organik bileşiğin antimikrobiyal özellikleri sayesinde, gelecekteki klinik araştırmalar için potansiyel bir aday olarak değerlendirilebileceğini öne sürüyor. Portsmouth Üniversitesi Eczacılık ve Biyomedikal Bilimler Okulundan Dr. Robert Baldock, hidrokinin %30 ile %50 arasında yüksek ölüm oranları ile ilişkilendirilen ve çoklu ilaca dirençli yaygın bir patojen olan pseudomonas aerusginosa dahil olmak üzere birçok mikroorganizmayı öldürebileceğini tespit ettiklerini söylüyor.
Naresuan Üniversitesi Tıbbı Teknoloji Bölümünden Dr. Jirapas Jongjitwimol; gelecekteki araştırmalarında hidrokinin moleküler hedefini ortaya çıkarmayı amaçladıklarını, böylece bileşiğin patojenin bakterilere karşı nasıl çalıştığını ve klinik bir ortamda potansiyel olarak nasıl kullanılabileceğini anlamayı hedeflediklerini belirtiyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
51. "ChatGPT’yi geliştiren OpenAl şirketi, metin formatındaki “prompt”lara yani istemlere göre gerçekçi videolar oluşturabilen yapay zeka uygulaması Sora’yı tanıttı.
Sora , kullanıcılar tarafından verilen yönergeleri takip ederek, bir dakika uzunluğunda videolar oluşturabiliyor. Uygulama gerçekçi görüntülerden animasyona farklı formatlarda videolar üretebiliyor. Ayrıca farklı kamera açılarının bir arada kullanıldığı karmaşık görüntüler oluşturabiliyor. Sora, metinden video oluşturmanın yanı sıra sabit bir görüntüdeki ögeleri hareketlendirerek videoya dönüştürebiliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 677 (Nisan 2024)
52. "" Şans yalnızca hazır olan zihinlere güler "."
- Bilim ve Teknik - Sayı 639 (Şubat 2021)
53. "~
Madde ve antimadde bir araya geldiğinde birbirini yok ederek enerjiye dönüşür. Dolayısıyla yüksek miktarda antimadde üretip depolamak kolay değildir.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
54. "Antik Yunan gök biliminin son büyük temsilcisidir. Kendi gözlemlerine ve önceden tutulmuş gözlem kayıtlarına dayanarak detaylı bir yıldız kataloğu hazırlamıştır. Tanınırlığı gök bilimi tarihinin başyapıtlarından biri olarak kabul edilen Almagest adlı çalışmasıyla kazanmıştır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 691 (Haziran 2025)
55. "Şaşırtıcı biçimde gıda israfı gelir düzeyinden bağımsız olarak tüm ülkelerde önemli bir sorun olarak araştırmacıların karşısına çıktı. Otto daha önce gıda israfının ağırlıklı olarak zengin ülkelerin bir sorunu olduğunu zannettiklerini belirtti"
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
56. "Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada her 160 çocuktan birinin otizmli olduğu tahmin ediliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
57. "~
Elbette Dünya dışı canlıların bizden çok daha gelişmiş teknolojilere sahip olabileceğini, evrendeki hız sınırını kolaylıkla aşabileceklerini, mesela solucan deliklerini kullanarak evrenin her yerine sorunsuz seyahat edebildiklerini iddia edebilirsiniz. Ancak bu, uygulamada sahip olduğumuz bilgiyle çelişen ve şu anki bilgimizle pek de bilimsel olmayan bir iddia olur.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
58. "Uzun mesafe kateden bazı böcek türlerinin hareket doğrultularını belirli bir ışık kaynağına göre ayarlamalarına dayanır. Pozitif fototaksi adıyla da bilinen bu davranışta, çoğu gececil olan bu böcekler hareket hålindeyken Ay'ı referans alır. Yani uzun yolculuklarında yönlerini şaşırmamak için Ay ile hareket doğrultuları arasındaki açıyı sabit tutmaya çalışırlar. Parlak referans noktalarının çok uzakta olmasına güvenen böcekler, yapay bir ışık kaynağına yaklaştıklarında işin rengi değişir. Ay zannettikleri bu ışık kaynağıyla aralarındaki açıyı tutturabilmek için sürekli yön değiştirmeleri, yani kaynağın çevresinde dolanmaları gerekebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
59. "Mağara resimlerinden anladığımız kadarıyla en az 32.000 yıldır insanlığın dikkatini cezbeden kutup ışıkları, adını Roma mitolojisindeki şafak tanrıçası Aurora'dan alıyor. Kuzey Yarım Küre'deki kutup ışıklarını 1619 yılında tarif eden Galileo Galilei'nin onlara verdiği isim olan "aurora borealis" yani kuzey ışıkları ifadesini hala kullanıyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
60. "İnsanları günlük hayatlarında iklim değişimi ile ilgili eyleme geçmekten alıkoyan en önemli etmenlerden biri kendi hayatlarında alacakları son derece küçük ölçekli önlemlerin iklim değişimi gibi küresel boyuttaki devasa bir sorunun çözümünü etkileyemeyeceği düşüncesine kapılmaları."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
61. "Vermont Üniversitesi'nde çalışan bir grup araştırmacının yaptığı çalışmalar, küçük yaşlarda enstrüman çalmanın beynin gelişimini olumlu etkilediğini gösterdi. Dr. J. Hudziak ve arkadaşlarının yaptığı araştırmanın sonuçları Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry'de yayımlandı.
Çocuklar büyüdükçe beyinlerinin dış katmanının kalınlığı değişir. Korteks olarak adlandırılan bu katmandaki kalınlaşma ve incelmeler öfke, depresyon, davranış bozuklukları ve dikkat sorunları ile ilişkilendiriliyor. Araştırma ekibinin üyelerinden Hudziak tarafından geliştirilen bir modele göre çocukların beyinlerinin gelişimi, içinde yaşadıkları ortamdan büyük ölçüde etkileniyor. Bu etkenler arasında aile, öğretmenler, arkadaşlar ve evcil hayvanların yanı sıra müzik de önemli bir yer tutuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 567 (Şubat 2015)
62. "Şaşırtıcı biçimde gıda israfı gelir düzeyinden bağımsız olarak tüm ülkelerde önemli bir sorun olarak araştırmacıların karşısına çıktı. Otto daha önce gıda israfının ağırlıklı olarak zengin ülkelerin bir sorunu olduğunu zannettiklerini belirtti"
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
63. "“Doğduğunuz, büyüdüğünüz topraklara nasıl katkıda bulunabileceğinizi düşünmekten asla vazgeçmeyin.”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 680 (Temmuz 2024)
64. "Sessiz kuşak
(1925-1945)
Bebek patlaması kuşağı
(1946-1964)
X kuşağı
(1965-1979)
Y kuşağı
(1980-1995)
Z kuşağı
(1996-2010)
Alfa kuşağı
(2010-2025)"
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
65. "Doktorunuz üç adet hap vererek her yarım saatte bir adet içmenizi söylüyor. İlaçlar kaç saatte biter?"
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
66. "NASA'nın 1960'lı yıllarda Ay'a insan göndermek üzere başlattığı büyük uzay programına verdiği Apollo adı antik Yunan mitolojisinden gelir. Günümüzde bu tarihi başarıyı devam ettirmek isteyen NASA, yeni Ay programına Artemis adını verdi. Artemis, Antik Yunan mitolojisinde Apollo'nun ikiz kardeşi olarak geçer."
- Bilim ve Teknik - Sayı 691 (Haziran 2025)
67. "...dövmeli bireyler, dövmesi olmayanlara göre cilt kanseri ve lenf kanserine daha sık yakalanıyor.Vücudunda avuç içinden büyük boyutlarda dövmelere sahip kişilerde dövme ile kanser arasındaki bağlantının da daha fazla olduğu tespit edildi.
Dövme ne kadar büyükse ve ne kadar uzun süre önce yapıldıysa, lenf düğümlerinde o kadar fazla mürekkep biriktiği de gözlendi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
68. "~
Bilimsel gelişmeler de evrende yalnız olmadığımıza işaret ediyordu. Özellikle son 50 yılda bilimde gerçekleşen ilerlemeler sayesinde evrenin yapısını daha iyi anladık.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
69. "~
Pulsarlar, manyetik kutuplarından radyo dalgaları yayan aşırı derecede yüksek yoğunluklu nötron yıldızlarıdır.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 669 (Ağustos 2023)
70. ""Kimyager Yapay Zekâ" dan yeni antibiyotik önerilerine hazır mısınız?
2024 yılının Eylül ayında The Lancet dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre önümüzdeki 25 yıl içinde, dünya genelinde 39 milyondan fazla insan, antibiyotiklere dirençli enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybetme tehlikesi altında."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
71. "Doğadaki ve vücudumuzdaki miktarı giderek artan mikroplastikler, antibiyotiklerin etkinliğini azaltarak bizi gelecekte bakterilere karşı daha savunmasız hâle getirebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 691 (Haziran 2025)
72. "Sağlıklı bir gelecek için en iyi yatırım : Egzersiz!"
- Bilim ve Teknik Sayı - 678 (Mayıs 2024)
73. "Eğer karanlık enerji giderek zayıflıyorsa uzak gelecekte bir gün uzay daralmaya başlayabilir. Bu durum evrenin bir Büyük Çöküş ile sonlanmasına yol açabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 680 (Temmuz 2024)
74. "Bir tümör dokusunu ele alalım. Hedefimiz, kuantum noktacıkları öncelikle tümörün görüntülemesinde ve tanısında, ardından da tedavisinde kullanmak olsun. Yok etmeye çalıştığımız tümöre hedeflediğimiz kuantum noktacıklar tümörü ve sInırlarını görüntülememize yardım ederken, aynı zamanda tümörü küçültmeye de yararsa harika olmaz
mı? Görüntüleme, tanı ve tedavinin bir araya geldiği tıbbi yaklaşımları teranostik olarak betimliyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
75. "Parker Güneş Sondası, geçtiğimiz yılın 24 Aralık günü Güneş'in 6,1 milyon kilometre yakınından geçerek kendine ait, Güneş'e en çok yaklaşabilmiş insan yapımı nesne rekorunu geliştirdi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 687 (Şubat 2025)
76. "~
1990'larda Harvard Üniversitesinden Diana Bianchi ve meslektaşları 27 yıl kadar önce erkek çocuk doğurmuş olan kadınların kanlarında hâlâ oğullarının hücrelerinin dolaştığını keşfetti.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
77. "Bir gezegenin kütle çekimi etkisiyle hareket eden yıldızdan Dünya'ya ulaşan ışığın frekansı, yıldızın Dünya'ya yaklaştığı dönemlerde maviye; Dünya'dan uzaklaştığı dönemlerde kırmızıya(düşük değerlere) kayar."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
78. "~
Biyolojik bir kalp ile silikon bir robotik pompayı birleştiren araştırmacılar, kalbin sol tarafındaki bir kapakçığa odaklanarak gerçek bir kalp gibi atan biyorobotik bir kalp geliştirdi.
~"
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
79. "Işık uzayda sonlu bir hızla yayıldığı için evrende ne kadar uzağa bakarsak zamanda o kadar geçmişi görürüz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 633 (Ağustos 2020)
80. "Bir tümör dokusunu ele alalım. Hedefimiz, kuantum noktacıkları öncelikle tümörün görüntülemesinde ve tanısında, ardından da tedavisinde kullanmak olsun. Yok etmeye çalıştığımız tümöre hedeflediğimiz kuantum noktacıklar tümörü ve sInırlarını görüntülememize yardım ederken, aynı zamanda tümörü küçültmeye de yararsa harika olmaz
mı? Görüntüleme, tanı ve tedavinin bir araya geldiği tıbbi yaklaşımları teranostik olarak betimliyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
81. "Güneş battığı ve hava kararmaya başladığı halde bulutların hâla aydınlık olduğu bu olağan dışı durumun sebebi gece parlayan bulutlardır. 80 km yüksekliğine ulaşabilen bu bulutların uzayın sınırında olduğu söylenebilir. Bu tür "gece parlayan" isminin verilmesi tesadüf değil. Çünkü atmosferdeki en yüksek bulutları oluşturan buz tanecikleri, Güneş battıktan sonra ufuk çizgisinin altındayken bile güneş ışınları yansıtabiliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 604 (Mart 2018)
82. "Alfalar hakkında en doğru bilgi ise onların gelişim dönemlerinin araştırılmasıyla elde edilebilir. Bu amaçla yapılan çalışmalar Alfa kuşağının ekrana daha fazla maruz kalacağını, dikkat sürelerinin daha kısa olacağını, dijital okuryazarlık becerilerinin gelişmiş olacağını gösteriyor. Ancak daha az insanla temas kuracakları için muhtemelen sosyal beceriler konusunda aynı performansa sahip olamayacaklar."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
83. "Meksika'da 8,2 büyüklüğünde bir deprem meydana gerçekleşmiş ve Meksika tarihinin son 100 yılında gerçekleşen neredeyse en büyük deprem olarak kayıtlara geçmişti. Ancak depremin büyüyklüğü bir yana, sıradışı bir şey daha vardı: Depremin hemen ardından Mexico City' nin karanlık gökyüzünde beliren ışıkların kaynağı ne yıldırım ne de bir gök cismiydi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 604 (Mart 2018)
84. "En uzak cisimleri ve tozun içine gizlenmiş soğuk nesneleri gözlemek için kızılötesi dalga boylarındaki ışığı toplayabilmemiz gerekir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 653 (Nisan 2022)
85. "Bulgular, iklim değişikliklerinin fay hareketlerini tetikleyebileceği hipotezini destekliyor. İklim değişikliğine bağlı olarak hızlı buz yükü değişimleri yani yer kabuğu üzerindeki basınç ferahlaması yaşayan bölgelerde fay aktivitelerinin artabileceĝi öngörülüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 688 (Mart 2025)
86. "Current Biology dergisinde yayımlanan bir araştırmada , kokuları algılama şeklimizin hangi burun deliğimizin daha iyi koku aldığına bağlı olarak değişebileceğini belirtiyor."
- Bilim ve Teknik Sayı - 678 (Mayıs 2024)
87. "Yıldızın kuyruğu da yoktur, kayanı da. Gökyüzünde uzun yıllar boyunca çıplak gözle gözlenen farklı gök cisimleri, ne oldukları bilinmediğinden yıldızlara benzetilerek isimlendirilmiştir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 650 (Ocak 2022)
88. "Matematik herhangi bir konuda doğru düşünme sanatıdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 637 (Aralık 2020)
89. "Elle yazmanın, beyinlerindeki merkezi bölgeler ile parietal lob adı verilen daha dış bölge arasındaki bağlantıları artırdığı gözlemlendi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 677 (Nisan 2024)
90. "Gençlerden biri, "Sigara içmenin nedenlerini bilmeden nasıl bırakılacağını konuşmak bizi bir sonuca götürmez." demişti ve sigaraya alışma nedenleri şöyle sıralanmıştı:
1- Sıkıntı
2- Sigaranın arkadaş yerini tutması
3- Anne ve baba ile zıtlaşma
4- Öfke ve büyüklere direnme
5- Gösteriş amacı ve büyük görünme isteği
6- Arkadaşların ısrarına hayır diyememe
7- Sigaranın eğlence aracı olması"
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
91. "Çin'de yapılan bir araştırmada bilim insanları, ilk kez bir tip 1 diyabet hastasının yağ hücrelerini yeniden programlayıp insülin üreten beta hücrelerine dönüştürerek diyabeti tedavi etti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 687 (Şubat 2025)
92. "Almanya, Danimarka, Fransa ABD’de atmosferle ilgili disiplinler arası çalışmalar yapan kimyagerler ve mühendisler arasında bir işbirliği sayesinde, cildimizde bulunan yağın havadaki çeşitli moleküller ve bileşiklerle etkileşime girerek tehlikeli kirleticiler üretebilen güçlü serbest radikaller oluşturduğu gösterildi. Bu araştırmaya göre cildimizdeki yağ özellikle ozonla ve kapalı ortamda bulunan organik bileşiklerin çoğuyla reaksiyona giriyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
93. "Her gezegen belirli özelliklere ve anlamlara sahipti.Örneğin Merkür gezegeni,kraldan sonra kimin tahta geçeceğiyle ilişkiliyken Satürn,barışın,adaletin ve asayişin temsilcisi kabul ediliyordu.Mezopotamya astrolojisine göre en önemli gök nesnesi,aynı zamanda korkuyu simgeleyen Ay'dı.Bu yüzden Ay'ın belirli günleri ve gecenin belirli saatleri"uğurlu veya uğursuz" sayıldığı için bir kimsenin doğum günü ve saati önemliydi.Çünkü bunlara bakılarak o kişinin geleceği hakkında hükümler çıkarılmaktaydı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 685 (Aralık 2024)
94. "Advanced Materials dergisinde yayımlanan makaleye göre, sofra tuzu olarak da bilinen sodyum klorürün nano parçacıkları, kanser tedavisi için bilinen yöntemlerin aksine, olumsuz yan etkileri olmayan potansiyel bir tedavi sunuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
95. "Bir elmasın açık artırmasını kazanan kişi, diğerlerinin elması neden ondan daha düşük değerlediklerini, elmasın gerçek değeri hakkında kendisinden daha farklı bir bilgiye sahip olup olmadıklarını merak eder. Bu durumda açık artırmalarda iyi bilinen “kazananın laneti” (the winner's curse) olgusu karşımıza çıkar. En yüksek teklifi veren kişi açık artırmayı kazanmış olsa da diğer tüm katılımcılardan daha yüksek bir fiyat belirlediği için gereğinden fazla ödeme yaptığını düşünmeye başlar.Bu yüksek fiyatı ödemeye razı olan tek kişi kendisi olduğu için objenin değerini gerçek değerinden fazla gördüğünü düşünür, diğer herkesin daha düşük bir tahmin yaptığını bilir ve bir kaybı olduğunu düşünerek kararından mutlu olmaz. Bu olgu kazananın laneti olarak bilinir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
96. "..TÜRKSAT 6A ile ülkemiz, kendi ürettiği haberleşme uydusunu uzayda işleten 11 ülkeden biri oldu.
Görevini en az 16 yıl boyunca yerine getirecek düzeyde yakıt taşıyan uydu, mühendislik açısından 22,5 yıldan fazla süreyle işlevlerini yerine getirebilecek dayanıklılıkta tasarlandı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 687 (Şubat 2025)
97. "2020 yılında yapılan bir deney, anestezide kullanılan kimyasal maddelerin beynimizdeki nöronlar arasındaki bağlantı noktaları olan sinapslardaki elektriksel sinyal iletimini nasıl etkilediğine odaklandı. Deney, uygulanan anestezik ilacın bilişsel yeti ve hareketle ilgili yüksek frekanslı sinyalleri engellediğini gösterdi. Öte yandan, ilacın nefes almak gibi hayatta kalma odaklı temel vücut fonksiyonlarında kullanılan düşük frekanslı sinyallerin iletimine etkisinin düşük olduğu da tespit edildi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 653 (Nisan 2022)
98. "Halil İnalcık, 1993 yılında BİLKENT Üniversitesi Tarih bölümünün kuruculuğunu yapmak üzere Türkiyeye döner.
2016 yılında, yüz yaşındayken hayatını kaybedene kadar üretmeye devam etmiştir.Yetmiş iki kitabının çoğunu, seksen yaşından sonra yazmıştır.
Üretkenliği şöyle ifade etmektedir: "Bir şeye âşık oldunuz mu herşeyi unutursunuz.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
99. "Dünya üzerinde her yıl yaklaşık 300 milyon ton plastik üretiliyor. Ancak yaygın olarak kullanılan plastiklerin hiçbiri doğada kendiliğinden parçalanarak yok olmuyor. 2017'de yapılan bir araştırmada bugüne kadar üretilmiş ve ömrünü tamamlamış plastiklerin sadece %9'unun geri dönüştürüldüğü belirlendi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 609 (Ağustos 2018)
100. "Felsefe ve edebiyatın, tümüyle dinsel bir karakter taşıyan bir ortamda birden bire boy vermesi şaşılacak bir olaydır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
101. ""Korkutma temeline dayalı ahlâk, bir erdem olmadıktan başka güvenilir de değildir.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
102. "Yaşadığımız pandeminin başrol oyuncusu SARS-CoV-2 de en ölümcül virüs listesinde.İlk defa Aralık 2019'da Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıktı.Bu virüsün de SARS-CoV gibi muhtemelen yarasalardan kaynaklı olduğu ve insanlara iletilmesinde tanımlanmamış başka bir hayvanın da bir tür taşıyıcı olduğu düşünülüyor.Ortaya çıktığı tarihten Haziran ayının başına kadar dünya çapında 7,3 milyondan fazla kişiyi enfekte etti ve yaklaşık 410 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu.Tüm dünyada SARS-CoV-2'ye karşı aşı ve ilaç geliştirme araştırmaları tüm hızıyla sürüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
103. "1936 doğumlu ABD'li bilgisayar bilimci. "Yazılım mühendisi" terimini ilk kullanan kişidir. Apollo 11 görevinin uçuş yazılımını geliştirmiştir. Üstelik bunu şimdiki programlama dillerine kıyasla oldukça ilkel olan "assembly" diliyle başarmıştır. Astronot Buzz Aldrın'ın yanlışlıkla uçuş bilgisayarını kitlemesi, Hamilton'un hiçbir güvenlik açığı bırakmayan yazılımı sayesinde telafi edilmiştir. Üst üste konulduğunda kendi boyunu aşan Ay'a inişin uçuş yazılım listesi ile verdiği fotoğraf en bilinen fotoğrafıdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
104. "M. Akif Ersoy İstiklal Marşı'nı Türk milletine armağan ettiği için eserlerini bir araya getirdiği Safahat'a dâhil etmemiştir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 640 (Mart 2021)
105. "Bilim insanları verilen talimatlara göre eşyaları bir yerden bir yere taşıyabilen OK-Robot adında bir robot geliştirdi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
106. "Uğurböcekleri kırmızı, siyah, turuncu ve
sarı olabilir. Genellikle kanatlarının
üzerinde noktalar vardır. Yedi noktalı uğurböceklerinin ise kırmızı kınkanatlarının üzerinde genellikle yedi siyah nokta bulunur.
Siyah noktalardan biri iki kınkanadın birleştiği
kısımda, iki kanada yayılmış şekildedin
Ayrıca kınkanatların her birinde üçer siyah nokta vardır. Kınkanatlar aslında altlarındaki hassas kanatları koruyan sert kabuklardır.
Uğurböceklerinin dikkat çekici renkleri
avcıları için tehlike işaretidir. Uğurböcekleri tehlike anında bacak eklemlerinden zehirli kimyasal maddeler Salgılar. Uğurböcekleri yaprak biti gibi bitkilere zarar veren bazı böcek türleriyle beslenir. Bu sayede bitkilere zarar veren böceklere karşı doğal savaşçı görevi görürler."
- Bilim ve Teknik - Sayı 594 (Mayıs 2017)
107. ""Türkiye'de gördüğümüz depremler neredeyse her iki ana fay hattında yaklaşık 17 milyon yıldır meydana geliyor. Bizim şu andaki sorunumuz yeni fay hattı oluşur mu ya da oluşacak fay hattı nereden geçer değil, hâlihazırdaki fay hattından gelecek tehlikelere maruz binaları depremde can kaybına yol açmayacak şekilde güçlendirmek olmalıdır."
~
"Can kaybının telafisi yok, Türkiye Bina Deprem Yönetmenliği'ne uymak şart!""
- Bilim ve Teknik - Sayı 664 (Mart 2023)
108. "Birkaç yıl içinde denizlerimizde balıklardan çok plastikler olacak."
- Bilim ve Teknik - Sayı 666 (Mayıs 2023)
109. "Evrenin ortaya çıkışı ise ne zaman geliştirildiğini kestirmenin güç olduğu su efsanesine bağlanarak açıklanmıştır.Buna göre her şey,zamanın başlangıcından beri var olan ve gelecekte de var olmaya devam edecek olan sınırsız ,karanlık ve sonsuz bir su kütlesinden meydana gelmiştir.
Eş zamanlı toplumlarda veya daha sonra gelenlerin evren tasavvurlarında da karşılaşılması nedeniyle su efsanesinin ,kozmogonik anlatımın vazgeçilmez bir temel unsuru olduğunu söylemek yerinde olur."
- Bilim ve Teknik - Sayı 685 (Aralık 2024)
110. ""Kemal" sözcüğü "olgunluk, yetkinlik, erginlik, eksiksizlik" anlamlarına gelmektedir. Şu halde Mustafa Kemal'in öğretmeni, bu adı rastgele seçmemiştir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
111. "- FAKAT İSTİKLAL MARŞI OLACAK BİR ŞİİR ARALARINDA NE YAZIK Kİ YOK.
- ÇÜNKÜ MEHMET AKİF ÖDÜLLÜ YARIŞMAYA
KATILMAYI REDDETMİŞ.
- GÜNEŞ VARKEN GÖKTE YILDIZ ARAMAYA GEREK YOK."
- Bilim ve Teknik - Sayı 640 (Mart 2021)
112. "Yüksek ağaçlar gibi dik yüzeylere kolayca tırmanabilen gezgin semenderlerin, ayaklarını tuttukları yüzeyden ayırmak için parmaklarını kanla doldurdukları anlaşıldı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 688 (Mart 2025)
113. "Araştırmalar, çocukların bağışıklık sisteminin COVID-19'a karşı daha başarılı olmasının nedeninin doğuştan gelen bağışıklık tepkisi olduğunu ortaya çıkarmaya başlıyor. Bu bağışıklık tepkisi, vücudun patojenlere karşı ilkel ama hızlı karşılık vermesi şeklinde işliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 650 (Ocak 2022)
114. "Gözlerimize dokunduğumuzda neden yüz ifademiz değişir?"
- Bilim ve Teknik - Sayı 680 (Temmuz 2024)
115. "Toplandıktan sonra da etilen etkisiyle olgunlaşmaya devam eden meyvelere “klimakterik meyve” denir. Muz, elma, armut ve şeftali gibi meyveler klimakterik meyvelerdendir. Üzüm ise klimakterik olmayan meyveler sınıfındadır. Yani üzüm üzüme baka baka kararmaya ancak asma ağacından toplanıncaya dek devam edebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
116. "MÖ 4000-2000 dönemindeki kutup yıldızı Ejderha Takım yıldızı'ndaki Thuban'dı. Polaris günümüzde Kuzey Kutbu doğrultusuna yaklaşmaya devam ediyor. Tahminlere göre 24 Mart 2100'de en yakın noktaya ulaştıktan sonra uzaklaşmaya başlayacak. MS 14.000 civarında ise kutup yıldızı unvanının yeni sahibi gökyüzündek en parlak yıldızlardan biri olan Vega olacak."
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
117. ""Çok büyük bir tabloya çok yakından bakıldığında, resmin büyüklüğünü anlamak mümkün olmaz.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 664 (Mart 2023)
118. "2020 yılının Nobel Fizik Ödülü'nü,evrendeki en egzotik olgulardan biri olan kara deliklere ilişkin keşiflerden ötürü 3 bilim insanı paylaştı.
*Roger Penrose; kara deliklerin genel görelilik kuramının doğrudan bir sonucu olduğunu gösterdi.
*Reinhard Genzel ve Andrea Ghez ise gökadamızın merkezinde, yıldızların yörüngelerini belirleyen görünmez ve aşırı büyük kütleli cisim keşfetti. Bunun şu anda bilinebilen tek açıklaması ise gökadamızın merkezinde süper kütleli bir karadeliğin varlığı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 638 (Ocak 2021)
119. "Kutuplarda bitki, hayvan ve mikroorganizma çeşitliliğiyle ilgili yapılan araştırmalardan biri kapsamında, tarımda yaygın olarak kullanılan ve bitkileri öldüren kimyasal maddeleri zararsız hâle getiren bir bakteri bulundu. Bulunan bakteri, sefer lideri Doç. Dr. Burcu Özsoy'un adıyla literatüre geçti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
120. "Kültüre alınmış yabani bir buğday türü olan siyez tarihi, kültürel yönü, biyolojik yapısı ve gıda besin değeri açısından değerlendirildiğinde atalarımızdan bize kalan önemli ve korunması gereken bir miras."
- Bilim ve Teknik - Sayı 604 (Mart 2018)
121. "“İddialı hayaller kurun, bu iddialı hayalleri nasıl erişilebilir hedeflere dönüştürebileceğinizi düşünün.”
Türk Astronot Tuva Cihangir Atasever"
- Bilim ve Teknik - Sayı 680 (Temmuz 2024)
122. "Prof. Dr. Ömer Özkan, gelecekte kişinin kan ya da doku grubuna uygun organı gidip marketten alabileceği günleri hayal ediyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
123. "Hava kirliliğinin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri gün geçtikçe artıyor. Akciğerleri, kalbi ve gözleri etkileyen hava kirliliğinin potansiyel olarak zihin sağlığını da etkileyebileceği biliniyor. Şimdi ise bu listeye bir de kemikler eklendi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 628 (Mart 2020)
124. "Zihin beden bağlantısına dair devrim niteliğindeki yeni bir anlayış, vücut hareketlerimizin zihnimizin nasıl çalıştığına önemli bir etkisi olduğunu ortaya koyuyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 599 (Ekim 2017)
125. "Bilim insanları uzun bir süredir, vücudun belirli bölgelerine ilaç taşıyan ya da ilaç salım hızını uzun süreli kontrol edebilen ilaç salım sistemleri üzerinde çalışıyor. Amaç, modern kanser ilaçlarında olduğu gibi ilacın hedef bölgeye ulaşmasını sağlamak ve vücuttaki sağlıklı dokuları, yan etkilerden korumak. Aralarında Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Metin Sitti'nin de olduğu bir grup araştırmacı, ilaçları vücutta hedeflenen bölgelere etkili bir şekilde ulaştıran çiçek şeklinde nanoparçacıklar geliştirdi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 687 (Şubat 2025)
126. "Klasik bilişimde her şey 0 veya 1 değeri alabilen bitler üzerine inşa edilmiştir. Kuantum bilişimdeyse bit yerinde kübit (qubit) vardır. Bit 0 veya 1 değerlerinden biri olmak zorundadır ancak kübit için böyle bir zorunluluk yoktur, her ikisi birden olabilir. Biraz kafa karıştırıcı olsa da kuantum bilişimi güçlü yapan bu temellerdir. Bir kübite ölçüm işlemi uygulandığında 0 veya 1 olarak bir değer elde edilir. Yani artık kübit klasik bir bite dönüşmüş olur. Bir bakıma ölçerek kuantum sistemi bozmuş oluruz.
Diğer yandan, bir kuantum sistemi fiziksel olarak klonlamak mümkün değildir. Bir başka deyişle bir kuantum verisini alıp iki eşit kopya olarak veren bir sistem yoktur. Çünkü kopyalamak için okuduğunuz anda kuantum sistem bozulur. Kuantumu ilginç kılan bir başka unsur da kuantum dolanıklığıdır. Elimizde bir kübit olduğunu düşünelim. Bunu ölçerek kuantum sistemini çökerttiğimizde ilgisiz gibi görünen bir başka kübit de bundan etkilenir ve aynı anda o da çöker. Bir bakıma görünürde birbiriyle bir bağı olmayan ama ortak hareket eden iki kutunuz var gibi düşünebilirsiniz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 658 (Eylül 2022)
127. "Bitkiler, aspirin olarak da bilinen salisilik asit üreterek böcek istilası, kuraklık ve ısı gibi çevresel tehlikelerden kendilerini koruyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 658 (Eylül 2022)
128. "Otizmin erkeklerde görülme sıklığı ise kadınlardakinin yaklaşık dört katı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
129. "Yeni bir araştırmada atmosferdeki karbondioksit düzeyinin artması sonucu okyanuslarda oluşan asitlenmenin derin sulara doğru ilerlediği anlaşıldı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
130. "Yapılan bir araştırmada insanların arkadaşlarıyla ve ailesiyle düzenli olarak bir araya gelmesinin erken ölüm riskini azalttığı, başka bir deyişle sevdikleriyle düzenli olarak bir araya gelen kişilerin ortalama olarak daha uzun yaşadığı yönünde bulgular elde edildi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
131. "Kimlik sorulduğunda polise kendi kimliğini gösteren soför yanındaki küçük çocuk için "Bu benim öz oğlum ama ben onun babası değilim." der. Şoför doğru söylediğine göre olayı açıklayınız."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
132. "Kopernik, daha önce gezegen kabul edilen bazı gök cisimlerini gezegen kulübünden atan ilk kişiydi. Bu arada yeni bir gezegen keşfettiğini de söyleyebiliriz. Dünya gezegenini!
Daha sonra İtalyan gökbilimci Galileo Galilei teleskobunu kullanarak Kopernik'in Güneş Merkezli modelini destekleyen somut gözlemsel kanıtlar sundu. Galileo'nun çalışmaları, modern gök biliminin temel taşlarını oluşturdu ve bilimsel gelişimini hızlandırdı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
133. "Çok sık banyo yapmak da mikroplara ve hastalığa karşı hayli etkili olduğu düşünülen
bir yöntem. Ancak işin gerçeği biraz farklı.
Derimizin en dış tabakası ölü deri hücrelerinden oluşur. Bu bölüm, altta bulunan
canlı deri hücrelerini bir kalkan gibi korur ve kötü bakterilerin alt tabakaya ulaşmasını engeller. Ancak çok kısa aralıklarla, sıcak su ve sert lifler yoluyla ölü hücreleri yok
etmek, kötü bakterilere alt tabakaya gitmeleri için bir yol açar. Neyse ki derimiz
kendini yenileyebilir ve bir süre sonra dış tabaka tekrar oluşur. Ancak çok sık banyo yaptığınızda deriye kendini yenilemesi için
yeterli zaman vermemiş olursunuz. Bu da genellikle cildin kurumasına ve
tahriş olmasına yol açar."
- Bilim ve Teknik - Sayı 594 (Mayıs 2017)
134. "NASA'ya ait Curiosity keşif aracı 2012'den beri Mars topraklarında dolaşıyor. Bugüne kadar 34 kilometreden fazla yol alan araç, Gale Krateri olarak adlandırılan bir bölgenin içinde bulunuyor.
Curiosity'nin üzerinde dolaştığı sülfat bakımından zengin topraklardan topladığı sondaj örnekleri ile ilgili verileri analiz eden araştırmacılar, Gale kraterinde siderit(FeCO3) rezervi keşfetti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 691 (Haziran 2025)
135. "Neden heycanlanınca midemizde kelebekler uçuşur ?"
- Bilim ve Teknik - Sayı 683 (Ekim 2024)
136. "Atık plastiklerin oluşturduğu kirlilik doğal ekosistemlere gitgide artarak zarar veriyor. Her yıl 300 milyon tondan fazla plastik üretiliyor ve bunların sadece %14 kadarı geri dönüştürülüyor. Doğaya karışan plastik atıklar her yıl bir milyondan fazla deniz kuşunun ve yüz binden fazla deniz memelisinin ölümüne yol açıyor. Okyanuslara ulaşan plastik atıklar dev girdaplarda bir araya geliyor. Şu anda dünyada bu şekilde beş dev plastik girdabı bulunyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 581 (Nisan 2016)
137. "Hocamız kişilerin toplum içinde kendilerini yalnız hissetmeleri, bu yalnızlıklarını sanal ortamda gidermeye çalışmaları, kendilerini içinde bulundukları topluma ait hissetmemeleri, farklı görünme isteği, gerçek sosyal çevreleri içinde fikirlerini rahatça ifade edememeleri, diğer taraftan stresli yaşam koşullarıyla mücadele edememeleri gibi etmenlerin teknoloji bağımlılığında rol oynadığını vurguluyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 654 (Mayıs 2022)
138. "Araştırmada farklı yaştaki insanlar arasında büyük bireysel farklılıklar buldular, bu da bağışıklık sisteminin yaşlandıkça zayıfladığını düşündürdü. Ancak aynı yaştaki insanların da çok farklı bağışıklık sistemlerine sahip olabileceğini keşfettiler. Bilim insanları bunun kısmen yaşam boyu maruz kaldığımız virüs ve bakterilerle ilişkili olduğunu düşündü çünkü bunlar sonradan kazanılan bağışıklık sisteminin kompozisyonunu değiştirebiliyor. Genetik ise bağışıklık konusunda bir diğer
önemli etken."
- Bilim ve Teknik - Sayı 631 (Haziran 2020)
139. "Prof. Dr. Metin Sitti ve meslektaşları, kanser ilaçlarını taşıyabilen ve seçici olarak insan meme kanseri hücrelerini hedefleyebilen "microrolles"(mikrosilindirler) ismini verdikleri hareketli mikro robotlar geliştirdiler.Hareketli mikro robotlar, insan vücudundaki erişilmesi zor bölgelerdeki sağlık sorunlarının hem teşhisi hem de tedavisi için kullanilabilecek."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
140. "Ev kimyasalları beyin sağlığı için bir tehdit."
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
141. "‟⟮…⟯ Yapılan çalışmalarla sadece uyku süresi ile sağlık arasındaki korelasyonlar* tespit edilebiliyor ama yetersiz uykunun bir sağlık sorununa sebep olup olmadığı söylenemiyor. ⟮…⟯”
* İki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi ölçen bir istatistiksel terim"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
142. "Su, insanların en temel ihtiyaçlarından biri ve o kadar kıymetli ki gelecekte devletler arasında sorunlara bile sebep olabilir. Özellikle Kuzey Çin Düzlükleri, Kuzey Hindistan ve Orta Doğu’daki durum çok ürkütücü. Gelecekte suyun sebep olabileceği sorunların önüne geçmenin yolu mevcut su kaynaklarını iyi idare etmekten ve belki de uluslararası su paylaşım anlaşmaları yapmaktan geçiyor.
Yeryüzünün pek çok bölgesinde yeraltı suları sürdürülemez bir hızla tüketiliyor. Nüfusun arttığı ve iklimin değiştiği bir dünyada su tasarrufu sağlayan teknolojilere de ihtiyaç var. Örneğin İsrail kurak bir iklimde bulunmasına rağmen hem teknolojik önlemlerle hem de iyi yönetimle su kaynaklarını idare etmeyi başarıyor. Benzer biçimde Suudi Arabistan ve Hindistan’ın bazı bölgelerinde de su tasarrufu yöntemlerinin başarılı olduğunu gösteren işaretler var.
Günümüzde beş milyar civarında insan su kıtlığı yaşanması muhtemel bölgelerde yaşıyor. Üstelik nüfus artışı ve küresel iklim değişikliği sebebiyle durumun giderek daha da kötüleşeceği aşikâr. Yirmi birinci yüzyılın en önemli çevre sorunlarından biri, su kaynaklarının sürdürülebilir biçimde idare edilmesi olabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
143. "Örneğin son yıllarda yapılan araştırmalarda beyindeki sinirsel yangı, hamilelik sırasında annede D vitamini eksikliği, hamilelikte annenin parasetamol kullanımı, annede genital uçuk enfeksiyonu, bebeğin doğum ağırlığının düşük olması ve hava kirliliği gibi çok çeşitli çevresel etmenle otizm riski arasında bağlantılar bulundu."
- Bilim ve Teknik - Sayı 641 (Nisan 2021)
144. "''Dünyanın bilime, bilimin de kadınlara ihtiyacı var.''"
- Bilim ve Teknik - Sayı 627 (Şubat 2020)
145. "Tipik bir cerrahi maske bu viral partiküllerin geçişini engelleyemez ancak elleri yıkamak; sık dokunulan yüzeyleri ve nesneleri dezenfekte etmek ve yüze, göze ve ağza dokunmaktan kaçınmak gibi basit önlemler enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltabilir.
Not: Özetle maskelerin el yıkamak kadar etkili bir koruyuculuğu yok."
- Bilim ve Teknik - Sayı 628 (Mart 2020)
146. "M87 galaksisinin merkezinde yer alan süper kütleki kara deliğin gölgesinin çapını çok duyarlı bir şekilde hesaplayarak genel görelilik teorisini hiç olmadığı kadar duyarlılıkla test etmeyi ve diğer tüm alternatif çözümlere de bir açıklama getirmeyi amaçlıyordu. Kara deliklerin uzay-zaman örtüsünü ciddi derecede bükmesi onların gölgesinin olduğundan daha büyük görünmesine neden olur. Bu görsel bozulma hesaba katılarak yapılan söz konusu çalışma kara deliğin gölge boyutunun genel göreliliğin önerdiği ölçekte olduğunu ortaya koydu.
Genel görelilik teorisi 100yılı aşkın bir süredir her geçen gün daha da duyarlı hale gelen tekniklerle test edilmeye devam ederken teorinin doğruluğu hiç olmadığı kadar güçlü bir hale geldi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 638 (Ocak 2021)
147. "Ay her sene Dünya'dan birkaç santimetre uzaklaşır. Dolayısıyla yaklaşık 600 milyon yıl sonra Ay Güneş'i tamamen kapatamayacak kadar Dünya'dan uzaklaşmış olacak. O gün geldiğinde, hala Dünya'da yaşayan insanlar olursa, hiç kimse tam Güneş tutulması göremeyecek. Bu nedenle, eğer bir gün tam Güneş tutulmasına denk gelirseniz tutulmayı izlemenizi ve o anları doya doya yaşamanızı öneririz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 633 (Ağustos 2020)
148. "Işık uzayda sonlu bir hızla yayıldığı için evrende ne kadar uzağa bakarsak zamanda o kadar geçmişi görürüz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 633 (Ağustos 2020)
149. "Bilim insanları, COVID-19'un semptomları ile yanlış katlanmış proteinlerin neden olduğu hastalıklarda görülenler arasında birçok benzerlik olduğunu tespit etti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 656 (Temmuz 2022)
150. ""Ben, bir işte nasıl muvaffak olacağımı düşünmem, o işe neler engel olur diye düşünürüm. Engelleri kaldırdım mı, iş kendiliğinden yürür.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
151. "Daha şimdiden bir hastanın kanserli bir omuru çıkarılarak onun yerine üç boyutlu yazıcıda üretilen yapay omur yerleştirildi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 607 (Haziran 2018)
152. "Güneşlendiğimizde yani UV ışınları cildin iç katmanına ulaştığında cilde doğan rengini veren melanin pigmentinin üretimi artar. Üretilen bu çok sayıda melaninin cildin dış katmanlarına doğru hareket etmesi de bronzluğu sağlar. Bronzluk aslında cilt hücrelerinin daha fazla melanin ürettiği ve UV ışınlarından zarar gördüğü anlamına gelir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 619 (Haziran 2019)
153. "Geometri görünenin ardındaki asıl gerçekliği soyutlama yaparak kavramanın imkânını ve ufkunu sunar."
- Bilim ve Teknik - Sayı 639 (Şubat 2021)
154. "Eğer ışık hızına yakın bir hızla yolculuk yapılıyorsa aracın içindeki yolcu için zamanın yavaşlayacağını bugün kesin olarak biliyoruz. Bu yavaşlama yaklaşık beşte dörttür. Yani 800 yıl ışık hızı ile yolculuk yapan bit astronot kendi zamanına göre sadece 80 yıl yolculuk yapmıştır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
155. "-Deniz ve okyanuslara özgün kokusunu veren dimetil sülfür (DMS)'dür.
-Vücudumuzdaki bakteri hücre sayısı insan hücre sayısının 1.3 katı kadardır.(Genellikle 10 katı diye biliniyor, hatta profesörlerden bazıları da 10 katı diye biliyor ki yanlış bilgi.)
-Ransomware attack: dijital fidye saldırısı'na denir.
-Nereye baktığımız, dikkatimizi nelere verdiğimiz konuştuğumuz dillere bağlı olarak değişiyor.
-Reon Pocket:Sony'in taşınabilir klimasıdır.Sadece soğutmakla kalmıyor, kışın ısıtma özelliğine sahip.Vücut ısısını 13 derece soğutabilme ve 8 derece artırabilme özelliğine sahiptir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 634 (Eylül 2020)
156. ""Ben, bir işte nasıl muvaffak olacağımı düşünmem, o işe neler engel olur diye düşünürüm. Engelleri kaldırdım mı, iş kendiliğinden yürür.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
157. "İddialı hayaller kurun, bu iddialı hayalleri nasıl erişilebilir hedeflere dönüştürebileceğinizi düşünün."
- Bilim ve Teknik - Sayı 680 (Temmuz 2024)
158. "‟Yaklaşık on beş yıl önce, Dünya'nın Sanayi Devrimi öncesindeki benzer bir gezegen olmaya devam edebilmesi için aşılmaması gereken dokuz gezegensel sınır belirlenmişti. Son bilimsel çalışmalar bu dokuz sınırın altısının çoktan aşıldığını gösteriyor.”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
159. "‟⟮…⟯ Berkeley'deki California Üniversitesi'nden sinir bilimi ve psikoloji profesörü Matthew Walker, beyin sağlığının temel ölçütünün toplam beyin hacmi değil, nöron yoğunluğu olduğunu söylüyor. Walker ayrıca uyku kalitesinin en önemli ölçütünün, insanların toplam uyku miktarından ziyade, beyin dalgalarının yavaşladığı derin uykuda ne kadar zaman geçirdikleri olduğunu belirtiyor. ⟮…⟯”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
160. "Nature Nanotechnology dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, kanser hücreleri de yakınlarındaki bağışıklık hücrelerine ait enerji üreten organelleri kullanarak kendi büyümelerini hızlandırabiliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 650 (Ocak 2022)
161. "2021 yılının Ocak ayında küresel atıkların yönetimi ve insan sağlığına etkilerinin değerlendirildiği kapsamlı bir çalışma yayımlandı. Sonuçlar, dünya genelinde yaklaşık bir milyar ton atığın ya hiç toplanmadığını ya da toplandıktan sonra açık alanlarda kontrolsüzce yakıldığını gösteriyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 650 (Ocak 2022)
162. "Eğer bir ülkenin 2023 veya 2073 gibi hedefleri varsa bu hedeflere başkalarının geliştirdiği teknolojilerin tüketicisi olarak erişmesi mümkün değildir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 586 (Eylül 2016)
163. "Derimizin hemen altındaki damarların mavi görünmesi ise optik bir ilizyondan ibarettir. Mavi ışık, kısa dalgaboyu yüzünden derimizde derinlere inemez ve saçılır.Kırmızı ışık ise uzun dalga boyu sayesinde daha derinlere kadar ilerleyebilir. Kan dokusuna ulaşabilen kırmızı ışığın kısmi emilimi ile deri dışına çıkması mümkün olmaz. Damarların bulunduğu kısımlarda derimizden saçılan veya yansıyan ışığın çoğunluğu mavi tonlar oluşturduğu için damarlarımız mavimsi görünür. Bu durum deniz ve okyanus gibi büyük su kütlelerinin mavi görünmesine benzetilebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 637 (Aralık 2020)
164. "2023 yılında ABD'deki araştırmacılar, kornea hasarı olan iki hastya, kimlik kök hücreleri kullanarak görme yetisini geri kazandırabilmişti."
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
165. "Bilinen herhangi bir galaksiden uzak, uzayda tek başına yer alan bir büyük yıldız bilim insanlarını şaşırtmaktadır.
Edinburg Kraliyet Gözlemevindeki iki astronom tarafından yeni bulunan bu yıldız 8 milyon ışık yılı uzakta olup, yalnız bizim galaksimizin değil, bizim içinde bulunduğumuz galaksiler topluluğunun da dışında yer alıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
166. "Masaki Kashiwara, cebirsel analize ve temsil kuramına yaptığı katkılar, özelliklede D-modülleri kuramını geliştirmesi ve kristal bazlarını keşfetmesi nedeniyle Norveç Bilim ve Edebiyat Akademisi tarafından 2025 Abel Ödülü'ne layık görüldü."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
167. ""İlk antidepresanlar, pek çok bilimsel keşif gibi, tesadüf sonucu bulunmuş. 1950'lerde doktorlar tüberküloz tedavisinde kullanılan bir ilacın hastanın ruh halinde ve fiziksel etkinliğinde değişime yol açtığını fark etmiş.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 618 (Mayıs 2019)
168. "Ultrason olarak adlandırılan görüntüleme yönteminde düşük genlikli ses dalgaları kullanılır. Histotripside ise yüksek genlikli ses dalgaları kullanılıyor. Tümörün üzerine gönderilen mikrosaniye uzunluğundaki ses atımları, tümörün içinde kısa süre içinde yok olan mikrobaloncuklar oluşmasına yol açıyor. Hızla ortaya çıkıp kaybolan baloncuklar nedeniyle mekanik strese maruz kalan kanserli hücreler ölüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 655 (Haziran 2022)
169. "Fakat bilim için deney ve gözlem şarttır!"
- Bilim ve Teknik - Sayı 666 (Mayıs 2023)
170. "Hiçbir mantıksal kanıta dayanmaksızın birtakım geleneklere ve inançlara bağlı kalmakta ısrar eden milletlerin gelişmesi çok güç olur, belki de hiç gerçekleşmez."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
171. ""Bilim ve Teknik'in bilgi denizinden içtiğim her yudum çok değerli""
- Bilim ve Teknik - Sayı 648 (Kasım 2021)
172. "Cep telefonları, akıllı saatler, dizüstü bilgisayarlar ve kablosuz kulaklık gibi kişisel elektronik cihazların neredeyse tamamı lityum iyon piller ile çalışır. Sağladığı yüksek enerji yoğunluğuna ek olarak düşük ve yüksek akımlarda verimli çalışabilmesi lityum iyon pillerin tercih edilmesinin başlıca sebeplerindendir. Ancak ortam sıcaklığı eksi değerlere düştüğünde bu pilleri avantajlı yapan özellikleri dezavantaja dönüşebiliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 628 (Mart 2020)
173. "Bilinen herhangi bir galaksiden uzak, uzayda tek başına yer alan bir büyük yıldız bilim insanlarını şaşırtmaktadır.
Edinburg Kraliyet Gözlemevindeki iki astronom tarafından yeni bulunan bu yıldız 8 milyon ışık yılı uzakta olup, yalnız bizim galaksimizin değil, bizim içinde bulunduğumuz galaksiler topluluğunun da dışında yer alıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
174. "-Ben Margaret Hamilton. Bilgisayar mühendisiyim ama yazılım mühendisi denmesini tercih ediyorum.
-Yazılım mühendisi diye bir tabir ortaya atmışsın diye duyduk.
-Evet, bence yazılım artık ayrı bir alan. Biz donanım işinde değiliz! Elektronik işleri yapmıyoruz. Apollo görevinin yazılımını yapıyoruz. İcat ettiğim "Yazılım Mühendisi" daha iyi bir tabir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
175. "Aralarındaki kütle çekim etkileşimi nedeniyle Ay ile Dünya arasında gelgit etkisi ortaya çıkar. Gelgit etkisiyle okyanuslar ve hatta yer kabuğu bir miktar yer değiştirir. Gelgit etkisi okyanus gibi büyük su kütlelerinde daha fazla hissedilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
176. "İlk Türk astronotumuz Alper Gezeravcı Space X'e ait Dragon uzay aracı ile uzaya fırlatıldı. Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 18 gün boyunca, 13 bilimsel deneyi başarıyla tamamladı. İkinci astronotumuz Tuva Cihangir Atasever de 8 Haziran'da yörünge altı araştırma uçuşunu başarıyla tamamlayarak bu süreçte 7 farklı deney gerçekleştirdi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 681 (Ağustos 2024)
177. "‟⟮…⟯ uyku süreleri alışılmadık derecede kısa ya da uzun olan kişilerin sağlık durumlarının hafıza kaybı ve Alzheimer'ın ayırt edici özelliklerinden biri olan beyin küçülmesi de dahil olmak üzere daha kötü olduğu tespit edilmiş. ⟮…⟯”"
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
178. "Mars ile Jüpiter arasındaki Asteroit Kuşağı'nda yer alan Ceres, bilinen cüce gezegenlerin Güneş'e en yakın olanı. Ceres'in yüzeyi 2015-2017 döneminde cüce gezegenin etrafında dolanan NASA' ya ait Dawn uzay aracı ile detaylı olarak incelenmiş ve çeşitli organik maddeler keşfedilmişti.
Araştırmalar, organik maddelerin kökenini cüce gezegene düşük hızlarla çarpmış gök taşları olabileceğini öne sürüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 688 (Mart 2025)
179. "Kitap okumanın, bulmaca çözmenin,egzersiz yapmanın,düzenli uykunun,sağlıklı beslenmenin beynimiz için farklı yaraları olduğunu biliyoruz. Ancak bu listeye eklenmesi gereken önemli bir madde daha var: sanat."
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
180. "Şimdi ise Japonya'daki Osaka Üniversitesi Hastanesindeki Kohji Nishida ve meslektaşları, bir adım daha ileri giderek sağlıklı insan kan hücrelerinden elde edilen indüklenmiş pluripotent kök hücrelerini görme yetisini geri kazandırmak için kullandı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 686 (Ocak 2025)
181. "Matematiğin gücünü anlamamıza yardımcı olan en çarpıcı örneklerden biri Neptün'ün keşfidir. Neptün, diğer gezegenlerin aksine teleskopla değil, kuramsal yöntemlerle ve hesaplamalarla keşfedilmiş bir gezegendir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 647 (Ekim 2021)
182. "Atatürk esas olarak yaşamın kitapları izlemediğini, kitapların yaşamı izlemek durumunda olduğunu biliyor ve belirtiyordu."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
183. "Colossal adlı ABD merkezli bir biyoteknoloji şirketi, 10.000 yıl kadar önce soyunun tükendiği tahmin edilen ulukurt adlı hayvanı antik DNA kalıntılarını kullanarak klonlama teknolojisiyle yeniden canlandırdığını açıkladı.
Bilim dünyasında büyük tartışmalara yol açtı.Nedeni ise, günümüzde yaşayan kurtlara ait genomlar üzerinde yapılan sınırlı sayıdaki genetik değişiklikle üretilmiş olmaları."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
184. "Gazlı ocaklarda 1 kilogram yemek pişirmek için kullanılan yakıt, ortama 3 nanometreden küçük yaklaşık 10 katrilyon partikül yayılmasına sebep olabiliyor. Bu da demek oluyor ki kapalı ortamda kullanılan gazlı ocağın yaydığı zararlı partikül miktarı, yoğun trafikte araba egzozlarından yayılan partikül miktarından yaklaşık 10 ila 100 kat daha fazla."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
185. "Aşılan her bir eşik noktası, insanlığın ve dünyadaki yaşamı destekleyen sistemlerin geleceği için çok ciddi sonuçlar doğurabilir.
Ormansızlaşma sonucu kurumakta olan Amazon yağmur ormanları,
Mercan resifi ölümleri,
Buz örtülerinin küçülmesi,
Atlantik Okyanusu akıntısı'nın durması,
Donmuş toprakların erimesi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
186. "Işık kirliliğinin arttığı son dönemde insanların yaklaşık üçte birinin gökyüzünde gök adamızın kollarını göremediğini düşünürsek, gökyüzündeki işaretleri kullanan hayvanların nasıl zorluklarla karşılaşacağı tahmin edilebilir. Yapay ışık yoğunluğu hayvanların göç sırasında, yiyecek bulma ve saklamada, düşmanlarından gizlenmede sorunlar yaşamasına ve çok sayıda canlının yaşamının tehlike altına girmesine neden olacaktır. Bu nedenle doğal kandillerle donatılmış gökyüzünün de doğal yaşamın önemli bir parçası olduğunu hatırlamak ve hatırlatmak gökyüzü okulu öğrencilerinin bitmeyen ödevlerinden biri olmalıdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 654 (Mayıs 2022)
187. "Kişi için uygun bir hızda yürüme ya da koşma, beynin rasyonel ve doğrusal düşünmeyi destekleyen prefrontal bölgelerindeki aktiviteyi geçici olarak azaltarak zihnin rahatlamasını sağlıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 644 (Temmuz 2021)
188. "Bir grup araştırmacı Parkinson hastalığının insanların sesinde yol açtığı değişimlere dayanarak bu hastalığın erken teşhisine yönelik Yapay Zeka temelli bir yöntem geliştirmeye çalışıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 692 (Temmuz 2025)
189. "İklim değişikliği, karasal ve denize yaşam alanlarında değişikliklere neden oluyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 692 (Temmuz 2025)
190. "Doktorlar Alzheimer’ın diyabet veya kalp hastalığı gibi kronik fakat yönetilebilir bir hastalık olabileceğine inanıyor. Uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri, insanların daha tatmin edici ve üretken bir yaşam sürmeleri Alzheimer’ın semptomlarının ortaya çıkmasını yıllarca erteleyebilir ya da engelleyebilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
191. "Olumlu ya da olumsuz her türlü deneyim beyindeki nöronların ateşlenmesine, yani elektriksel ve kimyasal sinyaller yoluyla bilgi alışverişi yapmasına neden olur. Deneyimin tekrarlanması sinirsel"
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
192. "Yani her şey belirlenmiş ve o bilgi orada duruyor, ama biz paketi açana kadar erişemiyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 586 (Eylül 2016)
193. "Yalnızlık erken ölüm riskini %26 artırıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
194. "-Karbon Ayak İzi=Bir birey, olay, organizasyon, hizmet ya da üründen kaynaklı sera gazı salımı miktarının karbondioksit cinsinden değerini ifade eder.
-Fazla ısının %90'ı okyanuslarda tutuluyor.
-Dünyadaki tatlı su kaynaklarının %70'ini tarımsal faaliyetler tüketiyor.
-Tüm dünyada insanlar gunde ortalama 7 dakika yürüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 632 (Temmuz 2020)
195. "Hikikomoriden muzdarip bireyler, kendileri için toplum tarafından belirlenen "normal" yoldan çıkmayı seçerek yeniden travma yaşamaktan kaçınıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 657 (Ağustos 2022)
196. "Hikikomori, bireylerin altı ayı aşan bir süre konutlarından çıkmayıp kendilerini toplumdan ve ailelerinden soyutlamaları durumudur."
- Bilim ve Teknik - Sayı 657 (Ağustos 2022)
197. "Bağırsaklarımızı ve beynimizi birbirine bağlayan vagus siniri, afferent lifler yoluyla saatte 240 km üzerinde bir hızla iç organlarımızdan beynimize bilgiyi iletir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 656 (Temmuz 2022)
198. "Atatürk esas olarak yaşamın kitapları izlemediğini, kitapların yaşamı izlemek durumunda olduğunu biliyor ve belirtiyordu."
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
199. "Kişi için uygun bir hızda yürüme ya da koşma, beynin rasyonel ve doğrusal düşünmeyi destekleyen prefrontal bölgelerindeki aktiviteyi geçici olarak azaltarak zihnin rahatlamasını sağlıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 644 (Temmuz 2021)
200. "Çeşme suyundan aldıkları örneklerin NMP miktarını ölçen Çin'deki Jinan Üniversitesi'nden Eddy Zeng ve meslektaşları, yapışan ölçümde 1 litrenin ortalama 1 miligram NMP içerdiğini tespit etti. Daha sonra bu örnekler 5 dakika kaynatılıp soğumaya bırakıldı ve ölçülen NMP miktarında %80 azalma olduğu görüldü. Kaynatılmış su tüketildiğinde günlük olarak alınan NMP miktarının kaynatılmamış çeşme suyuna göre 2 ila 5 kat daha az olabileceğini ifade eden araştırmacılar, bu basit ama etkili yöntemi NMP'lerin potansiyel tehlikelerini zararsız şekilde önlemenin bir yolu olarak görüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
201. "Dişi sivrisineklerin proboscis adı verilen gelişmiş yapıdaki
hortumlarında deriyi delmek, kan damarlarını bulmak ve
kanı emmek için kullandıkları iğne benzeri yapılar bulunur.
Sivrisinek kanımızı"
- Bilim ve Teknik - Sayı 636 (Kasım 2020)
202. "En çok çöpe atılan gıda grubu %45’lik oranla meyve ve sebzeler."
- Bilim ve Teknik - Sayı 625 (Aralık 2019)
203. "İnsanlığın uzayı keşfetme merakı ''Evrende yalnız mıyız?'' ve ''Evren nasıl oluştu?'' gibi sorulara yanıt bulmak için başlamıştı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
204. "Gelgit etkisi nedeniyle Dünyanın kendi ekseni etrafındakı dönüşü 100 yılda ortalama 2 millisaniye yavaşlıyor. Bu nedenle Dünyanın gün süresi giderek uzuyor. Ancak bu olay çok yavas gerçekleşiyor. Örneğin bu gün 24 saat olan gün süresi 180 milyon yıl sonra 25 saate ulaşabilecek ..."
- Bilim ve Teknik - Sayı 674 (Ocak 2024)
205. "Nature Astronomy' de yayımlanan bir makalede bir grup araştırmacı, Bennu Asteroiti'nden toplanan örneklerde yaşamın yapı taşlarını tespit ettiklerini açıkladı. Analizler, örneklerde DNA ve RNA' nın yapısında bulunan beş nükleobazın tamamının bulunduğunu gösteriyor.
Örneklerde bilinen yaşam biçimlerinde bulunan proteinleri oluşturan 20 aminoasidin 14'üne de rastlandı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 688 (Mart 2025)
206. "Organik materyallerin genetiğinin değiştirilmesi her geçen gün yaygınlaşıyor. Hatta sipariş üzerine DNA yazdıran firmalar bile var. Ginkgo Bioworks ve Twist Bioscience gibi firmalar istenen DNA kodlarını sentetik olarak üreterek teslim ediyor. Gıda, ilaç ve tekstil gibi alanlarda her yıl 3 milyar DNA çifti sentezleniyor. 1000 dolar ücret karşılığında 10.000 harflik DNA çifti ısmarlayabilirsiniz. İstediğiniz dizilimi internet üzerinden sipariş ettiğinizde, üretilen DNA birkaç gün sonra posta ile kapınıza kadar geliyor. Gelen gen dizilimini hücreye yerleştirerek çoğaltmak mümkün.
Ne var ki henüz çok yeni olan bu alanda kurallar oturmuş değil. Örneğin, üreticiler bulaşıcı ve öldürücü olabilecek yeni bir virüse ait bir gen dizilimi siparişinin ne kadar tehlikeli olduğunu anlayabilir mi? Anlamaları mümkünse bile bunu tespit etmek için ne kadar çaba sarf edecekler? Bu soruların cevaplanması çok önemli çünkü yapılan işlem bir kimyasal madde üreticisine internet üzerinden bomba siparişi vermekten farklı değil. Üstelik DNA üretiminin bilgisayarlara bağlı yazıcılarla yapılabilir hâle gelmesi, herkesin dilediği DNA dizilimini üretebilmesi anlamına gelecek. Tüm bunların denetlenebilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması şart."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
207. "İnsan beyninden alınan bir milimetreküp büyüklüğündeki bu örnek 57 bin sinir hücresi, 230 milimetre uzunluğunda kan damarı ve 150 milyon sinaps (sinir hücrelerinin birbirine bağlandığı ve birbirleriyle iletişim kurduğu bölgeler) içeriyor. Bir milimetreküpün ortalama bir kum tanesi büyüklüğünde olduğu düşünülürse 1400 terebayta eşdeğer veri içerdiği belirtilen doku örneği, sağladığı bilgiler açısından hayli önemli."
- Bilim ve Teknik - Sayı 682 (Eylül 2024)
208. "Beyin sağlığını koruyan diğer önemli unsur ise
uyku. Uykusuz kalan bir beynin Alzheimer’a karşı daha savunmasız olabileceğini düşündüren çalışmaların sayısı gün geçtikçe artıyor.
Yapılan çalışmalar, uyku sırasında amiloid plak oluşma seviyesinin düştüğünü, diğer çalışmalar ise uyku sırasında beyinde günün metabolik atıklarını özellikle de amiloid plaklarını temizlemeye yönelik bir döngünün olduğunu gösteriyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
209. "Bir otomobilin ya da evimizin içinde, kapalı mekânlarda pencereden güneş ışığı aldığımızda genellikle kendimizi güvende hisseder ve güneş kremi sürme gereği duymayız. Ancak cam arkasında dahi olsak güneşin bazı zararlı ışınları cildimize ulaşabilir.
Güneş'in gözümüzle algılayamadığımız morötesi (UV) ışınları, taşıdıkları enerjiye ya da diğer bir deyişle dalga boyuna göre üç kategoride incelenir. Bu ışınların Dünya atmosferine girdikten sonra katedebilecekleri mesafeyi belirleyen de bu dalga boylarıdır. Örneğin, en kısa dalga boyuna yani en yüksek enerjiye sahip UVC ışınlarının yolculuğu stratosferin ortalarında, ozon tabakasında son bulur. Bu ışınların enerjisi ozon molekülleri tarafından soğurulduğu için yeryüzüne ulaşamazlar.
Morötesi ışınlar arasında orta derece enerjiye sahip UVB ışınlarının da önemli bir bölümü atmosferde soğurulur. Ancak bir kısmı yeryüzüne ulaşır. UVB ışınları cildimizde güneş yanıklarına yol açar ve DNA hasarına neden olabilir. Cildimize ulaşan morötesi ışınımın çoğunluğunu ise atmosferde çok az kayıp veren UVA ışınları oluşturur. Uzun dalga boyuna sahip bu ışınlar; derinin alt katmanlarına kadar ilerleyerek cilt hasarına, kırışıklıklara ve bronzlaşmaya neden olur."
- Bilim ve Teknik - Sayı 658 (Eylül 2022)
210. ""Ümit Var, Ancak Eyleme Geçersek!""
- Bilim ve Teknik - Sayı 670 (Eylül 2023)
211. "Triboloji, görece hareket halindeki etkileşimli yüzeylerin sürtünme, aşınma ve yağlama ilkelerini inceleyen bilim ve mühendislik alanıdır. Triboloji teriminin kökeni Yunancada sürtünme anlamındaki "tribos" kelimesinden geliyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 649 (Aralık 2021)
212. "Kentleşmeyle eş zamanlı olarak dünya çapında ruhsal bozuklukların yaygınlaşmasında bir artış olduğuna dair kanıtlar var."
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
213. "...42 km'lik mesafede gerçekleşen maratonda koşan kişilerin yarışı tamamladıktan sonra belirli beyin bölgelerindeki miyelin seviyelerinde azalma olduğu tespit edildi.Ancak miyelin seviyeleri iki ay sonra normale döndü."
- Bilim ve Teknik - Sayı 690 (Mayıs 2025)
214. "Ama mantıklı görünen şey sizi her zaman doğru sonuca götürmüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 591 (Şubat 2017)
215. "Karanlıktan korkan bir çocuk kolayca hoş görülebilir, hayatın asıl trajedisi koca adamların aydınlıktan korkmasıdır.
Platon"
- Bilim ve Teknik - Sayı 591 (Şubat 2017)
216. "Kapalı ortamda kullanılan gazlı ocağın yaydığı zararlı partikül miktarı, yoğun trafikte araba egzozundan yayılan partikül miktarından yaklaşık on ila 100 kat daha fazla."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
217. "Takip edilen canlı popülasyonlarında bölgesel düzeyde en hızlı azalma
% 95'lik çarpıcı bir oranda Latin Amerika ve Karayipler de görülüyor. Bu bölgeyi %76'lık azalma ile Afrika ve %60'lık azalma ile Asya ve Pasifik takip ediyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
218. "Metaverse sistemi, tek bir sanal dünya oluşturmakla ilgili değil, birçoğunun uyumlu çalışmasıyla ilgilidir. Bir başka deyişle, kullanıcılar istedikleri sanal evrene seyahat edebilmeli ve bunu yaparken de yanlarında sahip oldukları sanal mal varlıklarını taşıyabilmelidir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 654 (Mayıs 2022)
219. "Her birey farklıdır ve özeldir.
Ama bazı özel bireyler var ki onların sosyal etkileşim ve iletişim becerilerinin gelişimi akranlarıyla aynı hızda ve aynı düzeyde olmaz. Beyin ve sinir sistemi gelişimi sırasında genetik ya da çevresel faktörlerin etkisiyle beyin fonksiyonlarında ve sinirsel sinyallerin iletiminde ortaya çıkan sorunlar, gelişimin birçok alanını etkileyerek bazı nörogelişimsel bozukluklara neden olabilir. Otizm spektrum bozukluğu(OSB) da bunlardan bir tanesi."
- Bilim ve Teknik - Sayı 665 (Nisan 2023)
220. "Atmosferik nehirler atmosferdeki dar bir bölge boyunca yüksek miktarda su buharı taşıyan doğa olaylarıdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 692 (Temmuz 2025)
221. "Güneş yaklaşık 1.4 milyon kilometre çapında çoğunlukla hidrojen ve helyumdan oluşan bir yıldızdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 692 (Temmuz 2025)
222. "Dünyanın yörüngesinde hareket eden en büyük yapay uydu olan Uluslararası Uzay İstasyonu'nun
(ISS) 2030 yılında emekliye ayrılması planlanıyor.Peki,görevi sonlandırıldığında ISS'ye ne olacak?"
- Bilim ve Teknik - Sayı 685 (Aralık 2024)
223. "Öyle bir gün gelir ki tüm sermayeni kaybedebilirsin. Ama unutma âlimin sermayesi kafasındadır, yani ne olursa olsun, eğitimin daima seninle kalır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 639 (Şubat 2021)
224. "Coronavirüsler, enfekte kişiler nefes alıp verdiklerinde, öksürdüklerinde veya hapşırdıklarında dışarı attıkları damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşabilir. Tipik bir cerrahi maske bu damlacıklarda bulunan viral partiküllerin geçişini engelleyemez ancak elleri yıkamak; sık dokunulan yüzeyleri ve nesneleri dezenfekte etmek ve yüze, göze ve ağıza dokunmaktan kaçınmak gibi basit önlemler enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 628 (Mart 2020)
225. "Yirmi yıldan kısa bir süre önceye kadar coronavirüs, insanlarda hafif derecede hastalığa neden olan bir virüs olarak değerlendirildiği için aslında araştırmaların çok da odak noktası olmamış. Ta ki Çin’deki SARS salgınının arkasındaki patojenin bir coronavirüs olarak belirlendiği 2003 yılına kadar... Ardından, neredeyse 10 yıl sonra başka bir coronavirüs türü, MERS salgınıyla gene dünyanın gündemine oturdu ve şimdi gene başka bir coronavirüs türü neden olduğu salgınla dünyanın kâbusu oldu."
- Bilim ve Teknik - Sayı 628 (Mart 2020)
226. "Bir grup bilim insanı hamam böceklerini uzaktan kontrol edebilecek sistem geliştirmiş. Sırtına yerleştirilen mini bilgisayar ve kızılötesi kamerayla göçük altındaki insanların tespiti amaçlanıyormuş."
- Bilim ve Teknik - Sayı 660 (Kasım 2022)
227. "Araştırmacılar, maske kullanmanın vaka sayısını 6 Nisan-9 Mayıs tarihleri arasında İtalya'da 78.000, 17 Nisan-9 Mayıs tarihleri arasında New York'ta 66.000 kadar azallttığını tespit etti.
Maske kullanımı sadece virüs taşıyan öksürük damlacıklarının sağlıklı kişilere ulaşmasını önlemekle kalmıyor, aynı zamanda sağlıklı kişileri enfekte olan insanaların yaydığı atmosferik parçacıkları(aerosoller) solumaktan da koruyor.Molina maske takmanın çok önemli olduğunu, virüsün havada onlarca dakika kalabileceğini ve metrelerce taşınabileceğini hatırlatıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 633 (Ağustos 2020)
228. "1-Bilim insanları sadece dokuz aydır bilinen SARS-CoV2 bağışıklığı hakkında henüz kesin cevaplara sahip değiller.
2-SARS-CoV-2'ye karşı nötralize edici antikor seviyelerinin enfeksiyondan birkaç hafta sonra yüksek olduğunu ancak zamanla azaldığını söyleyen çalışmalar var.
3-Virüse yakalanan kişilerde ilk bağışıklık yanıtı ne kadar büyük olursa bağışıklık genel anlamda o kadar uzun sürer.Bu da hafif ya da asemptomik enfeksiyom geçiren kişilerin savunmasız kalabileceği endişesini beraberinde getiriyor.
4-İmmünologlar kısa bir süre önce bellek B ve bellek T hücrelerinin hem burun hem de akcigerdeki mukoza zarlarına yerleşebileceğini ve virüsün vücuda yeniden girmesini engelleyebileceğini keşfettiler.
5-SARS-CoV-2'nin insanları tekrar tekrar enfekte etme olasılığı bulunuyor.
6-Sürü Bağışıklığı: Bir toplumun herhangi bir virüsün yayılmasını önlemeye yetecek kadar o virüsün yol açtığı hastalığa karşı bağışıklık olduğu durumu belirtiyor.SARS-CoV-2 sürü bagışıklığı kazanması için toplumun %66'sı virüse karşı bağışıklık kazanması gerek."
- Bilim ve Teknik - Sayı 634 (Eylül 2020)
229. "Pek çoğumuz zaman zaman dış dünyanın stres ve baskılarından kaçmak istemişizdir..
Ancak bazı insanlar bu doğal izolasyon dönemlerinden çıkmayıp yıllarca süren aşırı ve ısrarlı bir sosyal geri çekilme davranışı sergiliyor.Hikikomori olarak bilinen bu davranış şekli Japonya'daki yaygın olarak görülüyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 657 (Ağustos 2022)
230. "Çünkü bağırsaklarımızda milyonlarca sinir hücresi bulunur. Üstelik bunların sayısı omurilik ya da periferik sinir sistemindekilerden fazladır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 656 (Temmuz 2022)
231. "Tesla'nın stratejisi üc aşamadan oluşuyordu:
1.Pahalı ve havalı bir spor otomobil üret.
2.Buradan elde ettiğin parayla nispeten ucuz ama üst sınıf bir araç üret.
3.Buradan da elde ettiğin parayla herkes tarafından satın alınabilecek bir araç üret."
- Bilim ve Teknik - Sayı 629 (Nisan 2020)
232. "Kentleşmeyle eş zamanlı olarak dünya çapında ruhsal bozuklukların yaygınlaşmasında bir artış olduğuna dair kanıtlar var."
- Bilim ve Teknik - Sayı 642 (Mayıs 2021)
233. "Öfkeli misin ? Hislerini kağıda yaz, çöpe at ve sakinleş !"
- Bilim ve Teknik - Sayı 679 (Haziran 2024)
234. "Balinalar, foklar, deniz aslanları, penguenler, dev kalamarlar, ahtapotlar, deniz kuşları ve deniz kaplumbağaları gibi canlılarla beslenirler. İnsan dışında doğal düşmanları yoktur."
- Bilim ve Teknik - Sayı 630 (Mayıs 2020)
235. "Doğal afetler her yıl çok sayıda can alıyor ve çok büyük yıkımlara neden oluyor. Gelişmekte olan müografi tekniği sayesinde gelecekte volkan patlamalarının, kasırgaların ve meteotsunamilerin sebep olacağı afetleri öngörmek ve zamanında önlemler almak mümkün olabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 676 (Mart 2024)
236. ""Platon'un 'Krallar filozof olsa ya da filozoflar Kralların tahtında otursaydı' tarzındaki temennisi iki bin yıllık bir tarih çağında gerçekleşmedi. Oysa yirminci yüzyılda ilk kez olarak Atatürk'ün kişiliğinde Platon'un istediği gibi, kelimenin tam anlamıyla bunu görmekteyiz. O, bir dâhi, bir düşünür olarak Türk ulusunun yazgısını ele almış ve bu ulusla atıldığı bağımsızlık savaşı, bu ulusun medeni halini değiştiren bir devrim ve öteki ulusların haklarını koruyan bir barış ile insanlığa görkemli bir örnek vermiştir.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 180 (Kasım 1982)
237. "Alzheimer demansı olan bireyler, yıllar içinde değişen birçok semptom yaşıyor. Bu semptomlar, beynin farklı bölümlerinde sinir hücrelerine verilen zararın derecesini yansıtıyor. Alzheimer hastalığına bağlı demans semptomlarının hafif, orta ve şiddetli dereceler arasında seyretme hızı ise kişiden kişiye değişiyor. Alzheimer demansının hafif aşamasında, çoğu insan birçok alanda bağımsız olarak hareket edebilse de bazı faaliyetler için yardıma ihtiyaç duyabiliyor. En uzun aşama olan orta şiddetteki aşamada kişiler günlük yaşam aktiviteleri de dâhil olmak üzere rutin görevleri uygulamada zorluklar yaşayabiliyor, kişilik ve davranış değişiklikleri görülmeye başlanıyor. Alzheimer demansının şiddetli aşamasında, bireyler günlük yaşam aktiviteleri konusunda yardıma ihtiyaç duyuyor ve 24 saat bakım gerektiren durumlar ortaya çıkabiliyor. Beynin hareketten sorumlu alanları zarar gördüğü için bireyler yatağa bağlı hâle geliyor. Yatağa bağlı olmaları hastaları kan pıhtıları, cilt enfeksiyonları ve sepsis gibi koşullara karşı savunmasız hâle getiriyor, bu da organ yetmezliği ile sonuçlanabilecek vücut çapında yangıyı tetikliyor. Beynin yutmayı kontrol eden bölgelerinin zarar görmesi yemeyi ve içmeyi zorlaştırıyor. Bu, besin parçalarının yemek borusu yerine nefes borusuna kaçmasına neden olabiliyor. Besin parçacıkları akciğerlerde biriktiğinde ise Alzheimer hastası birçok bireyin ölümüne neden olan aspirasyon zatürresi denilen akciğer enfeksiyonu ortaya çıkıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
238. "Işıktan yararlanılan terapi kanser hücrelerini karanlıkta parlamaya zorlayarak cerrahların mevcut tekniklere göre tümörün daha büyük bir kısmını almasını sağlıyor, ameliyat bitince de kalan hücreleri dakikalar içinde yok ediyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 662 (Ocak 2023)
239. "Matematik zeka değil sabır olayıdır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 627 (Şubat 2020)
240. "Avustralya hükümeti, gençlerin ruh ve beden sağlığını korumak amacıyla sosyal medya kullanımına minimum yaş sınırı getirmeyi planlıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 683 (Ekim 2024)
241. ""Dünyada 50 milyondan fazla kişiyi, ülkemizde ise 600bin kişiyi etkileyen Alzheimer hastalığının 30 yıl içinde kalp hastalığından daha sık görüleceği tahmin ediliyor.""
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
242. "Grönland köpek balıkları boyu 6 metreden daha uzun olabilen ve kütlesi bir tonu aşabilen derin suların yavaş hareket eden sakinleridir. Karanlık ve soğuk sularda dolaştıkları için yaşamları hakkında çok az şey biliyoruz. Ancak ömürlerinin yaklaşık 400 yıl olduğu tahmin ediliyor, bu da onların bilinen en uzun ömürlü omurgalılar yapıyor."
- Bilim ve Teknik - Sayı 689 (Nisan 2025)
243. ""Hareketleriniz Önemli!""
- Bilim ve Teknik - Sayı 644 (Temmuz 2021)
244. "Çin Bilimler Akademisi Fizik Enstitüsünden bir grup fizikçi ilk kez iki boyutlu metaller üretmeye başladı."
- Bilim ve Teknik - Sayı 692 (Temmuz 2025)
245. "Aslına bakılırsa, bakteri hipotezi genetik kanıtlarla çelişmiyor. İnsan vücudunun iltihaplanma eğilimi, bağışıklık sistemini etkileyen genetik faktörlere göre değişebiliyor. Alzheimer’ın en büyük genetik risk faktörü, ApoE, yani apolipoprotein E adlı bağışıklık proteininin üretilmesine neden olan bir gen.
Geçtiğimiz yıl İsveç’te bir araştırma ekibi, P. gingivalis tarafından salınan gingipainlerin ApoE proteinini belirli bir amino asit bölgesinden parçalara ayırdığını ve bu parçaların sinirlere zarar verebileceğini keşfetti. Alzheimer için çok daha büyük risk oluşturan ApoE4 proteininde ise bu amino asitten daha fazla var. Dolayısıyla, uzmanlara göre, vücudu bu protein tipini üreten kişilerin Alzheimer hastalığı riskinin çok daha yüksek olmasının nedeni, ApoE’ün proteininin parçalanmasıyla oluşan ve sinirlere zarar veren parçacıkların seviyesinin bu insanların beyinlerinde diğerlerine göre çok daha hızlı bir şekilde birikmesi olabilir."
- Bilim ve Teknik - Sayı 624 (Kasım 2019)
246. "Dünya genelinde herkesin okyanusları koruma konusunda farkındalığa sahip olması son derece önemli."
- Bilim ve Teknik - Sayı 666 (Mayıs 2023)
247. "Neptün ve Uranüs ikiz gezegenler olarak adlandırılır. Kütleleri, hacimleri ve atmosferlerinin bileşimleri birbirine çok yakındır. Buna rağmen Neptün ve Uranüs'ün renkleri farklıdır. Neptün koyu mavi renkte iken Uranüs açık camgöbeği tonlarındadır.
...
Bir gezegenin rengi, güneş ışınları ile atmosferde bulunan maddeler arasındaki etkileşimler tarafından belirlenir. Araştırmacıların açıklamasına göre de Neptün ve Uranüs'ün farklı renklere sahip olmasının nedeni gezegenlerdeki sis katmanlarının farklı kalınlıklarda olması."
- Bilim ve Teknik - Sayı 657 (Ağustos 2022)
248. "bilim, saf ve çıkarsız bilme arzusuyla insana, doğaya ve evrene yönelen insanın, başlangıçta duyuları aracılığıyla, zaman içinde doğal bilme yetisini etkin kullanarak duyularının sağladıklarını soyutlayarak, gruplandırarak ve birbirleriyle ilişkilendirerek oluşturduğu kapsamlı bilgi yığınıdır. ama sözü edilen bilgi yığını hiçbir zaman tamamlanmamıştır ve tamamlanmayacaktır. çünkü ünlü filozof aristo'nun da dediği gibi "insan doğası gereği ve doğal olarak bilmek isteyen" bir varlıktır ve bilme arzusu bitmediği sürece bilgi ve bilim hep var olacaktır."
- Bilim ve Teknik - Sayı 638 (Ocak 2021)
249. "Biz yıldızlara ve gezegenlere baktığımızda onların geçmişini görüyoruz."
- Bilim ve Teknik - Sayı 639 (Şubat 2021)
250. "Acı biber yediğimizde kapsaisin molekülü öncelikle
TRPV1 adlı sıcaklık algılayıcı proteinleri etkileyerek
beyne acı yerine sıcak bir besin tüketildiğine dair
sinyaller gönderir. Karşılığında beyin bu sıcaklık etkisinden kurtulması için vücudu harekete geçirir ve
terleme başlar. Sonrasında, ağzımızda, burnumuzda
ve boğazımızda bulunan ve görevi nefes aldığımızda havadaki partiküller ile hastalık etkeni olabilecek
mikroorganizmaların solunum sistemimize ulaşmasını engellemek olan mukoza zarı kapsaisin ve/veya
izotiyosiyanat maddelerinin etkisiyle uyarılır ve savunma amacıyla daha fazla mukus üretilerek kimyasallar hapsedilir. Fazladan üretilen mukus burun
akıntısına neden olur."
- Bilim ve Teknik - Sayı 635 (Ekim 2020)